Maurizio Seracini: The secret lives of paintings

Translator: Joseph Geni Reviewer: Thu-Huong Ha

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Christel Foncke

In 1975, I met in Florence a professor, Carlo Pedretti,

In 1975 ontmoette ik in Florence professor Carlo Pedretti,

my former professor of art history, and today

mijn vroegere professor kunstgeschiedenis,

a world-renowned scholar of Leonardo da Vinci.

vandaag een wereldautoriteit inzake Leonardo da Vinci.

Well, he asked me if I could find some technological way

Hij vroeg me of ik een technologische manier kende

to unfold a five-centuries-old mystery related to

om een vijf eeuwen oud mysterie te ontraadselen

a lost masterpiece by Leonardo da Vinci,

over een verloren meesterwerk van Leonardo da Vinci,

the "Battle of Anghiari," which is supposed to be located

de 'Slag om Anghiari', die zich zou moeten bevinden

in the Hall of the 500 in Palazzo Vecchio, in Florence.

in de Hal van de 500 in Palazzo Vecchio, in Florence.

Well, in the mid-'70s, there were not great opportunities

In het midden van de jaren 70 waren er niet veel kansen

for a bioengineer like me, especially in Italy, and so

voor een bioingenieur als ik, vooral niet in Italië,

I decided, with some researchers from the United States

Samen met onderzoekers uit de US

and the University of Florence, to start probing the murals

en met de Universiteit van Florence begon ik de muurschilderingen te testen

decorated by Vasari on the long walls of the Hall of the 500

die door Vasari waren aangebracht op de muur van de Zaal van de 500,

searching for the lost Leonardo.

op zoek naar de verloren Leonardo.

Unfortunately, at that time we did not know that

Helaas wisten we toen niet

that was not exactly where we should be looking,

dat dit niet echt de plek was waar we moesten zoeken.

because we had to go much deeper in, and so the research

We moesten er veel dieper induiken.

came to a halt, and it was only taken up in 2000

Het onderzoek stopte en werd pas in 2000 opnieuw opgenomen,

thanks to the interest and the enthusiasm of the Guinness family.

dankzij de interesse en het enthousiasme van de familie Guinness.

Well, this time, we focused on trying to reconstruct

Deze keer focusten we op de reconstructie

the way the Hall of the 500 was before the remodeling,

van de Zaal van de 500 voor de herinrichting,

and the so-called Sala Grande, which was built in 1494,

en op de zogenaamde Grote Zaal, gebouwd in 1494.

and to find out the original doors, windows,

We zochten de oorspronkelijke deuren en ramen.

and in order to do that, we first created a 3D model,

We creëerden eerst een 3D-model.

and then, with thermography, we went on to discover

Met thermografie ontdekten we

hidden windows. These are the original windows of the hall

de verborgen ramen. Dit zijn de oorspronkelijke ramen van de zaal

of the Sala Grande. We also found out about the height

van de Grote Zaal. We stelden ook de hoogte vast

of the ceiling, and we managed to reconstruct, therefore,

van de zoldering, en reconstrueerden zo

all the layout of this original hall

de layout van deze oorspronkelijke zaal,

the way it was before there came Vasari,

hoe ze was voor de komst van Vasari.

and restructured the whole thing,

We reconstrueerden het geheel,

including a staircase that was very important

ook de trap die heel belangrijk was

in order to precisely place "The Battle of Anghiari"

om de 'Slag om Anghiari' precies te plaatsen

on a specific area of one of the two walls.

op een specifieke plek in één van de tools.

Well, we also learned that Vasari, who was commissioned

Vasari kreeg de opdracht

to remodel the Hall of the 500 between 1560 and 1574

om de Zaal van de 500 opnieuw in te richten tussen 1560 en 1574

by the Grand Duke Cosimo I of the Medici family,

van Groothertog Cosimo I de' Medici.

we have at least two instances when he saved masterpieces

We hebben minstens twee gevallen waar hij meesterwerken bewaarde

specifically by placing a brick wall in front of it

door er een bakstenen muur voor te zetten

and leaving a small air gap.

en een klein luchtgat te laten.

One that we [see] here, Masaccio, the church of Santa Maria Novella in Florence,

Masaccio heeft dat hier gedaan in de kerk van Santa Maria Novella in Florance.

so we just said, well maybe, Visari has done something

Misschien heeft Vasari iets dergelijks gedaan

like that in the case of this great work of art by Leonardo,

voor dit meesterwerk van Leonardo,

since he was a great admirer of Leonardo da Vinci.

want hij was een groot bewonderaar van Leonardo.

And so we built some very sophisticated radio antennas

We bouwden erg verfijnde radio-antennes

just for probing both walls and searching for an air gap.

om de twee muren te testen en een luchtgat te zoeken.

And we did find many on the right panel of the east wall,

We vonden er vele in het rechterpaneel van de oostelijke muur.

an air gap, and that's where

Een luchtgat.

we believe "The Battle of Anghiari,"

Daar is volgens ons de 'Slag om Anghiari',

or at least the part that we know has been painted,

of tenminste het deel dat zeker geschilderd is,

which is called "The Fight for the Standard," should be located.

het 'Gevecht om de standaard'.

Well, from there, unfortunately,

Op dat punt, helaas,

in 2004, the project

stopte het project in 2004.

came to a halt. Many political reasons.

Er waren vele politieke redenen.

So I decided to go back to my alma mater,

Dus keerde ik terug naar mijn alma mater

and, at the University of California, San Diego,

aan de Universiteit van Californië, San Diego.

and I proposed to open up a research center

Ik stelde de opening voor van een onderzoekscentrum

for engineering sciences for cultural heritage.

van ingenieursstudies voor cultuurerfgoed.

And in 2007, we created CISA3 as a research center

In 2007 startte CISA3 als een onderzoekscentrum

for cultural heritage, specifically art, architecture

voor cultureel erfgoed, met name kunst, architectuur

and archaeology. So students started to flow in,

en archeologie. Studenten stroomden toe.

and we started to build technologies, because that's

We begonnen technologie op te zetten,

basically what we also needed in order to move forward

want dat hadden we nodig

and go and do fieldwork.

om vooruitgang te boeken in het veldwerk.

We came back in the Hall of the 500 in 2011,

In 2011 keerden we terug naar de Zaal van de 500,

and this time, with a great group of students,

deze keer met een grote groep studenten

and my colleague, Professor Falko Kuester,

en mijn collega, Professor Falko Kuester,

who is now the director at CISA3, and we

nu directeur van CISA3.

came back just since we knew already where to look for

We wisten al waar we moesten zoeken

to find out if there was still something left.

en kwamen kijken of er nog iets over was.

Well, we were confined though, limited, I should rather say,

We werden beperkt,

for several reasons that it's not worth explaining,

om verschillende redenen die het verspreiden niet waard zijn,

to endoscopy only, of the many other options we had,

tot enkel endoscopie, één van de vele opties die we hadden.

and with a 4mm camera attached to it,

Met een 4mm-camera

we were successful in documenting and taking

konden we documentatie aanleggen

some fragments of what it turns out to be

en enkele stalen nemen van wat blijkt

a reddish color, black color, and there is some

een rode kleur, zwarte kleur,

beige fragments that later on

en wat beige fragmenten te zijn.

we ran a much more sophisticated exams,

Die onderwierpen we aan veel verfijndere onderzoeken,

XRF, X-ray diffraction, and the results are very positive

XRF, röntgenfluorescentie-spectrometrie, tot hiertoe met zeer goed resultaat.

so far. It seems to indicate that indeed

Er zijn aanwijzingen

we have found some pigments, and since we know for sure

van pigment, en vermits we zeker weten

that no other artist has painted on that wall

dat niemand anders op die muur had geschilderd

before Vasari came in about 60 years later, well,

voor Vasari er 60 jaar later langskwam,

those pigments are therefore firmly related to mural painting

houden die pigmenten zeker verband met muurschilderingen

and most likely to Leonardo.

en waarschijnlijk met Leonardo.

Well, we are searching for the highest and highly praised

We zijn op zoek naar het hoogst geprezen

work of art ever achieved by mankind.

kunstwerk dat ooit door de mens is gemaakt.

As a matter of fact, this is by far the most important

Dit was inderdaad verreweg de belangrijkste opdracht

commission that Leonardo has ever had,

die Leonardo ooit kreeg.

and for doing this great masterpiece, he was named

Omdat hij dit meesterwerk maakte,

the number one artist influence at the time.

werd hij destijds de meest invloedrijke kunstenaar genoemd.

I had also had the privilege since the last 37 years

Ik had de jongste 37 jaar ook het voorrecht

to work on several masterpieces as you can see behind me,

om aan een aantal meesterwerken te werken, die je hierachter ziet.

but basically to do what? Well, to assess, for example,

Wat deed ik? Ik evalueerde bijvoorbeeld

the state of conservation. See here the face of the

de staat van bewaring. Dit is het gelaat

Madonna of the Chair that when just shining a UV light on it

van de Madonna van de Stoel. Als je er een UV-licht op laat schijnen,

you suddenly see another, different lady,

zie je plots een heel andere dame,

aged lady, I should rather say.

een oudere dame.

There is a lot of varnish still sitting there, several retouches,

Er zit nog een hoop vernis op, verschillende retouches,

and some over cleaning. It becomes very visible.

en wat overijverig oppoetsen. Het is duidelijk te zien.

But also, technology has helped to write new pages

Maar technologie laat ons ook nieuwe bladzijden schrijven

of our history, or at least to update pages of our histories.

van onze geschiedenis, of tenminste een update.

For example, the "Lady with the Unicorn,"

Bijvoorbeeld de 'Dame met de eenhoorn',

another painting by Rafael, well, you see the unicorn.

nog een schilderij van Rafaël. Je ziet de eenhoorn.

A lot has been said and written about the unicorn, but

Er is veel gezegd en geschreven over de eenhoorn,

if you take an X-ray of the unicorn, it becomes a puppy dog.

maar als je er een röntgenfoto van neemt, wordt het een puppy.

And — (Laughter) — no problem, but, unfortunately,

(Gelach) -- Geen probleem, maar helaas,

continuing with the scientific examination of this painting

als je dit verder wetenschappelijk onderzoekt,

came out that Rafael did not paint the unicorn,

dan blijkt dat Rafaël de eenhoorn niet heeft geschilderd,

did not paint the puppy dog, actually left the painting

de puppy evenmin. Hij liet het schilderij

unfinished, so all this writing about the exotic symbol

onafgewerkt. Dus al die teksten over het exotische symbool

of the unicorn — (Laughter) — unfortunately,

van de eenhoorn -- (Gelach) -- is helaas

is not very reliable. (Laughter)

niet heel betrouwbaar. (Gelach)

Well, also, authenticity. Just think for a moment

Authenticiteit. Bedenk even,

if science really could move in the field of authenticity

wat als de wetenschap echt het domein kon betreden van de authenticiteit

of works of art. There would be a cultural revolution

van kunstwerken. Dat zou een culturele revolutie zijn,

to say the least, but also, I would say, a market revolution,

minstens, maar ook een marktrevolutie.

let me add. Take this example:

Neem dit voorbeeld.

Otto Marseus, nice painting, which is "Still Life"

Otto Marseus, leuk schilderij, 'Stilleven',

at the Pitti Gallery, and just have an infrared camera peering through,

in de Pitti-galerij. Ik kijk er met een infraroodcamera door.

and luckily for art historians, it just was confirmed

Gelukkig voor de kunsthistorici werd er bevestigd

that there is a signature of Otto Marseus. It even says

dat er een handtekening van Otto Marseus opstaat.

when it was made and also the location.

Zelfs de tijd en plaats van vervaardiging staan erop.

So that was a good result. Sometimes, it's not that good,

Dat was een goed resultaat. Soms is het minder goed.

and so, again, authenticity and science could go together

Authenticiteit en wetenschap kunnen samengaan

and change the way, not attributions being made,

en veranderen hoe werken worden toegeschreven,

but at least lay the ground for a more objective,

de basis leggen voor een meer objectieve manier,

or, I should rather say, less subjective attribution,

of een minder subjectieve manier

as it is done today.

dan de huidige.

But I would say the discovery that really caught

Maar de ontdekking die mijn verbeelding

my imagination, my admiration, is the incredibly vivid

echt prikkelde, is de ongelooflijk levendige

drawing under this layer, brown layer,

tekening onder deze bruine laag

of "The Adoration of the Magi." Here you see

van de 'Aanbidding der Wijzen'. Hier zie je

a handmade setting XYZ scanner with an infrared camera put on it,

een zelfgemaakte XYZ-scanner met een infraroodcamera er bovenop

and just peering through this brown layer

die door de bruine laag kijkt

of this masterpiece to reveal

van dit meesterwerk, om te onthullen

what could have been underneath.

wat er misschien onder zit.

Well, this happens to be the most important painting

Dit is toevallig het belangrijkste schilderij

we have in Italy by Leonardo da Vinci, and

dat we in Italië hebben van Leonardo da Vinci.

look at the wonderful images of faces that nobody has seen

Kijk naar de wondermooie beelden van gezichten die niemand had gezien,

for five centuries. Look at these portraits.

vijf eeuwen lang. Kijk naar deze portretten.

They're magnificent. You see Leonardo at work.

Ze zijn briljant. Je ziet Leonardo aan het werk.

You see the geniality of his creation, right directly

Je ziet de genialiteit van zijn schepping,

on the ground layer of the panel, and see

onmiddellijk op de grondlaag van het paneel,

this cool thing, finding, I should rather say,

en deze coole ontdekking:

an elephant. (Laughter) Because of this elephant,

een olifant. (Gelach) Omwille van deze olifant

over 70 new images came out, never seen for centuries.

kwamen meer dan 70 nieuwe beelden boven, eeuwenlang verborgen.

This was an epiphany. We came to understand

Dit was een openbaring. We begrepen eindelijk,

and to prove that the brown coating that we see today

en we konden bewijzen dat de bruine laag die we vandaag zien,

was not done by Leonardo da Vinci, which left us

niet van Leonardo da Vinci is, wat ons enkel

only the other drawing that for five centuries

de andere tekening liet die vijf eeuwen lang

we were not able to see, so thanks only to technology.

niet zichtbaar was, tenzij via technologie,

Well, the tablet. Well, we thought, well, if we all have

de tablet. We dachten: als wij dit genoegen hebben,

this pleasure, this privilege to see all this,

dit voorrecht om dit alles te zien,

to find all these discoveries, what about for everybody else?

om deze ontdekkingen te doen, hoe zit het dan met alle anderen?

So we thought of an augmented reality application

We dachten dus aan een 'augmented reality'-toepassing,

using a tablet. Let me show you just simulating

met een tablet. Ik toon jullie een simulatie

what we could be doing, any of us could be doing,

van wat we zouden kunnen doen, elk van ons,

in a museum environment.

in een museum.

So let's say that we go to a museum with a tablet, okay?

We gaan naar een museum met een tablet.

And we just aim the camera of the tablet

We richten de camera van de tablet

to the painting that we are interested to see, like this.

naar het schilderij dat we willen bekijken.

Okay? And I will just click on it, we pause,

Ik klik erop, we pauzeren,

and now let me turn to you so the moment the image,

en ik toon jullie nu het beeld.

or, I should say, the camera, has locked in the painting,

De camera heeft het schilderij vastgeklikt.

then the images you just saw up there in the drawing

Vervolgens worden de beelden die je in de tekening zag,

are being loaded. And so, see.

opgeladen. Kijk zo.

We can, as we said, we can zoom in. Then we can scroll.

We kunnen inzoomen. We kunnen scrollen.

Okay? Let's go and find the elephant.

We gaan op zoek naar de olifant.

So all we need is one finger. Just wipe off

We hebben alleen maar een vinger nodig. Veeg het eraf,

and we see the elephant. (Applause)

en we zien de olifant. (Applaus)

(Applause)

(Applaus)

Okay? And then if we want,

Als we willen,

we can continue the scroll to find out, for example,

kunnen we verderrollen om bijvoorbeeld

on the staircase, the whole iconography is going

de trap te vinden. De hele iconografie

to be changed. There are a lot of laymen reconstructing

zal veranderen. Vele leken bouwen

from the ruins of an old temple a new temple,

uit de ruïne van een oude tempel een nieuwe tempel.

and there are a lot of figures showing up. See?

Er duiken een heleboel figuren op. Zie je?

This is not just a curiosity, because it changes

Dit is niet zomaar nieuwsgierigheid. Het wijzigt

not just the iconography as you see it, but the iconology,

niet alleen de iconografie die je ziet, maar ook de iconologie,

the meaning of the painting,

de betekenis van het schilderij.

and we believe this is a cool way, easy way,

We vinden dit een coole, gemakkelijke manier

that everybody could have access to, to become more

die voor iedereen toegankelijk zou zijn,

the protagonist of your own discovery, and not just

waarmee je de hoofdrol kan spelen in je eigen ontdekking,

be so passive about it, as we are when we walk through

en minder passief moet zijn, als je rondloopt

endless rooms of museums.

in de eindeloze zalen van een museum.

(Applause)

(Applaus)

Another concept is the digital clinical chart, which sounds

Verder is er de digitale klinische grafiek.

very obvious if we were to talk about real patients,

Dat kennen we van echte patiënten,

but when we talk about works of art, unfortunately,

maar als het over kunstwerken gaat,

it's never been tapped as an idea.

is dit idee helaas nooit uitgewerkt.

Well, we believe, again, that this should be the beginning,

Wij denken dat dit de start moet zijn,

the very first step, to do real conservation,

de allereerste stap naar echte bewaring,

and allowing us to really explore and to understand

waardoor we echt kunnen verkennen en begrijpen

everything related to the state of our conservation,

wat de toestand van de bewaring is,

the technique, materials, and also if, when, and why

de techniek, het materiaal, of, wanneer en hoe

we should restore, or, rather, to intervene on

we moeten restaureren of tussenkomen

the environment surrounding the painting.

in de omgeving rond het schilderij.

Well, our vision is to rediscover

Onze visie is de herontdekking

the spirit of the Renaissance, create a new discipline

van de geest van de Renaissance: creëer een nieuw vakgebied

where engineering for cultural heritage is actually

waar ingenieursstudies voor cultureel erfgoed

a symbol of blending art and science together.

een symbool is van het samengaan van kunst en wetenschap.

We definitely need a new breed of engineers

We hebben een nieuwe generatie ingenieurs nodig

that will go out and do this kind of work and

die dit werk gaan doen

rediscover for us these values, these cultural values

en deze culturele waarden herontdekken voor ons.

that we badly need, especially today.

We hebben er vandaag grote nood aan.

And if you want to summarize in one just single word,

Om het in één enkele [zin] samen te vatten,

well, this is what we're trying to do.

dit is wat we proberen te doen.

We're trying to give a future to our past

We proberen ons verleden een toekomst te geven

in order to have a future.

om een toekomst te hebben.

As long as we live a life of curiosity and passion,

Zolang we een leven leiden van nieuwsgierigheid en passie

there is a bit of Leonardo in all of us. Thank you. (Applause)

zit er een stuk Leonardo in elk van ons. Dankuwel. (Applaus)

(Applause)

(Applaus)