Hendrik Poinar: Bring back the woolly mammoth!

243,203 views ・ 2013-05-30

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Vertaald door: Valérie Boor Nagekeken door: Rik Delaet
00:12
When I was a young boy,
1
12868
1786
Toen ik jong was,
00:14
I used to gaze through the microscope of my father
2
14654
2608
keek ik altijd door mijn vaders microscoop
00:17
at the insects in amber that he kept in the house.
3
17262
3358
naar de insecten in amber die hij thuis had.
00:20
And they were remarkably well preserved,
4
20620
2557
Ze waren opvallend goed bewaard gebleven,
00:23
morphologically just phenomenal.
5
23177
2245
met fenomenale morfologie.
00:25
And we used to imagine that someday,
6
25422
2194
Toen verbeeldden we ons dat ze ooit
00:27
they would actually come to life
7
27616
1609
zouden herleven.
00:29
and they would crawl out of the resin,
8
29225
1997
Ze zouden uit de hars kruipen
00:31
and, if they could, they would fly away.
9
31222
2744
en als ze konden, zouden ze wegvliegen.
00:33
If you had asked me 10 years ago whether or not
10
33966
2376
Als je me 10 jaar geleden had gevraagd
00:36
we would ever be able to sequence the genome of extinct animals,
11
36342
3198
of we ooit het genoom van uitgestorven dieren zouden kunnen sequencen,
00:39
I would have told you, it's unlikely.
12
39540
2475
dan zou ik gezegd hebben dat dat onwaarschijnlijk was.
00:42
If you had asked whether or not we would actually be able
13
42015
1895
Als je had gevraagd of we uitgestorven soorten echt tot leven zouden kunnen wekken,
00:43
to revive an extinct species,
14
43910
2152
Als je had gevraagd of we uitgestorven soorten echt tot leven zouden kunnen wekken,
00:46
I would have said, pipe dream.
15
46062
1659
dan had ik dat als droombeeld bestempeld.
00:47
But I'm actually standing here today, amazingly,
16
47721
2525
Maar verbazingwekkend genoeg sta ik vandaag hier,
00:50
to tell you that not only is the sequencing
17
50246
2007
om jullie te vertellen dat we tegenwoordig niet alleen
00:52
of extinct genomes a possibility, actually a modern-day reality,
18
52253
4190
uitgestorven genomen kunnen sequencen, wat daadwerkelijk gebeurt,
00:56
but the revival of an extinct species is actually within reach,
19
56443
4293
maar dat zelfs uitgestorven soorten laten herleven binnen bereik is.
01:00
maybe not from the insects in amber --
20
60736
1839
misschien niet die insecten in amber – deze mug is trouwens
01:02
in fact, this mosquito was actually used
21
62575
1960
misschien niet die insecten in amber – deze mug is trouwens
01:04
for the inspiration for "Jurassic Park" —
22
64535
2352
als inspiratie voor 'Jurassic Park' gebruikt –
01:06
but from woolly mammoths, the well preserved remains
23
66887
2560
maar van wolharige mammoeten, de goed geconserveerde resten
01:09
of woolly mammoths in the permafrost.
24
69447
2207
van wolharige mammoeten in de permafrost.
01:11
Woollies are a particularly interesting,
25
71654
2073
Wolharigen zijn een bijzonder interessant
01:13
quintessential image of the Ice Age.
26
73727
2546
en typerend beeld van de IJstijd.
01:16
They were large. They were hairy.
27
76273
1825
Ze waren enorm. Ze waren harig.
01:18
They had large tusks, and we seem to have
28
78098
1984
Ze hadden enorme slagtanden. We lijken een
01:20
a very deep connection with them, like we do with elephants.
29
80082
2900
hechte band met ze te hebben, net als met olifanten.
01:22
Maybe it's because elephants share
30
82982
2515
Misschien omdat olifanten
01:25
many things in common with us.
31
85497
1822
veel met ons gemeen hebben.
01:27
They bury their dead. They educate the next of kin.
32
87319
2728
Ze begraven hun doden. Ze voeden hun familieleden op.
01:30
They have social knits that are very close.
33
90047
3020
Ze hebben heel hechte sociale verbanden.
01:33
Or maybe it's actually because we're bound by deep time,
34
93067
2870
Misschien is het omdat we door ons verre verleden verbonden zijn
01:35
because elephants, like us, share their origins in Africa
35
95937
3338
omdat olifanten, net als wij, oorspronkelijk in Afrika waren
01:39
some seven million years ago,
36
99275
2123
zo'n zeven miljoen jaar geleden.
01:41
and as habitats changed and environments changed,
37
101398
2794
Omdat habitats veranderden en omgevingen veranderden,
01:44
we actually, like the elephants, migrated out
38
104192
3610
zijn we net als de olifanten weg gemigreerd,
01:47
into Europe and Asia.
39
107802
2220
naar Europa en Azië.
01:50
So the first large mammoth that appears on the scene
40
110022
2703
De eerste grote mammoet die opkomt,
01:52
is meridionalis, which was standing four meters tall
41
112725
3406
is meridionalis, die 4 meter hoog was en
01:56
weighing about 10 tons, and was a woodland-adapted species
42
116131
3832
ongeveer 10 ton woog. Het was een aan het bos aangepaste soort,
01:59
and spread from Western Europe clear across Central Asia,
43
119963
2962
die zich helemaal van West-Europa door Centraal Azië verspreidde
02:02
across the Bering land bridge
44
122925
2250
over de Bering landbrug
02:05
and into parts of North America.
45
125175
2310
en delen van Noord-Amerika in.
02:07
And then, again, as climate changed as it always does,
46
127485
2688
En toen het klimaat weer veranderde, zoals gewoonlijk,
02:10
and new habitats opened up,
47
130173
1510
en nieuwe habitats ontstonden,
02:11
we had the arrival of a steppe-adapted species
48
131683
2476
kregen we de komst van een aan de steppe aangepaste soort
02:14
called trogontherii in Central Asia
49
134159
2248
in Centraal-Azië, die trogontherii heette,
02:16
pushing meridionalis out into Western Europe.
50
136407
2750
die meridionalis naar West-Europa verdreef.
02:19
And the open grassland savannas of North America
51
139157
2395
De open grasland savannes van Noord-Amerika
02:21
opened up, leading to the Columbian mammoth,
52
141552
2160
kwamen vrij, wat leidde tot de Amerikaanse mammoet,
02:23
a large, hairless species in North America.
53
143712
2540
een grote, onbehaarde soort uit Noord-Amerika.
02:26
And it was really only about 500,000 years later
54
146252
2911
Pas zo'n 500.000 jaar later
02:29
that we had the arrival of the woolly,
55
149163
2705
kwam de wolharige mammoet,
02:31
the one that we all know and love so much,
56
151868
2028
die we allemaal kennen en waar we zo dol op zijn.
02:33
spreading from an East Beringian point of origin
57
153896
3310
Hij verspreidde zich vanuit het oosten van de Beringlandbrug
02:37
across Central Asia, again pushing the trogontherii
58
157206
2886
over Centraal Azië, en verdreef de trogontherii daar op zijn beurt
02:40
out through Central Europe,
59
160092
1651
door Centraal Europa,
02:41
and over hundreds of thousands of years
60
161743
2066
en migreerde gedurende honderdduizenden jaren
02:43
migrating back and forth across the Bering land bridge
61
163809
3084
heen en weer over de Beringlandbrug
02:46
during times of glacial peaks
62
166893
2027
gedurende glaciale piektijden.
02:48
and coming into direct contact
63
168920
1796
Ze kwamen in direct contact
02:50
with the Columbian relatives living in the south,
64
170716
2804
met hun Amerikaanse familieleden uit het Zuiden.
02:53
and there they survive over hundreds of thousands of years
65
173520
3288
Ze overleefden daar honderdduizenden jaren
02:56
during traumatic climatic shifts.
66
176808
2177
gedurende traumatische klimaatveranderingen.
02:58
So there's a highly plastic animal dealing with great transitions
67
178985
4216
We hebben hier een heel flexibel dier dat goed
03:03
in temperature and environment, and doing very, very well.
68
183201
2848
met enorme temperatuurschommelingen en omgevingsveranderingen kan omgaan.
03:06
And there they survive on the mainland until about 10,000 years ago,
69
186049
3991
Ze overleven op het vasteland tot zo'n 10.000 jaar geleden,
03:10
and actually, surprisingly, on the small islands off of Siberia
70
190040
3153
en zelfs, verrassend genoeg, op de eilandjes bij Siberië
03:13
and Alaska until about 3,000 years ago.
71
193193
2474
en Alaska tot zo'n 3.000 jaar geleden.
03:15
So Egyptians are building pyramids
72
195667
1689
Dus de Egyptenaren bouwen pyramiden
03:17
and woollies are still living on islands.
73
197356
2766
en wolharigen leven nog steeds op eilanden.
03:20
And then they disappear.
74
200122
1549
En dan verdwijnen ze.
03:21
Like 99 percent of all the animals that have once lived,
75
201671
2254
Net als 99% van alle dieren die ooit hebben geleefd,
03:23
they go extinct, likely due to a warming climate
76
203925
3263
sterven ze uit, waarschijnlijk door een opwarming van het klimaat
03:27
and fast-encroaching dense forests
77
207204
2082
en snel oprukkende dichte bossen
03:29
that are migrating north,
78
209286
1501
die zich noordwaarts verspreiden,
03:30
and also, as the late, great Paul Martin once put it,
79
210787
2973
en ook, zoals wijlen de grote Paul S. Martin het ooit stelde:
03:33
probably Pleistocene overkill,
80
213760
1751
waarschijnlijk Pleistocene <i>overkill,</i>
03:35
so the large game hunters that took them down.
81
215511
2573
dus de grootwild-jagers die ze uitroeiden.
03:38
Fortunately, we find millions of their remains
82
218084
2262
Gelukkig vinden we miljoenen overblijfselen van ze,
03:40
strewn across the permafrost buried deep
83
220346
2677
bezaaid over de permafrost, diep begraven
03:43
in Siberia and Alaska, and we can actually go up there
84
223023
3125
in Siberië en Alaska. En we kunnen daar heen gaan
03:46
and actually take them out.
85
226148
1910
en ze eruit halen.
03:48
And the preservation is, again,
86
228058
1524
Ze zijn weer fenomenaal geconserveerd, net als die insecten in amber.
03:49
like those insects in [amber], phenomenal.
87
229582
2570
Ze zijn weer fenomenaal geconserveerd, net als die insecten in amber.
03:52
So you have teeth, bones with blood
88
232152
3520
Dus je hebt tanden, botten met bloed
03:55
which look like blood, you have hair,
89
235672
2040
dat eruitziet als bloed, je hebt haar,
03:57
and you have intact carcasses or heads
90
237712
1527
en je hebt intacte karkassen of koppen waar nog hersenen inzitten.
03:59
which still have brains in them.
91
239239
2943
en je hebt intacte karkassen of koppen waar nog hersenen inzitten.
04:02
So the preservation and the survival of DNA
92
242182
2371
De conservering en het overleven van DNA
04:04
depends on many factors, and I have to admit,
93
244553
2072
hangt van veel factoren af, en ik moet toegeven,
04:06
most of which we still don't quite understand,
94
246625
2328
de meeste daarvan begrijpen we nog niet helemaal.
04:08
but depending upon when an organism dies
95
248953
2072
Maar afhankelijk van wanneer een organisme sterft
04:11
and how quickly he's buried, the depth of that burial,
96
251025
4489
en hoe snel het begraven is, de diepte waarop het is begraven,
04:15
the constancy of the temperature of that burial environment,
97
255514
3302
de temperatuurconstantheid van de begravingsomgeving,
04:18
will ultimately dictate how long DNA will survive
98
258816
2568
zal uiteindelijk uitwijzen hoe lang DNA zal overleven
04:21
over geologically meaningful time frames.
99
261384
2861
gedurende tijdsperioden van geologische betekenis.
04:24
And it's probably surprising to many of you
100
264245
1644
Het is waarschijnlijk verrassend
04:25
sitting in this room that it's not the time that matters,
101
265889
3140
voor velen van jullie hier, dat de duur niet zo belangrijk is,
04:29
it's not the length of preservation,
102
269029
1627
het is niet de tijdsduur van conservering,
04:30
it's the consistency of the temperature of that preservation that matters most.
103
270656
3982
het belangrijkst is de gelijkmatigheid van de conserveertemperatuur.
04:34
So if we were to go deep now within the bones
104
274638
2819
Stel dat we nu diep in de botten en tanden
04:37
and the teeth that actually survived the fossilization process,
105
277457
2975
zouden kijken, die het fossilisatieproces overleefd hebben.
04:40
the DNA which was once intact, tightly wrapped
106
280432
3392
Het DNA dat ooit intact was, strak om histon-eiwitten gewikkeld,
04:43
around histone proteins, is now under attack
107
283824
2368
wordt nu aangevallen door
04:46
by the bacteria that lived symbiotically with the mammoth
108
286192
2966
de bacteriën die jarenlang symbiotisch met de mammoet hebben geleefd.
04:49
for years during its lifetime.
109
289158
1810
de bacteriën die jarenlang symbiotisch met de mammoet hebben geleefd.
04:50
So those bacteria, along with the environmental bacteria,
110
290968
3201
Dus die bacteriën, samen met de omgevingsbacteriën en
04:54
free water and oxygen, actually break apart the DNA
111
294169
3703
water en zuurstof, breken het DNA op
04:57
into smaller and smaller and smaller DNA fragments,
112
297872
2545
in steeds kleinere DNA-fragmentjes,
05:00
until all you have are fragments that range
113
300417
2321
tot er niets overblijft dan fragmenten
05:02
from 10 base pairs to, in the best case scenarios,
114
302738
2681
van 10 basenparen of, in het beste geval,
05:05
a few hundred base pairs in length.
115
305419
2373
een paar honderd basenparen lang.
05:07
So most fossils out there in the fossil record
116
307792
2311
De meeste fossielen in het fossielenbestand
05:10
are actually completely devoid of all organic signatures.
117
310103
2713
hebben totaal geen organische signatuur meer.
05:12
But a few of them actually have DNA fragments
118
312816
2433
Slechts enkele bevatten daadwerkelijk DNA-fragmenten
05:15
that survive for thousands,
119
315249
1874
die duizenden,
05:17
even a few millions of years in time.
120
317123
3749
zelfs enkele miljoenen jaren hebben overleefd.
05:20
And using state-of-the-art clean room technology,
121
320872
2188
Met de allernieuwste cleanroom-technologie,
05:23
we've devised ways that we can actually pull these DNAs
122
323060
2664
hebben we manieren ontwikkeld om dat DNA
05:25
away from all the rest of the gunk in there,
123
325724
2504
uit de rest van die zooi te trekken.
05:28
and it's not surprising to any of you sitting in the room
124
328228
2199
Het zal jullie niet verbazen
05:30
that if I take a mammoth bone or a tooth
125
330427
2121
dat als ik DNA uit mammoetbotten of -tanden
05:32
and I extract its DNA that I'll get mammoth DNA,
126
332548
2999
haal, dat dat dan mammoet-DNA zal zijn,
05:35
but I'll also get all the bacteria that once lived with the mammoth,
127
335547
3811
maar ik krijg ook alle bacteriën die ooit met die mammoet hebben geleefd,
05:39
and, more complicated, I'll get all the DNA
128
339358
2247
en, nog ingewikkelder, ik krijg alle DNA
05:41
that survived in that environment with it,
129
341605
2184
die in die omgeving ook heeft overleefd.
05:43
so the bacteria, the fungi, and so on and so forth.
130
343789
3174
Dus bacteriën, schimmels, enzovoort.
05:46
Not surprising then again that a mammoth
131
346963
2405
Dus is het niet verrassend dat een
05:49
preserved in the permafrost will have something
132
349368
1672
in de permafrost geconserveerde mammoet,
05:51
on the order of 50 percent of its DNA being mammoth,
133
351040
2868
zo'n 50% mammoet-DNA bevat,
05:53
whereas something like the Columbian mammoth,
134
353908
2023
terwijl iets als de Amerikaanse mammoet,
05:55
living in a temperature and buried in a temperate environment
135
355931
2617
ooit levend en nu begraven in een milder klimaat,
05:58
over its laying-in will only have 3 to 10 percent endogenous.
136
358548
3817
maar zo'n 3 tot 10% endogeen DNA-materiaal bevat.
06:02
But we've come up with very clever ways
137
362365
2443
We hebben heel slimme technieken bedacht
06:04
that we can actually discriminate, capture and discriminate,
138
364808
3106
om mammoet-DNA te onderscheiden van niet-mammoet-DNA
06:07
the mammoth from the non-mammoth DNA,
139
367914
1975
– te scheiden en te onderscheiden.
06:09
and with the advances in high-throughput sequencing,
140
369889
2550
Nu we grote volumes DNA kunnen sequencen,
06:12
we can actually pull out and bioinformatically
141
372439
2837
kunnen we al die mammoetfragmentjes eruit pikken
06:15
re-jig all these small mammoth fragments
142
375276
2969
en met behulp van bio-informatica herschikken.
06:18
and place them onto a backbone
143
378245
2297
We plaatsen ze op een kapstok
06:20
of an Asian or African elephant chromosome.
144
380542
2559
van een Aziatische of Afrikaanse olifant-chromosoom.
06:23
And so by doing that, we can actually get all the little points
145
383101
2576
Hierdoor krijgen we alle puntjes
06:25
that discriminate between a mammoth and an Asian elephant,
146
385677
2825
waarop een mammoet en een Aziatische olifant van elkaar verschillen.
06:28
and what do we know, then, about a mammoth?
147
388502
3039
Wat weten we dan van een mammoet?
06:31
Well, the mammoth genome is almost at full completion,
148
391541
3153
Het mammoetgenoom is bijna volledig
06:34
and we know that it's actually really big. It's mammoth.
149
394694
3541
en we weten dat het enorm groot is, met recht een <i><b>mammoet-</b></i>genoom.
06:38
So a hominid genome is about three billion base pairs,
150
398235
3185
Het menselijk genoom bestaat uit zo'n 3 mijard basenparen,
06:41
but an elephant and mammoth genome
151
401420
1577
maar een olifant- en mammoetgenoom
06:42
is about two billion base pairs larger, and most of that
152
402997
2656
is zo'n 2 miljard basenparen groter. Het meeste daarvan
06:45
is composed of small, repetitive DNAs
153
405653
2624
bestaat uit kleine herhalende stukjes DNA,
06:48
that make it very difficult to actually re-jig the entire structure of the genome.
154
408277
4633
die het erg moeilijk maken om echt de hele genoomstructuur te herschikken.
06:52
So having this information allows us to answer
155
412910
2361
Deze informatie helpt ons
06:55
one of the interesting relationship questions
156
415271
2135
een interessante vraag te beantwoorden
06:57
between mammoths and their living relatives,
157
417406
2172
over de relatie van mammoeten met hun levende familieleden,
06:59
the African and the Asian elephant,
158
419578
2044
de Afrikaanse en Aziatische olifant.
07:01
all of which shared an ancestor seven million years ago,
159
421622
3167
Zeven mijoen jaar geleden deelden zij dezelfde voorouder,
07:04
but the genome of the mammoth shows it to share
160
424789
2089
maar het mammoetgenoom laat zien dat het
07:06
a most recent common ancestor with Asian elephants
161
426878
2780
een vrij recente gezamenlijke voorouder deelt met Aziatische olifanten,
07:09
about six million years ago,
162
429658
1416
zo'n zes miljoen jaar geleden,
07:11
so slightly closer to the Asian elephant.
163
431074
2473
die net iets dichter bij de Aziatische olifant staat.
07:13
With advances in ancient DNA technology,
164
433547
2724
Met de vooruitgang in oeroud DNA-technologie,
07:16
we can actually now start to begin to sequence
165
436271
1953
kunnen we nu echt beginnen met het sequencen
07:18
the genomes of those other extinct mammoth forms that I mentioned,
166
438224
3311
van de genomen van die andere uitgestorven mammoeten die ik noemde.
07:21
and I just wanted to talk about two of them,
167
441535
1887
Over twee daarvan wil ik het hebben:
07:23
the woolly and the Columbian mammoth,
168
443422
2054
de wolharige en de Amerikaanse mammoet.
07:25
both of which were living very close to each other
169
445476
2418
Beide leefden heel dicht bij elkaar
07:27
during glacial peaks,
170
447894
2625
tijdens glaciale piektijden,
07:30
so when the glaciers were massive in North America,
171
450519
2163
toen de ijskappen enorm waren in Noord-Amerika,
07:32
the woollies were pushed into these subglacial ecotones,
172
452682
2595
verdreef dat de wolharige mammoeten naar deze subglaciale overgangszones.
07:35
and came into contact with the relatives living to the south,
173
455277
3211
Ze kwamen in contact met de zuidelijk levende mammoetsoort
07:38
and there they shared refugia,
174
458488
2012
en ze deelden wijkplaatsen,
07:40
and a little bit more than the refugia, it turns out.
175
460500
2384
en niet alleen die wijkplaatsen, blijkt.
07:42
It looks like they were interbreeding.
176
462884
2500
Er lijken zelfs kruisingen te zijn opgetreden.
07:45
And that this is not an uncommon feature
177
465384
1633
Dat is geen ongewone eigenschap
07:47
in Proboscideans, because it turns out
178
467017
1638
van <i>Proboscidea,</i> want het blijkt
07:48
that large savanna male elephants will outcompete
179
468655
2913
dat grote mannelijke savanneolifanten het beter doen
07:51
the smaller forest elephants for their females.
180
471568
3368
bij de vrouwtjes dan de kleinere bosolifanten.
07:54
So large, hairless Columbians
181
474936
2312
Dus grote, haarloze Amerikanen
07:57
outcompeting the smaller male woollies.
182
477248
1803
deden het beter dan de kleine wolharige mannetjes.
07:59
It reminds me a bit of high school, unfortunately.
183
479051
2618
Dat doet me, jammer genoeg, een beetje aan de middelbare school denken. (Gelach)
08:01
(Laughter)
184
481669
2339
Dat doet me, jammer genoeg, een beetje aan de middelbare school denken. (Gelach)
08:04
So this is not trivial, given the idea that we want
185
484008
2694
Dus het is niet triviaal, gegeven het idee dat we
08:06
to revive extinct species, because it turns out
186
486702
2205
uitgestorven soorten willen laten herleven, omdat blijkt
08:08
that an African and an Asian elephant
187
488907
1820
dat een Afrikaanse en een Aziatische olifant
08:10
can actually interbreed and have live young,
188
490727
2095
gekruist kunnen worden en levende jongen kunnen krijgen.
08:12
and this has actually occurred by accident in a zoo
189
492822
2141
Dat is per ongeluk al eens gebeurd in een dierentuin in Chester, V.K., in 1978.
08:14
in Chester, U.K., in 1978.
190
494963
3042
Dat is per ongeluk al eens gebeurd in een dierentuin in Chester, V.K., in 1978.
08:18
So that means that we can actually take Asian elephant chromosomes,
191
498005
3146
Dus dat betekent dat we Aziatische olifantchromosomen
08:21
modify them into all those positions we've actually now
192
501151
2158
kunnen modificeren op alle plekken die we nu
08:23
been able to discriminate with the mammoth genome,
193
503309
2384
hebben kunnen onderscheiden met het mammoetgenoom.
08:25
we can put that into an enucleated cell,
194
505693
2781
Dat kunnen we in een cel stoppen waar de celkern uit is verwijderd
08:28
differentiate that into a stem cell,
195
508474
2259
en die tot stamcel laten differentiëren,
08:30
subsequently differentiate that maybe into a sperm,
196
510733
2320
en vervolgens bijvoorbeeld tot zaadcel,
08:33
artificially inseminate an Asian elephant egg,
197
513053
2624
een Aziatisch olifanteneicel kunstmatig insemineren
08:35
and over a long and arduous procedure,
198
515677
3107
en na een lange, moeizame procedure,
08:38
actually bring back something that looks like this.
199
518784
3509
iets terugbrengen wat er zo uitziet.
08:42
Now, this wouldn't be an exact replica,
200
522293
1690
Het zal geen exacte replica zijn,
08:43
because the short DNA fragments that I told you about
201
523983
2482
omdat de DNA-fragmentjes waar ik over vertelde
08:46
will prevent us from building the exact structure,
202
526465
2481
ons de exacte structuur niet zullen laten bouwen,
08:48
but it would make something that looked and felt
203
528946
1536
maar het zou iets opleveren dat erg
08:50
very much like a woolly mammoth did.
204
530482
3107
op een wolharige mammoet zou lijken.
08:53
Now, when I bring up this with my friends,
205
533589
2744
Als ik hier met mijn vrienden over praat,
08:56
we often talk about, well, where would you put it?
206
536333
2608
hebben we het vaak over waar je hem zou laten.
08:58
Where are you going to house a mammoth?
207
538941
1688
Waar breng je een mammoet onder?
09:00
There's no climates or habitats suitable.
208
540629
2040
Er zijn geen geschikte klimaten of habitats.
09:02
Well, that's not actually the case.
209
542669
1340
Nu is dat niet helemaal het geval.
09:04
It turns out that there are swaths of habitat
210
544009
2893
Er blijken habitatzones
09:06
in the north of Siberia and Yukon
211
546902
2335
in Noord-Siberië en de Yukon te zijn, die een mammoet zouden kunnen herbergen.
09:09
that actually could house a mammoth.
212
549237
1206
in Noord-Siberië en de Yukon te zijn, die een mammoet zouden kunnen herbergen.
09:10
Remember, this was a highly plastic animal
213
550443
2245
Bedenk dat dit een enorm flexibel dier was,
09:12
that lived over tremendous climate variation.
214
552688
2661
dat gigantische klimaatvariaties overleefde.
09:15
So this landscape would be easily able to house it,
215
555349
2882
Dus dit landschap zou met gemak een mammoet kunnen herbergen.
09:18
and I have to admit that there [is] a part of the child in me,
216
558231
3660
Ik geef toe dat het kind in me
09:21
the boy in me, that would love to see
217
561891
1285
niets liever zou zien
09:23
these majestic creatures walk across the permafrost
218
563176
2846
dan deze majestueuze wezens, lopend over de noordelijke permafrost.
09:26
of the north once again, but I do have to admit
219
566022
2455
Tegelijkertijd geef ik toe
09:28
that part of the adult in me sometimes wonders
220
568477
2144
dat de volwassene in me zich soms afvraagt
09:30
whether or not we should.
221
570621
2405
of we dat wel zouden moeten willen.
09:33
Thank you very much.
222
573026
1685
Hartelijk bedankt.
09:34
(Applause)
223
574711
5198
(Applaus)
09:39
Ryan Phelan: Don't go away.
224
579909
1517
Ryan Phelan: Blijf nog even.
09:41
You've left us with a question.
225
581426
1732
Je hebt ons voor een vraag gesteld.
09:43
I'm sure everyone is asking this. When you say, "Should we?"
226
583158
3524
Ik weet zeker dat iedereen zich dit afvraagt. Als je zegt: "Zouden we dat moeten willen?”
09:46
it feels like you're reticent there,
227
586682
2609
dan voelt het of je daarin terughoudend bent,
09:49
and yet you've given us a vision of it being so possible.
228
589291
2978
terwijl je ons een beeld hebt geschetst dat het zo goed mogelijk is.
09:52
What's your reticence?
229
592269
1326
Wat weerhoudt je?
09:53
Hendrik Poinar: I don't think it's reticence.
230
593595
1306
Hendrik Poinar: Ik denk niet dat het terughoudendheid is.
09:54
I think it's just that we have to think very deeply
231
594901
3798
Het is gewoon zo dat ik denk dat we heel diep moeten nadenken
09:58
about the implications, ramifications of our actions,
232
598699
2551
over de implicaties, de gevolgen van onze acties.
10:01
and so as long as we have good, deep discussion
233
601250
2200
En zo lang als we een goede, inhoudelijke discussie voeren,
10:03
like we're having now, I think
234
603450
2016
zoals we hier doen, denk ik
10:05
we can come to a very good solution as to why to do it.
235
605466
2706
dat we met een heel goede oplossing kunnen komen waarom we het moeten doen.
10:08
But I just want to make sure that we spend time
236
608172
1637
Maar ik wil ervoor zorgen dat we eerst tijd nemen
10:09
thinking about why we're doing it first.
237
609809
1849
om erover na te denken waarom we dit doen.
10:11
RP: Perfect. Perfect answer. Thank you very much, Hendrik.
238
611658
2781
RP: Perfect. Een perfect antwoord. Heel hartelijk dank, Hendrik.
10:14
HP: Thank you. (Applause)
239
614439
2464
HP: Bedankt. (Applaus)
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7