An inventory of the invisible | John Lloyd

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Els De Keyser

So the question is, what is invisible?

De vraag is: wat is onzichtbaar?

There is more of it than you think, actually.

Er is meer van dan je denkt.

Everything, I would say. Everything that matters

Elk ding, zou ik zeggen, dat zwaarwichtig is

except every thing and except matter.

behalve elk ding en behalve wat zwaar weegt.

We can see matter. But we can't see what's the matter.

We kunnen materie zien. Maar we kunnen niet zien wat zwaarwichtig is.

As in this cryptic sentence I found in The Guardian recently:

Zoals in deze cryptische zin die ik onlangs in de Guardian vond.

"The marriage suffered a setback in 1965,

"Het huwelijk liep in 1965 op de klippen

when the husband was killed by the wife."

toen de man door zijn vrouw werd gedood."

(Laughter)

(Gelach)

There's a world of invisibility there, isn't there?

Daar zit een wereld aan onzichtbaarheid in, niet?

(Laughter)

(Gelach)

So, we can see the stars and the planets,

We kunnen de sterren en de planeten zien.

but we can't see what holds them apart

Maar we kunnen niet zien wat hen uit elkaar houdt

or what draws them together.

of wat hen samenhoudt.

With matter, as with people, we see only the skin of things.

Bij materie, net als bij mensen, zien we alleen de buitenkant.

We can't see into the engine room.

We kunnen niet in de machinekamer kijken.

We can't see what makes people tick, at least not without difficulty.

We kunnen niet zien wat mensen aan de gang houdt, althans niet zonder moeite.

And the closer we look at anything, the more it disappears.

En hoe dichter we naar iets kijken, hoe meer het verdwijnt.

In fact, if you look really closely at stuff,

Als je echt goed naar dingen kijkt,

if you look at the basic substructure of matter,

als je kijkt naar de bouwstenen van de materie,

there isn't anything there.

is er niets.

Electrons disappear in a kind of fuzz,

Elektronen verdwijnen in een soort nevel,

and there is only energy. And you can't see energy.

en er is alleen energie. En energie kan je niet zien.

So everything that matters, that's important, is invisible.

Dus alles wat telt, wat belangrijk is, is onzichtbaar.

One slightly silly thing that's invisible

Een een beetje dom ding dat onzichtbaar is,

is this story, which is invisible to you.

is dit verhaal, dat onzichtbaar is voor jullie.

And I'm now going to make it visible to you in your minds.

Ik ga het voor jullie zichtbaar maken, in jullie hoofd.

It's about an M.P. called Geoffrey Dickens.

Het gaat over een parlementslid genaamd Geoffrey Dickens .

The late Geoffrey Dickens, M.P. was attending a fete in his constituency.

Wijlen Geoffrey Dickens, parlementslid, woonde een feest bij in zijn kiesdistrict.

Wherever he went, at every stall he stopped he was closely followed

Overal waar hij ging, bij elke kraampje waar hij bleef staan, werd hij op de voet gevolgd

by a devoted smiling woman of indescribable ugliness.

door een toegewijde glimlachende vrouw van onbeschrijfelijke lelijkheid.

(Laughter)

(Gelach)

Try as he might, he couldn't get away from her.

Hoe hij het ook probeerde, hij kon niet van haar afgeraken.

A few days later he received a letter from a constituent

Een paar dagen later ontving hij een brief van een kiezer om

saying how much she admired him,

te zeggen hoeveel ze hem bewonderde,

had met him at a fete and asking for a signed photograph.

dat ze hem op een feest had ontmoet en om een ​gesigneerde foto vroeg.

After her name, written in brackets was the apt description, horse face.

Achter haar naam stond tussen haakjes de passende omschrijving, Paardenkop.

(Laughter)

(Gelach)

"I've misjudged this women," thought Mr. Dickens.

"Ik heb deze vrouw verkeerd ingeschat," dacht Dickens.

"Not only is she aware of her physical repulsiveness,

"Ze is zich niet alleen bewust van haar fysieke afstotelijkheid,

she turns it to her advantage.

ze keert die in haar voordeel.

A photo is not enough."

Een foto is niet genoeg."

So he went out and bought a plastic frame to put the photograph in.

Hij kocht een plastic frame om de foto in te zetten.

And on the photograph, he wrote with a flourish,

En op de foto schreef hij, met een zwaai:

"To Horse Face, with love from Geoffrey Dickens, M.P."

"Aan Paardenkop, met liefs van Geoffrey Dickens, M.P."

After it had been sent off, his secretary said to him,

Nadat ze was verzonden, zei zijn secretaresse hem:

"Did you get that letter from the woman at the fete?

"Heb je die brief van die vrouw op het feest gehad?

I wrote Horse Face on her, so you'd remember who she was."

Ik schreef er Paardenkop op, zodat je je zou herinneren wie ze was."

(Laughter)

(Gelach)

I bet he thought he wished he was invisible, don't you?

Ik wed dat hij onzichtbaar wilde zijn.

(Laughter)

(Gelach)

So, one of the interesting things about invisibility

Een van de interessante dingen over onzichtbaarheid

is that things that we can't see

is dat we de dingen die we niet kunnen zien,

we also can't understand.

ook niet kunnen begrijpen.

Gravity is one thing that we can't see

Zwaartekracht is een ding dat we niet kunnen zien,

and which we don't understand.

en dat we niet begrijpen.

It's the least understood of all the four fundamental forces,

Het is de minst begrepen van de vier fundamentele krachten,

and the weakest.

en de zwakste.

And nobody really knows what it is or why it's there.

En niemand weet echt wat het is of waarom het er is.

For what it's worth, Sir Isaac Newton, the greatest scientist who ever lived,

Sir Isaac Newton, de grootste wetenschapper die ooit heeft geleefd,

he thought Jesus came to Earth specifically to operate the levers of gravity.

dacht dat Jezus speciaal naar de aarde was gekomen om de hefbomen van de zwaartekracht te bedienen.

That's what he thought he was there for.

Dat is wat hij dacht waar hij voor naar hier kwam.

So, bright guy, could be wrong on that one, I don't know.

Verstandige man, maar daar zal hij de bal wel hebben misgeslagen.

(Laughter)

(Gelach)

Consciousness. I see all your faces.

Bewustzijn. Ik zie al jullie gezichten.

I have no idea what any of you are thinking. Isn't that amazing?

Ik heb geen idee wat iemand van jullie denkt. Is dat niet verbazend?

Isn't that incredible that we can't read each other's minds?

Is het niet ongelooflijk dat we elkaars gedachten niet kunnen lezen.

But we can touch each other, taste each other perhaps, if we get close enough.

We kunnen elkaar aanraken, misschien zelfs proeven, als we dicht genoeg komen.

But we can't read each other's minds. I find that quite astonishing.

Maar we kunnen elkaars gedachten niet lezen. Ik vind dat heel verbazingwekkend.

In the Sufi faith, this great Middle Eastern religion,

In het Soefigeloof, de grote religie uit het Midden-Oosten ,

which some claim is the route of all religions,

waarvan sommigen beweren dat ze de bron van alle religies is,

Sufi masters are all telepaths, so they say.

zijn alle Soefi-meesters telepaten. Dat zeggen ze toch.

But their main exercise of telepathy

Maar hun belangrijkste beoefening van de telepathie

is to send out powerful signals to the rest of us that it doesn't exist.

is dat ze ons krachtige signalen sturen dat het niet bestaat.

So that's why we don't think it exists,

De reden waarom we denken dat het niet bestaat, is

the Sufi masters working on us.

omdat de Soefimeesters ons bewerken.

In the question of consciousness

Nu de vraag over bewustzijn

and artificial intelligence,

en kunstmatige intelligentie.

artificial intelligence has really, like the study of consciousness,

Kunstmatige intelligentie is, net als de studie van het bewustzijn,

gotten nowhere. We have no idea how consciousness works.

nog nergens geraakt. We hebben geen idee hoe het bewustzijn werkt.

With artificial intelligence, not only have they not created artificial intelligence,

Wat kunstmatige intelligentie betreft, hebben ze niet alleen nog geen kunstmatige intelligentie gemaakt.

they haven't yet created artificial stupidity.

Ze zijn er nog niet eens in geslaagd kunstmatige domheid te maken.

(Laughter)

(Gelach)

The laws of physics: invisible, eternal, omnipresent, all-powerful.

De wetten van de fysica: onzichtbaar, eeuwig, alomtegenwoordig, almachtig.

Remind you of anyone?

Doet je dat aan iemand denken?

Interesting. I'm, as you can guess,

Interessant. Ik ben, zoals jullie kunnen raden,

not a materialist, I'm an immaterialist.

geen materialist, ik ben een immaterialist.

And I've found a very useful new word, ignostic. Okay?

En ik heb een zeer nuttig nieuw woord, ignosticus, uitgevonden. Oke?

I'm an ignostic.

Ik ben een ignosticus.

I refuse to be drawn on the question of whether God exists,

Ik weiger me bezig te houden met de vraag of God bestaat,

until somebody properly defines the terms.

voordat iemand de termen precies definieert.

(Laughter)

(Gelach)

Another thing we can't see is the human genome.

Wat we ook niet kunnen zien is het menselijk genoom.

And this is increasingly peculiar,

En dit wordt steeds eigenaardiger.

because about 20 years ago, when they started delving into the genome,

Omdat ongeveer 20 jaar geleden, toen ze het genoom begonnen te onderzoeken,

they thought it would probably contain around 100,000 genes.

ze dachten dat het waarschijnlijk ongeveer 100.000 genen zou bevatten.

Geneticists will know this, but every year since,

Genetici weten dit, maar sindsdien

it's been revised downwards.

werd het aantal elk jaar naar beneden bijgesteld.

We now think there are likely to be only just over 20,000

We denken nu dat er waarschijnlijk slechts iets meer dan 20.000

genes in the human genome.

genen in het menselijk genoom zijn.

This is extraordinary. Because rice -- get this --

Dat is buitengewoon. Omdat van rijst, let op,

rice is known to have 38 thousand genes.

van rijst geweten is dat het 38.000 genen heeft.

Potatoes, potatoes have 48 chromosomes. Do you know that?

Aardappelen, aardappelen hebben 48 chromosomen. Wist je dat?

Two more than people,

Twee meer dan mensen.

and the same as a gorilla.

En evenveel als een gorilla.

(Laughter)

(Gelach)

You can't see these things, but they are very strange.

Je kunt deze dingen niet zien. Maar ze zijn heel vreemd.

(Laughter)

(Gelach)

The stars by day. I always think that's fascinating.

De sterren overdag. Dat vind ik altijd fascinerend.

The universe disappears.

Het heelal verdwijnt.

The more light there is, the less you can see.

Hoe meer licht er is, hoe minder je kunt zien.

Time, nobody can see time.

Tijd, niemand kan de tijd zien.

I don't know if you know this. Modern physics,

Ik weet niet of je dit weet. Moderne natuurkunde,

there is a big movement in modern physics

er is een grote stroming in de moderne natuurkunde

to decide that time doesn't really exist,

die besluit dat de tijd niet echt bestaat.

because it's too inconvenient for the figures.

Omdat het niet goed uitkomt met de berekeningen.

It's much easier if it's not really there.

Het gaat veel makkelijker als hij er niet zou zijn.

You can't see the future, obviously.

Je kan de toekomst niet zien, da's duidelijk.

And you can't see the past, except in your memory.

En ook het verleden niet, behalve in je geheugen dan.

One of the interesting things about the past is

Een van de interessante dingen over het verleden is

you particularly can't see. My son asked me this the other day,

dat je één stuk in het bijzonder niet kunt zien. Mijn zoon vroeg me dit ooit:

he said, "Dad, can you remember what I was like when I was two?"

"Papa, kan je je nog herinneren hoe ik eruitzag toen ik twee was?"

And I said, "Yes." And he said, "Why can't I?"

Ik zei: "Ja." En hij zei: "Waarom ik niet?"

Isn't that extraordinary? You cannot remember

Is dat niet buitengewoon? Jullie kunnen zich niet herinneren

what happened to you earlier than the age of two or three,

wat er met je gebeurd is voor de leeftijd van twee of drie.

which is great news for psychoanalysts,

Dat is goed nieuws voor psychoanalytici.

because otherwise they'd be out of a job.

Omdat zij anders zonder werk zouden zitten.

Because that's where all the stuff happens

Want dat is waar alle dingen gebeuren --

(Laughter)

(Gelach)

that makes you who you are.

die je maken tot je wie je bent.

Another thing you can't see is the grid on which we hang.

Een ander ding dat je niet kunt zien, is het raamwerk waarop wij hangen.

This is fascinating. You probably know, some of you,

Dat is fascinerend. Je weet waarschijnlijk al, sommigen van jullie dan toch,

that cells are continually renewed. You can see it in skin and this kind of stuff.

dat cellen voortdurend vernieuwd worden. Je kunt het zien aan de huid en zomeer.

Skin flakes off, hairs grow, nails, that kind of stuff.

Huid schilfert af, haren groeien, nagels, dat soort dingen.

But every cell in your body is replaced at some point.

Elke cel in je lichaam wordt ooit vervangen.

Taste buds, every 10 days or so.

Smaakpapillen om de 10 dagen of zo.

Livers and internal organs sort of take a bit longer. A spine takes several years.

Levers en interne organen gaan wat langer mee. Een ruggengraat houdt het enkele jaren vol.

But at the end of seven years, not one cell in your body

Maar na zeven jaar is er niet één cel in je lichaam over

remains from what was there seven years ago.

van wat er zeven jaar geleden was.

The question is, who, then, are we?

Wie dan zijn wij dan?

What are we? What is this thing that we hang on,

Wat zijn we? Wat is dit ding waar we in hangen,

that is actually us?

dat wij eigenlijk zijn?

Okay. Atoms, you can't see them.

Oke. Atomen kun je niet zien.

Nobody ever will. They're smaller than the wavelength of light.

Niemand zal ze ooit echt zien. Ze zijn kleiner dan de golflengte van het licht.

Gas, you can't see that.

Gas kun je niet zien.

Interesting. Somebody mentioned 1600 recently.

Interessant. Iemand had het daarstraks over 1600.

Gas was invented in 1600

'Gas' werd in 1600 bedacht

by a Dutch chemist called Van Helmont.

door een Nederlandse chemicus, Van Helmont genaamd.

It's said to be the most successful ever invention

Men zegt dat het het meest succesvolle idee is

of a word by a known individual.

ooit door een bekend iemand bedacht.

Quite good. He also invented a word called "blas,"

Heel goed. Hij vond ook het woord 'blass' uit,

meaning astral radiation.

met de betekenis astrale straling.

Didn't catch on, unfortunately.

Sloeg helaas niet aan.

(Laughter)

(Gelach)

But well done, him.

Maar goed geprobeerd van hem.

(Laughter)

(Gelach)

There is so many things that -- Light.

Er zijn zo veel dingen die - Licht.

You can't see light. When it's dark, in a vacuum,

Je kunt licht niet zien. Als iemand in het donker, in een vacuüm,

if a person shines a beam of light straight across your eyes,

een lichtstraal dwars aan je ogen voorbij laat schijnen,

you won't see it. Slightly technical, some physicists will disagree with this.

dan zie je het niet. Beetje technisch nu, sommige natuurkundigen zullen het hiermee niet eens zijn.

But it's odd that you can't see the beam of light,

Maar het is vreemd dat je de lichtstraal zelf niet kunt zien,

you can only see what it hits.

je kan alleen zien wat ze raakt.

I find that extraordinary, not to be able to see light,

Ik vind dat buitengewoon dat we licht

not to be able to see darkness.

noch duisternis kunnen zien.

Electricity, you can't see that.

Elektriciteit, ook niet te zien.

Don't let anyone tell you they understand electricity.

Laat niemand je vertellen dat ze begrijpen wat elektriciteit is.

They don't. Nobody knows what it is.

Dat is niet zo. Niemand weet wat het is.

(Laughter)

(Gelach)

You probably think the electrons in an electric wire

Je denkt waarschijnlijk dat de elektronen door een elektrische draad

move instantaneously down a wire, don't you, at the speed of light

vliegen met de snelheid van het licht

when you turn the light on. They don't.

wanneer je het licht aandoet. Neen.

Electrons bumble down the wire,

Elektronen strompelen door de draad,

about the speed of spreading honey, they say.

met de snelheid van uiteenvloeiende honing, zeggen ze.

(Laughter)

(Gelach)

Galaxies, 100 billion of them estimated in the universe.

Melkwegen, er zijn er naar schatting 100 miljard van in het universum.

100 billion. How many can we see? Five.

100 miljard. Hoeveel kunnen we er zien? Vijf.

Five out of the 100 billion galaxies, with the naked eye,

Vijf van de 100 miljard sterrenstelsels, met het blote oog.

and one of them is quite difficult to see unless you've got very good eyesight.

En een van hen is heel moeilijk te zien, tenzij je een zeer goed gezichtsvermogen hebt.

Radio waves. There's another thing.

Radiogolven. Nog zoiets.

Heinrich Hertz, when he discovered radio waves in 1887,

Toen Heinrich Hertz de radiogolven ontdekte, in 1887,

he called them radio waves because they radiated.

noemde hij ze radiogolven, omdat ze straalden.

And somebody said to him,

En iemand zei tegen hem:

"Well what's the point of these, Heinrich?

'Tja, wat is hier het nut van, Heinrich?

What's the point of these radio waves that you've found?"

Wat is het nut van deze radiogolven die je hebt gevonden? "

And he said, "Well, I've no idea.

En hij zei: "Nou, geen idee.

But I guess somebody will find a use for them someday."

Maar ik denk dat iemand er ooit wel een toepassing voor zal vinden."

And that's what they do, radio. That's what they discovered.

En daar komt de radio van. Dat is wat ze ontdekt hebben.

Anyway, so the biggest thing

Hoe dan ook, het belangrijkste ding

that's invisible to us is what we don't know.

dat voor ons onzichtbaar is, is wat we niet weten.

It is incredible how little we know.

Het is ongelooflijk hoe weinig we weten.

Thomas Edison once said,

Thomas Edison zei ooit:

"We don't know one percent of one millionth

"We weten niet één procent van een miljoenste

about anything."

over alles."

And I've come to the conclusion --

En ik ben aan het eind gekomen

because you've asked this other question, "What's another thing you can't see?"

want je hebt ook dit gevraagd, "Wat is er nog meer dat je niet kunt zien?"

The point, most of us. What's the point?

Het punt, voor de meesten van ons. Wat is het punt?

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

You can't see a point. It's by definition dimensionless,

Je kunt een punt niet zien. Het is, per definitie, dimensieloos,

like an electron, oddly enough.

als een elektron, vreemd genoeg.

But the point, what I've got it down to,

Maar het punt waar ik toe kom,

is there are only two questions really worth asking.

is dat er slechts twee vragen echt de moeite waard zijn.

"Why are we here?" and "What should we do about it while we are?

"Waarom zijn we hier?" en "Wat moeten we intussen doen?"

And to help you, I've got two things to leave you with, from two great philosophers,

Om jullie te helpen, heb ik, tot besluit, twee grote filosofen te hulp geroepen,

perhaps two of the greatest philosopher thinkers of the 20th century,

misschien twee van de grootste filosofische denkers van de 20e eeuw.

one a mathematician and an engineer, and the other a poet.

Een was wiskundige en ingenieur en de ander dichter.

The first is Ludwig Wittgenstein who said,

De eerste is Ludwig Wittgenstein, die zei:

"I don't know why we are here.

"Ik weet niet waarom we hier zijn.

But I'm pretty sure it's not in order to enjoy ourselves."

Maar ik ben er vrij zeker dat het niet is om onszelf te amuseren."

(Laughter)

(Gelach)

He was a cheerful bastard wasn't he?

Een vrolijke gabber, niet?

(Laughter)

(Gelach)

And secondly and lastly, W.H. Auden,

En ten tweede en ten slotte, W.H. Auden,

one of my favorite poets, who said,

een van mijn favoriete dichters, die zei:

"We are here on earth

"We zijn hier op aarde

to help others.

om anderen te helpen.

What the others are here for, I've no idea."

Waarvoor de anderen hier zijn? Geen idee."

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)