Dave Isay: Everyone around you has a story the world needs to hear

Translator: Hiwa Foundation Reviewer: Hiwa Foundation II

Tonight, I'm going to try to make the case

ئەمشەو، دەمەوێت بۆتان بسەلمێنم

that inviting a loved one, a friend or even a stranger

کە بانگێشتکردنی کەسێکی خۆشەویست، هاوڕێیەک یان تەنانەت بێگانەیەکیش

to record a meaningful interview with you

بۆ تۆمارکرنی چاوپێکەوتنێکی واتابەخش لەگەڵت

just might turn out to be one of the most important moments in that person's life,

لەوانەیە ببێت بە یەکێک لە گرنگترین ساتەکان لە ژیانی ئەو کەسە و

and in yours.

لە ژیانی خۆشتدا.

When I was 22 years old, I was lucky enough to find my calling

ئەوکاتەی ٢٢ ساڵ بووم، خۆشبەخت بووم کە ساتی خۆم دۆزییەوە،

when I fell into making radio stories.

ئەوکاتەی خەریکی درووستکردنی چیرۆکی سەر ڕادیۆ بووم.

At almost the exact same time,

ڕێک لە هەمان کاتدا،

I found out that my dad, who I was very, very close to, was gay.

بۆم دەرکەوت باکم، کە زۆر زۆر لێوەی نزیک بووم، هاوڕەگەزبازە.

I was taken completely by surprise.

تەواو سەرم سوڕمابوو لەو شتە.

We were a very tight-knit family,

خێزانێکی زۆر پتەو بووین و

and I was crushed.

ئەوە منی تێکشکاند.

At some point, in one of our strained conversations,

لە خاڵێکی قورسترین گفتوگۆکانماندا،

my dad mentioned the Stonewall riots.

باوکم باسی ئاژاوەکانی ستۆنۆڵی دەکرد.

He told me that one night in 1969,

پێی وتم کە شەوێکیان ساڵی ١٩٦٩،

a group of young black and Latino drag queens

کۆمەڵێک لە ڕەشپێستی گەنج و خانمە بەرگ ڕەنگاوڕەنگە لاتینییەکان

fought back against the police at a gay bar in Manhattan

بەرەنگاری پۆلیس بوونەوە لە باڕێکی هاوڕەگەزبازەکان لە مانهاتن

called the Stonewall Inn,

کە ناوی میوانخانەی ستۆنۆڵ بوو، و

and how this sparked the modern gay rights movement.

باسی کرد چۆن ئەمە پریشکی داکۆکی مافەکانی هاوڕەگەزبازان بوو.

It was an amazing story, and it piqued my interest.

چیرۆکێکی سەرسوڕهێنەر بوو، و زۆر سەرنجی منی ڕاکێشا.

So I decided to pick up my tape recorder and find out more.

بۆیە بڕیارمدا دەنگ تۆمارکەرەکەم هەڵگرم و زیاتر بزانم.

With the help of a young archivist named Michael Shirker,

بە یارمەتی بەرپرسیارێکی گەنجی ئەرشیڤەکان بەناوی مایکڵ شیرکەر،

we tracked down all of the people we could find

شوێن هەموو ئەو کەسانە کەوتین کە توانیمان بیاندۆزینەوە

who had been at the Stonewall Inn that night.

کە ئەو شەوە لە میوانخانەی ستۆنۆڵ بوون.

Recording these interviews,

بە تۆمارکردنی چاوپێکەوتنەکان،

I saw how the microphone gave me the license

بینیم چۆن مایکرۆفۆنەکە مۆڵەتێکی یامێ

to go places I otherwise never would have gone

بۆ چوون بۆ ئەو شوێنانەی وانەبوایە قەت نەمدەتوانی بچم بۆی و

and talk to people I might not otherwise ever have spoken to.

قسە لەگەڵ هەندێک کەس بکەم کە وا نەبوایە قەت قسەم لەگەڵ نەدەکردن.

I had the privilege of getting to know

بەخت یاوەرم بوو کە توانیم

some of the most amazing, fierce and courageous human beings

هەندێک لە سەرسوڕهێنەرترین، و ئازاترین و بوێرترین مرۆڤەکان بناسم

I had ever met.

لە ژیانی خۆمدا.

It was the first time the story of Stonewall

یەکەم جار بوو کە چیرۆکی ستۆنۆڵ

had been told to a national audience.

بۆ هەموو گوێگرە نەتەوەییەکان بگێڕدرێتەوە.

I dedicated the program to my dad,

پرۆگرامەکەم تەرخانکرد بۆ باوکم،

it changed my relationship with him, and it changed my life.

پەیوەندییەکەمی گۆڕی لەگەڵیدا، و ژیانی خۆشمی گۆڕی.

Over the next 15 years, I made many more radio documentaries,

بەدرێژایی ١٥ ساڵی دواتر، چەندین دیکۆمێنتاری ترم هەبوو لەسەر ڕادیۆ،

working to shine a light on people who are rarely heard from in the media.

ڕووناکیم دەخستە سەر ئەو کەسانەی کە بە دەگمەن لە ڕاگەیاندنەکانەوە گوێبیستیان دەبوون.

Over and over again,

دووبارە و دووبارە،

I'd see how this simple act of being interviewed

بینیم چۆن ئەم کارە سادەیەی چاوپێکەوتن لەگەڵکردنە

could mean so much to people,

زۆر شت دەگەیەنێت بۆ خەڵک،

particularly those who had been told that their stories didn't matter.

بەتایبەتی ئەوانەی کە پێیان وتراوە کە چیرۆکەکانیان گرنگی نییە.

I could literally see people's back straighten

ڕێک دەمبینی چۆن پشتی کەسەکان ڕێکدەبۆوە کاتێک

as they started to speak into the microphone.

دەستیان دەکرد بە قسەکردن بۆ مایکرۆفۆنەکە.

In 1998, I made a documentary about the last flophouse hotels

ساڵی ١٩٩٨، دیکۆمێنتارییەکم کرد دەربارەی دوایین ئوتێلە کەم خزمەتگوزارییەکان

on the Bowery in Manhattan.

لە باوێری مانهاتن.

Guys stayed up in these cheap hotels for decades.

هەندێکیان بۆ دەیان ساڵ لەم ئوتێلە هەرزانانە دەمانەوە.

They lived in cubicles the size of prison cells

لەناو شوێنی چوارگۆشەیی هێندەی قەبارەی زیندانییەکدا دەژیان و

covered with chicken wire

بە تەلی شەشگۆشەیی داپۆشرابوون

so you couldn't jump from one room into the next.

بۆ ئەوەی نەتوانی لە ژوورێکەوە بازبەیتە ژوورەکەی دوواتر.

Later, I wrote a book on the men with the photographer Harvey Wang.

دواتر، کتێبێکم نووسی لەسەر پیاوەکان لەگەڵ هارڤی وانگی فۆتۆگرافەر.

I remember walking into a flophouse with an early version of the book

بیرمە چوومە ناو ئوتێلەکەوە بە بەرگێکی سەرەتای کتێبەکەوە و

and showing one of the guys his page.

پەڕەی یەکێک لەو کوڕانەم پیشانی خۆی یا.

He stood there staring at it in silence,

وەستا و بە بێدەنگی سەیری ئەکرد،

then he grabbed the book out of my hand

ئینجا کتێبەکەی لەدەستم سەند

and started running down the long, narrow hallway

دەستیکرد بە ڕاکردن بە ڕاڕەوە باریک و درێژەکەدا

holding it over his head

بەسەر سەرییەوە گرتبووی و

shouting, "I exist! I exist."

هاواری ئەکرد، "من هەم! من هەم."

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

In many ways, "I exist" became the clarion call for StoryCorps,

بە چەندین شێوە، "من هەم" بوو بە بانگرتنی کەڕەنا بۆ ستۆری کۆرپس،

this crazy idea that I had a dozen years ago.

ئەم بیرۆکە شێتانەیەی کە دوانزە ساڵ لەمەوبەر هەمبوو.

The thought was to take documentary work

بیرکردنەوەکە ئەوەبوو کاری دیکۆمێنتاری وەرگرم و

and turn it on its head.

گۆڕانکاری بەسەرا بکەم.

Traditionally, broadcast documentary

پێشتر، پەخشکردنی دیکۆمێنتاری

has been about recording interviews to create a work of art or entertainment

تۆمارکردنی چاوپێکەوتنەکان بووە بۆ درووستکردنی کارێکی هونەری یان چێژپێدان

or education that is seen or heard by a whole lot of people,

یان پەروەردەیی کە لەلایەن زۆر کەسەوە ببینرێت یان ببیسترێت،

but I wanted to try something

بەڵام ویستم شتێک تاقیبکەمەوە

where the interview itself was the purpose of this work,

کە چاوپێکەوتنەکە خۆی ئامانجی ئەم کارە بێت، و

and see if we could give many, many, many people the chance

ببینین ئەگەر بتوانین دەرفەت بەین بە چەندین کەس کە

to be listened to in this way.

بەم شێوەیە گوێیان لێبگیرێت.

So in Grand Central Terminal 11 years ago,

کەواتە یانزە ساڵ لەمەوبەر لە تێرمیناڵی گەورەی ناوەند،

we built a booth where anyone can come to honor someone else

کۆشکێکمان درووست کرد کە هەرکەس بیەوێت بتوانێت بێت ڕێز لە یەکێکی تر بنێت

by interviewing them about their life.

بە چاوپێکەوتن لەگەڵیان دەربارەی ژیانیان.

You come to this booth and you're met by a facilitator who brings you inside.

یەیت بۆ ئەم کۆشکە و کارئاسانکەرێکی لێئەبێت کە ئەتباتە ژوورەوە.

You sit across from, say, your grandfather

دائەنیشیت بەرامبەر، بۆ نموونە باپیرت

for close to an hour and you listen and you talk.

بۆ نزیکەی کاتژمێرێک و گوێئەگریت و قسە ئەکەیت.

Many people think of it as, if this was to be our last conversation,

زۆر کەس ئاوا بیری لێئەکەنەوە، ئەگەر ئەمە دوایین گفتوگۆمان بێت،

what would I want to ask of and say to this person

ئەبێ بمەوێ پرسیاری چی بکەم و چی بەم کەسە بڵێم

who means so much to me?

کە زۆر گرنگە بۆم؟

At the end of the session, you walk away with a copy of the interview

لە کۆتایی چاوپێکەوتنەکەدا، کۆپییەکی چاوپێکەوتنەکەت پێدەدرێت و

and another copy goes to the American Folklife Center

کۆپییەکی تریشی دەچێت بۆ سەنتەری ژیانی ناوخەڵکی ئەمریکا

at the Library of Congress

لە کتێبخانەی کۆنگرێس

so that your great-great-great-grandkids can someday get to know your grandfather

مناڵی مناڵی مناڵی مناڵەکانت ڕۆژێک بێت بتوانن باپیرت بناسن

through his voice and story.

لەڕێگەی دەنگ و چیرۆکەکەیەوە.

So we open this booth in one of the busiest places in the world

ئەم کۆشکەمان لە یەکێک لە قەرەباڵغترین شوێنەکانی جیهان کردەوە و

and invite people to have this incredibly intimate conversation

خەڵک بانگێشت بکەن بۆ ئەوەی ئەم گفتوگۆ لەیەکتر نزیکە سەرسوڕهێنەرە بکەن

with another human being.

لەگەڵ مرۆڤێکی تردا.

I had no idea if it would work, but from the very beginning, it did.

لەو باوەڕەیا نەبووم کە سەر بگرێت، بەڵام هەر لە سەرەتاوە سەری گرت.

People treated the experience with incredible respect,

خەڵکەکە بەوپەڕی ڕێزەوە مامەڵەیان لەگەڵ ئەزموونەکە دەکرد و

and amazing conversations happened inside.

گفتوگۆی سەرسوڕهێنەر لەژوورەوە ڕوویئەیا.

I want to play just one animated excerpt

ئەمەوێ ڕوونکردنەوەیەکی کارتۆنی لێبەم

from an interview recorded at that original Grand Central Booth.

هی چاوپێکەوتنێکی تۆمارکراوی کۆشکەکەی تێرمیناڵی گەورەی ناوەند.

This is 12-year-old Joshua Littman interviewing his mother, Sarah.

ئەمە جۆشوا لیتمانی ١٢ ساڵە چاوپێکەوتن لەگەڵ سارای دایکی دەکات.

Josh has Asperger's syndrome.

جۆش نەخۆشی ئەسپێرجەری هەیە.

As you may know, kids with Asperger's are incredibly smart

وەک لەوانەیە بزانن، مناڵەکانی نەخۆشی ئەسپێرجەریان هەیە زۆر زیرەکن

but have a tough time socially.

بەڵام لەڕووی کۆمەڵایەتییەوە کێشەیان هەیە.

They usually have obsessions.

زۆرجار خوو بەشتەوە دەگرن.

In Josh's case, it's with animals,

بۆ جۆش، خوی بە ئاژەڵەوە گرتبوو،

so this is Josh talking with his mom Sarah

کەواتە ئەمە جۆشە کاتێک قسە لەگەڵ سارای دایکی دەکات

at Grand Central nine years ago.

نۆ ساڵ لەمەوبەر لە تێرمیناڵی ناوەند.

(Video) Josh Littman: From a scale of one to 10,

جۆش: لە پێوەری یەک بۆ دە،

do you think your life would be different without animals?

پێتوایە ژیانت جیاوازی دەبوو بێ بوونی ئاژەڵەکان؟

Sarah Littman: I think it would be an eight without animals,

سارا: پێموابێت هەشت دەبێت بەبێ بوونی ئاژەڵ

because they add so much pleasure to life.

چونکە خۆشییەکی زۆر بە ژیان دەبەخشن.

JL: How else do you think your life would be different without them?

جۆش: پێتوایە ژیانت چ جیاوازییەکی دەبوو بێ هەبوونی ئەوان؟

SL: I could do without things like cockroaches and snakes.

سارا: بێ هەبوونی هەندێک گیانداری وەک قالونچە و مار ئاسایی ئەبوو.

JL: Well, I'm okay with snakes as long as they're not venomous

جۆش: کێشەم نییە بۆ مار ئەگەر ژەهراوی نەبن

or constrict you or anything.

یان خۆیان لێنەپێچن.

SL: Yeah, I'm not a big snake person --

سارا: بەڵێ، منیش حەز بە ماری گەورە ناکەم --

JL: But cockroach is just the insect we love to hate.

جۆش: بەڵام قالونچە مێروێکە کە هەموو لەخۆوە ڕقمان لێیەتی.

SL: Yeah, it really is.

سارا: بەڵێ، بەڕاستی وایە.

JL: Have you ever thought you couldn't cope with having a child?

جۆش: قەت بیرت لەوە کردۆتەوە بەرگەی ئەوە نەگری مناڵێکت هەبێت؟

SL: I remember when you were a baby, you had really bad colic,

سارا: بیرمە ئەوکاتەی مناڵ بوویت، بای زۆر بە سکتا دەهات،

so you would just cry and cry.

بەردەوام دەگریایت.

JL: What's colic? SL: It's when you get this stomach ache

جۆش: با بە سکدا هاتن چی؟ سارا: کاتێک سکت ئێشێت و

and all you do is scream for, like, four hours.

بەردەوام دەگریت بۆ نزیکی چوار کاتژمێر.

JL: Even louder than Amy does?

جۆش: تەنانەت بەرزتر لە ئەیمیش؟

SL: You were pretty loud, but Amy's was more high-pitched.

سارا: دەنگت زۆر بەرز بوو، بەڵام دەنگی ئەیمی زیکن تر بوو.

JL: I think it feels like everyone seems to like Amy more,

جۆش: پێموابێت هەمووان زیاتر ئەیمیان بەدڵە،

like she's the perfect little angel.

وەک ئەوەی فریشتەیەکی نموونەیی بێت.

SL: Well, I can understand why you think that people like Amy more,

سارا: تێئەگەم بۆچی وا بیرئەکەیتەوە خەڵک زیاتر ئەیمیان خۆش بوێت، و

and I'm not saying it's because of your Asperger's syndrome,

من ناڵێم بەهۆی ئەوەوەیە کە تۆ نەخۆشی ئەسپێرجەر هەیە،

but being friendly comes easily to Amy,

بەڵکو هی ئەوەیە ئەیمی لای ئاسانترە ڕووخۆشتر بێت،

whereas I think for you it's more difficult,

لەکاتێکدا بۆتۆ پێئەچێت قورس بێت،

but the people who take the time to get to know you love you so much.

بەڵام ئەو کەسانەی کات تەرخان ئەکەن بۆ ئەوەی بوناسن زۆریان خۆش ئەوێیت.

JL: Like Ben or Eric or Carlos? SL: Yeah --

جۆش: وەک بێن یان ئیریک یان کارلۆس؟ سارا: بەڵێ --

JL: Like I have better quality friends but less quantity? (Laughter)

جۆش: واتە هاوڕێکانم جۆرێتیان باشترە و ژمارەیان کەمترە؟

SL: I wouldn't judge the quality, but I think --

سارا: بڕیار لەسەر جۆرێتییەکە نایەم بەڵام پێموایە --

JL: I mean, first it was like, Amy loved Claudia, then she hated Claudia,

جۆش: مەبەستم ئەوەیە، ئاواهی بوو، ئەیمی کڵاودیای خۆش ئەویست، ئینجا ڕقی لێبوو،

she loved Claudia, then she hated Claudia.

ئینجا کڵاودیای خۆشویستەوە، ئینجا ڕقی لە کڵاودیا بۆوە.

SL: Part of that's a girl thing, honey.

سارا: بەشێکی ئەوە پەیوەندی بە کچ بوونەوەیە ئازیزم.

The important thing for you is that you have a few very good friends,

ئەوەی گرنگە بۆت ئەوەیە کە تۆ چەند هاوڕێیەکی کەمی باشت هەیە، و

and really that's what you need in life.

بەڕاستی لە ژیانتدا ئەوەت ئەوێت.

JL: Did I turn out to be the son you wanted when I was born?

جۆش: کە لەدایک بووم دەرچوو ئەو کوڕە بم کە خۆت دەتویست؟

Did I meet your expectations?

لە ئاست چاوەڕوانی تۆدا بووم؟

SL: You've exceeded my expectations, sweetie,

سارا: بەڕاستی لە سەروو چاوەڕوانی منەوە بوویت ئازیزەکەم،

because, sure, you have these fantasies of what your child's going to be like,

چونکە بێگومان، ئەم خەیاڵانەت هەبوو بۆ ئەوەی مناڵەکەی خۆت چۆن ئەبێت،

but you have made me grow so much as a parent, because you think --

بەڵام وەک دایکێک واتکرد زۆر تێگەشتووتر بم، چونکە پێتوایە --

JL: Well, I was the one who made you a parent.

جۆش: من بووم تۆم کرد بە دایک.

SL: You were the one who made me a parent. That's a good point. (Laughter)

سارا: تۆ بوویت منت کرد بە دایک. ئەوە خاڵە گرنگەکەیە.

But also because you think differently

بەڵام لەبەر ئەوەشە کە جیاواز بیرئەکەیتەوە

from what they tell you in the parenting books,

لەوەی کە پێتدەوترێتەوە لە کتێبەکانی دایکایەتی و باوکایەتی،

I really had to learn to think outside of the box with you,

بەڕاستی بۆتۆ ئەبوو فێری ئەوە بم بەشێوەیەکی جیاواز بیربکەمەوە، و

and it's made me much more creative as a parent and as a person,

وایکرد وەک دایکێک و وەک کەسێک داهێنەرتر بم، و

and I'll always thank you for that.

هەمووکات سوپاس ئەکەم بۆ ئەوە.

JL: And that helped when Amy was born?

جۆش: ئەوەش سودی هەبوو بۆت کە ئەیمی لەدایک بوو؟

SL: And that helped when Amy was born, but you are so incredibly special to me

سارا: یارمەتیدەر بوو کە ئەیمی لەدایک بوو، بەڵام تۆ زۆر تایبەتی بۆم و

and I'm so lucky to have you as my son.

خۆشبەختم کە تۆ کوڕمیت.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

David Isay: After this story ran on public radio,

دەیڤد: دوای ئەوەی ئەم چیرۆکە لە ڕادیۆی گشتی پەخشکرا،

Josh received hundreds of letters

جۆش سەدان نامەی پێگەشت

telling him what an amazing kid he was.

پێیان دەوت کە چەند کوڕێکی سەرسوڕهێنەرە.

His mom, Sarah, bound them together in a book,

سارای دایکی هەمووی کۆکردەوە و کردی بە کتێبێک، و

and when Josh got picked on at school, they would read the letters together.

کە جۆش لە قوتابخانە هەراسان ئەکرا، پێکەوە نامەکانیان دەخوێندەوە.

I just want to acknowledge that two of my heroes

ئەمەوێ ئەوە بڵێم کە دوان لە پاڵەوانەکانم

are here with us tonight.

ئەمشەو لێرەن لەگەڵمان.

Sarah Littman and her son Josh, who is now an honors student in college.

سارا لیتمان و جۆشی کوڕی، کە ئێستا خوێندکاری کۆلێژە.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

You know, a lot of people talk about crying when they hear StoryCorps stories,

ئەزانن، زۆر کەس باسی گریان ئەکەن کاتێک گوێیان لە چیرۆکەکانی ستۆری کۆرپ ئەبێت، و

and it's not because they're sad.

لەبەر ئەوە نییە کە دڵتەنگ بن.

Most of them aren't.

زۆربەیان وا نین.

I think it's because you're hearing something authentic and pure

پێموابێت لەبەر ئەوەیە کە گوێت لە شتێکی پاک و ڕەسەن دەبێت

at this moment, when sometimes it's hard to tell

لەم ساتەدا، کاتێک هەندێک جار قورس دەبێ بزانیت

what's real and what's an advertisement.

چی ڕاستییە و چیش ریکلامە.

It's kind of the anti-reality TV.

جۆرێکە لە تەلەفزیۆنی دژە ڕاستی.

Nobody comes to StoryCorps to get rich.

کەس بۆ ئەوە چاوپێکەوتنەکە ناکات تا دەوڵەمەند بێت.

Nobody comes to get famous.

کەس بۆ ئەوە نایکات بەناوبانگ بێت.

It's simply an act of generosity and love.

بە سادەیی کارێکی بەخشندەیی و خۆشەویستییە.

So many of these are just everyday people

بەشێکی زۆری ئەمانە خەڵکن کە ڕۆژانە

talking about lives lived with kindness, courage, decency and dignity,

باسی ژیانی خۆیان دەکەن کە بە میهرەبانی، بوێری، ڕەسەنی و سەرەبرزییەوە

and when you hear that kind of story,

بردۆتە سەر و کاتێک گوێت لەو جۆرە چیرۆکانە دەبێت،

it can sometimes feel like you're walking on holy ground.

هەندێک جار وا هەست دەکەیت لەسەر زەوییەکی پیرۆز بڕۆیت.

So this experiment in Grand Central worked,

کەواتە ئەم تاقیکردنەوەیە لە تێرمیناڵی ناوەند سەری گرت، و

and we expanded across the country.

فراوانمان کرد بۆ هەموو وڵات.

Today, more than 100,000 people in all 50 states

ئەمڕۆ، زیاتر لە ١٠٠ هەزار کەس لە هەر ٥٠ ویلایەتەکە

in thousands of cities and towns across America

لە هەزارەها شار و شارۆچکەی سەرانسەری ئەمریکادا

have recorded StoryCorps interviews.

چاوپێکەوتنەکانی ستۆری کۆرپیان تۆمارکردووە.

It's now the largest single collection of human voices ever gathered.

ئێستا گەورەترین کۆکراوەی دەنگەکانی مرۆڤە کە کۆکرابێتەوە.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

We've hired and trained hundreds of facilitators

سەدان کارئاسانکەرمان بەکرێگرتووە و ڕاهێنانمان پێکردوون

to help guide people through the experience.

بۆ ئەوەی ڕێنمایی خەڵکەکە بکەن بەو ئەزموونەیاندا.

Most serve a year or two with StoryCorps

زۆربەیان ساڵێک یان دووان لە ستۆری کۆرپ کاردەکەن

traveling the country, gathering the wisdom of humanity.

بە هەموو وڵاتدا گەشت دەکەن، دانایی مرۆڤایەتی کۆدەکەنەوە.

They call it bearing witness,

ناوی دەنێن شایەتی بوون، و

and if you ask them,

ئەگەر لێیان بپرسیت،

all of the facilitators will tell you that the most important thing

هەموو کارئاسانکەرەکان ئەوەت پێدەڵێن کە گرنگترین شت

they've learned from being present during these interviews

لە کاتی ئامادەکردنی ئەو جۆرە چاوپێکەوتنانەدا فێری بووبێتن

is that people are basically good.

ئەوەیە کە خەڵک بەشێوەیەکی بنچینەیی هەموو باشن.

And I think for the first years of StoryCorps, you could argue

پێشموابێت لە ساڵی یەکەمی ستۆری کۆرپدا، دەتتوانی بڵێیت

that there was some kind of a selection bias happening,

کە جۆرە هەڵە لایەنگرتنێک لە هەڵبژاردندا ڕوودەدات،

but after tens of thousands of interviews with every kind of person

بەڵام دوای دەیان هەزار چاوپێکەوتن لەگەڵ هەموو جۆرە کەسێکدا

in every part of the country --

لە هەموو بەشێکی وڵاتدا --

rich, poor, five years old to 105,

دەوڵەمەند، هەژار، پێنج ساڵ بۆ ١٠٥ ساڵ،

80 different languages, across the political spectrum --

٨٠ زمانی جیاواز، هەموو لایەنە سیاسییەکان --

you have to think that maybe these guys are actually onto something.

لەوانەیە بیربکەیتەوە بڵێیت لەوانەیە ئەم کەسانە بەنیازی شتێک بن.

I've also learned so much from these interviews.

خۆشم لەم چاوپێکەوتنانەوە زۆر شت فێربووم.

I've learned about the poetry and the wisdom and the grace

زۆر شت فێربووم دەربارەی وشە هۆنینەوە و دانایی و نەرم و نیانییەی

that can be found in the words of people all around us

کە لە قسەکانی خەڵکەکانی چواردەورماندا بەدی دەکرێن

when we simply take the time to listen,

کاتێک کەمێک کات تەرخان دەکەین بۆ گوێگرتن لێیان،

like this interview

وەک ئەم چاوپێکەوتنە

between a betting clerk in Brooklyn named Danny Perasa

لە نێوان نوسەرێکی گرەوی بروکلین بە ناوی دانی پێراسا

who brought his wife Annie to StoryCorps to talk about his love for her.

کە ئانی هاوسەری هێنابوو بۆ ستۆری کۆرپس بۆ ئەوەی باسی خۆشەویستەکەی بکات بۆی.

(Audio) Danny Perasa: You see, the thing of it is,

دانی: ئەزانی چۆنە، ڕاستییەکەی،

I always feel guilty when I say "I love you" to you.

هەموو جارێک هەست بە تاوان دەکەم کاتێک بەتۆ دەڵێم "خۆشم ئەوێیت."

And I say it so often. I say it to remind you

زۆریش ئەوە دەڵێم. ئەیڵێم بۆ ئەوەی بیرتبێنمەوە

that as dumpy as I am, it's coming from me.

کە چەندێک بێمێشک بم، قسەکە هەر لەمنەوە یەت.

It's like hearing a beautiful song from a busted old radio,

وەک ئەوە وایە گوێت لە گۆرانییەکی خۆشبێت بە ڕادیۆیەکی کۆنەوە، و

and it's nice of you to keep the radio around the house.

شتێکی خۆشیشە کە ئەتوانیت ڕادیۆکە لە ماڵەکەیا بهێڵیتەوە.

Annie Perasa: If I don't have a note on the kitchen table,

ئانی: ئەگەر نامەکە لەسەر مێزی چێشتخانەکەمان نەبێت،

I think there's something wrong.

هەست ئەکەم کێشەیەک هەبێت.

You write a love letter to me every morning.

هەموو بەیانییەک نامەی خۆشەویستیم بۆ ئەنوسیت.

DP: Well, the only thing that could possibly be wrong

دانی: تەنیا کێشە کە هەبێت لەوانەیە ئەوە بێت کە

نەمتوانیبێت جافێک بدۆزمەوە.

is I couldn't find a silly pen.

AP: To my princess:

ئانی: بۆ شازادەخاتوونەکەم.

The weather outside today is extremely rainy.

ئەمڕۆ کەشی دەرەوە زۆر باراناوییە.

I'll call you at 11:20 in the morning.

کاتژمێر ١١:٢٠ی بەیانی تەلەفوون بۆ ئەکەم.

DP: It's a romantic weather report.

دانی: ڕاگەیاندنێکی ڕۆمانسی کەش و هەوایە.

AP: And I love you. I love you. I love you.

ئانی: خۆشم ئەوێیت. خۆشم ئەوێیت. خۆشم ئەوێیت.

DP: When a guy is happily married, no matter what happens at work,

دانی: کاتێک کوڕ دڵخۆش دەبێت لە هاوسەرگیرییەکەیا، لە کارەکەی هەرچییەک بێت،

no matter what happens in the rest of the day,

هەرچییەک ڕووبدات لە بەشەکەی تری ئەو ڕۆژەدا،

there's a shelter when you get home,

کە ئەچیتە ماڵەوە پەناگەیەک هەیە،

there's a knowledge knowing that you can hug somebody

ئەزانیت کە ئەتوانیت باوەش بە کەسێکدا بکەیت

without them throwing you downstairs and saying, "Get your hands off me."

بێ ئەوەی لە پلیکانەکانەوە فڕێتباتە خوارەوە و بڵێت، "دەست لابە."

Being married is like having a color television set.

هاوسەرگیری کردن وەک ئەوە وایە تەلەفزیۆنی ڕەنگاو ڕەنگ هەبێت.

You never want to go back to black and white.

قەت ناتەوێت بگەڕێیتەوە سەر تەلەفزیۆنی ڕەش و سپی.

(Laughter)

(پێکەنین)

DI: Danny was about five feet tall

دەیڤ: دانی باڵای نزیکی پێنج پێ بوو

with crossed eyes and one single snaggletooth,

چاوەکانی خێل بوون و دانێکی دەرپەڕیوی هەبوو،

but Danny Perasa had more romance in his little pinky

بەڵام ئەو ڕۆمانسیەتەی کە دانی پێراسا هەیبوو لە

than all of Hollywood's leading men put together.

هی هەموو پیاوانی هۆلیود پێکەوە زیاتر بوو.

What else have I learned?

چی تر فێر بووم؟

I've learned about the almost unimaginable capacity

زۆریش فێربوو دەربارەی توانا لە ڕادەبەدەرە وێنانەکراوەکەی

for the human spirit to forgive.

ڕۆحی مرۆڤ بۆ لێبووردن.

I've learned about resilience and I've learned about strength.

زۆر شت فێربووم دەربارەی خۆڕاگری و زۆریش فێربووم دەربارەی بەهێزی.

Like an interview with Oshea Israel and Mary Johnson.

وەک چاوپێکەوتنێک لەگەڵ ئۆشیا ئیسرائیل و ماری جۆنسۆن.

When Oshea was a teenager, he murdered Mary's only son,

ئەوکاتەی ئۆشیا هەرزەکار بووە، تاقە کوڕی ماری کوشتووە،

Laramiun Byrd, in a gang fight.

لارامین بیرد، لە شەڕێکی باندێکدا.

A dozen years later, Mary went to prison

دوانزە ساڵ دواتر، ماری چوو بۆ بەندیخانە

to meet Oshea and find out who this person was

بۆ بینینی ئۆشیا و زانینی ئەوەی ئەم کەسە کێیە

who had taken her son's life.

کە تاقە کوڕەکەی کوشتووە.

Slowly and remarkably, they became friends,

بەهێواشی و زۆر بە بێوێنەیی، بوون بە هاوڕێ، و

and when he was finally released from the penitentiary,

کاتێکیش دواجار لە زیندان ئازاد کرا،

Oshea actually moved in next door to Mary.

ئۆشیا ماڵی چووە ماڵی تەنیشت ماری.

This is just a short excerpt of a conversation they had

ئەمە بەشێکی کورتی گفتوگۆکەی نێوانیانە

soon after Oshea was freed.

ماوەیەکی کەم دوای ئازادکردنی ئۆشیا.

(Video) Mary Johnson: My natural son is no longer here.

ماری: کوڕەکەی خۆم چیتر لێرە نییە.

I didn't see him graduate, and now you're going to college.

نەمبینی خوێندن تەواو بکات، و تۆش ئێستا ئەچیت بۆ کۆلێژ.

I'll have the opportunity to see you graduate.

دەرفەتی ئەوەم دەبێت ببینم تۆ کۆلێژ تەواو بکەیت.

I didn't see him get married.

نەمبینی ئەو ژن بێنێت.

Hopefully one day, I'll be able to experience that with you.

هیوادارم ڕۆژێک بێت، بتوانم ئەزموونی ئەوە بکەم بۆ تۆ.

Oshea Israel: Just to hear you say those things and to be

ئۆشیا: هەر بە گوێبیست بوونی ئەم شتانەی تۆ ئەیڵێت و

in my life in the manner in which you are is my motivation.

بوونت لە ژیانما بەم شێوەیە پاڵنەرێکی بەهێزە بۆ من.

It motivates me to make sure that I stay on the right path.

زیاتر پاڵنەرە بۆم هەتا دڵنیابمەوە لەوەی لەسەر ڕێی ڕاست ئەمێنمەوە.

You still believe in me,

هێشتا باوەڕت بە منە، و

and the fact that you can do it despite how much pain I caused you,

ڕاستی ئەوەی کە پێت دەکرێت سەرەڕای ئەو ئازارەی تووشی تۆم کرد،

it's amazing.

زۆر سەرسوڕهێنەرە.

MJ: I know it's not an easy thing to be able to share our story together,

ماری: ئەزانم شتێکی ئاسان نییە بتوانین پێکەوە چیرۆکەکانمان بگێڕینەوە،

even with us sitting here looking at each other right now.

تەنانەت کاتێکیش لێرە دانیشتووین پێکەوە سەیری یەکتر ئەکەین.

I know it's not an easy thing, so I admire that you can do this.

ئەزانم شتێکی ئاسان نییە، بۆیە ڕێز لەوە دەگرم کە ئەمەت پێدەکرێت.

OI: I love you, lady. MJ: I love you too, son.

ئۆشیا: خۆشم ئەوێیت خانمەکەم. ماری: منیش خۆشم ئەوێیت کوڕم.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

DI: And I've been reminded countless times of the courage and goodness of people,

دەیڤ: چەندین جاریش ئەوەم بەبیر هێنراوەتەوە دەکرێت خەڵک چەند باش و بوێر بن، و

and how the arc of history truly does bend towards justice.

چۆن مێژوو بەڕاستی بەلای دادپەروەریدا دەچەمێتەوە.

Like the story of Alexis Martinez, who was born Arthur Martinez

وەک چیرۆکەکەی ئالێکسیز مارتینێز،، کە وەک ئارسەر مارتینێز لەدایک بوو

in the Harold Ickes projects in Chicago.

لە پرۆژەکانی هارۆڵد ئیکس لە چیکاگۆ.

In the interview, she talks with her daughter Lesley

لە چاوپێکەوتنەکەدا، لەگەڵ لێزلی کچیدا باسی

about joining a gang as a young man,

چوونە ناو باندێکەوە دەکات وەک پیاوێکی گەنج، و

and later in life transitioning into the woman she was always meant to be.

دواتر لە ژیانیدا گۆڕا بۆ ئەو ژنەی کە دەبوو ژیانی پێ بەرێتە سەر.

This is Alexis and her daughter Lesley.

ئەمە ئالێکسیس و لێسلی کچێتی.

(Audio) Alexis Martinez: One of the most difficult things for me was

ئالێکسیز: یەکێک لە قورسترین شتەکان بۆم

I was always afraid that I wouldn't be allowed

هەمووکات ئەترسام لەوەی کە ڕێگەم پێنەدرێت

to be in my granddaughters' lives,

لە ژیانی کچەزاکانمدا بم، و

and you blew that completely out of the water,

ئێوەش بە تەواوەتی ئەو ترسەتان ڕەواندمەوە،

you and your husband.

تۆش و مێردەکەشت.

One of the fruits of that is, in my relationship with my granddaughters,

یەکێک لە بەرەکانی ئەوە، لە پەیوەندییەکەمدایە لەگەڵ کچەزاکانمدا،

they fight with each other sometimes over whether I'm he or she.

هەندێک جار شەڕ ئەکەن لە نێوان خۆیاندا کە ئایا من پیاوم یان ژنم.

Lesley Martinez: But they're free to talk about it.

لێزلی: بەڵام ئازادن چۆن باسی ئەکەن.

AM: They're free to talk about it, but that, to me, is a miracle.

ئالێکسیز: ئازادن چۆن باسی ئەکەن، بەڵام ئەوە بۆ من، وەک موعجیزەیە.

LM: You don't have to apologize. You don't have to tiptoe.

لێزلی: پێویست ناکا داوای لێبوردن بکەیت. پێویست ناکات خۆت بەدوور بگریت.

We're not going to cut you off, and that's something I've always

ئێمە قەت پەیوەندیت لەگەڵ ناپچڕێنین، و ئەوە شتێکە کە من هەمووکات

wanted you to just know, that you're loved.

ویستوومە باش بیزانیت، کە تۆمان خۆش ئەوێت.

AM: You know, I live this every day now.

ئالێکسیز: ئەزانیت، ئێستا هەموو ڕۆژێک لەمەیا ئەژیم.

I walk down the streets as a woman, and I really am at peace with who I am.

وەک ژنێک بە شەقامەکاندا دەڕۆم، و من بەڕاستی ئارامم بەوەی کێم.

I mean, I wish I had a softer voice maybe,

هیواداربووم دەنگێکی نەرمترم هەبێت،

but now I walk in love and I try to live that way every day.

بەڵام ئێستا بە خۆشەویستییەوە دەڕۆم و هەوڵدەدەم کە هەموو ڕۆژێک واهی بژیم.

DI: Now I walk in love.

دەیڤ: ئێستا بەخۆشەویستییەوە دەڕۆم.

I'm going to tell you a secret about StoryCorps.

نهێنییەکتان پێدەڵێم لەسەر ستۆری کۆرپس.

It takes some courage to have these conversations.

ئەنجامدانی ئەم گفتوگۆیانە پێویستی بە هەندێک چاونەترسییە.

StoryCorps speaks to our mortality.

ستۆری کۆرپس قسە لەگەڵ مردنماندا دەکات.

Participants know this recording will be heard long after they're gone.

بەشداربووەکان دەزانن ئەم تۆمارە ماوەیەکی زۆر دوای خۆشمان دەبیسترێت.

There's a hospice doctor named Ira Byock

پزیشکێکی نەخۆشەکانی لە کۆتایی ژیانیاندان بەناوی ئایرا بایۆک

who has worked closely with us on recording interviews

کە لەنزیکەوە کاری لەگەڵ کردووین لە تۆمارکردنی چاوپێکەوتنەکان

with people who are dying.

لەگەڵ ئەوانەی لە سەرە مەرگدان.

He wrote a book called "The Four Things That Matter Most"

کتێبێکی نوسیوە بە ناوی "چوار شتەکەی گرنگترینن"

about the four things you want to say to the most important people in your life

دەربارەی ئەو چوار شتەی دەتەوێت بە گرنگترین کەسەکانی ژیانت بڵێیت

before they or you die:

پێش مردنیان یان پێش مردنت:

thank you, I love you,

زۆر سوپاس، خۆشم ئەوێن،

forgive me, I forgive you.

بمبورن، لێتان دەبورم.

They're just about the most powerful words we can say to one another,

ئەوانە بەهێزترین وشەکانن کە بتوانین بە یەکتری بڵێین و

and often that's what happens in a StoryCorps booth.

زۆرجاریش ئەوە ڕووئەیات لە کۆشکێکی ستۆری کۆرپسدا.

It's a chance to have a sense of closure with someone you care about --

دەرفەتێکە کەمێک نزیک بوونەوەت هەبێت لەگەڵ کەسێکدا کە گرنگی پێدەدەیت --

no regrets, nothing left unsaid.

بێ هەبوونی پەشیمانی، هیچ شتێک نەمێنێت بە نەوتراوی.

And it's hard and it takes courage,

هەروەها قورسیشە و پێویستی بە بوێریشە،

but that's why we're alive, right?

بەڵام لەبەر ئەوەیە لە ژیانداین، وانییە؟

So, the TED Prize.

کەواتە، خەڵاتی تێد.

When I first heard from TED and Chris a few months ago

کاتێک چەند مانگێک لەمەوبەر لە تێد و کریسەوە گوێبیستی

about the possibility of the Prize, I was completely floored.

ئەگەری هەبوونی خەڵاتێک بووم، بە تەواوەتی سەرسام بووم.

They asked me to come up with a very brief wish for humanity,

داوایان لێکردم کە بتوانم هیوایەکی زۆر کورتم هەبێت بۆ مرۆڤایەتی،

no more than 50 words.

لە ٥٠ وشە زیاتر نەبێت.

So I thought about it, I wrote my 50 words,

بۆیە بیرم لێکردەوە، ٥٠ وشەکەمم نوسی، و

and a few weeks later, Chris called and said, "Go for it."

چەند هەفتەیەک دواتر، کریس پەیوەندی کرد و وتی، "ئەوە بکە."

So here is my wish:

کەواتە ئەمە ئاواتەکەمە:

that you will help us

کە ئێوەش یارمەتیمان بەن

take everything we've learned through StoryCorps

هەموو ئەو شتانەی لە ڕێگەی ستۆری کۆرپسەوە فێری بووین

and bring it to the world

بیخەینە بەردەمی جیهان

so that anyone anywhere can easily record a meaningful interview

بۆ ئەوەی هەرکەسێک لە هەر شوێنێک بێت بتوانێت بە ئاسانی چاوپێکەوتنێکی واتابەخش تۆمارکات

with another human being which will then be archived for history.

لەگەڵ مرۆڤێکی تردا کە دواتر دەخرێتە ئەرشیڤەوە و بۆ مێژوو دەمێنێتەوە.

How are we going to do that? With this.

چۆن بتوانین ئەوە بکەین؟ بەمە.

We're fast moving into a future where everyone in the world

بە خێرایی بەرەو داهاتوێک دەڕۆین کە تیایدا هەمووان لە جیهاندا

will have access to one of these,

ئەمەیان بەردەست بێت، و

and it has powers I never could have imagined 11 years ago

هێزێکی هەیە کە قەت ١١ ساڵ لەمەوبەر لەو باوەڕەیا نەبووم هەیبێت

when I started StoryCorps.

کاتێک دەستم بە ستۆری کۆرپس کرد.

It has a microphone,

مایکرۆفۆنێکە،

it can tell you how to do things,

پێت دەڵێت چۆن شتەکان بکەیت، و

and it can send audio files.

دەتوانێت فایلی دەنگی بنێرێت.

Those are the key ingredients.

ئەوانە پێکهاتە سەرەکییەکانن.

So the first part of the wish is already underway.

کەواتە یەکەم بەشی ئاواتەکە بەدیهاتنەکەی بەڕێوەیە.

Over the past couple of months,

بەدرێژایی دوو مانگی پێشوو،

the team at StoryCorps has been working furiously

تیمەکەی تۆری کۆرپس بێوچان کاریان کرد

to create an app that will bring StoryCorps out of our booths

بۆ درووستکردنی ئەپێکی مۆبایل کە بتوانێت ستۆری کۆرپس لە کۆشکەکانمان بەرێتە دەرەوە

so that it can be experienced by anyone, anywhere, anytime.

بۆ ئەوەی هەر کەسێک، لە هەرکوێیەک و لە هەرکاتێکا بێت بتوانێ ئەزموونیکات.

Remember, StoryCorps has always been two people and a facilitator

بیرتان بێت، ستۆری کۆرپس پێویستی بە گفتوگۆی دووکەسە لەگەڵ کارئاسانکەرێک

helping them record their conversation, which is preserved forever,

کە یارمەتیدەربێت لە تۆمارکردنی گفتوگۆکەیان، کە بۆ هەتا هەتایە دەمێنێتەوە،

but at this very moment,

بەڵام لەم ساتەدا،

we're releasing a public beta version of the StoryCorps app.

وەشانێکی گشتی ئەپی ستۆری کۆرپسەکە دەردەکەین.

The app is a digital facilitator that walks you through

ئەپەکە کارئاسانکەرێکی ئەلیکترۆنییە کە دەتبات بە ناو

the StoryCorps interview process,

پرۆسەی چاوپێکەوتنی ستۆری کۆرپس،

helps you pick questions,

یارمەتیت دەدات پرسیار هەڵبژێریت، و

and gives you all the tips you need

هەموو ڕێنماییە پێویستەکان دەیاتێ

to record a meaningful StoryCorps interview,

بۆ تۆمارکردنی چاوپێکەوتنی واتابەخشی ستۆری کۆرپس، و

and then with one tap upload it to our archive at the Library of Congress.

بە یەک پەنجە پیانان بیخەیتە ناو ئەرشیڤەکەمان لە کتێبخانەی کۆنگرێس.

That's the easy part, the technology.

ئەوە بەشێکی ئاسانە، تەکنەلۆجیاکە.

The real challenge is up to you:

ململانێ ڕاستەقینەکە بۆخۆتانە:

to take this tool and figure out how we can use it

ئەم ئامرازە بگرنە دەست و بزانن چۆن بەکاریبێنین

all across America and around the world,

لە سەرانسەری ئەمریکا و جیهانیشدا،

so that instead of recording thousands of StoryCorps interviews a year,

بۆ ئەوەی لەجیاتی تۆمارکردنی هەزارەها چاوپێکەوتنی ستۆری کۆرپس لە ساڵێکدا،

we could potentially record tens of thousands

بتوانین دەیان هەزار

or hundreds of thousands

یان سەدان هەزار

or maybe even more.

یان تەنانەت زیاتریش تۆمار بکەین.

Imagine, for example, a national homework assignment

بیهێنەرە بەرچاوت، بۆ نموونە، ئەرکێکی نەتەوەیی گشتی

where every high school student studying U.S. history across the country

مێژووەکەی کە هەر خوێندکارێکی دواناوەندی ئەمریکا دەخوێنێت لە سەرانسەری جیهاندا

records an interview with an elder over Thanksgiving,

چاوپێکەوتنێک تۆمار بکات لەگەڵ گەورەیەکدا لە جەژنی سوپاگوزاریدا،

so that in one single weekend

بۆ ئەوەی لە یەک پشووی هەفتەدا

an entire generation of American lives and experiences are captured.

ئەزموون و ژیانی یەک نەوەی تەواوی ئەمریکییەکان تۆمارکرێت.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

Or imagine mothers on opposite sides of a conflict somewhere in the world

یان بیهێننە بەرچاوتان دایکەکان لە بەرە بەرامبەرەکانی ململانێیەکدا لە شوێنێکی جیهاندا

sitting down not to talk about that conflict

دانیشن و هیچ باسی ئەو ململانێیانە نەکەن

but to find out who they are as people,

بەڵام بزانن وەک مرۆڤ چۆن کەسانێکن، و

and in doing so, begin to build bonds of trust;

لەو کارەشدا، دەستکرێت بە بنیاتنانی پەیوەندی متمانە؛

or that someday it becomes a tradition all over the world

یان ئەوەتا ڕۆژێک بێت ببێت بە نەریتێک لە سەرانسەری جیهاندا

that people are honored with a StoryCorps interview

کە خەڵک ڕێزیان لێبنرێت بە چاوپێکەوتنێکی ستۆری کۆرپس

on their 75th birthday;

لە ٧٥ەمین ساڵیادی لەدایکبوونیان؛

or that people in your community

یان خەڵکی کۆمەڵگاکەت

go into retirement homes or hospitals or homeless shelters or even prisons

کە خانەنشین دەبن و دەچنە ماڵەوە یان نەخۆشخانە یان خانەی بەساڵاچوان یان بەندیخانەکان

armed with this app to honor the people least heard in our society

ئەم ئەپەیان پێبێت بۆ ڕێزلێنان لە خەڵکەکانی کەمترین بیستراون لە کۆمەڵگاکەماندا و

and ask them who they are, what they've learned in life,

لێیان بپرسرێت کە کێن، لە ژیاندا چی فێربوون، و

and how they want to be remembered.

ئەیانەوێ خەڵک چۆن ئەوانیان بیربێت.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

Ten years ago, I recorded a StoryCorps interview with my dad

دە ساڵ لەمەوبەر، چاوپێکەوتنێکی ستۆری کۆرسپم تۆمارکرد لەگەڵ باوکی خۆمدا

who was a psychiatrist, and became a well-known gay activist.

کە پزیشکێکی دەروونییە، و بوو بە چالاکەوانێکی ناسراوی هاوڕەگەزبازەکان.

This is the picture of us at that interview.

ئەمە وێنەکەی خۆمانە لەو چاوپێکەوتنەدا.

I never thought about that recording until a couple of years ago,

هەتا دوو ساڵ لەمەوبەریش بیری ئەو تۆمارەم نەبوو،

when my dad, who seemed to be in perfect health

کاتێک باوکم، کە لەوە دەچوو لە تەندروستییەکی باشدا بێت و

and was still seeing patients 40 hours a week,

هەفتەی ٤٠ کاتژمێر نەخۆشی دەبینی،

was diagnosed with cancer.

نەخۆشی شێرپەنجەی تێدا دەستنیشانکرا.

He passed away very suddenly a few days later.

چەند ڕۆژێک دواتر زۆر لەناکاو کۆچی دوایی کرد.

It was June 28, 2012,

٢٨ی حوزەیرانی ٢٠١٢ بوو،

the anniversary of the Stonewall riots.

ساڵیادی خۆپیشاندانەکانی ستۆنۆڵ.

I listened to that interview for the first time at three in the morning

بۆ یەکەمجار گوێم لەو چاوپێکەوتنە گرت لە کاتژمێر سێی بەیانی

on the day that he died.

هەمان ڕۆژی مردنی.

I have a couple of young kids at home,

دوو مناڵی بچووکم هەیە، و

and I knew that the only way they were going to get to know this person

ئەمزانی تەنیا ڕێگە بۆ ئەوەی بتوانن لەڕێگەیەوە ئەم کەسە بناسن

who was such a towering figure in my life would be through that session.

کە کەسایەتییەکی زۆر کاریگەر بوو لە ژیانمدا لە ڕێگەی ئەو چاوپێکەوتنەوەیە.

I thought I couldn't believe in StoryCorps any more deeply than I did,

لەو باوەڕەدا بووم کە قەت لەوە زیاتر بە قوڵی باوەڕ بە گرنگی ستۆری کۆرپس ناکەم،

but it was at that moment

بەڵام لەو ساتەدا بوو

that I fully and viscerally grasped the importance of making these recordings.

کە بە تەواوەتی و لە ناخیشەوە لە گرنگی ئەم تۆمارانە تێگەشتم.

Every day, people come up to me

هەموو ڕۆژێک، خەڵک دەهاتن بۆلام و

and say, "I wish I had interviewed my father or my grandmother or my brother,

دەیانوت، "خۆزگە چاوپێکەوتنم دەکرد لەگەڵ باوکم یان نەنکم یان براکەم،

but I waited too long."

بەڵام زیاد لە پێویست چاوەڕێمکرد."

Now, no one has to wait anymore.

ئێستا، چیتر کەس پێویست ناکا بووەستێت.

At this moment,

لەم ساتەدا،

when so much of how we communicate is fleeting and inconsequential,

لە کاتێکدا زۆرێک لە گفتوگۆ و پەیوەندییەکانمان هەڕەمەکی و بێ ڕێکخستنە،

join us in creating this digital archive

بەشداربن لەگەڵمان لە درووستکردنی ئەم ئەرشیڤە ئەلیکترۆنیەی

of conversations that are enduring and important.

گفتوگۆکانی کە گرنگییەکی هەمیشەییان هەیە.

Help us create this gift to our children,

یارمەتیمان بەن لە درووستکردنی ئەم دیارییە بۆ نەوەکانمان،

this testament to who we are as human beings.

ئەم گەواهیدانە کە ئێمە وەک مرۆڤ کەسانێکی چۆنین.

I hope you'll help us make this wish come true.

هیوادارم یارمەتیمان بەن لە هێنانەدی ئەم ئاواتە.

Interview a family member, a friend or even a stranger.

چاوپێکەوتن لەگەڵ ئەندامێکی خێزان، هاوڕێیەک یان بێگانەیەکیش بکە.

Together, we can create an archive of the wisdom of humanity,

پێکەوە، ئەتوانین ئەرشیڤی دانایی مرۆڤایەتی درووستکەین، و

and maybe in doing so,

لەوانەیە بەو کارە،

we'll learn to listen a little more and shout a little less.

فێری ئەوە ببین زیاتر گوێبگرین و کەمێک کەمتر هاوار بکەین.

Maybe these conversations will remind us what's really important.

لەوانەیە ئەم گفتوگۆیانە بیرمان بهێننەوە کە بەڕاستی چی گرنگە. و

And maybe, just maybe,

لەوانەیە، لەوانەیە،

it will help us recognize that simple truth

یارمەتیمان بات لە زانینی ئەو ڕاستیە سادەیەدا

that every life, every single life,

کە هەموو ژیانێک، ژیانی هەموو تاکێک،

matters equally and infinitely.

وەک یەک یەکسان و گرنگە.

Thank you very much.

زۆر سوپاس بۆ هەمووتان.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

Thank you. Thank you.

زۆر سوپاس. زۆر سوپاس.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

Thank you.

زۆر سوپاس.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)