Dave Isay: Everyone around you has a story the world needs to hear

Translator: Әsmər Həşimli Reviewer: Gulchin Taghiyeva

Tonight, I'm going to try to make the case

Bu gecə sevdiyiniz birini,

that inviting a loved one, a friend or even a stranger

dostunuz yaxud yad adamı sizinlə

to record a meaningful interview with you

müsahibəyə dəvət etməyin həmin insanın və

just might turn out to be one of the most important moments in that person's life,

sizin həyatınızda necə önəmli anlara

and in yours.

səbəb ola biləcəyini sübut edəcəyəm.

When I was 22 years old, I was lucky enough to find my calling

22 yaşımda radio hekayələr yazarkən

when I fell into making radio stories.

özümə sənət tapmaq şansım oldu.

At almost the exact same time,

Təxminən eyni vaxtda çox-çox yaxın

I found out that my dad, who I was very, very close to, was gay.

olduğum atamın gey olduğunu öyrəndim.

I was taken completely by surprise.

Həddən artıq təəccüblənmişdim.

We were a very tight-knit family,

Çox bir-birinə bağlı ailə idik və

and I was crushed.

mən yerlə-yeksan olmuşdum.

At some point, in one of our strained conversations,

Ürəksiz etdiyimiz söhbətlərin birində atam

my dad mentioned the Stonewall riots.

Stounvol qiyamından danışdı.

He told me that one night in 1969,

Bildirdi ki, 1969-cu ildə bir qrup gənc

a group of young black and Latino drag queens

qaradərili və latın geylər Menxettendəki

fought back against the police at a gay bar in Manhattan

Stounvol Inn adlı gey barında

called the Stonewall Inn,

polislə vuruşdu, bu gey

and how this sparked the modern gay rights movement.

hüquqları hərəkatının ilk qığılcımı oldu.

It was an amazing story, and it piqued my interest.

Hekayə məndə maraq oyatdı.

So I decided to pick up my tape recorder and find out more.

Səs yazan cihazı götürüb araşdırmağı qərara aldım.

With the help of a young archivist named Michael Shirker,

Gənc nümayişçi Maykl Şirkerin

we tracked down all of the people we could find

köməyi ilə o gecə orada olmuş

who had been at the Stonewall Inn that night.

hər kəsi axtarıb tapdıq.

Recording these interviews,

Müsahibələri qeydə alarkən mikrofon

I saw how the microphone gave me the license

mənə əvvəllər getmədiyim yerlərə getməyə

to go places I otherwise never would have gone

və danışmadığım insanlarla

and talk to people I might not otherwise ever have spoken to.

ünsiyyətə imkan yaratdı.

I had the privilege of getting to know

Əvvəllər tanımadığım mükəmməl,

some of the most amazing, fierce and courageous human beings

sərt və cəsur insanlarla

I had ever met.

görüşmək şərəfini yaşadım.

It was the first time the story of Stonewall

Ilk dəfə idi ki, Stounvol hekayəsi

had been told to a national audience.

milli auditoriyaya çatdırıldı.

I dedicated the program to my dad,

Proqramı atama həsr etdim, bu atamla

it changed my relationship with him, and it changed my life.

münasibətimizi və mənim həyatımı dəyişdi.

Over the next 15 years, I made many more radio documentaries,

Növbəti 15 ildə mediada az bilinən insanlar

working to shine a light on people who are rarely heard from in the media.

eşidilsin deyə radio sənədli filmləri hazırladım.

Over and over again,

Bu adi müsahibə fəaliyyətinin

I'd see how this simple act of being interviewed

başda özünü önəmsiz hiss edənlər olmaqla,

could mean so much to people,

insanlar üçün necə dəyərli

particularly those who had been told that their stories didn't matter.

olduğunu təkrarən gördüm.

I could literally see people's back straighten

Mikrofona danışdığı zaman insanların

as they started to speak into the microphone.

həqiqətən necə dik durduğuna şahid oldum.

In 1998, I made a documentary about the last flophouse hotels

1998-ci ildə Menxettendəki sonuncu

on the Bowery in Manhattan.

otel haqda sənədli film hazırladım.

Guys stayed up in these cheap hotels for decades.

Insanlar illərlə bu ucuz otellərdə yaşamalı olurdular.

They lived in cubicles the size of prison cells

Onlar həbsxana hücrəsi boyda, bir otaqda digərinə

covered with chicken wire

so you couldn't jump from one room into the next.

hin məftili olan kabinlərdə yaşadılar.

Later, I wrote a book on the men with the photographer Harvey Wang.

Fotoqraf Harvey Vənq ilə birlikdə həmin insanlar haqda kitab yazdım.

I remember walking into a flophouse with an early version of the book

Yadımdadır, əlimdə kitabın ilkin versiyası o otelə gedib

and showing one of the guys his page.

bir oğlana öz səhifəsini göstərmişdim.

He stood there staring at it in silence,

O, bir müddət sakitcə gözünü zillədi,

then he grabbed the book out of my hand

sonra kitabı əlimdən aldı və uzun,

and started running down the long, narrow hallway

darısqal dəhliz boyunca

holding it over his head

qaçaraq "Mən mövcudam"

shouting, "I exist! I exist."

deyə qışqırdı.

(Applause)

(Alqışlar)

In many ways, "I exist" became the clarion call for StoryCorps,

"Mövcudam" ifadəsi StoriKorps üçün çağırışa çevrildi,

this crazy idea that I had a dozen years ago.

bu çılğın fikir məndə çoxdan var idi.

The thought was to take documentary work

Ideya filmi işə aparmaq və

and turn it on its head.

ona qarşı maraq oyandırmaq idi.

Traditionally, broadcast documentary

Ənənəvi olaraq,

has been about recording interviews to create a work of art or entertainment

sənədli film yayımı incəsənət,

or education that is seen or heard by a whole lot of people,

əyləncə yaxud təhsil fəaliyyəti üçün

but I wanted to try something

müsahibə almaq haqda idi,

where the interview itself was the purpose of this work,

ancaq mənim məqsədim bir çox

and see if we could give many, many, many people the chance

insana eşidilmək imkanı

to be listened to in this way.

vermək üçün intervyu etmək idi.

So in Grand Central Terminal 11 years ago,

11 il bundan öncə Qrand Mərkəzi Terminalında

we built a booth where anyone can come to honor someone else

bir şəxsin başqa birindən həyatı haqqında müsahibə

by interviewing them about their life.

almaqla onu şərəfləndirsin deyə köşk tikdik.

You come to this booth and you're met by a facilitator who brings you inside.

Köşkə gəlirsiniz və işçilər sizi içəri yönəldir.

You sit across from, say, your grandfather

Tutaq ki, babanızın qarşısında bir saata yaxın

for close to an hour and you listen and you talk.

əyləşir, onu dinləyir və danışırsınız.

Many people think of it as, if this was to be our last conversation,

Çoxları düşünür ki, əgər bu son söhbətimiz

what would I want to ask of and say to this person

olsa idi, bu qədər önəm kəsb edən birindən

who means so much to me?

nə soruşardım, ona nə deyərdim.

At the end of the session, you walk away with a copy of the interview

Seansın sonunda müsahibənin bir nüsxəsi ilə çıxırsınız,

and another copy goes to the American Folklife Center

digər nüsxə Konqres Kitabxanasındakı

at the Library of Congress

Amerika Xalq Həyatı Mərkəzinə gedir.

so that your great-great-great-grandkids can someday get to know your grandfather

Beləliklə, nəvə-kötücələriniz bir gün babanızın

through his voice and story.

öz səsindən hekayəsini dinləyəcəklər.

So we open this booth in one of the busiest places in the world

Beləliklə, biz bu köşkü sizlər

and invite people to have this incredibly intimate conversation

digərləri ilə bu çox məhrəm

with another human being.

söhbəti edin deyə açdıq.

I had no idea if it would work, but from the very beginning, it did.

Davam edəcəyindən əmin deyildim, amma lap əvvəldən uğurlu oldu.

People treated the experience with incredible respect,

Təşəbbüs böyük hörmətlə qarşılandı və içəridə

and amazing conversations happened inside.

mükəmməl söhbətlər oldu.

I want to play just one animated excerpt

Mərkəzi Qrand Budkasında baş tutmuş

from an interview recorded at that original Grand Central Booth.

bir müsahibədən hissəni sizlə bölüşmək istəyirəm.

This is 12-year-old Joshua Littman interviewing his mother, Sarah.

12 yaşlı Coşua Littman anası Saradan müsahibə alır.

Josh has Asperger's syndrome.

Coş Asperqer sindromuna tutulub.

As you may know, kids with Asperger's are incredibly smart

Belə uşaqlar həddən artıq ağıllı olurlar, lakin

but have a tough time socially.

sosial çətinlikləri olur.

They usually have obsessions.

Adətən vəsvəsələri olur.

In Josh's case, it's with animals,

Onunku heyvanlarla bağlıdır.

so this is Josh talking with his mom Sarah

Budur, o 9 il bundan öncə

at Grand Central nine years ago.

anasından müsahibə alır.

(Video) Josh Littman: From a scale of one to 10,

Coş Littman: 10 ballıq sistemdə, səncə,

do you think your life would be different without animals?

həyatın heyvanlarsız başqa cür olardımı?

Sarah Littman: I think it would be an eight without animals,

Sara Littman: Məncə, cavab 8 olardı.

because they add so much pleasure to life.

Çünki onlar həyata çox zövq qatır.

JL: How else do you think your life would be different without them?

CL: Səncə, həyatın onlar olmadan başqa necə olardı?

SL: I could do without things like cockroaches and snakes.

SL:Məsələn, tarakanlar, ilanlar olmadan yaşaya bilərdim.

JL: Well, I'm okay with snakes as long as they're not venomous

CL: Əslində, ilanlar zəhərli deyil və narahat etmirsə,

or constrict you or anything.

problem deyil.

SL: Yeah, I'm not a big snake person --

SL: Hə, sadəcə onları çox da xoşlamıram

JL: But cockroach is just the insect we love to hate.

CL:Tarakan sadəcə nifrət etməyi sevdiyimiz həşəratdı.

SL: Yeah, it really is.

SL: Bəli, haqlısan.

JL: Have you ever thought you couldn't cope with having a child?

CL: Düşünmüsən birdən valideyn olmağın öhdəsindən gələ bilmədin?

SL: I remember when you were a baby, you had really bad colic,

SL: Yadıma gəlir, sən körpə olanda sancın vardı deyə

so you would just cry and cry.

ancaq ağlayardın.

JL: What's colic? SL: It's when you get this stomach ache

CL: O nədir elə? SL: Yəni, sənin mədən

and all you do is scream for, like, four hours.

çox ağrıyır və sən qışqırırsan, hardasa 4 saat.

JL: Even louder than Amy does?

CL: Emidən belə daha ucadan?

SL: You were pretty loud, but Amy's was more high-pitched.

SL: Çox ucadan qışqırırdın, amma Emininki zil idi.

JL: I think it feels like everyone seems to like Amy more,

CL: Mənə elə gəlir hamı Emini daha çox xoşlayır,

like she's the perfect little angel.

elə bil o balaca mükəmməl mələkdir.

SL: Well, I can understand why you think that people like Amy more,

SL: Səni başa düşürəm, bu sənin

and I'm not saying it's because of your Asperger's syndrome,

Asperqer sindromuna görə deyil. Sadəcə Emi

but being friendly comes easily to Amy,

daha dostcasınadır, sənin üçünsə dost olmaq

whereas I think for you it's more difficult,

daha çətindir. Lakin səni tanımağa

but the people who take the time to get to know you love you so much.

vaxt ayıranlar səni çox sevir.

JL: Like Ben or Eric or Carlos? SL: Yeah --

CL: Ben, Erik ya da Karlos kimi? SL: Hə --

JL: Like I have better quality friends but less quantity? (Laughter)

CL: Deməli, mənim dostlarım daha yaxşıdır, amma azdır? (Gülüş)

SL: I wouldn't judge the quality, but I think --

SL: Keyfiyyəti mühakimə etməzdim, amma --

JL: I mean, first it was like, Amy loved Claudia, then she hated Claudia,

CL: Demək istəyirəm, Emi Klaudianı əvvəl çox istədi,

she loved Claudia, then she hated Claudia.

sonra nifrət etdi, sonra yenə təkrar.

SL: Part of that's a girl thing, honey.

SL: Emi qızdır deyə elədir, əzizim.

The important thing for you is that you have a few very good friends,

Əsas odur ki, az olsa da,

and really that's what you need in life.

çox yaxşı dostların var.

JL: Did I turn out to be the son you wanted when I was born?

CL: Mən doğulanda sən

Did I meet your expectations?

istədiyin övlad oldummu?

SL: You've exceeded my expectations, sweetie,

SL: Sən mənim gözləntilərimi ötmüsən, əzizim.

because, sure, you have these fantasies of what your child's going to be like,

Çünki sən təxəyyülə sahibsən. Mənim valideyn kimi

but you have made me grow so much as a parent, because you think --

yetişməyimə kömək etmisən, çünki düşünürsən --

JL: Well, I was the one who made you a parent.

Əslində səni mən valideyn etdim.

SL: You were the one who made me a parent. That's a good point. (Laughter)

SL: Sən məni valideyn etmisən. Maraqlı yanaşmadır (Gülüş)

But also because you think differently

Çünki həm də sən valideynlik haqda

from what they tell you in the parenting books,

kitablarda deyildiyindən fərqli düşünürsən.

I really had to learn to think outside of the box with you,

Mən səninlə birlikdə həqiqətən "qutudan kənar"

and it's made me much more creative as a parent and as a person,

düşünməli oluram. Buna görə daha yaradıcı olmuşam.

and I'll always thank you for that.

Və sənə həmişə minnətdar olacam.

JL: And that helped when Amy was born?

CL: Emi doğulanda bu sənə kömək etdi?

SL: And that helped when Amy was born, but you are so incredibly special to me

SL: Bəli, amma sən mənim üçün həddən artıq özəlsən,

and I'm so lucky to have you as my son.

mənim oğlum olduğun üçün çox şanslıyam.

(Applause)

(Alqış)

David Isay: After this story ran on public radio,

Deyvid Aysey: Bu hekayə radioda

Josh received hundreds of letters

yayıldıqdan sonra Coşa necə əla övlad

telling him what an amazing kid he was.

olduğu yazılan yüzlərlə məktub gəldi.

His mom, Sarah, bound them together in a book,

Anası Coş məktəbdən narazı olduğu vaxt birlikdə

and when Josh got picked on at school, they would read the letters together.

oxusunlar deyə onları kitab halında yığdı.

I just want to acknowledge that two of my heroes

Həmin iki qəhrəman hazırda bizimlədir:

are here with us tonight.

Sara və onun əlaçı

Sarah Littman and her son Josh, who is now an honors student in college.

tələbə oğlu Coş

(Applause)

(Alqışlar)

You know, a lot of people talk about crying when they hear StoryCorps stories,

Çoxları StoriKorps hekayələri

and it's not because they're sad.

dinləyərkən ağlamaqdan danışır.

Most of them aren't.

Bu kədərdən irəli gəlmir.

I think it's because you're hearing something authentic and pure

Məncə bu, nəyin həqiqət, nəyin reklam

at this moment, when sometimes it's hard to tell

olduğunu demək çətin olduğu bir zamanda

what's real and what's an advertisement.

gerçək və saf sözlər eşitdikləri üçündür.

It's kind of the anti-reality TV.

Bu TV-nin yalanından uzaqdır.

Nobody comes to StoryCorps to get rich.

Heç kim StoriKorpsa varlanmaq,

Nobody comes to get famous.

məşhurlaşmaq üçün gəlmir.

It's simply an act of generosity and love.

Bu sadəcə olaraq səxavət və sevgidən gəlir.

So many of these are just everyday people

Onların çoxu mehribanlıq, cəsarət, ədəb

talking about lives lived with kindness, courage, decency and dignity,

və ləyaqətlə həyatından danışan adi insanlardır.

and when you hear that kind of story,

Belə hekayə dinlədiyiniz zaman özünüzü

it can sometimes feel like you're walking on holy ground.

müqəddəs məkanda hiss edə bilərsiniz.

So this experiment in Grand Central worked,

Qrand Mərkəzi Terminalındakı bu eksperiment alındı

and we expanded across the country.

və ölkədə bunu genişləndirdik.

Today, more than 100,000 people in all 50 states

Bu gün bütün 50 ştatdan

in thousands of cities and towns across America

yüz mindən çox insanın StoriKorps

have recorded StoryCorps interviews.

müsahibələri qeydə alınıb.

It's now the largest single collection of human voices ever gathered.

O, insan səslərinin ən böyük kolleksiyasıdır.

(Applause)

(Alqışlar)

We've hired and trained hundreds of facilitators

Müsahibə üçün gələnlərə yardım etməsi üçün

to help guide people through the experience.

yüzlərlə insanı işə aldıq və təlim keçdik.

Most serve a year or two with StoryCorps

Bir çoxu ölkələri gəzərək

traveling the country, gathering the wisdom of humanity.

StoriKorpsda 1 yaxud 2 il xidmət edir.

They call it bearing witness,

Buna şahid olmaq deyirlər,

and if you ask them,

ancaq həmin işçilərdən

all of the facilitators will tell you that the most important thing

soruşsanız, öyrəndikləri əsas şey

they've learned from being present during these interviews

odur ki, bəşər övladı

is that people are basically good.

əsasən xoş niyyətli olur.

And I think for the first years of StoryCorps, you could argue

StoriKorpsun ilk illəri üçün düşünə bilərdiniz ki,

that there was some kind of a selection bias happening,

bəzi seçim qərəzləri baş verib,

but after tens of thousands of interviews with every kind of person

lakin varlı, kasıb hər yaşdan müxtəlif

in every part of the country --

siyasi yanaşmaya sahib insanla

rich, poor, five years old to 105,

ölkə boyunca 80 ayrı dildə olan minlərlə

80 different languages, across the political spectrum --

müsahibə gerçəkləşdikdən sonra

you have to think that maybe these guys are actually onto something.

bu şəxslərin həqiqətən nəsə bildiyinə əmin olursunuz.

I've also learned so much from these interviews.

Mən də bu müsahibələrdən çox şey öyrənmişəm:

I've learned about the poetry and the wisdom and the grace

şeiriyyat, hikmət və dinləməyə

that can be found in the words of people all around us

vaxt ayırdığımız zaman hər kəsin

when we simply take the time to listen,

sözlərində duya biləcəyimiz incəlik.

like this interview

Elə bu intervyuda da Bruklindən

between a betting clerk in Brooklyn named Danny Perasa

məmur Deni Perasa xanımı Ənnini ona qarşı

who brought his wife Annie to StoryCorps to talk about his love for her.

sevgisindən danışmaq üçün StoriKorpsa gətirir.

(Audio) Danny Perasa: You see, the thing of it is,

(Audio)Deni Perasa:Görürsən, həmişə "Səni sevirəm"

I always feel guilty when I say "I love you" to you.

dedikdə özümü günahkar hiss edirəm.

And I say it so often. I say it to remind you

Və bunu tez-tez deyərək sənə xatırladıram ki,

that as dumpy as I am, it's coming from me.

nə qədər kök olsam da, sözlərim səmimidir.

It's like hearing a beautiful song from a busted old radio,

Elə bil köhnə qırıq radioda gözəl mahnı eşidirsən

and it's nice of you to keep the radio around the house.

və radionu evdə saxlamağın alicənablığını göstərir.

Annie Perasa: If I don't have a note on the kitchen table,

Ənni Perasa: Mətbəx stolunun üstündə

I think there's something wrong.

qeyd olmasa, nəsə çatışmır.

You write a love letter to me every morning.

Hər səhər mənə sevgi məktubu yazırsan.

DP: Well, the only thing that could possibly be wrong

DP: Tək səbəb o ola bilər ki,

is I couldn't find a silly pen.

lənətə gəlmiş qələmi tapmayım.

AP: To my princess:

AP: Şəhzadəmə:

The weather outside today is extremely rainy.

Bu gün güclü yağış yağır.

I'll call you at 11:20 in the morning.

Sənə səhər 11:20-də zəng vuracam.

DP: It's a romantic weather report.

DP: Romantik bir hava proqnozudur.

AP: And I love you. I love you. I love you.

AP: Və mən səni sevirəm. Sevirəm. Sevirəm.

DP: When a guy is happily married, no matter what happens at work,

DP: Kişinin xoşbəxt evliliyi olanda

no matter what happens in the rest of the day,

işdə, yaxud günün geri qalanında nə

there's a shelter when you get home,

baş verdiyinin önəmi yoxdur. Ev

there's a knowledge knowing that you can hug somebody

sığınacaqdır, onu qucaqlayanda səni pilləkəndən atıb

without them throwing you downstairs and saying, "Get your hands off me."

"Əllərini çək" deməyəcəyindən əmin olmaqdır.

Being married is like having a color television set.

Evli olmaq rəngli televizora sahib olmaq kimidir.

You never want to go back to black and white.

Heç vaxt ağ-qaraya qayıtmaq istəməzsən.

(Laughter)

(Gülüş)

DI: Danny was about five feet tall

DI: Deni 1 m yarımlıq boyu, çəp gözləri,

with crossed eyes and one single snaggletooth,

qırıq dişi ilə balaca barmağında

but Danny Perasa had more romance in his little pinky

Hollivudun bütün aparıcı kişilərindən

than all of Hollywood's leading men put together.

daha çox romantikaya sahib idi.

What else have I learned?

Daha nə öyrənmişəm?

I've learned about the almost unimaginable capacity

Insan ruhu təsəvvürolunmaz

for the human spirit to forgive.

bir əfv qabiliyyətinə malik imiş.

I've learned about resilience and I've learned about strength.

Dözüm və güc barədə öyrənmişəm.

Like an interview with Oshea Israel and Mary Johnson.

Oşi Israel və Meri Consonla müsahibədəki kimi.

When Oshea was a teenager, he murdered Mary's only son,

Oşi yeniyetmə vaxtı Merinin tək oğlu

Laramiun Byrd, in a gang fight.

Laramiun Bördü dava əsnasında öldürmüşdü.

A dozen years later, Mary went to prison

Illər sonra Meri övladını həyatından

to meet Oshea and find out who this person was

məhrum edənin kim olduğunu

who had taken her son's life.

öyrənmək üçün həbsxanaya getdi.

Slowly and remarkably, they became friends,

Onlar getdikcə dostlaşdılar,

and when he was finally released from the penitentiary,

Oşi islah evindən azad edildikdə

Oshea actually moved in next door to Mary.

Merinin qonşuluğuna köçdü.

This is just a short excerpt of a conversation they had

Bu onların söhbətindən

soon after Oshea was freed.

qısa bir fraqmentdir.

(Video) Mary Johnson: My natural son is no longer here.

(Video) Meri Conson: Doğma oğlum artıq burada deyil.

I didn't see him graduate, and now you're going to college.

Onun məzuniyyətini görmədim və indi sən universitetə gedirsən.

I'll have the opportunity to see you graduate.

Sənin məzuniyyətini görə biləcəm.

I didn't see him get married.

Onun toyunu görmədim.

Hopefully one day, I'll be able to experience that with you.

Ümid edirəm bir gün sənin evləndiyini görəcəm.

Oshea Israel: Just to hear you say those things and to be

Oşi Israel: Bunları deməyin və həyatımda

in my life in the manner in which you are is my motivation.

bu mövqedə olmağın motivasiya verir.

It motivates me to make sure that I stay on the right path.

Doğru yolda olduğuma inandırır.

You still believe in me,

Sənə hiss etdirdiyim ağrıya rəğmən

and the fact that you can do it despite how much pain I caused you,

hələ də mənə inanmağın

it's amazing.

valehedicidir.

MJ: I know it's not an easy thing to be able to share our story together,

MC: Bilirəm, hekayəmizi bir-birimizlə bölüşmək,

even with us sitting here looking at each other right now.

hətta indi bir-birimizə baxmaq belə asan deyil.

I know it's not an easy thing, so I admire that you can do this.

Elə bildiyim üçün bunu bacarmağına heyranam.

OI: I love you, lady. MJ: I love you too, son.

OI: Sizi sevirəm, xanım. MC: Mən də səni, oğul.

(Applause)

(Alqış)

DI: And I've been reminded countless times of the courage and goodness of people,

DI: Dəfələrlə insanların cəsarətini, yaxşılığını

and how the arc of history truly does bend towards justice.

və tarix oxunun ədalətə tərəf əyilmədiyini xatırlamışam.

Like the story of Alexis Martinez, who was born Arthur Martinez

Çikaqoda Harold Aykes evlərində doğulan Aleksis Martinezin hekayəsi kimi.

in the Harold Ickes projects in Chicago.

Müsahibədə o qızı Lesliyə cavan oğlan olaraq

In the interview, she talks with her daughter Lesley

quldur dəstəsinə qoşulduğunu,

about joining a gang as a young man,

sonra isə həmişə arzusunda olduğu

and later in life transitioning into the woman she was always meant to be.

qadın olmaq xəyalına qovuşduğunu danışıb.

This is Alexis and her daughter Lesley.

Bu Aleksis və qızı Leslidir.

(Audio) Alexis Martinez: One of the most difficult things for me was

(Audio) Aleksis Martinez:

I was always afraid that I wouldn't be allowed

Həyatda ən böyük qorxum

to be in my granddaughters' lives,

nəvələrimdən

and you blew that completely out of the water,

uzaqlaşdırılmaq olub. Amma

you and your husband.

sən və ərin belə etmədiniz.

One of the fruits of that is, in my relationship with my granddaughters,

Bunun bəhrələrindən biri nəvələrimlə münasibətimdir. Belə ki,

they fight with each other sometimes over whether I'm he or she.

bəzən hətta dalaşırlar ki, mən qadınam yoxsa kişi.

Lesley Martinez: But they're free to talk about it.

Lesli Martinez: Amma bundan danışmaqda sərbəstdirlər.

AM: They're free to talk about it, but that, to me, is a miracle.

AM: Əlbəttə, amma bu mənə möcüzə kimi gəlir.

LM: You don't have to apologize. You don't have to tiptoe.

LM: Üzr istəməli, ya da gizlənməli deyilsən.

We're not going to cut you off, and that's something I've always

Əlaqəni kəsməyəcəyik. Və sənə

wanted you to just know, that you're loved.

həmişə demək istəmişəm ki, sevilirsən.

AM: You know, I live this every day now.

AM: Indi hər gün yaşadığımı hiss edirəm.

I walk down the streets as a woman, and I really am at peace with who I am.

Küçələrdə qadın kimi gəzir, özümlə yola gedirəm.

I mean, I wish I had a softer voice maybe,

Təbii ki, səsim daha yumşaq olsaydı, yaxşı olardı,

but now I walk in love and I try to live that way every day.

amma sevgi ilə yeriyirəm.

DI: Now I walk in love.

DI: Mən də sevgi ilə yeriyirəm.

I'm going to tell you a secret about StoryCorps.

StoriKorps haqda sizə bir sirr verəcəm.

It takes some courage to have these conversations.

O, cəsarət tələb edir.

StoryCorps speaks to our mortality.

Mənəviyyatınıza ünvanlanır.

Participants know this recording will be heard long after they're gone.

Iştirakçılar bilir ki,o öldükdən sonra səsyazmaya qulaq asanlar olacaq.

There's a hospice doctor named Ira Byock

Ira Byok adlı ölümcül xəstələrə baxan

who has worked closely with us on recording interviews

həkim ölüm ayağındakıların müsahibələrini

with people who are dying.

qeydə alarkən bizimlə olub.

He wrote a book called "The Four Things That Matter Most"

O, insanların özləri yaxud yaxınlarının

about the four things you want to say to the most important people in your life

ölümündən öncə demək istədiyi 4 ifadə haqqında

before they or you die:

"Ən önəmli 4 şey" kitabını yazıb:

thank you, I love you,

Çox sağ ol, Səni sevirəm,

forgive me, I forgive you.

Bağışla məni, Səni əfv edirəm.

They're just about the most powerful words we can say to one another,

Onlar bir-birimizə deyəcəyimiz ən təsirli sözlərdir

and often that's what happens in a StoryCorps booth.

və StoriKorps köşkündə tez-tez deyilir.

It's a chance to have a sense of closure with someone you care about --

Bu qayğısına qaldığınız biriylə sağollaşmaq imkanı kimidir:

no regrets, nothing left unsaid.

nə peşmançılıq, nə başqa söz qalmayıb.

And it's hard and it takes courage,

Çətindir, o anda cəsur olmalısan.

but that's why we're alive, right?

Elə buna görə həyatdayıq, düzdürmü?

So, the TED Prize.

Və TED mükafatı.

When I first heard from TED and Chris a few months ago

TED, Kris və TED mükafatı haqda bir neçə ay öncə

about the possibility of the Prize, I was completely floored.

eşidəndə çox təəccübləndim.

They asked me to come up with a very brief wish for humanity,

Məndən 50-dən az sözlə bəşəriyyət üçün

no more than 50 words.

bir arzuyla gəlməyimi istədilər.

So I thought about it, I wrote my 50 words,

Bu barədə düşündüm və həmin 50 sözü yazdım.

and a few weeks later, Chris called and said, "Go for it."

Bir müddət sonra Kris zəng edib "Bu işin dalınca düş" dedi.

So here is my wish:

Arzum: StoriKorps

that you will help us

sayəsində öyrəndiklərimizi

take everything we've learned through StoryCorps

dünyaya çatdırmaqda

and bring it to the world

bizə kömək edəsiniz ki,

so that anyone anywhere can easily record a meaningful interview

hər yerdə hər kəs birindən belə anlamlı

with another human being which will then be archived for history.

bir müsahibə alsın və hekayə arxivə çevrilsin.

How are we going to do that? With this.

Onu necə edəcəksiniz? Bununla.

We're fast moving into a future where everyone in the world

Dünyamız tezliklə hər kəsin

will have access to one of these,

buna sahib olacağı dövrə keçir.

and it has powers I never could have imagined 11 years ago

O, 11 il bundan öncə StoriKorpsa başlayanda təsəvvürümə

when I started StoryCorps.

gəlməyən qədər çox gücə malikdir.

It has a microphone,

Əsas komponentləri:

it can tell you how to do things,

mikrofonu var,

and it can send audio files.

təlimat verir və

Those are the key ingredients.

audio fayllar göndərir.

So the first part of the wish is already underway.

Arzunun ilk hissəsi artıq fəaliyyətdədir.

Over the past couple of months,

Keçən bir neçə ayda komanda

the team at StoryCorps has been working furiously

applikasiya üçün

to create an app that will bring StoryCorps out of our booths

qızğın iş rejimində olub.

so that it can be experienced by anyone, anywhere, anytime.

Məqsəd StoriKorps istənilən şəxs tərəfindən hər an hər yerdə-

Remember, StoryCorps has always been two people and a facilitator

köşkdən kənarda da istifadə edilsin. Unutmayın, StoriKorps həmişə 2 nəfər və

helping them record their conversation, which is preserved forever,

yardımçıdan ibarət olub. Müsahibə həmişəlik qorunur.

but at this very moment,

Elə bu an onun ictimai beta

we're releasing a public beta version of the StoryCorps app.

versiyasını bazara çıxarırıq.

The app is a digital facilitator that walks you through

Applikasiya

the StoryCorps interview process,

prosesi göstərən,

helps you pick questions,

gözəl StoriKorps müsahibəsi

and gives you all the tips you need

üçün lazımi təlimatlar verən

to record a meaningful StoryCorps interview,

rəqəmsal yönəldicidir.

and then with one tap upload it to our archive at the Library of Congress.

Və onu Konqres Kitabxanamızdakı arxivimizə qoya bilərsiniz.

That's the easy part, the technology.

Texnologiya işin asan tərəfidir.

The real challenge is up to you:

Əsas məsələ sizdən asılıdır:

to take this tool and figure out how we can use it

ondan Amerika və dünya boyunca necə

all across America and around the world,

yararlana biləcəyimizi tapmaq.

so that instead of recording thousands of StoryCorps interviews a year,

Beləliklə, 1 ilə minlərlə müsahibə yerinə,

we could potentially record tens of thousands

on yaxud yüz minlərlə

or hundreds of thousands

və daha çox müsahibə almaq

or maybe even more.

potensialımız olar.

Imagine, for example, a national homework assignment

Təsəvvür edin, ABŞ tarixi keçən hər şagird

where every high school student studying U.S. history across the country

milli ev tapşırığı kimi Şükranlıq bayramı

records an interview with an elder over Thanksgiving,

haqda böyüyündən müsahibə alır.

so that in one single weekend

Tək həftədə bütün Amerika nəsillərinin

an entire generation of American lives and experiences are captured.

həyatı və təcrübəsi qeydə alınır.

(Applause)

(Alqış)

Or imagine mothers on opposite sides of a conflict somewhere in the world

Ya da konfliktin qarşı tərəfindən

sitting down not to talk about that conflict

analar münaqişə haqda

but to find out who they are as people,

danışmayıb özlərindən bəhs etsə,

and in doing so, begin to build bonds of trust;

güvən körpüsü qurular.

or that someday it becomes a tradition all over the world

Ya da 75-ci ad günündə

that people are honored with a StoryCorps interview

StoriKorps müsahibəsi ilə

on their 75th birthday;

şərəfləndirilmək ənənəyə çevrilsin.

or that people in your community

Cəmiyyətdən aplikasiyayla silahlanan şəxslər

go into retirement homes or hospitals or homeless shelters or even prisons

qocalar evi, xəstəxana, evsizlərin sığınacağı, hətta həbsxanalarda

armed with this app to honor the people least heard in our society

ən az səsi eşidilən insanları onunla şərəfləndirsin.

and ask them who they are, what they've learned in life,

Kim olduqları, öyrəndikləri,

and how they want to be remembered.

necə xatırlanmaq istədikləri haqda danışsınlar.

(Applause)

(Alqış)

Ten years ago, I recorded a StoryCorps interview with my dad

10 il əvvəl psixiatr və məşhur gey nümayişçi

who was a psychiatrist, and became a well-known gay activist.

atamdan StoriKorps müsahibəsi aldım.

This is the picture of us at that interview.

Bu o müsahibədən şəklimizdir.

I never thought about that recording until a couple of years ago,

Bir neçə il öncəyə kimi bu səsyazma haqda düşünmürdüm.

when my dad, who seemed to be in perfect health

O vaxta kimi ki sapsağlam,

and was still seeing patients 40 hours a week,

həftədə 40 saat xəstəyə baxan atama

was diagnosed with cancer.

xərçəng diaqnozu qoyuldu.

He passed away very suddenly a few days later.

Bir neçə gün sonra qəfil dünyasını dəyişdi.

It was June 28, 2012,

Bu 2012-ci il 28 iyun- Stounvol

the anniversary of the Stonewall riots.

qiyamının ildönümündə baş verdi.

I listened to that interview for the first time at three in the morning

Müsahibəni ilk dəfə o dünyasını dəyişən gün

on the day that he died.

səhər saat 3-də dinlədim.

I have a couple of young kids at home,

Evdə balaca uşaqlarım var və bilirəm ki,

and I knew that the only way they were going to get to know this person

onların həyatımda çox əhəmiyyətli olmuş

who was such a towering figure in my life would be through that session.

bu böyük insanı tanımağı üçün tək vasitə bu seansdır.

I thought I couldn't believe in StoryCorps any more deeply than I did,

StoriKorpsun gücünə bundan daha çox inana bilməzdim.

but it was at that moment

O gün müsahibələrin önəmini tam

that I fully and viscerally grasped the importance of making these recordings.

və duyğusal olaraq anladım.

Every day, people come up to me

Hər gün insanlar mənə deyir:

and say, "I wish I had interviewed my father or my grandmother or my brother,

"Kaş atamı, ya nənəmi, qardaşımı intervyu edərdim.

but I waited too long."

Çox uzun müddət gözlədim."

Now, no one has to wait anymore.

Daha heç kim gözləməli deyil.

At this moment,

Çoxumuzun ünsiyyətinin keçici

when so much of how we communicate is fleeting and inconsequential,

və nəticəsiz vaxtında davamlı,

join us in creating this digital archive

vacib danışıqların rəqəmsal

of conversations that are enduring and important.

arxivi üçün öz töhfənizi verin.

Help us create this gift to our children,

Övladlarımız üçün hədiyyə,

this testament to who we are as human beings.

özümüz üçün vəsiyyət olsun.

I hope you'll help us make this wish come true.

Ümid edirəm, bu arzunu reallaşdıracaqsınız.

Interview a family member, a friend or even a stranger.

Ailə üzvünüz, dostunuz hətta yad adamdan müsahibə alın.

Together, we can create an archive of the wisdom of humanity,

Bəşər kamilliyinin

and maybe in doing so,

arxivini birlikdə yaradaq.

we'll learn to listen a little more and shout a little less.

Bəlkə daha çox öyrənməyi, daha az qışqırmağı öyrəndik.

Maybe these conversations will remind us what's really important.

Bu söhbətlər nəyin önəm kəsb etdiyini xatırladacaq.

And maybe, just maybe,

Bəlkə elə bu bizə

it will help us recognize that simple truth

hər bir həyatın eyni dərəcədə

that every life, every single life,

əhəmiyyət kəsb etdiyi

matters equally and infinitely.

gerçəyini xatırlatdı.

Thank you very much.

Çox sağ olun.

(Applause)

(Alqış).

Thank you. Thank you.

Sağ olun. Təşəkkürlər.

(Applause)

(Alqış)

Thank you.

Sağ olun.

(Applause)

(Alqışlar)