Maurizio Seracini: The secret lives of paintings

Translator: Joseph Geni Reviewer: Thu-Huong Ha

Translator: Marshall Pham Reviewer: KHOI PHAM

In 1975, I met in Florence a professor, Carlo Pedretti,

Năm 1975, tôi gặp giáo sư Carlo Pedretti tại Florence

my former professor of art history, and today

ông từng dạy tôi lịch sử nghệ thuật và giờ

a world-renowned scholar of Leonardo da Vinci.

là một học giả rất nổi tiếng về Leonardo da Vinci

Well, he asked me if I could find some technological way

Ông hỏi tôi liệu có một công nghệ nào đó

to unfold a five-centuries-old mystery related to

để vén màn một bí ẩn đã tồn tại suốt năm thế kỷ

a lost masterpiece by Leonardo da Vinci,

liên quan đến một kiệt tác đã mất của Leonardo da Vinci

the "Battle of Anghiari," which is supposed to be located

bức "Trận chiến Anghiari" được cho đã nằm ở

in the Hall of the 500 in Palazzo Vecchio, in Florence.

sảnh 500 của tòa thị chính Palazzo Vecchio ở Florence.

Well, in the mid-'70s, there were not great opportunities

Vào giữa những năm 70, không có nhiều cơ hội

for a bioengineer like me, especially in Italy, and so

cho những kỹ sư sinh học như tôi nhất là ở Ý, cho nên,

I decided, with some researchers from the United States

tôi quyết định cùng với một vài nhà nghiên cứu ở Mỹ

and the University of Florence, to start probing the murals

và trường Đại học Florence, bắt đầu dò những bức tranh

decorated by Vasari on the long walls of the Hall of the 500

mà Vasari vẽ trên những bức tường dài trong tòa thị chính

searching for the lost Leonardo.

để tìm kiếm bức họa đã mất của Leonardo.

Unfortunately, at that time we did not know that

Không may là khi đó, chúng tôi chưa biết rằng

that was not exactly where we should be looking,

đó không hẳn là nơi mà chúng tôi phải tìm kiếm

because we had to go much deeper in, and so the research

vì chúng tôi phải đi vào sâu hơn, do đó nghiên cứu này

came to a halt, and it was only taken up in 2000

đã phải tạm dừng và chỉ mới được tiếp tục đến tận năm 2000

thanks to the interest and the enthusiasm of the Guinness family.

nhờ vào sự quan tâm và nhiệt tình của gia đình Guinness.

Well, this time, we focused on trying to reconstruct

Lần này chúng tôi tập trung vào nỗ lực tái cấu trúc

the way the Hall of the 500 was before the remodeling,

của tòa thị chính trước khi nó được sửa chữa,

and the so-called Sala Grande, which was built in 1494,

và cùng với cái gọi là Sala Grande, được xây năm 1494,

and to find out the original doors, windows,

để tìm ra những cánh cửa ra vào và cửa sổ nguyên bản.

and in order to do that, we first created a 3D model,

Để làm thế, chúng tôi tạo ra mô hình 3D

and then, with thermography, we went on to discover

rồi dùng phép chẩn đoán qua nhiệt độ (thermography), chúng tôi tiếp tục phát hiện ra

hidden windows. These are the original windows of the hall

những cửa sổ bị che khuất. Chúng vốn là những cửa sổ của

of the Sala Grande. We also found out about the height

tòa thị chính Sala Grande. Chúng tôi cũng tìm ra chiều cao

of the ceiling, and we managed to reconstruct, therefore,

của trần nhà, và chúng tôi đã gắng tái lập

all the layout of this original hall

tất cả những kết cấu của tòa thị chính trước đây

the way it was before there came Vasari,

từ trước khi Vasari chưa xuất hiện

and restructured the whole thing,

và xây dựng lại toàn bộ,

including a staircase that was very important

kể cả một bậc thang cũng rất quan trọng

in order to precisely place "The Battle of Anghiari"

để tìm ra chính xác vị trí của bức họa "Chiến trận Anghiari"

on a specific area of one of the two walls.

trên một trong hai bức tường.

Well, we also learned that Vasari, who was commissioned

Chúng tôi nhận ra là Vasari, người nhận nhiệm vụ

to remodel the Hall of the 500 between 1560 and 1574

tu sửa lại tòa thị chính vào khoảng từ 1560 đến 1574

by the Grand Duke Cosimo I of the Medici family,

từ Đại Công tước Cosimo I của gia đình Medici,

we have at least two instances when he saved masterpieces

chúng tôi có ít nhất hai trường hợp thời điểm ông đã cứu những kiệt tác

specifically by placing a brick wall in front of it

bằng cách đặt bức tường gạch chắn trước nó

and leaving a small air gap.

và chừa lại một khoảng để thông gió.

One that we [see] here, Masaccio, the church of Santa Maria Novella in Florence,

Cái chúng ta đang thấy đây, ở Masaccio, nhà thờ Santa Maria Novella, Florence,

so we just said, well maybe, Visari has done something

vậy nên chúng tôi mới nói, có thể Vasari cũng đã làm điều tương tự

like that in the case of this great work of art by Leonardo,

với kiệt tác của Leonardo,

since he was a great admirer of Leonardo da Vinci.

vì ông cũng rất ngưỡng mộ danh này.

And so we built some very sophisticated radio antennas

Do đó, chúng tôi thiết kế một số ăng-ten rất tinh vi

just for probing both walls and searching for an air gap.

quét trên cả hai bức tường để tìm kiếm một khoảng hở.

And we did find many on the right panel of the east wall,

Khi phát hiện ra có những khoảng như vậy ở

an air gap, and that's where

cánh phải của bức tường phía Đông,

we believe "The Battle of Anghiari,"

chúng tôi tin rằng bức "Trận chiến Anghiari"

or at least the part that we know has been painted,

hay ít nhất một phần mà chúng tôi biết đã được vẽ lên tường

which is called "The Fight for the Standard," should be located.

hay được gọi với cái tên "Cuộc chiến giành cờ hiệu", nằm ở đó.

Well, from there, unfortunately,

Không may là, kể từ phát hiện đó,

in 2004, the project

dự án lại tiếp tục phải tạm dừng

came to a halt. Many political reasons.

vào năm 2014 vì nhiều lí do chính trị.

So I decided to go back to my alma mater,

Vì vậy, tôi quyết định trở lại trường của mình,

and, at the University of California, San Diego,

Đại học California, San Diego,

and I proposed to open up a research center

đề nghi thành lập một trung tâm nghiên cứu

for engineering sciences for cultural heritage.

phát triển các công nghệ áp dụng cho bảo tồn văn hóa.

And in 2007, we created CISA3 as a research center

Năm 2007, chúng tôi đã thành lập CISA3, một trung tâm nghiên cứu

for cultural heritage, specifically art, architecture

bảo tồn văn hóa, tập trung vào nghệ thuật, kiến trúc

and archaeology. So students started to flow in,

và khảo cổ học. Sinh viên bắt đầu vào học

and we started to build technologies, because that's

và chúng tôi bắt đầu xây dựng công nghệ, vì về cơ bản

basically what we also needed in order to move forward

đó cũng chính là những thứ đang thiếu

and go and do fieldwork.

để chúng tôi có thể tiếp tục công việc trên thực địa.

We came back in the Hall of the 500 in 2011,

Chúng tôi trở lại Tòa thị chính vào năm 2011,

and this time, with a great group of students,

Lần này, với sự giúp sức của một nhóm sinh viên

and my colleague, Professor Falko Kuester,

và đồng nghiệp của tôi, Tiến sĩ Falko Kuester,

who is now the director at CISA3, and we

bây giờ đã là Giám đốc CISA3,

came back just since we knew already where to look for

chúng tôi tiếp tục tìm kiếm

to find out if there was still something left.

những gì còn bỏ sót.

Well, we were confined though, limited, I should rather say,

Chúng tôi đã bị ngăn cấm, hay tôi sẽ dùng từ "hạn chế",

for several reasons that it's not worth explaining,

vì nhiều lí do không đáng để giải thích ở đây,

to endoscopy only, of the many other options we had,

chỉ được dùng nội soi, trong nhiều phương án đang có,

and with a 4mm camera attached to it,

Với một chiếc máy ảnh 4mm,

we were successful in documenting and taking

chúng tôi đã thu thập được một số

some fragments of what it turns out to be

mảnh nhỏ mà về sau được xác định

a reddish color, black color, and there is some

có màu đỏ, đen, và một số mảnh

beige fragments that later on

màu be. Các mẫu này trong giai đoạn sau

we ran a much more sophisticated exams,

được kiểm tra bằng một số phương pháp hiện đại hơn

XRF, X-ray diffraction, and the results are very positive

như XRF - nhiễu xạ tia X, và cho kết quả khá khả quan.

so far. It seems to indicate that indeed

Kết quả cho thấy có vẻ chúng tôi đã thực sự

we have found some pigments, and since we know for sure

tìm thấy được dấu vết của màu vẽ, và vì biết chắc rằng

that no other artist has painted on that wall

không còn họa sĩ nào từng vẽ lên bức tường đó

before Vasari came in about 60 years later, well,

trước khi Vasari xuất hiện 60 năm sau,

those pigments are therefore firmly related to mural painting

những mảnh màu vẽ này được khẳng định là dấu vết

and most likely to Leonardo.

của bức bích họa và của chính Leonardo.

Well, we are searching for the highest and highly praised

Bức tranh này là kiệt tác nghệ thuật nổi tiếng

work of art ever achieved by mankind.

và được ngưỡng mộ nhất trong lịch sử loài người.

As a matter of fact, this is by far the most important

Trên thực tế, đây là tác phẩm quan trọng nhất

commission that Leonardo has ever had,

mà Leonardo từng sáng tác,

and for doing this great masterpiece, he was named

nhờ nó mà ông được vinh danh là

the number one artist influence at the time.

họa sĩ có ảnh hưởng nhất thời bấy giờ.

I had also had the privilege since the last 37 years

Suốt 37 năm qua, tôi có vinh dự được nghiên cứu

to work on several masterpieces as you can see behind me,

rất nhiều tuyệt tác như các bạn có thể thấy

but basically to do what? Well, to assess, for example,

nhưng là để làm gì? Để đánh giá, ví dụ

the state of conservation. See here the face of the

tình trạng bảo quản của bức tranh. Có thể thấy rằng

Madonna of the Chair that when just shining a UV light on it

bề mặt của bức "Madonna of the Chair" khi được chiếu tia UV

you suddenly see another, different lady,

sẽ hiện lên khuôn mặt của một người phụ nữ khác

aged lady, I should rather say.

không còn trẻ, tôi có thể nói như vậy.

There is a lot of varnish still sitting there, several retouches,

Có dấu vết của véc-ni, nhiều lần chỉnh sửa

and some over cleaning. It becomes very visible.

thậm chí là bị tẩy quá nhiều, hiện ra rất rõ.

But also, technology has helped to write new pages

Đồng thời, công nghệ cũng giúp chúng ta viết nên những trang sử mới,

of our history, or at least to update pages of our histories.

hay ít nhất là cập nhật những trang đã cũ.

For example, the "Lady with the Unicorn,"

Lấy ví dụ bức "Lady with the Unicorn"

another painting by Rafael, well, you see the unicorn.

một tác phẩm khác của Rafael, bạn thấy con kỳ lân

A lot has been said and written about the unicorn, but

Nhiều nhà phê bình đã viết về con kì lân này

if you take an X-ray of the unicorn, it becomes a puppy dog.

nếu bạn chiếu tia X vào nó, con kỳ lân sẽ biến thành một chú chó con

And — (Laughter) — no problem, but, unfortunately,

Nếu chỉ thế thôi thì chẳng sao cả, nhưng vấn đề là,

continuing with the scientific examination of this painting

khi tiếp tục kiểm tra bức tranh,

came out that Rafael did not paint the unicorn,

hóa ra Rafael không vẽ con kỳ lân,

did not paint the puppy dog, actually left the painting

không vẽ chú chó con, mà thực tế đã để bức vẽ dở dang

unfinished, so all this writing about the exotic symbol

khiến toàn bộ những phân tích về một biểu tượng ngoại lai

of the unicorn — (Laughter) — unfortunately,

- là hình ảnh kỳ lân, thành

is not very reliable. (Laughter)

bức hình không liên quan.

Well, also, authenticity. Just think for a moment

Nhân nói về tính nguyên bản. Thử nghĩ xem

if science really could move in the field of authenticity

nếu chúng ta có thể áp dụng khoa học vào việc xác định danh tính

of works of art. There would be a cultural revolution

của những tác phẩm nghệ thuật. Ít nhất sẽ có một cuộc cách mạng

to say the least, but also, I would say, a market revolution,

về văn hóa, đồng thời là một cuộc cách mạng trên thị trường

let me add. Take this example:

Một ví dụ khác

Otto Marseus, nice painting, which is "Still Life"

Otto Marseus, với bức vẽ "Still Life"

at the Pitti Gallery, and just have an infrared camera peering through,

trưng bày ở phòng tranh Pitti, được chiếu tia hồng ngoại

and luckily for art historians, it just was confirmed

và thật may mắn là bức tranh được xác nhận

that there is a signature of Otto Marseus. It even says

có chữ ký của Otto Marseus. Thậm chí còn có thể

when it was made and also the location.

xác định được bức tranh này được vẽ khi nào và ở đâu.

So that was a good result. Sometimes, it's not that good,

Đó là một kết quả khả quan. Nhưng đôi khi kết quả lại không dễ dàng như vậy.

and so, again, authenticity and science could go together

Do đó, trong quá trình xác thực khoa học có thể được áp dụng

and change the way, not attributions being made,

và thay đổi cách thức, không phải trong việc tạo ra

but at least lay the ground for a more objective,

mà ít nhất cũng là nền tảng cho những quyết định

or, I should rather say, less subjective attribution,

khách quan hơn, hay có thể nói là ít chủ quan hơn

as it is done today.

những gì người ta đang làm hiện nay

But I would say the discovery that really caught

Tuy nhiên, phát hiện thực sự thu hút

my imagination, my admiration, is the incredibly vivid

trí tưởng tượng và lòng ngưỡng mộ của tôi

drawing under this layer, brown layer,

là bức vẽ sống động tuyệt vời nằm ẩn dưới

of "The Adoration of the Magi." Here you see

một tầng màu nâu của "The Adoration of the Magi"

a handmade setting XYZ scanner with an infrared camera put on it,

Ở đây các bạn có thể thấy một máy scan XYZ và một camera hồng ngoại

and just peering through this brown layer

chiếu qua tầng màu nâu bên ngoài

of this masterpiece to reveal

kiệt tác này và hé lộ

what could have been underneath.

những gì thực sự nằm bên dưới

Well, this happens to be the most important painting

Đây tình cờ là bức họa quan trọng nhất

we have in Italy by Leonardo da Vinci, and

chúng tôi có ở Ý của Leonardo de Vincy,

look at the wonderful images of faces that nobody has seen

hãy nhìn những hình ảnh tuyệt đẹp mà chưa ai có cơ hội được nhìn thấy chúng

for five centuries. Look at these portraits.

trong 5 thế kỷ qua. Hãy nhìn những bức chân dung này

They're magnificent. You see Leonardo at work.

Chúng thật kỳ diệu. Bạn có thấy Leonardo.

You see the geniality of his creation, right directly

Bạn có thấy sự hài hòa trong tác phẩm của ông ấy

on the ground layer of the panel, and see

ngay trên những tấm pano

this cool thing, finding, I should rather say,

và nhìn thấy những điều thú vị, giống như là

an elephant. (Laughter) Because of this elephant,

một con voi. Và bởi con voi này,,

over 70 new images came out, never seen for centuries.

hơn 70 tấm hình mới được phát hiện ra, chưa được thấy trong hàng trăm năm

This was an epiphany. We came to understand

Đây là một sự phát hiện. Và chúng tôi biết và chứng minh được

and to prove that the brown coating that we see today

rằng hình thể màu nâu mà chúng ta thấy hôm nay

was not done by Leonardo da Vinci, which left us

không phải vẽ bởi Leonardo Da Vinci, khiến chúng ta để lại

only the other drawing that for five centuries

we were not able to see, so thanks only to technology.

mà chúng tôi không thể thấy

Well, the tablet. Well, we thought, well, if we all have

Rồi chúng tôi nghĩ, nếu chúng tôi

this pleasure, this privilege to see all this,

có được vinh dự để nhìn thấy hết những điều này

to find all these discoveries, what about for everybody else?

để tìm thấy mọi sự khám phá này, những người còn lại sẽ nghĩ thế nào?

So we thought of an augmented reality application

thế rồi chúng tôi muốn tạo ra hình thể thật

using a tablet. Let me show you just simulating

bằng cách dùng tablet. Tôi sẽ cho các bạn xem

what we could be doing, any of us could be doing,

chúng ta sẽ làm được những gì

in a museum environment.

ở trong một viện bảo tàng

So let's say that we go to a museum with a tablet, okay?

Hãy tưởng tượng chúng ta đi đến bảo tàng với tablet

And we just aim the camera of the tablet

và chúng ta hướng máy ảnh của tablet

to the painting that we are interested to see, like this.

vào bức ảnh mà chúng ta muốn nhìn, giống như thế này

Okay? And I will just click on it, we pause,

và chúng ta chỉ cần bấm, và dừng

and now let me turn to you so the moment the image,

để tôi cho các bạn thấy khi mà bức hình

or, I should say, the camera, has locked in the painting,

đúng hơn là, máy ảnh, đã bị khóa vào bức tranh vẽ

then the images you just saw up there in the drawing

bức tranh bạn nhìn thấy trong bức vẽ

are being loaded. And so, see.

đang được tái dựng. Và rồi, thấy không.

We can, as we said, we can zoom in. Then we can scroll.

Chúng ta có thể zoom, có thể kéo

Okay? Let's go and find the elephant.

Nào, chúng ta sẽ đi tìm con voi.

So all we need is one finger. Just wipe off

tất cả những gì chúng ta cần là một ngón tay, để lướt

and we see the elephant. (Applause)

và chúng ta thấy con voi (vỗ tay)

(Applause)

(vỗ tay)

Okay? And then if we want,

và rồi nếu chúng ta muốn

we can continue the scroll to find out, for example,

chúng ta có thể lướt để xem, ví dụ,

on the staircase, the whole iconography is going

trên bậc thang, cả một biểu tượng đang

to be changed. There are a lot of laymen reconstructing

được thay đổi. Nó có rất nhiều biến đổi

from the ruins of an old temple a new temple,

từ một ngôi đền cũ thành ngôi đền mới

and there are a lot of figures showing up. See?

và có nhiều thứ xuất hiện. Thấy không?

This is not just a curiosity, because it changes

Đây không chỉ là sự huyền bí, bởi vì nó thay đổi

not just the iconography as you see it, but the iconology,

không chỉ bức tranh như bạn thấy, mà là cả

the meaning of the painting,

ý nghĩa của bức tranh

and we believe this is a cool way, easy way,

và chúng ta nghĩ đây là cách dễ dàng và tuyệt vời

that everybody could have access to, to become more

để mọi người có thể tiếp cận và, để bạn

the protagonist of your own discovery, and not just

trở thành nhân vật trính của sự khám phá chính bản thân bạn,

be so passive about it, as we are when we walk through

chứ không phải im lặng trong lúc đi

endless rooms of museums.

tham quan các phòng của viện bảo tàng.

(Applause)

( vỗ tay )

Another concept is the digital clinical chart, which sounds

Một khái niệm khác là điều trị biểu đồ điện tử, nghe có vẻ

very obvious if we were to talk about real patients,

hiển nhiên nếu chúng ta nói về những bệnh nhân thật

but when we talk about works of art, unfortunately,

nhưng khi chúng ta nói về nghệ thuật, đáng buồn là

it's never been tapped as an idea.

chúng chưa bao giờ được cho là cơ hội.

Well, we believe, again, that this should be the beginning,

Chúng tôi tin là, đây là sự khởi đầu

the very first step, to do real conservation,

bước đầu tiên, để thật sự bảo tồn

and allowing us to really explore and to understand

và tìm hiểu, và để hiểu

everything related to the state of our conservation,

mọi thứ liên quan đến các sự bảo tồn

the technique, materials, and also if, when, and why

kỹ thuật, vật liệu và tất nhiên nếu, khi nào, và tại sao

we should restore, or, rather, to intervene on

chúng ta nên phục hồi lại, hoặc là can thiệp vào

the environment surrounding the painting.

môi trường xung quanh của mỗi bức ảnh

Well, our vision is to rediscover

Mục tiêu của chúng tôi là tìm hiểu

the spirit of the Renaissance, create a new discipline

tinh thần của Renaissance, tạo ra luật lệ mới

where engineering for cultural heritage is actually

nơi mà kĩ sư khảo cổ là

a symbol of blending art and science together.

một biểu tưởng cho nghệ thuật và khoa học.

We definitely need a new breed of engineers

chúng ta cần tạo ra những kĩ sư mới

that will go out and do this kind of work and

mà sẽ làm những điều như thế này

rediscover for us these values, these cultural values

để tìm ra những điều đáng giá cho văn hóa

that we badly need, especially today.

mà chúng ta sẽ cần, nhất là hôm nay.

And if you want to summarize in one just single word,

và nếu bạn muốn tóm gọn trong 1 từ

well, this is what we're trying to do.

đây là những gì mà chúng tôi đang làm

We're trying to give a future to our past

Chúng tôi đưa quá khứ đến tương lai

in order to have a future.

để có một tương lai.

As long as we live a life of curiosity and passion,

Miễn là chúng ta sống trong sự tò mò và đam mê

there is a bit of Leonardo in all of us. Thank you. (Applause)

bản thân chúng ta đã có một chút Leonardo trong mình. Cảm ơn

(Applause)

(Vỗ Tay)