Jill Shargaa: Please, please, people. Let's put the 'awe' back in 'awesome'

Translator: Myo Aung Reviewer: sann tint

How many times have you used the word "awesome" today?

သင်ဟာ မိုက်လိုက်တာ (Awesome) ဆိုတဲ့စကားလုံးကို ဘယ်နှစ်ကြိမ် သုံးခဲ့ပြီးပြီလဲ

Once? Twice? Seventeen times?

တစ်ကြိမ်၊ နှစ်ကြိမ်လား ? ဒါမှမဟုတ် ဆယ့်ခုနှစ်ခေါက်လား?

Do you remember what you were describing

သင် ဘာအတွက်သုံးခဲ့တယ်

when you used the word?

ဘယ်တုန်းကး သုံးခဲ့တယ်ဆိုတာကော မှတ်မိလား?

No, I didn't think so, because it's come down to this, people:

မှတ်မိမယ် မထင်ပါဘူး .. ခင်ဗျားတို့ သုံးရုံသုံးလိုက်တာပါ

You're using the word incorrectly,

ဒီစကားလုံးကို တလွဲသုံးနေကြတာပါ

and tonight I hope to show you

ဒါကြောင့် ဒီနေ့ ခင်ဗျားတို့ကို

how to put the "awe" back in "awesome."

မိုက်လိုက်တာ (awesome) ဆိုတဲ့စကားလုံး သုံးပုံကို ရှင်းပြချင်တယ်

Recently, I was dining at an outdoor cafe,

မကြာခင်တုန်းက ကော်ဖီဆိုင်လေးတစ်ခုမှာ ကျွန်မ ညစာစားနေတုန်း

and the server came up to our table,

စားပွဲထိုးမလေးက ကျွန်မစားပွဲဆီကို လာမေးတယ်

and asked us if we had dined there before,

ဒီမှာ အရင်တုန်းက ညစာစားဖူးလားဆိုပြီး

and I said, "Yes, yes, we have."

ဒါနဲ့ ကျွန်မက "အေးအေး စားဖူးတယ်" လို့ဖြေလိုက်တယ်

And she said, "Awesome."

အဲ့ဒီတော့ သူမက "သိပ်မိုက်လိုက်တာပဲ" တဲ့

And I thought, "Really?

စဉ်းစားကြည့်လိုက်တယ်.. တကယ်ကြီးလား

Awesome or just merely good

တကယ့်ကို မိုက်စရာကြီးများလား..

that we decided to visit your restaurant again?"

ဒါမှမဟုတ် သူ့စားသောက်ဆိုင်မှာ ပြန်လာစားတာကို သဘောကျသွားတာလား

The other day, one of my coworkers asked me

နောက်တစ်နေ့မှာ ကျတော့ ကျွန်မလုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်က မေးတယ်

if I could save that file as a PDF,

ဒီ ဖိုင်ကို PDF အဖြစ် သိမ်းဆည်းလို့ရလားတဲ့။ ဒါနဲ့ ကျွန်မက

and I said, "Well, of course," and he said, "Awesome."

"အေး ရတာပေါ့" လို့ဖြေလိုက်တော ့သူက "မိုက်လိုက်တာ"တဲ့..

Seriously, can saving anything as a PDF

တကယ်ပါပဲ? PDF အဖြစ်နဲ့ ဘာမဆို သိမ်းနိုင်ခြင်းဟာ

be awesome?

မိုက်စရာအချက်များလား?

Sadly, the frequent overuse of the word "awesome"

ကျွန်မတို့က မိုက်ုလိုက်တာ ဆိုတဲ့ စကးလုံးကို မကြာခဏ သုံးလာကြခြင်းက

has now replaced words like "great" and "thank you."

သိပ်ကောင်း" နဲ့ "​ကျေးဇူးတင်ပါတယ်" စကားလုံးတွေကို အစားထိုး နေရာယူလာခြင်းဟာ ဝမ်းနည်းစရာပါပဲ။

So Webster's dictionary defines the word "awesome"

Webster's အဘိဓာန်ထဲ ရှာကြည့်ကြမယ်ဆိုရင် "မိုက်လိုက်တာ"ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ

as fear mingled with admiration or reverence,

ချီးကျူးခြင်း နဲ့ ကြည်ညိုခြင်း ရောစပ်နေတေဲ့

a feeling produced by something majestic.

ကြီးကျယ်ခမ်းနားဖွယ် စိတ်ခံစားမှုလို့ ဆိုထားပါတယ်။

Now, with that in mind,

ဒီတော့ အဲဒါ့ကို ဦးနှောက်ထဲ ထည့်ထားလျက်၊

was your Quiznos sandwich awesome?

ခင်ဗျားတို့ရဲ့ Quiznos အသားညှပ်ပေါင်မု့န်ရော မိုက်ခဲ့ပါသလား?

How about that parking space? Was that awesome?

ကားကို ထိုးထားခဲ့တဲ့ နေရာကျတော့ကော? အဲဒါကရော မိုက်ခဲ့ပါသလား?

Or that game the other day? Was that awesome?

ဒါမှမဟုတ် တစ်နေ့တုန်းက ဂိမ်းကော? အဲဒါကရော မိုက်ခဲ့ပါသလား?

The answer is no, no and no.

အဖြေမှာ မဟုတ်ဘူး၊ မဟုတ်ဘူး၊ မဟုတ်ဘူး။

A sandwich can be delicious,

အသားညှပ်ပေါင်မုန့်ဟာ စားလို့ အရမ်းကို ကောင်းနိုင်ပါတယ်၊

that parking space can be nearby,

ကားထားတဲ့ရုံဟာ နီးနီးလေး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်၊

and that game can be a blowout,

ပြီးတော့ ခုနက ဂိမ်းဟာလည်း သောက်ရမ်း ကောင်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်၊

but not everything can be awesome.

ဒါပေမဲ့ အားလုံးဟာ မိုက်စရာကြီး မဖြစ်နိုင်ပါ။

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

So when you use the word "awesome"

အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ခင်ဗျားတို့က "မိုက်လိုက်တာ" စကားလုံးကို သုံးပြီး

to describe the most mundane of things,

သာမည ကိစ္စတွေကို ဖေါ်ပြဖို့ သုံးမယ်ဆိုရင်၊

you're taking away the very power of the word.

ခင်ဗျားတို့ဟာ အဲဒီစကားလုံးရဲ့ စွမ်းပကားကို ထုတ်ပစ်လိုက်တာနဲ့တူပါတယ်။

This author says, "Snowy days

စာရေးဆရာ တစ်ယောက်က၊ "ဆီးနှင်းနေ့များ

or finding money in your pants is awesome."

ဒါမှမဟုတ် ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ဘောင်းဘီထဲ ငွေကို ရှာတွေ့ခြင်းဟာ မိုက်လှတဲ့ အရာတွေပါ"လို့ ဆိုပါတယ်။

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

Um, no, it is not,

မဟုတ်ပါဘူး၊ အဲဒါ မမှန်ပါဘူး။

and we need to raise the bar for this poor schmuck. (Laughter)

ကျွန်မတို့ဟာ အဲဒီငနဲကြီးအတွက် စံနှုန်းကို မြှင့်ပေးကြရပါမယ်။ (ရယ်မောသံများ)

So in other words, if you have everything, you value nothing.

နောက်တစ်မျိုး ပြောရရင်၊ တစ်ယောက်ဆီမှာ အားလုံးရှိနေရင်၊ ထိုသူရဲ့ တန်ဖိုးဟာ ဘာမှမရှိတဲ့ သဘောပါပဲ။

It's a lot like drinking from a firehose

အဲဒါက ဒီမှာ မြင်နေရတဲ့ jackass ဂိမ်းလိုပဲ

like this jackass right here.

မီးသတ်ပိုက်ထဲက ရေကို သောက်နေရသလိုပါပဲ။

There's no dynamic, there's no highs or lows,

အရာရာတိုင်းက မိုက်စရာကြီး ဖြစ်နေရင်၊

if everything is awesome.

အတက်အကျတွေဆိုတာ ဘယ်လိုလုပ် ရှိနိုင်တော့မလဲ။

Ladies and gentlemen, here are 10 things

လူကြီးမင်းတို့ကို တကယ့်ကို စစ်မှန်တဲ့ မိုက်စရာ အချက်ကြီး

that are truly awesome.

၁၀ ချက်ကို ဒီမှာ ဖေါ်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။

Imagine, if you will, having to schlep

ခင်ဗျားတို့ဟာ ရှိသမျှ အရာတွေအားလုံးကို

everything on your back.

ကိုယ့်ကျောပေါ်မှာ ထမ်းသယ်နေရတာကို စိတ်ကူးကြည့်လိုက်ပါ။

Wouldn't this be easier for me

အဲဒီလိုထမ်းနေမယ့်အစား ဘီးဖြင့် လှိမ့်ဆွဲယူသွားနိုင်ရင်

if I could roll this home?

ပိုပြီး လွယ်ကူအဆင်ပြေခဲ့မယ် မဟုတ်ပါလား?

Yes, so I think I'll invent the wheel.

ဟုတ်ကဲ့၊ ကျွန်မကလည်း ဘီးကို တီထွင်ဖို့ စဉ်းစားမခဲ့မှာပါ။

The wheel, ladies and gentlemen.

အဲဒီဘီးကရော၊ မိုက်စရာကြီး မဟုတ်ဘူးလားရှင်?

Is the wheel awesome? Say it with me.

လူကြီးမင်းတို့ အားလုံး ကျွန်မနဲ့အတူ ဖြေကြပါ။

Yes, the wheel is awesome!

ဟုတ်ကဲ့၊ ဘီးဟာ တကယ့်ကို မိုက်တဲ့အရာပါပဲ!

The Great Pyramids were the tallest

မဟာ ပီရမစ်တွေဟာလည်း နှစ်ပေါင်း ၄၀၀၀ ကြာတဲ့အထိကို

man-made structure in the world

လူသားတို့ ဆောက်လုပ်နိုင်ခဲ့ကြတဲ့

for 4,000 years.

ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံး အဆောက်အအုံကြီးတွေပါ။

Pharaoh had his slaves move millions of blocks

ဖာရိုဘုရင်ဟာ သူ့ကျွန်တွေကို သန်းပေါင်းများစွာသော ကျောက်တုံးကြီးတွေကို

just to this site to erect a big freaking headstone.

အဲဒီနေရာဆီကို သယ်ခိုင်းခဲ့ပြီး ဧရာမ အထိမ်းအမှတ်တွေကို ဆောက်လုပ်ခဲ့တယ်။

Were the Great Pyramids awesome?

ဒီတော့ အဲဒီဧရာမ ပီရမစ်တွေကော မိုက်ခဲ့ကြတယ် မဟုတ်လား?

Yes, the pyramids were awesome.

မှန်ပါတယ်၊ ပီရမစ်တွဟာ မိုက်ခဲ့ကြတာ အမှန်ပါပဲ။

The Grand Canyon. Come on.

Grand Canyon ဆိုရင်ကော။ စဉ်းစားကြည့်ကြပါ။

It's almost 80 million years old.

၎င်းဟာ နှစ်ပေါင်း သန်း ၈၀ နီးပါး သက်တမ်းရှိပါပြီ။

Is the Grand Canyon awesome?

Grand Canyon ကကော မိုက်တယ် မဟုတ်လား??

Yes, the Grand Canyon is.

ဟုတ်ကဲ့၊ Grand Canyon လည်း မိုက်လှပါတယ်။

Louis Daguerre invented photography in 1829,

Louis Daguerre ဟာ ၁၈၂၉ ခုနှစ်မှာ ဓာတ်ပုံကို တီထွင်ခဲ့ပါတယ်၊

and earlier today,

ဒီနေ့ စောစောပိုင်းတုန်းက၊

when you whipped out your smartphone

ခင်ဗျားတို့က ခင်ဗျားတို့ရဲ့ စမတ်တုန်းတွေကို ထုတ်ယူလိုက်ကြကာ

and you took a shot of your awesome sandwich,

မိုက်လှတဲ့ အသားညှပ်ပေါင်မုန့်ကို ဓာတ်ပုံ ရိုက်ယူခဲ့ကြတာက၊

and you know who you are —

ခင်ဗျားတို့ ဘာနဲ့တူတယ် ထင်ကြလဲ —

(Laughter) —

(ရယ်မောသံများ) —

wasn't that easier than exposing the image

အဲဒါဟာ အိုင်အိုဒိုက် ငွေဖြင့် အရောင်တင်ထားတဲ့ ကြေးနီပြားဆီကို

to copper plates coated with iodized silver?

ပုံတစ်ပုံကို အလင်းထိုးပေး ရိုက်ယူခြင်းနဲ့စာရင် များစွာမှ လွယ်ခဲ့တယ် မဟုတ်ပါလား?

I mean, come on. Is photography awesome?

ကျွန်မ ဆိုလိုချင်တာက ဓာတ်ပုံပညာကရော မိုက်တဲ့အရာ မဟုတ်ပါလား?

Yes, photography is awesome.

ဟုတ်ကဲ့၊ ဓာတ်ပုံပညာဟာ အရမ်းကို မိုက်တဲ့အရာပါပဲ။

D-Day, June 6, 1944,

D-Day လို့ အားလုံး ခေါ်ကြတဲ့ ၁၉၄၄ ခု၊ ဇွန် ၆ ရက်၊

the Allied invasion of Normandy,

မဟာမိတ်တပ်တွေက Normandy ဒေသမှာ ကမ်းပေါ်ကို တက်ခဲ့ကြတဲ့နေ့၊

the largest amphibious invasion in world history.

ကမ္ဘာ့သမိုင်းထဲက အကြီးကျယ်ဆုံး ကျူးဝင်ထိုးဖောက်တိုက်ခိုက်မှုကြီးပါပဲ။

Was D-Day awesome? Yes, it was awesome.

အဲဒီ D-Day ကကော မိုက်လှတဲ့ ဖြစ်ရပ်မဟုတ်ပါလား? ဟုတ်ကဲ့၊ မိုက်လှပါတယ်။

Did you eat food today? Did you eat?

ခင်ဗျားတို့ ဒီနေ့ တစ်ခုခု စားခဲ့ကြတယ် မဟုတ်လား? စားခဲ့ကြသလား?

Then you can thank the honeybee, that's the one,

စားခဲ့ကြတယ်ဆိုရင် ပျားကောင်းတွေကို ကျေးဇူးတင်ကြပါ၊

because if crops aren't pollinated, we can't grow food,

သီးနှံတွေကို ဝတ်မှုန်ကူးပေးသူ မရှိခဲ့ရင်၊ ကျွန်မတို့ဟာ သီးနှံတွေ ဖြစထွန်းလာခဲ့မှာ မဟုတ်ပါ၊

and then we're all going to die.

သီးနှံတွေ မရှိရင်၊ ကျွန်မတို့ အားလုံး သေကြရမှာပါ။

It's just like that.

တကယ့်ကို အဟုတ်ပြောနေတာ။

But it's not like a flower can just get up

ပန်းတစ်ပွင့်ဟာ သူ့ဘာသာသူ

and have sex with another flower,

နောက်ပန်းပွင့် တစ်ပွင့်ဆီကို သွားပြီး ကာမစပ်ယှက် မရနိုင်ပါ၊

although that would be awesome.

အဲဒီလို လုပ်ရနိုင်ခဲ့ရင် တကယ်မိုက်ခဲ့မှာ အမှန်ပါပဲ။

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

Bees are awesome. Are you kidding me?

ဒီတော့ ပျားတွေဟာ မိုက်ကြပါတယ်။ ခင်ဗျားတို့ သဘောမတူချင်ကြဘူးလား?

Landing on the moon! Come on!

လပေါ်ကို လူသား ဆင်းနိုင်ခဲ့ခြင်းကကော! စဉ်းစားကြည့်ကြစမ်းပါ!

Apollo 11. Are you kidding me?

Apollo ၁၁ကို ခင်ဗျားတို့ မှတ်မိကြတယ် မဟုတ်လား?

Sixty-six years after the Wright Brothers

Wright ညီအကိုတို့က ကာရိုလီနား မြောက်ပိုင်း၊ Kitty Hawk မြို့မှာ

took off from Kitty Hawk, North Carolina,

ပျံသန်းနိုင်ခဲ့ကြတဲ့နောက်၊ ၆၆ နှစ်အကြာမှာ

Neil Armstrong was 240,000 miles away.

Neil Armstrong ဟာ မိုင် 240,000 ဝေးအောင်ပျံသန်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

That's like from here to the moon.

အဲဒါက ဒီနေရာမှနေပြီး လအထိ အကွာအဝေးပါ။

(Laughter)

(ရယ်မောသံများ)

That's one small step for a man,

တကယ်ပါပဲ လူသား တစ်ယောက်ရဲ့ ခြေလှမ်းလေး တစ်လှမ်းမျှသာဖြစ်ခဲ့ပေမဲ့

one giant leap for awesome!

တကယ့်ကို မိုက်လှတဲ့ ခုန်ပျံမှုကြီးပါ!

You're damn right, it was.

ဟုတ်ပါတယ်၊ ခင်ဗျားတို့ ထင်ကြတဲ့အတိုင်း အဲဒါဟာ မိုက်ခဲ့ပါတယ်။

Woodstock, 1969: Rolling Stone Magazine said

Woodstock၊ ၁၉၆၉၊ Rolling Stone Magazine ရဲ့ အဆိုအရ

this changed the history of rock and roll.

ဒီအချက်က rock and roll ရဲ့ သမိုင်းတစ်ခုလုံးကို ပြောင်းလဲ ပစ်လိုက်ပါတယ်။

Tickets were only 24 dollars back then.

ထိုခေတ်တုန်းက လက်မှတ်ခဟာ ၂၄ ဒေါ်လာမျှပါ။

You can't even buy a freaking t-shirt for that now.

အခုဆိုရင် ခင်ဗျားတို့ဟာ အဲဒီလိုငွေဖြင့် တီရှပ်ကိုတောင် ဝယ်မရနိုင်ပါ။

Jimi Hendrix's version of "The Star-Spangled Banner"

"The Star-Spangled Banner"ကို Jimi Hendrix ကနေပြီး

was the most iconic.

တီးမှုတ်ပြခဲ့တာဟာ တကယ့်ကို သမိုင်းဝင်ကြီးပါ။

Was Woodstock awesome? Yes, it was awesome.

အဲဒီ Woodstock ကကော မိုက်ခဲ့ပါသလား? ဟုတ်တယ်၊ မိုက်ခဲ့ပါတယ်။

Sharks! They're at the top of the food chain.

ငါးမန်းကောင်တွေ! သူတို့ဟာ အစားအစာ ကွင်းဆက်ရဲ့ထိပ်ဆုံးမှာ ရှိနေကြပါတယ်။

Sharks have multiple rows of teeth

ငါးမန်းတွေဆီမှာ သွားတွေဟာ အတန်းလိုက် အများအပြား ရှိပါတယ်၊

that grow in their jaw

မေးရိုး တစ်လျှောက်မှာ ပေါက်နေတာပါ၊

and they move forward like a conveyor belt.

အဲဒီသွားတွေဟာ သယ်ပတ်ကြိုးလိုပဲ ရွေ့လျားနိုင်ကြပါတယ်။

Some sharks can lose 30,000 teeth in their lifetime.

တစ်ချို့ငါးမန်းတွေများဆိုရင် သူတို့ တစ်သက်တာမှာ သွားပေါင်း ၃၀၀၀၀ အထိကို ဆုံးရှုံးပြောင်းလဲကြရပါတယ်။

Does awesome inspire fear?

အဲဒီအချက်က ကြောက်စရာ မိုက်လှတဲ့ အချက် မဟုတ်ပါကလား?

Oh, hell yeah, sharks are awesome!

ဟုတ်လိုက်တာ၊ ငါးမန်းတွေဟာ မိုက်လှပါတယ်!

The Internet was born in 1982

အင်တာနက်ဟာ ၁၉၈၂ ခုနှစ်မှာ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ကာ

and it instantly took over global communication,

ချက်ချင်းဆိုသလို ကမ္ဘာ့ဆက်သွယ်မှု ယန္တရာကြီး ဖြစ်လာလို့

and later tonight, when all these PowerPoints

PowerPoint လို တီထွင်မှုတွေက အဲဒါတွေအားလုံးကို

are uplifted to the Internet

အင်တာနက်ဆီ တွန်းတင်ပေးလိုက်ကြတဲ့ နောက်မှာ

so that a guy in Siberia can get drunk

ဆိုက်ဘေးရီးယားမှာတောင် ရှိနေသူတစ်ဦးဟာ အရက်ကိုဇိမ်ခံနေရင်း

and watch this crap,

ကျွန်မတို့ရဲ့ ဟောပြောခန်းကို ကြည့်ရှုလို့ ရနိုင်ပါပြီ၊

the Internet is awesome.

အင်တာနက်ဟာလည်း မိုက်တဲ့ အရာတစ်ခုပါ။

And finally, finally some of you can't wait

နောက်ဆုံး ကျန်နေသေးတာက၊ ခင်ဗျားတို့က ဒီကိုလာပြီး

to come up and tell me how awesome my PowerPoint was.

အရမ်းပြောလိုကြတာက၊ ကျွန်မရဲ့ PowerPoint မိုက်တဲ့ အကြောင်းပါပဲ။

I will save you the time.

ကျွန်မက ခင်ဗျားတို့ရဲ့ အချိန်ကို ချွေတာပေးပါမယ်။

It was not awesome, but it was true,

အဲဒါဟာ အမိုက်ဆုံးအရာ မဟုတ်ခဲ့ပါ၊ ဒါပေမဲ့ မှန်တဲ့အချက်က

and I hope it was entertaining,

ကျွန်မ မျှော်လင့်လိုတဲ့ အချက်က အဲဒါဟာ စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းတယ် ဆိုတာပါပဲ၊

and out of all the audiences I've ever had,

ပြီးတော့ ကျွန်မတွေ့ကြုံခဲ့ဘူးသမျှ ပရိသတ်တွေထဲမှာ

y'all are the most recent. Thank you and good night.

ခင်ဗျားတို့ဟာ နောက်ဆုံး တွေ့ဆုံခဲ့ရတဲ့ သူတွေပါပဲ။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်၊ မင်္ဂလာညခင်းဖြစ်ပါစေ။

(Applause)

(လက်ခုပ်တီးသံများ)