"Redemption Song" | John Legend

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

At Free America, we've done a listening and learning tour.

Free Ameica မှာ နားထောင်ခြင်းနဲ့ သင်ယူခြင်း ခရီးက ပြီးပြီ။

We visited not only with prosecutors

အစိုးရရှေ့နေတွေမက ဥပဒေပြု လွှတ်တော် အမတ်တွေ၊

but with legislators,

အစိုးရနဲ့ ဒေသ အကျဉ်းထောင်တွေက

with inmates in our state and local prisons.

အကျဉ်းသားတွေကိုပါ တွေ့ပြီးပြီ။

We've gone to immigration detention centers.

လူဝင်မှု ထိန်းသိမ်းရေး စခန်းတွေ ရောက်ပြီးပြီ။

We've met a lot of people.

လူတွေအများကြီး တွေ့ပြီးပြီ။

And we've seen that redemption and transformation can happen

အကျဉ်းထောင်တွေ၊ အချုပ်ခန်းတွေ၊ လူဝင်မှု ထိန်းသိမ်းရေး

in our prisons, our jails and our immigration detention centers,

စခန်းတွေမှာ အဖတ်ဆယ်ခြင်းနဲ့ အပြောင်း အလဲတွေ ဖြစ်ပေါ်နိုင်တာ မြင်နိုင်ကာ

giving hope to those who want to create a better life

ပြစ်ဒဏ်ကျခံပြီး နောက်မှာ ပိုကောင်းတဲ့ ဘဝ ဖန်တီးလိုသူတွေကို

after serving their time.

မျှော်လင့်ချက်ပေးထားတယ်။

Imagine if we also considered the front end of this prison pipeline.

ဒီထောင်စဉ်တန်းရဲ့ အဆုံးထိပ်ကိုပါ တွေးလျက် ခန့်မှန်းကြည့်ပါ။

What would it look like if we intervened,

ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကို အဓိက တန်ဖိုး

with rehabilitation as a core value --

အဖြစ်၊ မေတ္တာနဲ့ ဂရုဏာကို အဓိက တန်ဖိုးအဖြစ် စင်စွက်လျက်

with love and compassion as core values?

ဖျန်ဖြေပေးလိုက်ရင် ဘယ်လိုဖြစ်လိမ့်မလဲ။

We would have a society that is safer,

ပိုလုံခြုံ၊ ပိုကျန်းမာ ကျွန်တော်တို့ ကလေးတွေကို

healthier

ပျိုးထောင်ဖို့ ထိုက်တဲ့

and worthy of raising our children in.

လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ရမှာပေါ့။

I want to introduce you to James Cavitt.

James Cavitt ကို မိတ်ဆက်

James served 12 years in the San Quentin State Prison

ပေးချင်တယ်။ San Quentin State Prison

and is being released in 18 months.

မှာ ၁၂ နှစ်ကျခံနေပြီး ၁၈ လအတွင်း လွတ်တော့မှာပါ။

Now James, like you and me,

ကျွန်တော်တို့လိုပဲ James ဟာ

is more than the worst thing he's done.

သူလုပ်ခဲ့တဲ့ အဆိုးဆုံး ဆိုတာ တွေထက် ပိုပါတယ်။

He is a father, a husband, a son, a poet.

အဖေ၊ လင်၊ သား၊ ကဗျာဆရာ

He committed a crime;

ပြစ်မှု ကျူးလွန်ခဲ့တယ်၊

he's paying his debt,

သူ့ အကြွေးကို ပေးဆပ်နေပြီး

and working hard to build the skills

အရပ်သား ဘဝကို ပြန်ဝင်တဲ့အခါ အကျိုးရှိတဲ့ ဘဝတစ်ခုဆီ

to make the transition back to a productive life

အသွင်ပြန်ကူးဖို့ ကျွမ်းကျင်မှုတွေ

when he enters the civilian population again.

ကြိုးစားတည်ဆောက်နေပါတယ်။

Now James, like millions of people behind bars,

ကဲ James ဟာ ဘားတန်းနောက်က သန်းချီတဲ့ လူတွေလိုပဲ

is an example of what happens

ဖြစ်တာတွေရဲ့ နမူနာတစ်ခုပါ။

if we believe that our failings don't define who we are,

ကိုယ့်ကျရှုံးမှုတွေဟာ ကိုယ်ဘယ်သူဆိုတာ ဆုံးဖြတ်မပေးနိုင်ဘူး ဆိုတာကို ယုံကြည်ရင်

that we are all worthy of redemption

အဖတ်ဆယ်ထိုက်သူတွေပါ၊

and if we support those impacted by mass incarceration,

အစုလိုက် ထောင်ချတာနဲ့ ဖိသိပ်ခံရ

we can all heal together.

သူတွေကို ထောက်ခံရင် ကုစားနိုင်တယ်။

I'd like to introduce you to James right now,

အခု James ကို မိတ်ဆက်ပေးချင်ပါတယ်။

and he's going to share his journey of redemption

ပြောစကားကနေ သူ့ရဲ့ အဖတ်ဆယ်ခြင်း ခရီးရှည်ကို

through spoken word.

မျှဝေပါတော့မယ်။

James Cavitt: Thanks, John.

James Cavitt: ကျေးဇူး John ။

TED, welcome to San Quentin.

TED ကို San Quentin က ကြိုဆိုပါတယ်။

The talent is abundant behind prison walls.

ထောင်နံရံတွေနောက်မှာ ပါရမီတွေက အပုံအပင်ပါ။

Future software engineers,

အနာဂတ် ဆော့ဝဲအင်ဂျင်နီယာ

entrepreneurs,

စွန့်ဦးထွင်တွေ၊

craftsmen,

လက်မှုပညာရှင်တွေ၊

musicians

ဂီတပညာရှင်တွေ၊

and artists.

အနုပညာရှင်တွေပါ။

This piece is inspired by all of the hard work

ဒီလက်ရာက ပြစ်ဒဏ်ပြီးတဲ့အခါ ပိုကောင်းတဲ့ ဘဝနဲ့

that men and women are doing on the inside

သူတို့ကိုယ်တိုင်ရဲ့ အနာဂတ်ဖန်တီးဖို့

to create better lives and futures for themselves

အတွင်းက ယောက်ျား၊ မိန်းမအားလုံးရဲ့

after they serve their time.

အားထုတ်မှုပါ။

This piece is entitled, "Where I Live."

ဒီလက်ရာကို "Where I Live" လို့ ခေါင်းစဉ် တပ်ထားပါတယ်။

I live in a world where most people are too afraid to go.

လူအများစု သွားဖို့ကြောက်တဲ့ နေရာမှာ ကျုပ်နေနေရတယ်။

Surrounded by tall, concrete walls,

မြင့်မားတဲ့ ကွန်ကရစ် နံရံတွေ၊ သံမဏိ ဘားတွေနဲ့

steel bars,

ဝန်းရံထားတယ်။

where razor wire have a way

ထက်မြတဲ့ ဝိုင်ယာက

of cutting away at the hopes for a brighter tomorrow.

ပိုတောက်ပတဲ့ အနာဂတ်ရဲ့ မျှော်လင့်ချက် တွေကို ဖြတ်ပစ်နေတဲ့ နေရာ။

I live in a world

လူတွေကိုသတ်တာဟာ

that kill people who kill people

မှားယွင်းတယ်ဆိုတာ သင်ပေးဖို့

in order to teach people

လူတွေကို သတ်ထားသူတွေကို

that killing people is wrong.

သတ်တဲ့ ကမ္ဘာမှာ နေနေရပါတယ်။

Imagine that.

စိတ်ကူးကြည့်ပါ။

Better yet,

ပိုကောင်းသေးတာက

imagine a world where healed people helped hurt people heal

ကုသလို့ ရခဲ့သူတွေက နာကျင် ထားသူတွေကို ကုသပေးရန် အားထုတ်နေတဲ့

and become strong.

ကမ္ဘာကို စိတ်ကူးကြည့်ပါ။

Maybe then we would all be singin' "Redemption Song."

ဖြစ်နိုင်တာက "အဖတ်ဆယ်ခြင်း သီချင်း"ကို အားလုံးဆိုနေကြလိမ့်မယ်။

I live in a world that has been called "hell on Earth"

အတွင်းမှာ ပိတ်နေတဲ့ လူတွေက "လောက ငရဲ" လို့ ခေါ်ကြမယ့်

by those trapped inside.

ကမ္ဘာထဲမှာ နေနေရပါတယ်။

But I've come to the stark realization

ဒါပေမဲ့ လုံးလုံး နားလည်လိုက်တာက

that prison --

ထောင်ဆိုတာ

it really is what you make it.

ကိုယ်တကယ်ကို ရောက်နေတဲ့ အရာ

You see, in spite of the harshness of my reality,

သိတဲ့အတိုင်း လက်တွေ့ဘဝရဲ့ ကြမ်းတမ်းမှုဆိုပေမဲ့

there is a silver lining.

ငွေရောင် အနားကွပ်ရှိပါတယ်။

I knew that my freedom was gonna come,

ကျုပ်ရဲ့ လွတ်လပ်မှု လာတော့မှာ သိတယ်၊

it was just a matter of time.

အချိန်ပဲ လိုတာပါ။

And so I treated my first steps as if they were my last mile,

ကျုပ်ရဲ့ ပထမခြေလှမ်းတွေကို နောက်ဆုံးမိုင် အဖြစ် သဘောထားပြီး

and I realized that you don't have to be free

လွတ်လပ်မှုကို ခံစားဖို့ လွတ်လပ်ဖို့မလိုတာ

in order to experience freedom.

ကျုပ် သဘောပေါက်မိတယ်။

And just because you're free,

သင်ဟာ လွတ်လပ်တဲ့အတွက်ကြောင့်ပဲ

doesn't mean that you have freedom.

သင့်မှာ လွတ်လပ်မှုရှိတယ် မမည်ဘူး။

Many of us, for years, have been battling our inner demons.

အများစုဟာ ကိုယ်တွင်း နတ်ဆိုးတွေကို နှစ်ချီတိုက်နေတယ်။

We walk around smiling when inside we're really screamin':

ပြုံးပြီး လျှောက်သွားနေချိန် ရင်ထဲမှာ အော်နေတာက

freedom!

လွတ်လပ်မှုပါ။

Don't you get it?

နားမလည်မိဘူးလား။

We're all serving time;

အားလုံး အချိန်ကို အမှုထမ်းနေတာ

we're just in different places.

မတူတဲ့ နေရာတွေမှာ ရှိနေကြတာပါ။

As for me,

ကျွန်တော့အတွက်တော့

I choose to be free from the prisons I've created.

ကိုယ်ဖန်တီးထားတဲ့ ထောင်ကနေ လွတ်ဖို့ရွေးတယ်။

The key:

အဓိကက

forgiveness.

ခွင့်လွှတ်မှုပါ။

Action's my witness.

အလုပ်က ကျွန်တော့ သက်သေ

If we want freedom,

လွတ်လပ်မှုကို လိုချင်ရင်

then we gotta think different.

အသစ်ကို တွေးဖို့လိုတယ်။

Because freedom ...

အကြောင်းက လွတ်လပ်မှုဟာ

it isn't a place.

နေရာတစ်ခု မဟုတ်ပါဘူး၊

It's a mind setting.

စိတ်ထဲက ခံယူချက်ပါ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

(Piano)

(စန္ဒရားတီးသံ)

John Legend: Old pirates, yes, they rob I.

John Legend: ပင်လယ်ဓားပြအိုတွေ ကျုပ်ကို တိုက်ယူပြီး

Sold I to the merchant ships.

ကုန်သည် သင်္ဘောတွေဆီ ရောင်းခဲ့တယ်။

Minutes after they took I

မိနစ်တွေအကြာ မဆုံးတဲ့ တွင်းကနေ

from the bottomless pit.

ကျုပ်ကို ထုတ်ယူလိုက်တယ်။

My hands were made strong

တန်ခိုးရှင်ရဲ့ လက်က ကျုပ်လက်​တွေကို

by the hand of the almighty.

သန်မာအောင် လုပ်ပေးတယ်။

We forward in this generation

ဒီမျိုးဆက်ထဲကို အောင်မြင်တက်ကြွစွာ

triumphantly.

လက်ဆင့်ကမ်းပေးတယ်။

Won't you help to sing

လွတ်လပ်မှုရဲ့ ဒီသီချင်းတွေ

these songs of freedom?

ကူညီ ဆိုမပေးတော့ဘူးလား။

'Cause all I ever had --

ကိုယ့်မှာ ရှိတာဆိုလို့

redemption songs.

အဖတ်ဆယ်ခြင်း သီချင်းတွေပါ

Redemption songs.

အဖတ်ဆယ်ခြင်း သီချင်းတွေပါ

Emancipate yourselves from mental slavery.

စိတ်ကျေးကျွန် အဖြစ်ကနေ မိမိကိုယ်ကို လွတ်မြောက်အောင် လုပ်လိုက်ပါ။

None but ourselves can free our minds.

ကိုယ်တိုင်ကလွဲပြီး ဘယ်သူမှ စိတ်ကို လွတ်လပ်အောင် လုပ်မပေးနိုင်ပါ။

Have no fear for atomic energy

အဏုမြူစွမ်းအင်ကို မကြောက်ပါနဲ့၊

'cause none of them can stop the time.

ဒါတွေ တစ်ခုမှ အချိန်ကို မတားနိုင်လို့ပါ။

How long shall they kill our prophets

ကျုပ်တို့ ဘေးမှာ ရပ်ပြီးကြည့်နေတုန်း

while we stand aside and look?

ကျုပ်တို့ တမန်တော်တွေကို ဘယ် လောက် ကြာကြာ သူတို သတ်ဦးမလဲ။

Some say it's just a part of it,

ဒါက အစိတိအပိုင်း တစ်ခုလို့ ပြောကြတယ်။

we've got to fulfill the book.

ကျုပ်တို့ မှတ်တမ်း စာအုပ်ကို ဖြည့်ဆည်းဖို့လိုတယ်လေ။

Won't you help to sing

လွတ်လပ်မှုရဲ့ ဒီသီချင်းတွေ

these songs of freedom?

ကူညီ ဆိုမပေးတော့ဘူးလား။

'Cause all I ever had --

ကိုယ့်မှာ ရှိတာဆိုလို့

redemption songs.

အဖတ်ဆယ်ခြင်း သိီချင်းတွေပါ

Redemption songs.

အဖတ်ဆယ်ခြင်း သိီချင်းတွေပါ

(Piano)

(စန္ဒရားတီးသံ)

Emancipate yourselves from mental slavery.

စိတ်ကျေးကျွန် အဖြစ်ကနေ မိမိကိုယ်ကို လွတ်မြောက်စေလိုက်ပါ။

None but ourselves can free our minds.

ကိုယ်တိုင်ကလွဲပြီး ဘယ်သူမှ စိတ်ကို လွတ်လပ်ခွင့် မပေးနိုင်ပါ။

Have no fear for atomic energy

အဏုမြူစွမ်းအင်ကို မကြောက်ပါနဲ့၊

'cause none of them can stop the time.

ဒါတွေ တစ်ခုမှ အချိန်ကို မတားနိုင်လို့ပါ။

How long shall they kill our prophets

ကျုပ်တို့ ဘေးမှာ ရပ်ပြီးကြည့်နေတုန်း

while we stand aside and look?

ကျုပ်တို့ တမန်တော်တွေကို ဘယ် လောက် ကြာကြာ သူတို သတ်ဦးမလဲ။

Some say it's just a part of it,

ဒါက အစိတ်အပိုင်းပါလို့ ပြောကြတယ်။

we've got to fulfill the book.

ကျုပ်တို့ စာအုပ်ကို ဖြည့်ဆည်းဖို့လိုတယ်လေ။

Won't you help to sing

လွတ်လပ်မှုရဲ့ ဒီသီချင်းတွေ

these songs of freedom?

ကူညီ ဆိုမပေးတော့ဘူးလား။

'Cause all I ever had --

ကိုယ့်မှာ ရှိတာဆိုလို့

redemption songs.

အဖတ်ဆယ်ခြင်း သီချင်းတွေပါ

Redemption songs.

အဖတ်ဆယ်ခြင်း သီချင်းတွေပါ

These songs of freedom.

လွတ်လပ်ခြင်းရဲ့ ဒီသီချင်းတွေ

'Cause all I ever had --

ကိုယ့်မှာ ရှိတာဆိုလို့

redemption songs.

အဖတ်ဆယ်ခြင်း သီချင်းတွေပါ

Redemption songs.

အဖတ်ဆယ်ခြင်း သီချင်းတွေပါ

Redemption songs.

အဖတ်ဆယ်ခြင်း သီချင်းတွေပါ

(Piano)

(စန္ဒရားတီးသံ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)