The 3,000-year history of the hoodie | Small Thing Big Idea, a TED series

Translator: Camille Martínez Reviewer: Krystian Aparta

Tłumaczenie: Joanna M. Korekta: Sylwia Gliniewicz

The hoodie is an amazing object.

Bluza z kapturem jest niesamowita.

It's one of those timeless objects that we hardly think of,

To jedna z ponadczasowych rzeczy, nad którymi się nie zastanawiamy,

because they work so well that they're part of our lives.

bo tak dobrze nam służą, że stały się częścią życia.

We call them "humble masterpieces."

Nazywamy je "skromnymi arcydziełami".

[Small thing.]

[Mała rzecz.]

[Big idea.]

[Wielki pomysł.]

[Paola Antonelli on the Hoodie]

[Paola Antonelli o bluzie z kapturem]

The hoodie has been -- even if it was not called so --

Bluza z kapturem, nawet jeśli tak się nie nazywała,

it's been an icon throughout history for good and for bad reasons.

był ikoną na przestrzeni dziejów, z dobrych i złych powodów.

The earliest ones that we can trace

Najwcześniejsze, jakie odkryliśmy,

are from ancient Greece and ancient Rome.

pochodzą ze starożytnej Grecji i Rzymu.

The Middle Ages, you see a lot of monks

W średniowieczu wielu mnichów

that were wearing garments that were cape-like, with hoods attached,

nosiło stroje przypominające pelerynę z kapturem (ang. hood),

so therefore, "hoodies."

stąd "hoodie".

Ladies in the 17th century would wear hoodies

Damy w XVII wieku nosiły narzutki z kapturem,

to kind of hide themselves when they were going to meet their lovers.

żeby nie rzucać się w oczy w drodze na schadzkę.

And then, of course, there's the legend, there's fantasy.

Są również legendy i wyobrażenia.

There's the image of the hoodie connected to the grim reaper.

Obraz kaptura związany z kostuchą.

There's the image of the hoodie connected to the executioner.

Wyobrażenie związane z katem.

So there's the dark side of the hoodie.

To ciemna strona bluzy z kapturem.

The modern incarnation of the hoodie --

Współczesną wersję bluzy z kapturem,

a garment that's made usually of cotton jersey,

czyli ubrania wykonanego zwykle z dżerseju bawełnianego

that has a hood attached with a drawstring;

z doczepionym kapturem ze sznurkiem,

sometimes it has a marsupial pocket --

czasami z kieszenią na brzuchu,

was introduced in the 1930s by Knickerbocker Knitting Company.

wymyśliła około 1930 roku firma Knickerbocker Knitting Company.

Now it's called Champion.

Teraz nosi nazwę Champion.

It was meant to keep athletes warm.

Miała ogrzewać sportowców.

Of course, though, it was such a functional, comfortable garment

Tak praktyczna i wygodna część garderoby

that it was very rapidly adopted by workmen everywhere.

stała się szybko popularna wśród robotników.

And then, around the 1980s, it also gets adopted

Około 1980 roku rozprzestrzeniła się

by hip-hop and B-boys, skateboarders,

wśród fanów hip-hopu, breakdance i skejtowców

and it takes on this kind of youth street culture.

i zawojowała uliczną kulturę młodzieżową.

It was, at the same time, super-comfortable,

Była niesamowicie wygodna,

perfect for the streets

pasowała na ulicę,

and also had that added value of anonymity

a także dodawała anonimowości

when you needed it.

w razie potrzeby.

And then we have Mark Zuckerberg,

Następnie mamy Marka Zuckerberga,

who defies convention of respectable attire for businesspeople.

który neguje poważny wizerunek typowy dla ludzi biznesu.

But interestingly, it's also a way to show how power has changed.

Co ciekawe, to też sposób pokazania, jak zmieniła się władza.

If you're wearing a two-piece suit, you might be the bodyguard.

Jeśli nosisz garnitur, możesz być ochroniarzem.

The real powerful person is wearing a hoodie with a T-shirt and jeans.

Prawdziwa osoba u władzy nosi bluzę z kapturem, T-shirt oraz dżinsy.

It's easy to think of the physical aspects of the hoodie.

Łatwo jest wymienić fizyczne aspekty bluzy z kapturem.

You can immediately think of wearing the hood up,

Od razu przychodzi na myśl zakładanie kaptura na głowę

and you feel this warmth and this protection,

i uczucie ciepła, bezpieczeństwa,

but at the same time,

a jednocześnie

you can also feel the psychological aspects of it.

czujemy psychologiczny aspekt.

I mean, think of donning a hoodie,

Kiedy zakładamy bluzę z kapturem,

all of a sudden, you feel more protected,

nagle czujemy się bezpieczniej,

you feel that you are in your own shell.

czujemy się jak we własnej skorupie.

We know very well what the hoodie has come to signify

Wiadomo, z czym kojarzy się bluza z kapturem

in the past few years in the United States.

w ciągu ostatnich kilku lat w USA.

When Trayvon Martin, a 17-year-old African-American kid,

Kiedy Trayvon Martin, afroamerykański 17-latek,

was shot by a neighborhood vigilante,

został zastrzelony przez lokalnego mściciela,

and Million Hoodie Marches happened all over the United States,

wielomilionowe marsze w bluzach z kapturem odbyły się wszędzie w USA.

in which people wore hoodies with the hood up

Uczestniczy marszu byli ubrani w bluzę z kapturem na głowie

and marched in the streets against this kind of prejudice.

i przeszli po ulicach, żeby walczyć z uprzedzeniami.

It doesn't happen that often

Nieczęsto się zdarza,

for a garment to have so much symbolism and history

żeby część garderoby miała taki symbolizm i historię

and that encompasses so many different universes

i była tak uniwersalna

as the hoodie.

jak bluza z kapturem.

So, like all garments,

Tak jak inne części garderoby,

especially all truly utilitarian garments,

zwłaszcza te praktyczne,

it is very basic in its design.

jej wzór jest bardzo prosty.

But at the same time,

Jednocześnie

it has a whole universe of possibilities attached.

oferuje całe spektrum możliwości.