Trita Parsi: Iran and Israel: Peace is possible

Vertaald door: Heleen van Maanen Nagekeken door: Els De Keyser

"Iran is Israel's best friend,

"Iran is Israëls beste vriend

and we do not intend to change our position

en we zijn niet van plan ons standpunt ten opzichte van Teheran te wijzigen."

in relation to Tehran."

en we zijn niet van plan ons standpunt ten opzichte van Teheran te wijzigen."

Believe it or not, this is a quote

Geloof het of niet, dit is een citaat van een Israëlische premier.

from an Israeli prime minister,

Geloof het of niet, dit is een citaat van een Israëlische premier.

but it's not Ben-Gurion or Golda Meir

Niet Ben Goerion of Golda Meir

from the era of the Shah.

ten tijde van de Sjah.

It's actually from Yitzhak Rabin.

Het is een uitspraak van Yitzhak Rabin.

The year is 1987.

Het is 1987,

Ayatollah Khomeini is still alive,

Ayatollah Khomeini leeft nog,

and much like Ahmadinejad today,

en net als Ahmadinejad vandaag de dag,

he's using the worst rhetoric against Israel.

gebruikt hij de ergst mogelijke retoriek tegen Israël.

Yet, Rabin referred to Iran

Toch refereerde Rabin aan Iran

as a geostrategic friend.

als een geostrategische vriend.

Today, when we hear the threats of war

Wie vandaag de dreigementen hoort

and the high rhetoric,

met de oorlogsretoriek,

we're oftentimes led to believe

die gelooft maar al te makkelijk

that this is yet another one of those unsolvable

dat dit weer zo'n onoplosbaar conflict

Middle Eastern conflicts

in het Midden-Oosten is

with roots as old as the region itself.

met wortels die zou oud zijn als de regio zelf.

Nothing could be further from the truth,

Niets is minder waar.

and I hope today to show you why that is.

Ik wil jullie vandaag laten zien waarom dat zo is.

The relations between the Iranian and the Jewish people

De verhouding tussen Iraniërs en de Joden

throughout history has actually been quite positive,

is in de geschiedenis eigenlijk heel positief.

starting in 539 B.C.,

Het begint in 539 voor Christus,

when King Cyrus the Great of Persia

als Koning Cyrus de Grote van Perzië

liberated the Jewish people from their Babylonian captivity.

de Joden uit hun Babylonische gevangenschap bevrijdt.

A third of the Jewish population

Een derde van de Joodse bevolking

stayed in Babylonia.

bleef in Babylonië.

They're today's Iraqi Jews.

Ze zijn de Iraakse Joden van vandaag.

A third migrated to Persia.

Een derde migreerde naar Perzië.

They're today's Iranian Jews,

Dat zijn de Iraanse Joden van vandaag.

still 25,000 of them living in Iran,

Er leven er nog steeds 25.000 in Iran,

making them the largest Jewish community

wat ze in het Midden Oosten de grootste Joodse gemeenschap maakt buiten Israël.

in the Middle East outside of Israel itself.

wat ze in het Midden Oosten de grootste Joodse gemeenschap maakt buiten Israël.

And a third returned to historic Palestine,

Een derde ging terug naar het historische Palestina,

did the second rebuilding of the Temple in Jerusalem,

herbouwde de tempel in Jerusalem voor de tweede keer,

financed, incidentally, by Persian tax money.

trouwens gefinancierd met Perzisch belastinggeld.

But even in modern times,

En zelfs in de moderne tijd

relations have been close at times.

waren de relaties bij tijden goed.

Rabin's statement was a reflection

Rabins uitspraak was een weerspiegeling

of decades of security and intelligence collaboration

van jaren van samenwerking in veiligheid en informatieverzameling

between the two, which in turn

tussen twee landen, verenigd door gemeenschappelijke dreigingen.

was born out of perception of common threats.

tussen twee landen, verenigd door gemeenschappelijke dreigingen.

Both states feared the Soviet Union

Beide staten waren bang voor de Sovjet-Unie

and strong Arab states such as Egypt and Iraq.

en sterke Arabische staten zoals Egypte en Irak.

And, in addition, the Israeli doctrine of the periphery,

Daarbij heerste de Israëlische 'doctrine van de periferie'

the idea that Israel's security was best achieved

het idee dat Israëls veiligheid het best gewaarborgd bleef

by creating alliances with the non-Arab states

door allianties te sluiten met niet-Arabische landen in de wijde regio

in the periphery of the region

door allianties te sluiten met niet-Arabische landen in de wijde regio

in order to balance the Arab states in its vicinity.

als tegengewicht voor de Arabische staten vlakbij.

Now, from the Shah's perspective, though,

De Sjah wilde dit geheim houden,

he wanted to keep this as secret as possible,

De Sjah wilde dit geheim houden,

so when Yitzhak Rabin, for instance,

dus als Yitzhak Rabin bijvoorbeeld in de jaren 70 naar Iran ging

traveled to Iran in the '70s,

dus als Yitzhak Rabin bijvoorbeeld in de jaren 70 naar Iran ging

he usually wore a wig

dan droeg hij een pruik

so that no one would recognize him.

zodat niemand hem zou herkennen.

The Iranians built a special tarmac

Iran bouwde een speciale baan op het vliegveld van Teheran, ver van de centrale hal,

at the airport in Tehran, far away from the central terminal,

Iran bouwde een speciale baan op het vliegveld van Teheran, ver van de centrale hal,

so that no one would notice the large number

zodat niemand de vele vliegtuigen zou zien

of Israeli planes shuttling between Tel Aviv and Tehran.

die tussen Tel Aviv en Teheran heen en weer vlogen.

Now, did all of this end with the Islamic revolution

Stopte dit allemaal met de Islamitische Revolutie van 1979?

in 1979?

Stopte dit allemaal met de Islamitische Revolutie van 1979?

In spite of the very clear anti-Israeli ideology

Ondanks de duidelijke anti-Israëlische ideologie

of the new regime, the geopolitical logic

van het nieuwe regime, bleef de geo-politieke logica

for their collaboration lived on,

voor hun samenwerking bestaan.

because they still had common threats.

Want ze hadden nog steeds gemeenschappelijke vijanden.

And when Iraq invaded Iran in 1980,

Toen Irak Iran binnenviel in 1980,

Israel feared an Iraqi victory

was Israël bang voor een Iraakse overwinning

and actively helped Iran by selling it arms

en hielp Iran actief door het wapens te verkopen

and providing it with spare parts

en reserve-onderdelen

for Iran's American weaponry

voor hun Amerikaanse wapenarsenaal

at a moment when Iran was very vulnerable

op een moment waarop Iran erg kwetsbaar was

because of an American arms embargo

vanwege het Amerikaanse wapenembargo

that Israel was more than happy to violate.

dat Israël met genoegen schond.

In fact, back in the 1980s,

In de jaren 80

it was Israel that lobbied Washington

was het Israël dat lobbyde in Washington

to talk to Iran, to sell arms to Iran,

om met Iran te praten, om hen wapens te verkopen

and not pay attention to Iran's anti-Israeli ideology.

zonder zich te storen aan de Iraanse anti-Israël-ideologie.

And this, of course, climaxed

Dit ontaardde in de jaren 80 in het Iran-Contraschandaal.

in the Iran-Contra scandal of the 1980s.

Dit ontaardde in de jaren 80 in het Iran-Contraschandaal.

But with the end of the Cold War

Maar met het einde van de Koude Oorlog

came also the end of the Israeli-Iranian cold peace.

kwam er ook een einde aan de Iraans-Israëlische koude vrede.

Suddenly, the two common threats

Ineens waren de vijanden,

that had pushed them closer together throughout decades,

die hen jarenlang in elkaars armen hadden gedreven,

more or less evaporated.

als sneeuw voor de zon verdwenen.

The Soviet Union collapsed,

De Sovjet-Unie viel uiteen,

Iraq was defeated,

Irak was verslagen

and a new environment was created in the region

en er kwam een nieuw evenwicht in de regio

in which both of them felt more secure,

waarin beide zich veiliger voelden,

but they were also now left unchecked.

maar niet meer gecontroleerd werden.

Without Iraq balancing Iran,

Zonder Irak dat Iran in evenwicht hield,

Iran could now become a threat,

kon Iran nu een bedreiging worden,

some in Israel argued.

zeiden sommigen in Israël.

In fact, the current dynamic

De huidige dynamiek tussen Iran en Israël

that you see between Iran and Israel

De huidige dynamiek tussen Iran en Israël

has its roots more so

wordt meer veroorzaakt door

in the geopolitical reconfiguration of the region

de geo-politieke herconfiguratie van de regio

after the Cold War

van na de Koude Oorlog

than in the events of 1979,

dan door de gebeurtenissen in 1979,

because at this point, Iran and Israel

omdat Iran en Israël op dat moment

emerge as two of the most powerful states in the region,

de twee machtigste staten in de regio waren

and rather than viewing each other

en in plaats elkaar als potentiële veiligheidspartners te beschouwen

as potential security partners,

en in plaats elkaar als potentiële veiligheidspartners te beschouwen

they increasingly came to view each other

begonnen ze elkaar meer te zien

as rivals and competitors.

als opponenten en concurrenten.

So Israel, who in the 1980s

Dus Israël, dat in de jaren 80

lobbied for and improved U.S.-Iran relations

nog lobbyde en de relatie tussen de VS en Iran verbeterde

now feared a U.S.-Iran rapprochement,

werd nu bang voor toenadering tussen die twee.

thinking that it would come

Bang dat het Israëls veiligheidsbelangen zou schaden,

at Israel's security interests' expense,

Bang dat het Israëls veiligheidsbelangen zou schaden,

and instead sought to put Iran

streefde Israël naar een verdere isolatie van Iran.

in increased isolation.

streefde Israël naar een verdere isolatie van Iran.

Ironically, this was happening at a time

Ironisch genoeg gebeurde dit op een moment

when Iran was more interested

waarop Iran meer interesse had

in peacemaking with Washington

om vrede te sluiten met Washington

than to see to Israel's destruction.

dan om Israël te vernietigen.

Iran had put itself in isolation

Iran had zich geïsoleerd

because of its radicalism,

vanwege zijn radicalisme

and after having helped the United States indirectly

en nadat het de VS indirect geholpen had

in the war against Iraq in 1991,

in de oorlog tegen Irak in 1991

the Iranians were hoping

hoopte Iran dat het beloond zou worden

that they would be rewarded by being included

met een stem in het na-oorlogse veiligheidsplan voor de regio.

in the post-war security architecture of the region.

met een stem in het na-oorlogse veiligheidsplan voor de regio.

But Washington chose to ignore Iran's outreach,

Maar Washington negeerde Irans uitgestoken hand,

as it would a decade later in Afghanistan,

zoals het tien dat jaar later ook in Afghanistan deed,

and instead moved to intensify Iran's isolation,

terwijl het de isolatie van Iran versterkte.

and it is at this point, around 1993, '94,

Het is nu ongeveer 1993, 1994

that Iran begins to translate

wanneer Iran zijn anti-Israëlische ideologie

its anti-Israeli ideology

wanneer Iran zijn anti-Israëlische ideologie

into operational policy.

politiek begint te vertalen.

The Iranians believed that whatever they did,

Iran geloofde dat wat het ook deed,

even if they moderated their policies,

zelfs al zouden het zijn politiek matigen,

the U.S. would continue to seek Iran's isolation,

dat de VS de isolatie zou willen verlengen.

and the only way Iran could compel Washington

De enige manier waarop het Washington van standpunt kon laten veranderen

to change its position was by imposing a cost

was door een prijs op de VS te zetten, als ze nee zouden zeggen.

on the U.S. if it didn't.

was door een prijs op de VS te zetten, als ze nee zouden zeggen.

The easiest target was the peace process,

Het makkelijkste doelwit was de vredesonderhandeling

and now the Iranian ideological bark

en nu werd het Iraanse ideologische geblaf

was to be accompanied by a nonconventional bite,

vergezeld door een onconventioneel randje

and Iran began supporting extensively

waarin Iran Palestijns-Islamistische groeperingen ging steunen

Palestinian Islamist groups that it previously

die het voorheen had genegeerd.

had shunned.

die het voorheen had genegeerd.

In some ways, this sounds paradoxical,

Het klinkt een beetje paradoxaal,

but according to Martin Indyk

maar volgens Martin Indyk

of the Clinton administration,

uit de regering Clinton

the Iranians had not gotten it entirely wrong,

had Iran het niet helemaal fout

because the more peace there would be

omdat meer vrede tussen Israël en de Palestijnen

between Israel and Palestine,

omdat meer vrede tussen Israël en de Palestijnen

the U.S. believed, the more Iran would get isolated.

Iran verder zou isoleren, zo geloofde de VS.

The more Iran got isolated, the more peace there would be.

Hoe meer Iran geïsoleerd zou worden, des te meer vrede er zou zijn.

So according to Indyk, and these are his words,

Volgens Indyk, en dit zijn zijn woorden,

the Iranians had an interest to do us in

had Iran er belang bij het vredesproces om zeep te helpen

on the peace process

had Iran er belang bij het vredesproces om zeep te helpen

in order to defeat our policy of containment.

om zo onze isolatiepolitiek te verslaan,

To defeat our policy of containment,

om zo onze isolatiepolitiek te verslaan,

not about ideology.

en niet uit ideologie.

But throughout even the worst times of their entanglement,

Zelfs op het hoogtepunt van de strijd

all sides have reached out to each other.

hebben alle partijen elkaar de hand gereikt.

Netanyahu, when he got elected in 1996,

Toen Netanyahu gekozen werd in 1996,

reached out to the Iranians to see

zocht hij toenadering tot Iran om te zien

if there were any ways that

of het mogelijk was om

the doctrine of the periphery could be resurrected.

de doctrine van de periferie te herstellen.

Tehran was not interested.

Teheran was niet geïnteresseerd.

A few years later, the Iranians sent

Een paar jaar later stuurde Iran

a comprehensive negotiation proposal to the Bush administration,

een uitgebreid onderhandelingsvoorstel naar de regering Bush,

a proposal that revealed that there was some potential

een voorstel dat de mogelijkheid bood

of getting Iran and Israel back on terms again.

om Iran en Israël weer aan het praten te krijgen.

The Bush administration did not even respond.

De regering Bush reageerde niet eens.

All sides have never missed an opportunity

Alle partijen hebben nooit een kans gemist

to miss an opportunity.

om een kans te missen.

But this is not an ancient conflict.

Maar dit is geen historisch conflict.

This is not even an ideological conflict.

Het is niet eens een ideologisch conflict.

The ebbs and flows of hostility

Het getij van de vijandigheid

have not shifted with ideological zeal,

wordt niet beïnvloed door ideologische overtuiging,

but rather with changes in the geopolitical landscape.

eerder door het veranderende geo-politieke landschap.

When Iran and Israel's security imperatives

Toen veiligheidsbelangen van Iran en Israël samenwerking vereisten, werkten ze samen.

dictated collaboration, they did so

Toen veiligheidsbelangen van Iran en Israël samenwerking vereisten, werkten ze samen,

in spite of lethal ideological opposition to each other.

hoewel ze ideologisch lijnrecht tegenover elkaar staan.

When Iran's ideological impulses collided

Toen Irans ideologische impulsen botsten

with its strategic interests,

met hun strategische belangen,

the strategic interests always prevailed.

gingen de strategische belangen altijd voor.

This is good news, because it means

Dat is goed nieuws, omdat het betekent

that neither war nor enmity

dat oorlog of vijandigheid nog geen uitgemaakte zaak is.

is a foregone conclusion.

dat oorlog of vijandigheid nog geen uitgemaakte zaak is.

But some want war.

Maar sommigen willen oorlog,

Some believe or say that it's 1938,

sommigen geloven of zeggen dat het 1938 is.

Iran is Germany,

Iran is Duitsland

and Ahmadinejad is Hitler.

en Ahmadinejad is Hitler.

If we accept this to be true,

Als we aannemen

that indeed it is 1938, Iran is Germany,

dat het 1938 is, Iran Duitsland is,

Ahmadinejad is Hitler,

Ahmadinejad Hitler,

then the question we have to ask ourself is,

dan is de vraag die je moet stellen

who wishes to play the role of Neville Chamberlain?

wie de rol van Neville Chamberlain wil spelen.

Who will risk peace?

Wie wil vrede riskeren?

This is an analogy that is deliberately aimed

Deze analogie is expres bedoeld

at eliminating diplomacy,

om de diplomatie onderuit te halen

and when you eliminate diplomacy,

en als je de diplomatie weghaalt,

you make war inevitable.

dan wordt een oorlog onvermijdelijk.

In an ideological conflict, there can be no truce,

In een ideologisch conflict bestaat geen wapenstilstand,

no draw, no compromise,

geen gelijk spel, geen compromis

only victory or defeat.

alleen maar winnen of verliezen.

But rather than making war inevitable

Maar in plaats van oorlog als onvermijdelijke uitkomst

by viewing this as ideological,

die volgt uit deze ideologie,

we would be wise to seek ways

kunnen we beter manieren zoeken

to make peace possible.

om vrede mogelijk te maken.

Iran and Israel's conflict is a new phenomenon,

Het conflict tussen Iran en Israël is een nieuw fenomeen,

only a few decades old

maar een paar tientallen jaren oud

in a history of 2,500 years,

op een geschiedenis van 2500 jaar.

and precisely because its roots are geopolitical,

En omdat de wortels ervan geo-politiek zijn,

it means that solutions can be found,

betekent het dat een oplossing gevonden kan worden

compromises can be struck,

en compromissen gesloten kunnen worden,

however difficult it yet may be.

hoe moeilijk het ook lijkt.

After all, it was Yitzhak Rabin himself who said,

Het was tenslotte Yitzhak Rabin zelf die zei:

"You don't make peace with your friends.

"Je sluit geen vrede met je vrienden,

You make it with your enemies."

je sluit vrede met je vijanden."

Thank you.

Dankjewel.

(Applause)

(Applaus)