Margaret Heffernan: The dangers of "willful blindness"

179,048 views ・ 2013-08-12

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Christel Foncke
00:13
In the northwest corner of the United States,
0
13268
3561
In de noordwestelijke uithoek van de Verenigde Staten,
00:16
right up near the Canadian border,
1
16853
2850
vlakbij de Canadese grens,
00:19
there's a little town called Libby, Montana,
2
19727
3802
ligt het stadje Libby, in Montana.
00:23
and it's surrounded by pine trees and lakes
3
23553
4461
Het is omgeven door pijnbomen en meren,
00:28
and just amazing wildlife
4
28038
4699
fantastische fauna
00:32
and these enormous trees that scream up into the sky.
5
32761
5314
en enorme bomen die ten hemel schreeuwen.
00:38
And in there is a little town called Libby,
6
38099
3495
Daarin bevindt zich dat stadje Libby,
00:41
which I visited, which feels kind of lonely,
7
41618
4321
dat ik bezocht. Het voelt wat eenzaam,
00:45
a little isolated.
8
45963
2373
wat geïsoleerd.
00:48
And in Libby, Montana, there's a rather unusual woman
9
48360
3628
In Libby, in Montana, woont een ongewone vrouw,
00:52
named Gayla Benefield.
10
52012
2003
Gayla Benefield.
00:54
She always felt a little bit of an outsider,
11
54039
2339
Ze was altijd al een outsider,
00:56
although she's been there almost all her life,
12
56402
2540
hoewel ze daar bijna haar hele leven doorbracht.
00:58
a woman of Russian extraction.
13
58966
2424
Een vrouw van Russische komaf.
01:01
She told me when she went to school,
14
61414
1715
Ze vertelde me dat ze op school
01:03
she was the only girl who ever chose
15
63153
1749
het enige meisje was dat koos
01:04
to do mechanical drawing.
16
64926
3224
voor mechanisch tekenen.
01:08
Later in life, she got a job going house to house
17
68174
3874
Later kreeg ze een baan waarbij ze huizen langsliep
01:12
reading utility meters -- gas meters, electricity meters.
18
72072
4086
om de gas- en elektriciteitsmeters af te lezen.
01:16
And she was doing the work in the middle of the day,
19
76182
2976
Ze deed dat overdag.
01:19
and one thing particularly caught her notice, which was,
20
79182
3403
Het viel haar op
01:22
in the middle of the day she met a lot of men
21
82609
4082
dat ze midden op de dag veel mannen zag
01:26
who were at home, middle aged, late middle aged,
22
86715
4366
die thuis waren, mannen van late middelbare leeftijd,
01:31
and a lot of them seemed to be on oxygen tanks.
23
91105
5419
velen van hen aan de zuurstoffles.
01:36
It struck her as strange.
24
96548
2739
Dat vond ze vreemd.
01:39
Then, a few years later, her father died at the age of 59,
25
99311
3587
Enkele jaren later stierf haar vader op zijn 59ste,
01:42
five days before he was due to receive his pension.
26
102922
3906
vijf dagen voor hij met pensioen zou gaan.
01:46
He'd been a miner.
27
106852
1064
Hij was mijnwerker.
01:47
She thought he must just have been worn out by the work.
28
107940
5418
Ze dacht dat hij gewoon uitgeput was door het werk.
01:53
But then a few years later, her mother died,
29
113382
3708
Enkele jaren later stierf haar moeder.
01:57
and that seemed stranger still,
30
117114
2993
Dat leek nog vreemder,
02:00
because her mother came from a long line of people
31
120131
2810
want haar moeder kwam uit een lange reeks van mensen
02:02
who just seemed to live forever.
32
122965
3837
die het eeuwige leven leken te hebben.
02:06
In fact, Gayla's uncle is still alive to this day,
33
126826
3545
Gayla's oom is nog steeds in leven
02:10
and learning how to waltz.
34
130395
2150
en leert tegenwoordig walsen.
02:12
It didn't make sense that Gayla's mother
35
132569
3411
Het was absurd dat de moeder van Gayla
02:16
should die so young.
36
136004
2430
zo jong stierf.
02:18
It was an anomaly, and she kept puzzling over anomalies.
37
138458
4220
Het was abnormaal. Ze bleef maar tobben over die abnormaliteiten.
02:22
And as she did, other ones came to mind.
38
142702
2032
Daarbij zag ze er nog meer.
02:24
She remembered, for example,
39
144758
1704
Ze herinnerde zich bijvoorbeeld
02:26
when her mother had broken a leg and went into the hospital,
40
146486
3075
dat haar moeder haar been had gebroken en dat röntgenopnamen werden gemaakt in het ziekenhuis.
02:29
and she had a lot of x-rays,
41
149585
1751
dat haar moeder haar been had gebroken en dat röntgenopnamen werden gemaakt in het ziekenhuis.
02:31
and two of them were leg x-rays, which made sense,
42
151360
2931
Twee ervan waren van de benen, wat normaal was,
02:34
but six of them were chest x-rays, which didn't.
43
154315
4786
maar er waren er ook 6 van de borstkas, wat niet normaal was.
02:39
She puzzled and puzzled over every piece
44
159125
2958
Ze piekerde en piekerde over elk onderdeel
02:42
of her life and her parents' life,
45
162107
2352
van haar leven en dat van haar ouders.
02:44
trying to understand what she was seeing.
46
164483
3977
Ze probeerde te begrijpen wat ze zag.
02:48
She thought about her town.
47
168484
1687
Ze dacht aan haar stad,
02:50
The town had a vermiculite mine in it.
48
170195
2964
waar zich een vermiculietmijn bevond.
02:53
Vermiculite was used for soil conditioners,
49
173183
2809
Vermiculiet werd gebruikt voor bodemverbeteraars,
02:56
to make plants grow faster and better.
50
176016
3256
om planten sneller en beter te doen groeien.
02:59
Vermiculite was used to insulate lofts,
51
179296
3034
Het werd gebruikt om lofts te isoleren,
03:02
huge amounts of it put under the roof
52
182354
2623
waarbij grote hoeveelheden onder het dak werden gestopt
03:05
to keep houses warm during the long Montana winters.
53
185001
3827
om huizen warm te houden tijdens de lange winters in Montana.
03:08
Vermiculite was in the playground.
54
188852
2343
Er was vermiculiet op het speelplein,
03:11
It was in the football ground.
55
191219
1429
op het voetbalveld,
03:12
It was in the skating rink.
56
192672
2409
op de schaatsbaan.
03:15
What she didn't learn until she started working this problem
57
195105
3805
Pas toen ze dit probleem begon te bestuderen,
03:18
is vermiculite is a very toxic form of asbestos.
58
198934
7061
vernam ze dat vermiculiet een heel giftige vorm van asbest is.
03:26
When she figured out the puzzle,
59
206019
1755
Toen ze de puzzel had opgelost, begon ze iedereen te vertellen
03:27
she started telling everyone she could
60
207798
2882
Toen ze de puzzel had opgelost, begon ze iedereen te vertellen
03:30
what had happened, what had been done to her parents
61
210704
2643
wat er was gebeurd, wat haar ouders was overkomen,
03:33
and to the people that she saw on oxygen tanks
62
213371
3046
en de mensen die ze met zuurstofflessen zag,
03:36
at home in the afternoons.
63
216441
3137
thuis, 's namiddags.
03:39
But she was really amazed.
64
219602
1377
Maar ze was echt verbaasd.
03:41
She thought, when everybody knows, they'll want to do something,
65
221003
3048
Ze dacht dat als iedereen het wist, ze iets zouden willen doen.
Maar niemand wilde het weten.
03:44
but actually nobody wanted to know.
66
224075
2198
03:46
In fact, she became so annoying
67
226297
2091
Ze werd zo vervelend,
03:48
as she kept insisting on telling this story
68
228412
2413
en ze bleef dat verhaal maar vertellen
03:50
to her neighbors, to her friends, to other people in the community,
69
230849
3191
aan haar buren, vrienden, andere mensen in de gemeenschap,
dat enkelen van hen samenkwamen
03:54
that eventually a bunch of them got together
70
234064
2096
en een bumpersticker maakten
03:56
and they made a bumper sticker,
71
236184
1484
03:57
which they proudly displayed on their cars, which said,
72
237692
3244
die ze fier op hun auto's plakten:
04:00
"Yes, I'm from Libby, Montana,
73
240960
2122
"Ja, ik kom uit Libby, in Montana,
04:03
and no, I don't have asbestosis."
74
243106
5516
en nee, ik lijd niet aan asbestose."
04:08
But Gayla didn't stop. She kept doing research.
75
248646
3356
Maar Gayla hield niet op. Ze ging verder met haar onderzoek.
04:12
The advent of the Internet definitely helped her.
76
252026
3167
De komst van het internet hielp haar zeker.
04:15
She talked to anybody she could.
77
255217
1996
Ze praatte met alle mogelijke mensen.
04:17
She argued and argued, and finally she struck lucky
78
257237
3251
Ze bleef maar argumenteren en trof het uiteindelijk
04:20
when a researcher came through town
79
260512
2176
met een onderzoeker die de stad bezocht
04:22
studying the history of mines in the area,
80
262712
2410
om de geschiedenis van de mijnen in de streek te bestuderen.
04:25
and she told him her story, and at first, of course,
81
265146
3118
Ze vertelde hem haar verhaal. Eerst geloofde hij haar niet,
04:28
like everyone, he didn't believe her,
82
268288
2247
net als alle anderen.
04:30
but he went back to Seattle and he did his own research
83
270559
2619
Maar hij keerde terug naar Seattle en deed zijn eigen onderzoek.
Hij stelde vast dat ze gelijk had.
04:33
and he realized that she was right.
84
273202
4136
04:37
So now she had an ally.
85
277362
4038
Nu had ze dus een bondgenoot.
04:41
Nevertheless, people still didn't want to know.
86
281424
2566
Maar de mensen wilden het nog steeds niet weten.
04:44
They said things like, "Well, if it were really dangerous,
87
284014
3700
Ze zeiden dingen als: "Als het echt gevaarlijk zou zijn,
04:47
someone would have told us."
88
287738
3009
zou iemand het ons hebben gezegd.
04:50
"If that's really why everyone was dying,
89
290771
2998
Als dat de reden van al die overlijdens was,
04:53
the doctors would have told us."
90
293793
4552
zouden de dokters het ons hebben gezegd."
04:58
Some of the guys used to very heavy jobs said,
91
298369
3352
Eén van de mannen die zwaar werk deed, zei:
05:01
"I don't want to be a victim.
92
301745
1787
"Ik wil geen slachtoffer zijn.
05:03
I can't possibly be a victim, and anyway,
93
303556
1994
Ik kan echt geen slachtoffer zijn.
05:05
every industry has its accidents."
94
305574
6909
Trouwens, iedere bedrijfstak heeft zijn ongevallen."
05:12
But still Gayla went on, and finally she succeeded
95
312507
3782
Maar Gayla bleef doorgaan. Uiteindelijk slaagde ze erin
05:16
in getting a federal agency to come to town
96
316313
2588
om een federale overheidsdienst de bewoners van de stad te doen screenen --
05:18
and to screen the inhabitants of the town --
97
318925
4264
om een federale overheidsdienst de bewoners van de stad te doen screenen --
05:23
15,000 people -- and what they discovered
98
323213
4704
15.000 mensen -- en ze ontdekten
05:27
was that the town had a mortality rate
99
327941
3395
dat de sterftecijfers in de stad
05:31
80 times higher than anywhere in the United States.
100
331360
6034
80 keer hoger waren dan elders in de VS.
05:37
That was in 2002, and even at that moment,
101
337418
3992
Dit gebeurde in 2002, en zelfs toen
05:41
no one raised their hand to say, "Gayla,
102
341434
3666
stak niemand de hand op om te zeggen: "Gayla,
05:45
look in the playground where your grandchildren are playing.
103
345124
4291
kijk uit op het speelplein waar je kleinkinderen spelen.
05:49
It's lined with vermiculite."
104
349439
4680
Het is afgewerkt met vermiculiet."
05:54
This wasn't ignorance.
105
354143
3043
Dit was geen onwetendheid.
05:57
It was willful blindness.
106
357210
2745
Het was bewuste blindheid.
05:59
Willful blindness is a legal concept which means,
107
359979
3455
Bewuste blindheid is een wettelijke term die betekent
06:03
if there's information that you could know and you should know
108
363458
2953
dat er informatie is die je zou kunnen en moeten kennen,
06:06
but you somehow manage not to know,
109
366435
3403
maar die je weet te ontlopen.
06:09
the law deems that you're willfully blind.
110
369862
2722
De wet beschouwt je dan als bewust blind.
06:12
You have chosen not to know.
111
372608
3751
Je hebt verkozen om niet te weten.
06:16
There's a lot of willful blindness around these days.
112
376383
4375
Er is tegenwoordig veel bewuste blindheid.
06:20
You can see willful blindness in banks,
113
380782
2827
Je ziet bewust blinden in de banken,
06:23
when thousands of people sold mortgages to people
114
383633
3033
waar duizenden mensen hypotheken verkochten aan mensen
06:26
who couldn't afford them.
115
386690
1684
die ze niet konden betalen.
06:28
You could see them in banks
116
388398
1634
Je zag het in banken
06:30
when interest rates were manipulated
117
390056
2140
die interestvoeten manipuleerden.
06:32
and everyone around knew what was going on,
118
392220
2388
Iedereen zag wat er gebeurde,
06:34
but everyone studiously ignored it.
119
394632
3150
maar iedereen deed ijverig alsof hij niets zag.
06:37
You can see willful blindness in the Catholic Church,
120
397806
3400
Je ziet bewuste blindheid in de katholieke kerk,
06:41
where decades of child abuse went ignored.
121
401230
4597
waar decennia van kindermisbruik niet erkend werden.
06:45
You could see willful blindness
122
405851
2271
Je ziet bewuste blindheid
06:48
in the run-up to the Iraq War.
123
408146
4487
in de aanloop naar de oorlog in Irak.
06:52
Willful blindness exists on epic scales like those,
124
412657
3615
Bewuste blindheid komt voor op die epische schaal,
06:56
and it also exists on very small scales,
125
416296
2871
maar ook op heel kleine schaal,
06:59
in people's families, in people's homes and communities,
126
419191
3904
in families, huizen en gemeenschappen
07:03
and particularly in organizations and institutions.
127
423119
5454
en vooral in organisaties en instellingen.
07:08
Companies that have been studied for willful blindness
128
428597
4218
Bedrijven die werden bestudeerd wat betreft bewuste blindheid,
07:12
can be asked questions like,
129
432839
2259
kregen vragen als:
07:15
"Are there issues at work
130
435122
2802
"Zijn er dingen op het werk
07:17
that people are afraid to raise?"
131
437948
3406
die mensen niet te berde durven brengen?"
07:21
And when academics have done studies like this
132
441378
2191
Als academici dit soort studies doen
07:23
of corporations in the United States,
133
443593
2273
over bedrijven in de VS
07:25
what they find is 85 percent of people say yes.
134
445890
5224
stellen ze vast dat 85 procent van de mensen ja zegt.
07:31
Eighty-five percent of people know there's a problem,
135
451138
2984
85 procent van de mensen weten dat er een probleem is,
07:34
but they won't say anything.
136
454146
2051
maar blijven zwijgen.
07:36
And when I duplicated the research in Europe,
137
456221
3363
Toen ik dit onderzoek overdeed in Europa,
07:39
asking all the same questions,
138
459608
2638
en dezelfde vragen stelde,
07:42
I found exactly the same number.
139
462270
3066
kreeg ik exact hetzelfde getal.
07:45
Eighty-five percent. That's a lot of silence.
140
465360
4027
85 procent. Dat is een hoop stilte.
07:49
It's a lot of blindness.
141
469411
2058
Dat is een hoop blindheid.
07:51
And what's really interesting is that when I go to companies in Switzerland,
142
471493
3620
Het interessante is dat als ik Zwitserse bedrijven opzoek,
ze zeggen: "Dit is een uniek Zwitsers probleem."
07:55
they tell me, "This is a uniquely Swiss problem."
143
475137
3394
07:58
And when I go to Germany, they say, "Oh yes, this is the German disease."
144
478555
4176
En in Duitsland zeggen ze: "Ja, dat is de Duitse ziekte."
08:02
And when I go to companies in England, they say,
145
482755
2286
Als ik bedrijven in Engeland opzoek, zeggen ze:
08:05
"Oh, yeah, the British are really bad at this."
146
485065
3715
"O ja, de Britten zijn daar echt slecht in."
08:08
And the truth is, this is a human problem.
147
488804
4646
De waarheid is dat het een menselijk probleem is.
08:13
We're all, under certain circumstances, willfully blind.
148
493474
6341
We zijn allemaal, onder bepaalde omstandigheden, bewust blind.
08:19
What the research shows is that some people are blind
149
499839
2524
Het onderzoek toont aan dat sommigen blind zijn uit angst.
08:22
out of fear. They're afraid of retaliation.
150
502387
3581
Ze zijn bang voor represailles.
08:25
And some people are blind because they think, well,
151
505992
3351
Sommige mensen zijn blind omdat ze denken
08:29
seeing anything is just futile.
152
509367
2394
dat zien een futiliteit is.
08:31
Nothing's ever going to change.
153
511785
1832
Er verandert toch niets.
08:33
If we make a protest, if we protest against the Iraq War,
154
513641
2790
Als we protesteren tegen de oorlog in Irak
08:36
nothing changes, so why bother?
155
516455
1746
verandert er toch niets. Waarom zouden we het doen?
08:38
Better not to see this stuff at all.
156
518225
4518
Je kan dat soort dingen beter niet zien.
08:42
And the recurrent theme that I encounter all the time
157
522767
2974
Het thema dat steeds weerkeert,
08:45
is people say, "Well, you know,
158
525765
2456
is dat mensen zeggen: "Weet je,
08:48
the people who do see, they're whistleblowers,
159
528245
3476
mensen die het wel zien, zijn klokkenluiders.
08:51
and we all know what happens to them."
160
531745
2600
We weten allemaal hoe het hen vergaat."
08:54
So there's this profound mythology around whistleblowers
161
534369
4025
Er is een diep verankerde mythe rond klokkenluiders
08:58
which says, first of all, they're all crazy.
162
538418
4289
die zegt dat ze om te beginnen allemaal gek zijn.
09:02
But what I've found going around the world
163
542731
2289
Uit mijn reizen over de hele wereld,
09:05
and talking to whistleblowers is, actually,
164
545044
3163
uit mijn gesprekken met klokkenluiders onthou ik
09:08
they're very loyal and quite often very conservative people.
165
548231
4731
dat ze heel loyaal zijn en vaak erg conservatief.
09:12
They're hugely dedicated to the institutions that they work for,
166
552986
3881
Ze zijn zeer toegewijd aan de instellingen waar ze voor werken.
09:16
and the reason that they speak up,
167
556891
2283
De reden waarom ze hun stem verheffen,
09:19
the reason they insist on seeing,
168
559198
2858
de reden waarom ze erop staan om te zien
09:22
is because they care so much about the institution
169
562080
3473
is dat ze zoveel om de instelling geven
09:25
and want to keep it healthy.
170
565577
3562
dat ze die gezond willen houden.
09:29
And the other thing that people often say
171
569163
2139
Wat mensen ook vaak zeggen
09:31
about whistleblowers is, "Well, there's no point,
172
571326
3204
over klokkenluiders, is: "Het heeft geen zin,
09:34
because you see what happens to them.
173
574554
2545
want kijk maar wat er met hen gebeurt.
09:37
They are crushed.
174
577123
1290
Ze worden afgemaakt.
09:38
Nobody would want to go through something like that."
175
578437
3718
Niemand wil zoiets meemaken."
09:42
And yet, when I talk to whistleblowers,
176
582179
3303
Maar als ik met klokkenluiders praat,
09:45
the recurrent tone that I hear is pride.
177
585506
5136
is de toon die ik steeds weer hoor, er één van trots.
09:50
I think of Joe Darby.
178
590666
2361
Ik denk aan Joe Darby.
09:53
We all remember the photographs of Abu Ghraib,
179
593051
3428
We herinneren ons allemaal de foto's van Abu Ghraib,
09:56
which so shocked the world and showed the kind of war
180
596503
3698
die de wereld zo schokten en toonden wat voor oorlog
10:00
that was being fought in Iraq.
181
600225
2640
er in Irak werd uitgevochten.
10:02
But I wonder who remembers Joe Darby,
182
602889
2987
Maar ik vraag me af wie Joe Darby nog kent,
10:05
the very obedient, good soldier
183
605900
3472
de heel gehoorzame, goede soldaat
10:09
who found those photographs and handed them in.
184
609396
4739
die de foto's vond en inleverde.
10:14
And he said, "You know, I'm not the kind of guy
185
614159
3694
Hij zei: "Ik ben er de man niet naar
10:17
to rat people out, but some things just cross the line.
186
617877
4202
om mensen erin te luizen, maar sommige dingen gaan gewoon te ver.
10:22
Ignorance is bliss, they say,
187
622103
2072
Soms weet je het liever niet,
10:24
but you can't put up with things like this."
188
624199
3704
maar met dit soort dingen kan je niet leven."
10:27
I talked to Steve Bolsin, a British doctor,
189
627927
3011
Ik praatte met Steve Bolsin, een Britse arts
10:30
who fought for five years to draw attention
190
630962
4282
die vijf jaar lang vocht om aandacht voor
10:35
to a dangerous surgeon who was killing babies.
191
635268
4999
een gevaarlijke chirurg die baby's doodde.
10:40
And I asked him why he did it, and he said,
192
640291
2048
Ik vroeg hem waarom, en hij zei:
10:42
"Well, it was really my daughter who prompted me to do it.
193
642363
4062
"Mijn dochter zette me ertoe aan.
10:46
She came up to me one night, and she just said,
194
646449
2240
Ze kwam op een avond op me af en zei:
10:48
'Dad, you can't let the kids die.'"
195
648713
3405
'Papa, je kan de kinderen niet laten sterven.' "
10:52
Or I think of Cynthia Thomas,
196
652142
2727
Of ik denk aan Cynthia Thomas,
10:54
a really loyal army daughter and army wife,
197
654893
3961
een erg loyale legerdochter en legerechtgenote,
10:58
who, as she saw her friends and relations
198
658878
2928
die, toen ze haar vrienden en verwanten
11:01
coming back from the Iraq War, was so shocked
199
661830
4278
zag terugkomen uit Irak, zo geschokt was
11:06
by their mental condition
200
666132
1864
door hun mentale toestand
11:08
and the refusal of the military to recognize and acknowledge
201
668020
4007
en de weigering van het leger om het post-traumatische stressyndroom te erkennen,
11:12
post-traumatic stress syndrome
202
672051
2640
en de weigering van het leger om het post-traumatische stressyndroom te erkennen,
11:14
that she set up a cafe in the middle of a military town
203
674715
5584
dat ze een café organiseerde midden in een militair stadje
11:20
to give them legal, psychological and medical assistance.
204
680323
5606
om hen juridische, psychologische en medische bijstand te geven.
11:25
And she said to me, she said, "You know, Margaret,
205
685953
2916
Ze zei: "Weet je, Margaret,
11:28
I always used to say I didn't know what I wanted to be
206
688893
3769
ik zei vroeger altijd dat ik niet wist wat ik wilde worden
11:32
when I grow up.
207
692686
2264
als ik groot was.
11:34
But I've found myself in this cause,
208
694974
4469
Maar ik heb mezelf gevonden in deze goede zaak.
11:39
and I'll never be the same."
209
699467
4993
Ik zal nooit meer dezelfde zijn."
11:44
We all enjoy so many freedoms today,
210
704484
3272
We genieten vandaag zoveel vrijheden,
11:47
hard-won freedoms:
211
707780
1932
hard bevochten vrijheden:
11:49
the freedom to write and publish without fear of censorship,
212
709736
3444
vrijheid om te schrijven en publiceren zonder vrees voor censuur,
11:53
a freedom that wasn't here the last time I came to Hungary;
213
713204
3751
een vrijheid die er niet was bij mijn laatste bezoek aan Hongarije;
11:56
a freedom to vote, which women in particular
214
716979
2462
vrijheid om te stemmen, waar vrouwen in het bijzonder
11:59
had to fight so hard for;
215
719465
2455
zo lang voor moesten vechten;
12:01
the freedom for people of different ethnicities and cultures
216
721944
2858
vrijheid voor mensen van verschillende etnische en culturele afkomst
12:04
and sexual orientation to live the way that they want.
217
724826
4932
en met verschillende seksuele geaardheid om te leven zoals ze willen.
12:09
But freedom doesn't exist if you don't use it,
218
729782
4810
Maar vrijheid bestaat niet als je ze niet gebruikt.
12:14
and what whistleblowers do,
219
734616
2317
Wat klokkenluiders doen,
12:16
and what people like Gayla Benefield do
220
736957
2543
wat mensen als Gayla Benefield doen,
12:19
is they use the freedom that they have.
221
739524
4582
is de vrijheid gebruiken die ze hebben.
12:24
And what they're very prepared to do is recognize
222
744130
3458
Ze zijn bereid om te erkennen dat er,
12:27
that yes, this is going to be an argument,
223
747612
2606
jawel, een discussie zal zijn
12:30
and yes I'm going to have a lot of rows
224
750242
2968
en jawel, ik krijg een hoop ruzie
12:33
with my neighbors and my colleagues and my friends,
225
753234
3965
met mijn buren en collega's en vrienden,
12:37
but I'm going to become very good at this conflict.
226
757223
3198
maar ik word een kei in dit conflict.
12:40
I'm going to take on the naysayers,
227
760445
2319
Ik neem het op tegen de ontkenners
12:42
because they'll make my argument better and stronger.
228
762788
4896
omdat ze mijn punt sterker en beter zullen maken.
12:47
I can collaborate with my opponents
229
767708
2408
Ik kan met mijn tegenstanders samenwerken
12:50
to become better at what I do.
230
770140
4458
om beter te worden in wat ik doe.
12:54
These are people of immense persistence,
231
774622
2798
Dit zijn mensen met een immens doorzettingsvermogen,
12:57
incredible patience, and an absolute determination
232
777444
4879
ongelooflijk veel geduld en het vaste voornemen
13:02
not to be blind and not to be silent.
233
782347
5447
om niet blind te zijn en niet te zwijgen.
13:07
When I went to Libby, Montana,
234
787818
3169
Op mijn reis naar Libby, in Montana,
13:11
I visited the asbestosis clinic
235
791011
3337
bezocht ik de asbestosekliniek
13:14
that Gayla Benefield brought into being,
236
794372
3897
die Gayla Benefield in het leven riep,
13:18
a place where at first some of the people
237
798293
2856
een plaats waar sommige mensen
13:21
who wanted help and needed medical attention
238
801173
3218
die hulp wilden en zorg nodig hadden,
13:24
went in the back door
239
804415
2606
eerst door de achterdeur binnengingen
13:27
because they didn't want to acknowledge
240
807045
2461
omdat ze niet wilden toegeven
13:29
that she'd been right.
241
809530
2421
dat ze gelijk had gehad.
13:31
I sat in a diner, and I watched
242
811975
3149
Ik zat in een restaurant en zag
13:35
as trucks drove up and down the highway,
243
815148
4004
hoe vrachtwagens de snelweg op en af reden,
13:39
carting away the earth out of gardens
244
819176
4230
de aarde uit de tuinen afvoerden
13:43
and replacing it with fresh, uncontaminated soil.
245
823430
6888
en ze vervingen door verse, niet besmette grond.
13:50
I took my 12-year-old daughter with me,
246
830342
2236
Ik nam mijn dochter van 12 met me mee,
13:52
because I really wanted her to meet Gayla.
247
832602
3363
omdat ik echt wilde dat ze Gayla zou ontmoeten.
13:55
And she said, "Why? What's the big deal?"
248
835989
2892
Ze zei: "Waarom? Wat vind je eraan?"
13:58
I said, "She's not a movie star,
249
838905
2161
Ik zei: "Ze is geen filmster,
14:01
and she's not a celebrity, and she's not an expert,
250
841090
4263
geen beroemdheid en geen expert.
14:05
and Gayla's the first person who'd say
251
845377
2714
Gayla is de eerste om te zeggen
14:08
she's not a saint.
252
848115
2920
dat ze geen heilige is.
14:11
The really important thing about Gayla
253
851059
3116
Wat echt belangrijk is aan Gayla
14:14
is she is ordinary.
254
854199
2643
is dat ze gewoon is.
14:16
She's like you, and she's like me.
255
856866
4802
Ze is zoals jij en ik.
14:21
She had freedom, and she was ready to use it."
256
861692
5939
Ze had vrijheid en ze was bereid om die te gebruiken."
14:27
Thank you very much.
257
867655
1475
Zeer hartelijk dank.
14:29
(Applause)
258
869154
4724
(Applaus)
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7