Maurizio Seracini: The secret lives of paintings

Translator: Joseph Geni Reviewer: Thu-Huong Ha

Tłumaczenie: Capa Girl Korekta: Agata Leśnicka

In 1975, I met in Florence a professor, Carlo Pedretti,

W 1975 roku spotkałem we Florencji prof. Carla Pedrettiego,

my former professor of art history, and today

mojego byłego nauczyciela historii sztuki,

a world-renowned scholar of Leonardo da Vinci.

a obecnie uznanego na świecie badacza Leonarda da Vinci.

Well, he asked me if I could find some technological way

Spytał czy znam jakiś technologiczny sposób,

to unfold a five-centuries-old mystery related to

by rozwikłać 500-letnią tajemnicę

a lost masterpiece by Leonardo da Vinci,

zagubionego arcydzieła da Vinci,

the "Battle of Anghiari," which is supposed to be located

"Bitwy pod Anghiari", które powinno znajdować się

in the Hall of the 500 in Palazzo Vecchio, in Florence.

w Izbie 500 w Palazzo Vecchio, we Florencji.

Well, in the mid-'70s, there were not great opportunities

W połowie lat 70. było niewiele takich możliwości

for a bioengineer like me, especially in Italy, and so

dla bioinżyniera, zwłaszcza we Włoszech,

I decided, with some researchers from the United States

więc wraz z badaczami z USA i Uniwersytetu we Florencji

and the University of Florence, to start probing the murals

postanowiłem zbadać malowidła ścienne

decorated by Vasari on the long walls of the Hall of the 500

umieszczone przez Vasariego na ścianach Izby 500,

searching for the lost Leonardo.

w poszukiwaniu zagubionego Leonarda.

Unfortunately, at that time we did not know that

Niestety, nie wiedzieliśmy wówczas,

that was not exactly where we should be looking,

że to niewłaściwe miejsce.

because we had to go much deeper in, and so the research

Musieliśmy szukać znacznie głębiej,

came to a halt, and it was only taken up in 2000

więc badania wstrzymano, aż do 2000 roku,

thanks to the interest and the enthusiasm of the Guinness family.

kiedy wznowiła je rodzina Guinnessów.

Well, this time, we focused on trying to reconstruct

Tym razem staraliśmy się zrekonstruować

the way the Hall of the 500 was before the remodeling,

wygląd Izby przed remontem,

and the so-called Sala Grande, which was built in 1494,

wraz z Wielką Salą zbudowaną w 1494 roku.

and to find out the original doors, windows,

Chcieliśmy znaleźć pierwotne drzwi i okna.

and in order to do that, we first created a 3D model,

W tym celu stworzyliśmy model 3D,

and then, with thermography, we went on to discover

a potem, dzięki termografii, udało nam się je znaleźć.

hidden windows. These are the original windows of the hall

Są to oryginalne okna Wielkiej Sali.

of the Sala Grande. We also found out about the height

Określiliśmy wysokość sufitu

of the ceiling, and we managed to reconstruct, therefore,

i zrekonstruowaliśmy plan pierwotnej Izby,

all the layout of this original hall

jeszcze przed przebudową Versariego,

the way it was before there came Vasari,

jeszcze przed przebudową Versariego,

and restructured the whole thing,

który zmienił układ całego skrzydła,

including a staircase that was very important

włącznie z konieczną do zlokalizowania "Bitwy pod Anghiari"

in order to precisely place "The Battle of Anghiari"

klatką schodową

on a specific area of one of the two walls.

w określonym miejscu na jednej z dwóch ścian.

Well, we also learned that Vasari, who was commissioned

Dowiedzieliśmy się również, że Vasari,

to remodel the Hall of the 500 between 1560 and 1574

któremu Kosma I Medyceusz zlecił przebudowę Izby 500,

by the Grand Duke Cosimo I of the Medici family,

między 1560 a 1574 rokiem,

we have at least two instances when he saved masterpieces

dwukrotnie uratował już arcydzieła sztuki,

specifically by placing a brick wall in front of it

przez umieszczenie przed nimi ściany z cegieł,

and leaving a small air gap.

zostawiając przy okazji małą szczelinę.

One that we [see] here, Masaccio, the church of Santa Maria Novella in Florence,

Jedno z nich należało do Masaccia z kościoła Santa Maria Novella we Florencji.

so we just said, well maybe, Visari has done something

Zatem pomyśleliśmy, że Vasari mógł zrobić podobnie

like that in the case of this great work of art by Leonardo,

w przypadku wybitnej pracy Leonarda,

since he was a great admirer of Leonardo da Vinci.

którego wielbicielem również był.

And so we built some very sophisticated radio antennas

Zbudowaliśmy skomplikowane anteny radiowe,

just for probing both walls and searching for an air gap.

żeby poszukać w ścianach takich szczelin.

And we did find many on the right panel of the east wall,

Pod prawym panelem

an air gap, and that's where

wschodniej ściany znaleźliśmy miejsce,

we believe "The Battle of Anghiari,"

gdzie według nas "Bitwa pod Anghiari" lub chociaż jej część,

or at least the part that we know has been painted,

gdzie według nas "Bitwa pod Anghiari" lub chociaż jej część,

which is called "The Fight for the Standard," should be located.

zwana "Bitwą o sztandar", powinna się znajdować.

Well, from there, unfortunately,

Niestety,

in 2004, the project

w 2004 roku projekt został wstrzymany,

came to a halt. Many political reasons.

z wielu politycznych powodów.

So I decided to go back to my alma mater,

Zdecydowałem się powrócić do mojej Alma Mater,

and, at the University of California, San Diego,

Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego,

and I proposed to open up a research center

i zaproponowałem otwarcie centrum badawczego

for engineering sciences for cultural heritage.

nauk technicznych w zakresie dziedzictwa kulturowego.

And in 2007, we created CISA3 as a research center

W 2007 roku powstało CISA3, centrum badawcze dziedzictwa kulturowego,

for cultural heritage, specifically art, architecture

w szczególności sztuki, architektury

and archaeology. So students started to flow in,

i archeologii. Studenci zaczęli napływać,

and we started to build technologies, because that's

my zaczęliśmy rozbudowywać technologie,

basically what we also needed in order to move forward

co zasadniczo jest niezbędne, by posunąć się dalej

and go and do fieldwork.

i rozpocząć prace w terenie.

We came back in the Hall of the 500 in 2011,

Do Izby 500 wróciliśmy w 2011 roku,

and this time, with a great group of students,

tym razem z pokaźną grupą studentów

and my colleague, Professor Falko Kuester,

i moim kolegą prof. Falko Kuesterem,

who is now the director at CISA3, and we

obecnie dyrektorem CISA3.

came back just since we knew already where to look for

Wiedzieliśmy już, gdzie powinniśmy szukać,

to find out if there was still something left.

żeby się przekonać, czy coś tam jeszcze zostało.

Well, we were confined though, limited, I should rather say,

Z kilku powodów, niewartych wyjaśniania,

for several reasons that it's not worth explaining,

ograniczyliśmy się wyłącznie do endoskopu,

to endoscopy only, of the many other options we had,

jako jednej z możliwych opcji.

and with a 4mm camera attached to it,

Z kamerą z ogniskową obiektywu 4 mm

we were successful in documenting and taking

udało nam się pobrać

some fragments of what it turns out to be

i udokumentować fragmenty

a reddish color, black color, and there is some

czerwonawej, czarnej, a później,

beige fragments that later on

w czasie bardziej zaawansowanych badań

we ran a much more sophisticated exams,

przy pomocy XRF i dyfrakcji rentgenowskiej

XRF, X-ray diffraction, and the results are very positive

również beżowej barwy. Rezultaty badań,

so far. It seems to indicate that indeed

na tamtą chwilę wskazywały,

we have found some pigments, and since we know for sure

że rzeczywiście znaleźliśmy barwniki.

that no other artist has painted on that wall

A ponieważ wiemy, że nikt nie malował na ścianach

before Vasari came in about 60 years later, well,

przed Vasarim, 60 lat później,

those pigments are therefore firmly related to mural painting

pigmenty te są zatem ściśle związane z malarstwem ściennym

and most likely to Leonardo.

i najprawdopodobniej z Leonardem.

Well, we are searching for the highest and highly praised

Cóż, szukamy jednego z najwspanialszych i najbardziej cenionych

work of art ever achieved by mankind.

dzieł sztuki, jakie stworzyła ludzkość.

As a matter of fact, this is by far the most important

W rzeczywistości było to najważniejsze zlecenie,

commission that Leonardo has ever had,

jakie kiedykolwiek Leonardo otrzymał.

and for doing this great masterpiece, he was named

Za to arcydzieło okrzyknięto go

the number one artist influence at the time.

najbardziej wpływowym artystą jego czasów.

I had also had the privilege since the last 37 years

W ciągu ostatnich 37 lat miałem zaszczyt pracować

to work on several masterpieces as you can see behind me,

przy kilku arcydziełach, prezentowanych za mną,

but basically to do what? Well, to assess, for example,

głównie, by dokonać oceny

the state of conservation. See here the face of the

stanu zachowania. Oto twarz "Madonny na krześle",

Madonna of the Chair that when just shining a UV light on it

z której, gdy ją podświetlić światłem UV,

you suddenly see another, different lady,

wyłania się inna, starsza kobieta.

aged lady, I should rather say.

wyłania się inna, starsza kobieta.

There is a lot of varnish still sitting there, several retouches,

Sporo tam jeszcze lakieru, retuszu

and some over cleaning. It becomes very visible.

i śladów nadmiernego czyszczenia. Wszystko staje się widoczne.

But also, technology has helped to write new pages

Technologia pomaga również dopisać nowe,

of our history, or at least to update pages of our histories.

lub chociaż uaktualnić istniejące karty naszej historii.

For example, the "Lady with the Unicorn,"

Przykład to "Dama z jednorożcem",

another painting by Rafael, well, you see the unicorn.

kolejny obraz Rafaela. Widać na nim jednorożca,

A lot has been said and written about the unicorn, but

o którym wiele powiedziano i napisano,

if you take an X-ray of the unicorn, it becomes a puppy dog.

jednak, gdy prześwietlić go promieniami Rentgena, pokazuje się szczeniak.

And — (Laughter) — no problem, but, unfortunately,

To nie problem... (Śmiech)

continuing with the scientific examination of this painting

Niestety, kontynuując badania tego obrazu,

came out that Rafael did not paint the unicorn,

okazuje się, że Rafael nie namalował ani jednorożca,

did not paint the puppy dog, actually left the painting

ani szczeniaka, pozostawiając obraz nieskończonym.

unfinished, so all this writing about the exotic symbol

Zatem wszelkie analizy dotyczące egzotycznej symboliki

of the unicorn — (Laughter) — unfortunately,

jednorożca... (Śmiech)

is not very reliable. (Laughter)

Niestety nie są wiarygodne. (Śmiech)

Well, also, authenticity. Just think for a moment

Również autentyczność. Wyobraźmy sobie,

if science really could move in the field of authenticity

gdyby nauka mogła wkroczyć w dziedzinę określania

of works of art. There would be a cultural revolution

autentyczności dzieł sztuki, byłaby to rewolucja kulturalna,

to say the least, but also, I would say, a market revolution,

a w efekcie również rynkowa.

let me add. Take this example:

Przykład:

Otto Marseus, nice painting, which is "Still Life"

Otto Marseus van Schrieck, "Martwa natura"

at the Pitti Gallery, and just have an infrared camera peering through,

z kolekcji Palazzo Pitti, niedawno prześwietlony podczerwienią,

and luckily for art historians, it just was confirmed

na szczęście dla historyków sztuki,

that there is a signature of Otto Marseus. It even says

potwierdził sygnaturę Marseusa van Schriecka,

when it was made and also the location.

jak również to, gdzie i kiedy obraz powstał.

So that was a good result. Sometimes, it's not that good,

W tym wypadku wynik był pozytywny, oczywiście nie zawsze tak jest.

and so, again, authenticity and science could go together

Potwierdzanie autentyczności i nauka mogłyby wspólnie

and change the way, not attributions being made,

przygotować grunt dla bardziej obiektywnej,

but at least lay the ground for a more objective,

a może raczej mniej subiektywnej oceny,

or, I should rather say, less subjective attribution,

a może raczej mniej subiektywnej oceny,

as it is done today.

w porównaniu do tej obecnej.

But I would say the discovery that really caught

Muszę przyznać, że odkrycie, które naprawdę pobudziło moją wyobraźnię,

my imagination, my admiration, is the incredibly vivid

to ten niesamowicie bujny rysunek

drawing under this layer, brown layer,

znajdujący się pod brązową warstwą

of "The Adoration of the Magi." Here you see

"Pokłonu Trzech Króli". Widzimy tutaj

a handmade setting XYZ scanner with an infrared camera put on it,

ręcznie kierowany skaner XYZ z przymocowanym termowizorem

and just peering through this brown layer

badający brązową warstwę arcydzieła,

of this masterpiece to reveal

w celu ujawnienia,

what could have been underneath.

co może znajdować się pod powierzchnią.

Well, this happens to be the most important painting

To jeden z najcenniejszych obrazów

we have in Italy by Leonardo da Vinci, and

Leonarda da Vinci, jaki posiadają Włochy.

look at the wonderful images of faces that nobody has seen

Spójrzmy na te wspaniałe wizerunki twarzy,

for five centuries. Look at these portraits.

których przez 5 wieków nikt nie widział.

They're magnificent. You see Leonardo at work.

Są wspaniałe. Widać, jak pracował Leonardo.

You see the geniality of his creation, right directly

Widać "lekkość" jego warsztatu.

on the ground layer of the panel, and see

Bezpośrednio na warstwie bazowej deski

this cool thing, finding, I should rather say,

znajdujemy fantastycznego słonia.

an elephant. (Laughter) Because of this elephant,

(Śmiech) Dzięki słoniowi właśnie

over 70 new images came out, never seen for centuries.

odkryto 70 wizerunków niewidzianych przez stulecia.

This was an epiphany. We came to understand

To było jak objawienie. Zrozumieliśmy

and to prove that the brown coating that we see today

i udowodniliśmy, że dzisiejsza brązowa powierzchnia

was not done by Leonardo da Vinci, which left us

nie jest dziełem Leonarda da Vinci.

only the other drawing that for five centuries

Jedynie ten niewidziany od 5 stuleci obraz,

we were not able to see, so thanks only to technology.

którego nie mogliśmy dostrzec, a wszystko dzięki technologii.

Well, the tablet. Well, we thought, well, if we all have

Kwestia tabletu... Pomyśleliśmy,

this pleasure, this privilege to see all this,

że skoro mieliśmy przyjemność zobaczyć te wszystkie odkrycia,

to find all these discoveries, what about for everybody else?

czemu nie pokazać tego wszystkim.

So we thought of an augmented reality application

Wymyśliliśmy aplikację rzeczywistości rozszerzonej

using a tablet. Let me show you just simulating

działającą na tabletach. Pozwólcie, że pokażę,

what we could be doing, any of us could be doing,

co każde z nas będzie mogło zrobić w muzeum.

in a museum environment.

co każde z nas będzie mogło zrobić w muzeum.

So let's say that we go to a museum with a tablet, okay?

Idziemy do muzeum z tabletem,

And we just aim the camera of the tablet

kierujemy kamerę urządzenia na obraz,

to the painting that we are interested to see, like this.

który nas interesuje.

Okay? And I will just click on it, we pause,

Klikamy, zatrzymujemy.

and now let me turn to you so the moment the image,

Kiedy rejestrowany kamerą obraz

or, I should say, the camera, has locked in the painting,

zostaje zapisany,

then the images you just saw up there in the drawing

zostają załadowane grafiki,

are being loaded. And so, see.

które widzieliście.

We can, as we said, we can zoom in. Then we can scroll.

I tak możemy powiększyć, przewinąć.

Okay? Let's go and find the elephant.

Znajdźmy słonia.

So all we need is one finger. Just wipe off

Wystarczy potrzeć jednym palcem

and we see the elephant. (Applause)

i pojawi się słoń. (Brawa)

(Applause)

(Brawa)

Okay? And then if we want,

Jeśli zechcemy,

we can continue the scroll to find out, for example,

możemy przewijać dalej,

on the staircase, the whole iconography is going

na przykład w stronę schodów.

to be changed. There are a lot of laymen reconstructing

Ikonografia się zmieni, jest wiele warstw,

from the ruins of an old temple a new temple,

rekonstrukcja od ruin starej do nowej świątyni,

and there are a lot of figures showing up. See?

pojawiają się postacie.

This is not just a curiosity, because it changes

To nie tylko zaspokojenie ciekawości

not just the iconography as you see it, but the iconology,

przez odkrycie ikonografii, bo chodzi też o ikonologię,

the meaning of the painting,

o ukazanie znaczenia obrazu.

and we believe this is a cool way, easy way,

Wydaje nam się, że to świetny, prosty

that everybody could have access to, to become more

i dla każdego dostępny sposób,

the protagonist of your own discovery, and not just

żeby samemu stać się odkrywcą,

be so passive about it, as we are when we walk through

a nie jedynie pasywnie przechadzać się

endless rooms of museums.

po nieskończonych salach muzeum.

(Applause)

(Brawa)

Another concept is the digital clinical chart, which sounds

Kolejny pomysł to cyfrowa karta pacjenta.

very obvious if we were to talk about real patients,

Pojęcie zrozumiałe w kontekście pacjentów ludzkich,

but when we talk about works of art, unfortunately,

ale jeśli chodzi o dzieła sztuki, niestety,

it's never been tapped as an idea.

do tej pory nikt nie wpadł na ten pomysł.

Well, we believe, again, that this should be the beginning,

My wierzymy, że tak powinien wyglądać

the very first step, to do real conservation,

pierwszy krok w kierunku prawdziwej konserwacji,

and allowing us to really explore and to understand

pozwalający nam naprawdę zbadać i zrozumieć

everything related to the state of our conservation,

wszystko, co związane ze stanem dzieła,

the technique, materials, and also if, when, and why

techniką wykonania, materiałami, jak również pytaniem,

we should restore, or, rather, to intervene on

kiedy i dlaczego powinniśmy dokonać renowacji, czy raczej ingerować

the environment surrounding the painting.

w środowisko otaczające obraz.

Well, our vision is to rediscover

Naszym celem jest ponowne odkrycie

the spirit of the Renaissance, create a new discipline

ducha renesansu, stworzenie nowej dyscypliny,

where engineering for cultural heritage is actually

gdzie inżynieria, w służbie dziedzictwu kulturowemu,

a symbol of blending art and science together.

staje się symbolem przenikania się sztuki i nauki.

We definitely need a new breed of engineers

Zdecydowanie potrzeba nowego rodzaju inżynierów,

that will go out and do this kind of work and

którzy wyjdą w teren, przeprowadzą taką pracę

rediscover for us these values, these cultural values

i odkryją dla nas kulturowe wartości,

that we badly need, especially today.

których tak rozpaczliwie dzisiaj potrzebujemy.

And if you want to summarize in one just single word,

Jeśli miałbym podsumować wszystko jednym słowem,

well, this is what we're trying to do.

oto, co staramy się zrobić.

We're trying to give a future to our past

Dać przyszłość naszej przeszłości,

in order to have a future.

żeby zyskać nową przyszłość dla nas.

As long as we live a life of curiosity and passion,

Póki znajdujemy w życiu miejsce na ciekawość i pasję,

there is a bit of Leonardo in all of us. Thank you. (Applause)

w każdym z nas jest trochę Leonarda. Dziękuję. (Brawa)

(Applause)

(Brawa)