How I became an entrepreneur at 66 | Paul Tasner

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

I'd like to take you back about seven years in my life.

သင်တို့ကို ကျွန်တော့ ဘဝ လွန်ခဲ့တဲ့ခုနှစ်နှစ်ဆီ ပြန်ခေါ်သွားမယ်။

Friday afternoon,

သောကြာနေ့ နေ့လည်ခင်း၊

a few days before Christmas 2009,

၂၀၀၉ ခရစ်စမတ်မတိုင် ရက်အနည်းငယ်မှာ

I was the director of operations

ကျွန်တော်က San Francisco ရှိ

at a consumer products company in San Francisco,

စားသုံးသူ ထုတ်လုပ်မှု ကုမ္ပဏီမှာ လုပ်ငန်းပိုင်း ဒါရိုက်တာဖြစ်ပြီး

and I was called into a meeting that was already in progress.

စနေပြီဖြစ်တဲ့ အစည်းအဝေးတစ်ခုထဲကို အခေါ်ခံရတယ်။

That meeting turned out to be my exit interview.

အဲဒီအစည်းအဝေးက ကျွန်တော့ရဲ့ အထွက် လူတွေ့တွေ့ဆုံမှုဖြစ်သွားတယ်။

I was fired, along with several others.

အခြားသူများစွာနဲ့အတူ ကျွန်တော် အလုပ်ဖြုတ်ခံရတယ်။

I was 64 years old at the time.

အဲဒီတုန်းက ကျွန်တော့ အသက်က ၆၄ နှစ်ပါ။

It wasn't completely unexpected.

လုံးဝကို မမျှော်လင့်တာပါ။

I signed a stack of papers,

စာရွက်တွေ တစ်ထပ်ကြီး လက်မှတ်ထိုးခဲ့တယ်၊

gathered my personal effects,

ကိုယ်ပိုင်ပစ္စည်းတွေ ကောက်ယူကာ

and left to join my wife

အနီးနားက စားသောက်ဆိုင်မှာ

who was waiting for me at a nearby restaurant,

စောင့်နေတဲ့ ဘာမှ မသိတဲ့

completely unaware.

ကျွန်တော့ဇနီးဆီ ထွက်ခဲ့တယ်။

Fast-forward several hours,

နောက် နာရီများစွာကို အမြန်သွားရအောင်၊

we both got really silly drunk.

ကျွန်တော်တို့ နှစ်ယောက်လုံး မူးရူးလို့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So, 40 plus years of continuous employment

နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကျော် အကြီး၊အသေး

for a variety of companies, large and small,

ကုမ္ပဏီမျိုးစုံမှာ ဆက်တိုက် အလုပ်ခဲ့တာက

was over.

ပြီးသွားခဲ့တယ်။

I had a good a network, a good reputation --

ကျွန်တော့မှာ ကောင်းတဲ့ ကွန်ရက်၊ ကောင်းတဲ့ ကျော်ကြားမှုရှိခဲ့တယ်။

I thought I'd be just fine.

အဆင်တော့ ပြေတယ် ထင်တယ်။

I was an engineer in manufacturing and packaging,

ကျွန်တော်က ထုတ်လုပ်ရေးနဲ့ ထုတ်ပိုးရေးမှာ အင်ဂျင်နီယာပါ။

I had a good background.

နောက်ခံ ကောင်းရှိတယ်။

Retirement was, like for so many people,

အငြိမ်းစားယူတာက ကျွန်တော့အတွက်တော့ အခြားလူများစွာလို

simply not an option for me,

ရွေးချယ်မှု သက်သက် မဟုတ်ဘူး။

so I turned to consulting for the next couple of years

ဒါနဲ့နောက်တစ်နှစ်၊ နှစ်နှစ်လောက် တိုင်ပင်ရေးဘက် လှည့်လိုက်တယ်။

without any passion whatsoever.

ထက်သန်မှုတို့ ဘာတို့ မရှိပဲနဲ့ပါ။

And then an idea began to take root,

ဒီနောက် ကျွန်တော့ ပတ်ဝန်းကျင်အတွက်

born from my concern for our environment.

ပူပန်မှုကနေ မွေးဖွားလာတဲ့ စိတ်ကူးတစ်ခု အမြစ်တွယ်လာတယ်၊

I wanted to build my own business,

ကိုယ်ပိုင်လုပ်ငန်းတစ်ခု တည်ဆောက်ချင်ခဲ့တယ်

designing and manufacturing biodegradable packaging from waste --

အမှိုက်က ဆွေးမြေ့ပျက်စီးနိုင်တဲ့ ထုပ်ပိုးခြင်းကို ပုံစံထုတ်၊ ထုတ်လုပ်တဲ့

paper, agricultural, even textile waste --

စက္ကူ၊ စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ အထည်အလိပ် အဖြုန်းတွေတောင်ပါ၊

replacing the toxic, disposable plastic packaging

ကျွန်တော်တို့ အားလုံး စွဲလမ်းလာကြတဲ့ အဆိပ်ဖြစ်စေတဲ့ တစ်ခါသုံး ထုပ်ပိုးခြင်းကို

to which we've all become addicted.

အစားထိုးခြင်းပါ။

This is called clean technology,

ဒါကို သန့်ရှင်းတဲ့ နည်းပညာလို့ခေါ်ပြီး

and it felt really meaningful to me.

ကျွန်တော့အတွက် တကယ်ကို အဓိပ္ပာယ်ရှိပါတယ်။

A venture that could help to reduce the billions of pounds

နှစ်စဉ် ပုံနေတဲ့ တစ်ခါသုံး ပလပ်စတစ် ထုပ်ပိုးတာရဲ့ ဘီလိယံချီတဲ့ ပေါင်တွေ

of single-use plastic packaging dumped each year,

လျှော့ချဖို့၊ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မြေကြီး၊ မြစ်တွေ၊ သမုဒ္ဒရာတွေကို ညစ်ညမ်းစေကာ

and polluting our land, our rivers and our oceans,

အနာဂတ် မျိုးဆက်အတွက် ဖြေရှင်းဖို့ ချန်ထားခဲ့တာကို

and left for future generations to resolve --

ကူညီနိုင်တဲ့ စွန့်စားတဲ့ လုပ်ငန်းတစ်ခုပါ။

our grandchildren,

ကျွန်တော်တို့ မြေးတွေ၊

my grandchildren.

ကျွန်တော့ မြေးတွေပါ။

And so now at the age of 66,

အခုတော့ အသက် ၆၆ နှစ်၊

with 40 years of experience,

နှစ် ၄၀ အတွေ့အကြုံနဲ့အတူ

I became an entrepreneur for the very first time.

ကျွန်တော်ဟာ ပထမဦးဆုံး စီးပွားရေး စွမ်းဆောင်ရှင် ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

(Cheers)

(အားပေးသံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you.

(ကျေးဇူးတင်ပါတယ်)

But there's more.

ဒါပေမဲ့ ရှိသေးတယ်ဗျ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Lots of issues to deal with:

ရင်ဆိုင်ရတဲ့ အကြောင်းတွေက အများကြီးပါ၊

manufacturing, outsourcing, job creation,

ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ အရင်းအမြစ် ရှာဖွေခြင်း အလုပ်အကိုင် ဖန်တီးခြင်း၊

patents, partnerships, funding --

မူပိုင်ခွင့်၊ အစုစပ်၊ ရံပုံငွေ

these are all typical issues for a start-up,

ကနဦးလုပ်ငန်းတစ်ခုအတွက် ဖြစ်နေကျတွေဆိုပေမဲ့၊

but hardly typical for me.

ကျွန်တော့အတွက်တော့ ပုံမှန် ဘယ်ဟုတ်ပါမလဲ။

And a word about funding.

ရံပုံငွေအကြောင်းဆိုလို့

ကျွန်တော် San Francisco မှာ နေရင်း အလုပ်လုပ်ခဲ့တယ်

I live and work in San Francisco,

and if you're looking for funding,

သင်ဟာ ရံပုံငွေ ရှာနေတယ်ဆိုရင်

you are typically going to compete with some very young people

နည်းပညာ မြင့်မားတဲ့ လုပ်ငန်းက အရမ်းကို ငယ်ရွယ်သူတွေနဲ့

from the high-tech industry,

ပြိုင်ရတာက ထုံးစံလိုဖြစ်ပြီး

and it can be very discouraging and intimidating.

ဒါက အားလျော့စရာ၊ အားငယ်စရာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

I have shoes older than most of these people.

ဒီလူအများစုထက် ပိုဟောင်းတဲ့ ဖိနပ်တွေရှိတယ်လေ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

I do.

ရှိတယ်ဗျ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

But five years later,

ဒါပေမဲ့ နောက် ငါးနှစ်အကြာမှာ

I'm thrilled and proud to share with you

သင်တို့နဲ့ မျှဝေဖို့ စိတ်လှုပ်ရှားကာ ဂုဏ်ယူမိတာက

that our revenues have doubled every year,

ကျွန်တော်တို့ ဝင်ငွေ နှစ်စဉ် နှစ်ဆတက်တာ၊

we have no debt,

ကျွန်တော်တို့မှာ သံသယ မရှိတာ၊

we have several marquee clients,

အဓိကကျတဲ့ ဖောက်သည်တွေ အများကြီးရှိတာ၊

our patent was issued,

ကျွန်တော်တို့ မူပိုင်ခွင့် ထွက်ခဲ့တာပါ

I have a wonderful partner

ကျွန်တော့မှာ အစတည်းက

who's been with me right from the beginning,

အတူရှိနေခဲ့သူ အံ့ဖွယ် စီးပွားဖက်တစ်ဦးရှိကာ

and we've won more than 20 awards for the work that we've done.

ကျွန်တော်တို့ လုပ်ထားတဲ့ အလုပ်က ဆုပေါင်း ၂၀ ကျော် ရထားပါတယ်။

But best of all,

ဒါပေမဲ့ အားလုံးထဲက အကောင်းဆုံးကတော့

we've made a small dent --

အချိုင့်လေးတစ်ခုလုပ်ထားတာ

a very small dent --

ကမ္ဘာတစ်လွှားက ပလပ်စတစ် ညစ်ညမ်းမှု

in the worldwide plastic pollution crisis.

ကပ်ဆိုက်မှု ကာလမှာ အရမ်းသေးတဲ့ အချိုင့်လေးပါ၊

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

And I am doing the most rewarding and meaningful work of my life right now.

အခု ကျွန်တော် ကိုယ့်ဘဝရဲ့ လုပ်ရကျိုးနပ်ကာ အဓိပ္ပာယ်အရှိဆုံးအလုပ်ကို လုပ်နေပါတယ်။

I can tell you there's lots of resources available to entrepreneurs of all ages,

စီးပွားရေး စွမ်းဆောင်ရှင် အရွယ်တိုင်းအတွက် အရင်းအမြစ်တွေ အများကြီးရှိတာပြောနိုင်ပေမဲ့

but what I really yearned for five years ago

လွန်ခဲ့တဲ့ ငါးနှစ်က ကျွန်တော် တကယ်ကို တောင့်တမိတာက

was to find other first-time entrepreneurs

ကိုယ်နဲ့ အရွယ်တူ အခြားသော ပထမဆုံး စီးပွားရေး စွမ်းဆောင်ရှင်တွေ

who were my age.

ရှာတွေ့ဖို့ပါ။


I wanted to connect with them.

သူတို့နဲ အဆက်အသွယ်လုပ်ချင်ခဲ့တယ်။

I had no role models, absolutely none.

ကိုယ်နမူနာယူရမယ့်သူ မရှိခဲ့ဘူး၊ လုံးဝကို မရှိတာပါ။

That 20-something app developer from Silicon Valley

Silicon Valley က 20-something app ဖန်တီးသူဟာ ကျွန်တော့ စံနမူနာ

was not my role model.

မဟုတ်ဘူးလေ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

I'm sure he was very clever --

သူ တကယ်တော်တာ သေချာတယ်

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

I want to do something about that,

ဒါနဲ့ တစ်ခုခုလုပ်ချင်တယ်၊

ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး အားလုံးကို တစ်ခုခု လုပ်စေချင်တယ်။

and I want all of us to do something about that.

I want us to start talking more

အရွယ်အိုမှ စီးပွားရေး

about people who don't become entrepreneurs until they are seniors.

စွမ်းဆောင်ရှင် ဖြစ်လာသူတွေအကြောင်း ပိုပြီး စတင်ဆွေးနွေးစေချင်တယ်။

Talking about these bold men and women who are checking in

အနှစ်သာရအနေနဲ့ ရွယ်တူတွေ ထွက်နေချိန်မှာ ဝင်လာကြတဲ့ ဒီရဲရင့်တဲ့

when their peers, in essence, are checking out.

အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးတွေအကြောင်း ဆွေးနွေးခြင်းပါ

And then connecting all these people across industries, across regions,

ဒီနောက် လုပ်ငန်းအသီသီး၊ နယ်မြေအသီးသီး၊ နိုင်ငံအသီးသီးက

across countries --

ဒီလူတွေအားလုံးကို ဆက်သွယ်ခြင်း၊

building a community.

အသိုက်အမြုံ ဆောက်ခြင်းပါ

You know, the Small Business Administration tells us

သိတဲ့အတိုင်း Small Business Administration ကပြောတာက

that 64 percent of new jobs created in the private sector in the USA

USA မှာ ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍကို ဖန်တီးပေးတဲ့ အလုပ်သစ်တွေရဲ့ ၆၄% ဟာ

are thanks to small businesses like mine.

ကျွန်တော့လို အသေးစား လုပ်ငန်းလေးတွေ ကျေးဇူးကြောင့်ပါတဲ့။

And who's to say that we'll stay forever small?

ကျွန်တော်တို့ ထာဝရ ငယ်နေမယ်လို့ ဘယ်သူပြောမလဲ။

We have an interesting culture

ကျွန်တော်တို့ စိတ်ဝင်စားစရာ ယဉ်ကျေးမှုက

that really expects when you reach a certain age,

အသက်အရွယ်တစ်ခု ရောက်တဲ့အခါ မျှော်လင့်ကြတာက

you're going to be golfing, or playing checkers,

သင်ဟာ ဂေါက်ရိုက်တာ (သို့) ကျားထိုးတာ

(သို့) မြေးငယ်ကလေးတွေကို တစ်ချိန်လုံး ထိန်းတာဆိုတာပါ။

or babysitting the grandkids all of the time.

And I adore my grandchildren --

ကျွန်တော့ မြေးတွေကို မြတ်နိုးပါတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

and I'm also passionate

ကမ္ဘာ့ စျေးကွက်မှာ အဓိပ္ပါယ်ရှိတာ

about doing something meaningful in the global marketplace.

တစ်ခုခုလုပ်ဖို့လည်း စိတ်ထက်သန်ပါတယ်
။

And I'm going to have lots of company.

ကျွန်တော် ကုမ္ပဏီ အများကြီးရှိတော့မယ်။

The Census Bureau says that by 2050,

Census Bureau က ပြောတာက ၂၀၅၀ မတိုင်ခင်

there will be 84 million seniors in this country.

ဒီနိုင်ငံမှာ သက်ကြီးရွယ်အို ၈၄ သန်းရှိလိမ့်မယ်။

That's an amazing number.

ဒါက အံ့ဖွယ် ကိန်းဂဏန်းပါ။

That's almost twice as many as we have today.

ဒါက ဒီနေ့ရှိတာထက် နှစ်ဆနီးပါး များပါတယ်။

Can you imagine how many first-time entrepreneurs there will be

လူ ၈၄ သန်းထဲမှာ ပထမဦးဆုံး စီးပွားရေး စွမ်းဆောင်ရှင်တွေ

among 84 million people?

ဘယ်နှစ်ယောက်ဆိုတာ စိတ်ကူးကြည့်နိုင်လား။

And they'll all have four decades of experience.

အားလုံးဟာ ဆယ်စုနှစ် လေးခုစာ အတွေ့အကြုံရှိမယ်

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So when I say, "Let's start talking more about these wonderful entrepreneurs,"

ဒီတော့ "အံ့ဖွယ် စီးပွားရေး စွမ်းဆောင်ရှင် အကြောင်း ပြောကြစို့" ပြောတဲ့အခါ

I mean, let's talk about their ventures,

ဆိုလိုတာက သူတို့ စွန့်စားမှုတွေကို ပြောကြပါစို့၊

just as we do the ventures of their much younger counterparts.

သူတို့ထက် အပုံငယ်တဲ့ အခြား အဆင့်တူတွေ အကြောင်း ပြောသလိုပဲလေ။

The older entrepreneurs in this country have a 70 percent success rate

ဒီနိုင်ငံက သက်ကြီး စီးပွားရေး စွမ်းဆောင် ရှင်တွေမှာ ၇၀% အောင်မြင်မှုနှုန်းရှိတယ်၊

starting new ventures.

​စွန့်စားမှုအသစ်တွေ စတာ

70 percent success rate.

၇၀% အောင်မြင်မှုနှုန်း။

We're like the Golden State Warriors of entrepreneurs --

ကျွန်တော်တို့ဟာ စွမ်းဆောင်ရှင်တွေရဲ့ Golden State Warriors လိုပါ

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

And that number plummets to 28 percent for younger entrepreneurs.

လူငယ် စီးပွားရေး စွမ်းဆောင်ရှင်တွေအတွက် ကိန်းဂဏန်းက ၂၈ % ထိ ထိုးဆင်းသွားတယ်၊

This is according to a UK-based group called CMI.

ဒါက CMI လို့ခေါ်တဲ့ UK အခြေစိုက် အုပ်စုအရပါ။

Aren't the accomplishments of a 70-year-old entrepreneur

အသက် ၇၀ စွမ်းဆောင်ရှင်ရဲ့ အောင်မြင်မှုတွေဟာ

every bit as meaningful,

အသက် ၃၀ စွမ်းဆောင်ရှင်ရဲ့

every bit as newsworthy,

အောင်မြင်မှုတွေလိုပဲ

as the accomplishments of a 30-year-old entrepreneur?

တစ်ခုစီတိုင်း အဓိပ္ပာယ်မရှိဘူးလား၊ သတင်းမဖြစ်ထိုက်ဘူးလား။

Of course they are.

တကယ်ကို ဖြစ်ထိုက်တာပေါ့

That's why I'd like to make the phrase "70 over 70" just as --

ဒါကြောင့်ပဲ ကျွန်တော်လုပ်ချင်တာက "၇၀ ပေါ်က ၇၀"ဆိုတဲ့ စကားစုကို

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

just as commonplace as the phrase "30 under 30."

၃၀ အောက်က ၃၀ လို့ မဆန်းတဲ့အရာ အဖြစ်နဲ့ပါ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Cheers)

(အားပေးသံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)