The 3,000-year history of the hoodie | Small Thing Big Idea, a TED series

Translator: Camille Martínez Reviewer: Krystian Aparta

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

The hoodie is an amazing object.

ခေါင်းစွပ်အင်္ကျီဟာ အံ့ဖွယ်ပစ္စည်းတစ်ခုပါ။

It's one of those timeless objects that we hardly think of,

ကျွန်မတို့ မတွေးသလောက်ဖြစ်တဲ့ ထာဝရ ပစ္စည်းတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တာက

because they work so well that they're part of our lives.

ဘဝရဲ့အစိတ်အပိုင်း အဖြစ် ကောင်းစွာအလုပ်ဖြစ်လို့ပါ။

We call them "humble masterpieces."

ဒါတွေကို "အညတရ လက်ရာမွန်"လို့ခေါ်တယ်။

[Small thing.]

[သေးဖွဲတဲ့ အရာ]

[Big idea.]

[စိတ်ကူး ကြီးကြီး]

[Paola Antonelli on the Hoodie]

[ခေါင်းစွပ်အင်္ကျီ ဝတ်ထားတဲ့ Paola Antonelli]

The hoodie has been -- even if it was not called so --

ခေါင်းစွပ်အင်္ကျီကို ဒီလို ကျွန်မတို့ မခေါ်ခဲ့ဘူးဆိုတာတောင်

it's been an icon throughout history for good and for bad reasons.

အကြောင်းကောင်း၊ အကြောင်းဆိုးတွေအတွက် သမိုင်းတစ်လျှောက် အထင်ကရတစ်ခုဖြစ်ခဲ့တယ်။

The earliest ones that we can trace

ကျွန်မတို့ခြေရာခံနိုင်တဲ့ အစောဆုံးတွေကတော့

are from ancient Greece and ancient Rome.

ရှေးဟာင်း ဂရိနဲ့ ရှေးဟောင်း ရောမကနေပါ။

The Middle Ages, you see a lot of monks

အလယ်ခေတ်တွေမှာ ခေါင်းစွပ်တပ်ထားတဲ့

that were wearing garments that were cape-like, with hoods attached,

ဝတ်ရုံအထည်တွေ ဝတ်ထားတဲ့ဘုန်းကြီး အများအပြားကို တွေ့ပါတယ်။

so therefore, "hoodies."

ဒီတော့ ခေါင်းစွပ်အင်္ကျီတွေ

Ladies in the 17th century would wear hoodies

၁၇ ရာစုက အမျိုးသမီးတွေဟာ သူတို့ချစ်သူတွေနဲ့ တွေ့တော့မယ့်အခါ

to kind of hide themselves when they were going to meet their lovers.

သူတို့ကိုယ်သူတို့ ပုန်းကွယ်တာမျိုးလို ခေါင်းစွပ်အင်္ကျီတွေ ဝတ်လေ့ရှိတယ်။

And then, of course, there's the legend, there's fantasy.

ဒီနောက် တကယ်တမ်းကျတော့ ဒါက ဒဏ္ဍာရီရှိတယ်၊ စိတ်ကူးယဉ်ရှိတယ်။

There's the image of the hoodie connected to the grim reaper.

ခက်ထန်နေတဲ့ ကောက်ရိတ်သမားနဲ့ တွဲနေတဲခေါင်းစွပ်အင်္ကျီပုံရှိတယ်။

There's the image of the hoodie connected to the executioner.

အာဏာပါးကွက်သားနဲ့ တွဲနေတဲ့ ခေါင်းစွပ်အင်္ကျီပုံရှိတယ်။

So there's the dark side of the hoodie.

ဒီတော့ ဒါဟာ ခေါင်းစွပ်အင်္ကျီရဲ့ အမှောင်ဘက်ခြမ်းပေါ့။

The modern incarnation of the hoodie --

ခေါင်းစွပ်အင်္ကျီရဲ့ ခေတ်သစ် ပြယုဂ်ရှိတယ်၊

a garment that's made usually of cotton jersey,

အမြဲတော့ ချည်ထည်ဆွယ်တာနဲ့ လုပ်ထားတဲ့ အထည်ပါ။

that has a hood attached with a drawstring;

ဆွဲတဲ့ကြိုးတစ်ချောင်းတပ်ထားတဲ့ ခေါင်းစွပ်တစ်ခုပါ။

sometimes it has a marsupial pocket --

တစ်ခါတစ်လေမှာ သားပိုက်ကောင်လို အိတ်ကပ်တစ်ခုပါတယ်၊

was introduced in the 1930s by Knickerbocker Knitting Company.

Knickerbocker Knitting Company က ၁၉၃၀ လွန်နှစ်တွေမှာ မိတ်ဆက်ခဲ့တာပါ။

Now it's called Champion.

အခုတော့ Champion လို့ခေါ်တယ်။

It was meant to keep athletes warm.

ဆိုလိုတာက အားကစားသမားတွေကို နွေးထွေးစေဖို့ပါ။

Of course, though, it was such a functional, comfortable garment

တကယ်က နေရာတိုင်းက အလုပ်သမားတွေက အလွန် အလျင်အမြန် ပြုပြင်ပြောင်းလဲခဲ့တဲ့

that it was very rapidly adopted by workmen everywhere.

ဒီလောက်ကို လက်တွေ့ကျ၊ ဇိမ်ကျတဲ့ အထည်တစ်ခုဆိုတာတောင်ပါ။

And then, around the 1980s, it also gets adopted

ဒီနောက် ၁၉၈၀ လွန်ဝန်းကျင်မှာ ဟစ်ဟောပ်နဲ့ B-boys

by hip-hop and B-boys, skateboarders,

စကိတ်စီးသူတွေကလည်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး

and it takes on this kind of youth street culture.

လူငယ် လမ်းဘေးယဉ်ကျေးမှုမျိုး အသွင်ဆောင်လာတယ်။

It was, at the same time, super-comfortable,

တစ်ချိန်တည်းမှာ လမ်းတွေအတွက် အင်မတန်ဇိမ်ရှိကာ

perfect for the streets

ပြီးပြည့်စုံစေခဲ့တယ်၊

and also had that added value of anonymity

သင်လိုအပ်တဲ့အခါ မဖော်ပြလိုခြင်းရဲ့

when you needed it.

ထပ်ဆောင်းတန်ဖိုးရှိခဲ့တယ်။

And then we have Mark Zuckerberg,

ဒီနောက်မှာတော့ Mark Zuckerberg ပါ၊

who defies convention of respectable attire for businesspeople.

လုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် ဂုဏ်သရေရှိတဲ့ အဝတ်အစားရဲ့ အစဉ်အလာကို ဖီဆန်သူပေါ့၊

But interestingly, it's also a way to show how power has changed.

ဒါပေမဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာက ဒါကကလည်း သြဇာ ပြောင်းလဲပုံကို ပြသဖို့ နည်းတစ်ခုပါ။

If you're wearing a two-piece suit, you might be the bodyguard.

သင်ဟာ ထက်အောက်တစ်စုံ ဝတ်ထားရင် သက်တော်စောင့် ဖြစ်လောက်တယ်။

The real powerful person is wearing a hoodie with a T-shirt and jeans.

တကယ် သြဇာရှိတဲ့လူတွေကတော့ ခေါင်းစွပ် ပါတဲ့ တီရှပ်နဲ့ ဂျင်းဘောင်းဘီဝတ်တယ်။

It's easy to think of the physical aspects of the hoodie.

ခေါင်းစွပ်အင်္ကျီတွေရဲ့ ရုပ်ပိုင်းသွင်ပြင် တွေကို တွေးကြည့်ဖို့လွယ်ပါတယ်။

You can immediately think of wearing the hood up,

ချက်ချင်းဆိုသလို ခေါင်းစွပ်ကို ပင့်ဝတ်ထားနိုင်တယ်၊

and you feel this warmth and this protection,

ဒီနွေးထွေးမှုနဲ့ လုံခြုံမှုကို သင်ခံစားရတယ်၊

but at the same time,

ဒါပေမဲ့ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ

you can also feel the psychological aspects of it.

ဒါရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သွင်ပြင်တွေလည်း ခံစားလို့ရတယ်။

I mean, think of donning a hoodie,

ခေါင်းစွပ် ရုံထားတာတွေးကြည့်ပါ​။

all of a sudden, you feel more protected,

ရုတ်ခြည်းဆိုသလို ပိုလုံခြုံသွားပြီး

you feel that you are in your own shell.

သင့်အခွံထဲမှာ ရှိနေတယ်လို့ခံစားရတယ်။

We know very well what the hoodie has come to signify

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အန်းငယ်က အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှာ

in the past few years in the United States.

ဘာလက္ခဏာဆောင်လာတယ်ဆိုတာ ကျွန်မတို့ ကောင်းကောင်းသိတယ်။

When Trayvon Martin, a 17-year-old African-American kid,

အသက် ၁၇ နှစ်အရွယ် အာဖရိကန် အမေရိကန်ကလေးငယ် Trayvon Martin, ဟာ

was shot by a neighborhood vigilante,

ရပ်ရွာ စေတနာ့ဝန်ထမ်း ကင်းသမားရဲ့ ပစ်သတ်တာခံရတော့

and Million Hoodie Marches happened all over the United States,

အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတစ်ခုလုံးမှာ Million Hoodie Marche ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တယ်၊

in which people wore hoodies with the hood up

အဲဒီမှာ လူတွေက ခေါင်းစွပ်အင်္ကျီတွေကို ပင့်ဝတ်ပြီး

and marched in the streets against this kind of prejudice.

ဒီမလိုမုန်းတာမှုမျိုးကို ဆန့်ကျင်ပြီး လမ်းတွေမှာ ချီတက်ခဲ့ကြတယ်။

It doesn't happen that often

အထည်တစ်ခုက ဒီလောက်ကြီး

for a garment to have so much symbolism and history

သရုပ်ဖော်မှုနဲ့ သမိုင်းရှိဖို့နဲ ဒီလောက် များပြားတဲ့ မတူညီတဲ့ အစုအေဝေးတွေကို

and that encompasses so many different universes

ခေါင်းစွပ်အင်္ကျီ အနေနဲ့ လွှမ်းခြုံဖို့က

as the hoodie.

ဒီလောက် ခဏခဏ မဖြစ်တတ်ပါဘူး။

So, like all garments,

ဒီတော့ အထည်တွေအားလုံးလိုပဲ

especially all truly utilitarian garments,

အထူးသဖြင့် တကယ် အသုံးဝင်တဲ့ အထည်တွေလိုပဲ

it is very basic in its design.

ဒီဇိုင်းအနေနဲ အလွန် အခြေခံကျပါတယ်။

But at the same time,

ဒါပေမဲ့ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ

it has a whole universe of possibilities attached.

တွဲစပ်လို့ရတဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေတွေက အနန္တပါ။