Why some people are more altruistic than others | Abigail Marsh

Translator: salome tsomaia Reviewer: Levan Lashauri

There's a man out there, somewhere,

სადღაც არსებობს ერთი კაცი,

who looks a little bit like the actor Idris Elba,

რომელიც ცოტათი მსახიობ იდრის ელბას ჰგავს,

or at least he did 20 years ago.

ან 20 წლის წინ მაინც ჰგავდა.

I don't know anything else about him,

მის შესახებ არაფერი ვიცი,

except that he once saved my life

გარდა იმისა, რომ ერთხელ ჩემს გადასარჩენად,

by putting his own life in danger.

საკუთარი სიცოცხლე ჩააგდო საფრთხეში.

This man ran across four lanes of freeway traffic in the middle of the night

ამ მამაკაცმა შუაღამით, გზატკეცილის ოთხი ტრასა,

იმიტომ გადმოირბინა, რომ უსაფრთხო ადგილას გადავეყვანე

to bring me back to safety

after a car accident that could have killed me.

ავტოავარიის შემდეგ, რომელმაც კინაღამ მომკლა.

And the whole thing left me really shaken up, obviously,

ამ ყველაფერმა ცხადია, ძალიან შემძრა,

but it also left me with this kind of burning, gnawing need

მაგრამ ამასთანავე დამიტოვა აკვიატებული მოთხოვნილება,

to understand why he did it,

გამეგო მისი საქციელის მიზეზი.

what forces within him caused him to make the choice

რა შინაგანმა ძალებმა უბიძგეს მას, მიეღო გადაწყვეტილება,

that I owe my life to,

რომელსაც სიცოცხლეს ვუმადლი.

to risk his own life to save the life of a stranger?

გაერისკა საკუთარი სიცოცხლე უცნობის გადასარჩენად?

სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ,

In other words, what are the causes of his or anybody else's capacity for altruism?

რა არის მისი, ან სხვების ალტრუისტული უნარების საფუძვლები?

But first let me tell you what happened.

მაგრამ პირველ რიგში, ნება მომეცით გიამბოთ რა მოხდა.

That night, I was 19 years old

იმ საღამოს 19 წლის ვიყავი

and driving back to my home in Tacoma, Washington,

და სახლში მანქანით ვბრუნდებოდი, ტაკომაში, ვაშინგტონში,

down the Interstate 5 freeway,

როდესაც შტატთაშორის I-5 გზატკეცილზე,

when a little dog darted out in front of my car.

წინ პატარა ძაღლი გადმომიხტა.

And I did exactly what you're not supposed to do,

მე კი ზუსტად ისე მოვიქეცი, როგორც არ უნდა მოიქცეთ,

which is swerve to avoid it.

მას რომ ავრიდებოდი გვერდზე გადავუხვიე.

And I discovered why you're not supposed to do that.

მაშინ კი მივხვდი, რატომაც არ უნდა მოიქცეთ ასე.

I hit the dog anyways,

ძაღლს მაინც დავარყი

and that sent the car into a fishtail,

და ამან მანქანა ზიგზაგებზე წაიყვანა,

and then a spin across the freeway,

შემდეგ გზაზე დავტრიალდი,

until finally it wound up in the fast lane of the freeway

სანამ საბოლოოდ,

გზატკეცილის ჩქაროსნულ ტრასაზე მოძრაობის საწინააღმდეგოდ არ აღმოვჩნდი

faced backwards into oncoming traffic

and then the engine died.

და ამ დროს ძრავიც მოკვდა.

And I was sure in that moment that I was about to die too,

იმ მომენტში დარწმუნებული ვიყავი რომ მეც ვკვდებოდი,

but I didn't

მაგრამ ამ მამაკაცის მამაცი ქმედების შედეგად გადავრჩი,

because of the actions of that one brave man

რომელმაც ალბათ გადაწყვეტილება, ავარიულ მდგომარეობაში მყოფი

who must have made the decision

within a fraction of a second of seeing my stranded car

მანქანის დანახვიდან, წამის მეასედებში მიიღო,

to pull over and run across four lanes of freeway traffic

რომ გაეჩერებინა,

სიბნელეში გზატკეცილის ოთხი ტრასა გადმოერბინა

in the dark

და ეხსნა ჩემი სიცოცხლე.

to save my life.

მას შემდეგ კი,

And then after he got my car working again

რაც ჩემი მანქანა აამუშავა, გადამიყვანა უსაფრთხო ადგილას

and got me back to safety and made sure I was going to be all right,

და დარწმუნდა, რომ არაფერი მიჭირდა, გზა განაგრძო.

he drove off again.

ვინაობაც კი არ უთქვამს

He never even told me his name,

და მეც თითქმის დარწმუნებული ვარ,

and I'm pretty sure I forgot to say thank you.

რომ მადლობის გადახდა დამავიწყდა.

So before I go any further,

ამიტომ, სანამ საუბარს განვაგრძობდე,

I really want to take a moment

მინდა ვისარგებლო მომენტით

to stop and say thank you to that stranger.

და იმ უცნობს მადლობა გადავუხადო.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)

I tell you all of this

ამას იმიტომ გიყვებით,

because the events of that night changed the course of my life to some degree.

რომ იმ ღამის მოვლენებმა, ჩემი ცხოვრება რაღაც დოზით შეცვალა.

I became a psychology researcher,

გავხდი ფსიქოლოგიის მკვლევარი და ჩემი საქმიანობა

and I've devoted my work to understanding the human capacity to care for others.

ადამიანის სხვაზე მზრუნველობის უნარის გაგებას მივუძღვენი.

Where does it come from, and how does it develop,

საიდან ჩნდება ეს უნარი? როგორ ვითარდება?

and what are the extreme forms that it can take?

რა უკიდურესი ფორმები შეიძლება მიიღოს?

ეს კითხვები ძალიან მნიშვნელოვანია,

These questions are really important to understanding basic aspects

ადამიანის სოციალური ბუნების ბაზისური ასპექტების გასაგებად.

of human social nature.

A lot of people, and this includes everybody

უამრავ ადამიანს, მათ შორის

from philosophers and economists to ordinary people

ფილოსოფოსებს, ეკონომისტებს და ჩვეულებრივ ადამიანებს მიაჩნიათ,

believe that human nature is fundamentally selfish,

რომ ადამიანი ბუნებით ეგოისტია,

that we're only ever really motivated by our own welfare.

რომ ჩვენ მოტივატორი, მხოლოდ საკუთარი კეთილდღეობაა.

But if that's true, why do some people, like the stranger who rescued me,

მაგრამ თუკი ეს სიმართლეა,

იმ უცნობის მსგავსად, ზოგი რატომ აკეთებს სიკეთეს უანგაროდ?

do selfless things, like helping other people

at enormous risk and cost to themselves?

რატომ იგდებს თავს უზარმაზარ საფრთხეში სხვის დასახმარებლად?

Answering this question

ამ კითხვებზე პასუხი,

requires exploring the roots of extraordinary acts of altruism,

ალტრუიზმის უჩვეულო გამოვლინებების საფუძვლების კვლევას მოითხოვს.

and what might make people who engage in such acts

აგრეთვე, იმის გარკვევას, თუ რა განასხვავებს

different than other people.

მსგავსი გამოვლინებების ავტორებს, სხვა ადამიანებისგან.

But until recently, very little work on this topic had been done.

თუმცა, ბოლო დრომდე, ამ თემასთან დაკავშირებით ცოტა რამ იყო გაკეთებული.

The actions of the man who rescued me

იმ კაცის ქმედება, რომელმაც მე გადამარჩინა

meet the most stringent definition of altruism,

ალტრუიზმის ყველაზე მკაცრ განმარტებას შეესაბამება,

which is a voluntary, costly behavior

რაც სხვისი დახმარების სურვილით მოტივირებული,

motivated by the desire to help another individual.

ნებაყოფლობითი, სარისკო საქციელია.

So it's a selfless act intended to benefit only the other.

ასე რომ, ეს მხოლოდ სხვის სასარგებლოდ განზრახული,

თავგანწირული ქმედება იყო.

What could possibly explain an action like that?

რას შეუძლია ასეთი ქმედების ახსნა? ერთი პასუხი ცხადია, თანაგრძნობაა,

One answer is compassion, obviously,

რაც ალტრუიზმის მთავარი მამოძრავებელი ძალაა.

which is a key driver of altruism.

But then the question becomes,

მაგრამ მაშინ ჩნდება კითხვა,

why do some people seem to have more of it than others?

რატომ აქვს ზოგიერთს ეს უნარი სხვებზე მეტად განვითარებული?

And the answer may be that the brains of highly altruistic people

და ამის პასუხი შეიძლება იყოს ის, რომ მეტად ალტრუისტული ადამიანების ტვინი

are different in fundamental ways.

ფუნდამენტურად განსხვავებულია,

მაგრამ ამ განსხვავების გარკვევა,

But to figure out how,

I actually started from the opposite end,

სინამდვილეში საპირისპირო მხრიდან,

ფსიქოპათებიდან დავიწყე.

with psychopaths.

ადამიანის ბუნების ბაზისური ასპექტების შესწავლის მიღებული მიდგომა,

A common approach to understanding basic aspects of human nature,

როგორც მაგალითად სხვა ადამიანების დახმარების სურვილის შესწავლის შემთხვევაში,

like the desire to help other people,

is to study people in whom that desire is missing,

იმ ადამიანების შესწავლაა, რომლებსაც ეს სურვილი არ გააჩნიათ.

and psychopaths are exactly such a group.

ფსიქოპათები კი, სწორედ ამ ჯგუფს მიეკუთვნებიან.

Psychopathy is a developmental disorder

ფსიქოპათია განვითარების დარღვევაა,

with strongly genetic origins,

რომელსაც მძლავრი გენეტიკური საწყისები აქვს

and it results in a personality that's cold and uncaring

და იწვევს პიროვნების გულგრილ, გაუფრთხილებელ,

and a tendency to engage in antisocial and sometimes very violent behavior.

ანტისოციალურ და ზოგჯერ ძალადობრივ ქცევას.

ერთხელ მე და ჩემმა კოლეგებმა ფსიქიკური ჯანმრთელობის ეროვნულ ინსტიტუტში

Once my colleagues and I at the National Institute of Mental Health

conducted some of the first ever brain imaging research

ერთ-ერთი პირველი ტვინის ასახვითი კვლევა ჩავატარეთ

of psychopathic adolescents,

ფსიქოპათ მოზარდებზე

and our findings, and the findings of other researchers now,

და ჩვენმა და ახლა უკვე სხვა მკვლევარების შედეგებმა აჩვენეს,

have shown that people who are psychopathic

რომ ფსიქოპათებს,

pretty reliably exhibit three characteristics.

სამი საკმაოდ დამახასიათებელი თვისება აქვთ.

First, although they're not generally insensitive to other people's emotions,

პირველი, მიუხედავად იმისა რომ ზოგადად, სხვისი ემოციის მიმართ გულგრილები არ არიან,

they are insensitive to signs that other people are in distress.

ტანჯვაში მყოფი ადამიანების მიმართ უგრძნობები არიან.

And in particular,

კერძოდ,

they have difficulty recognizing fearful facial expressions like this one.

მათ ასეთი შეშინებული გამომეტყველების ამოცნობა უჭირთ.

And fearful expressions convey urgent need and emotional distress,

ის კი გადაუდებელ საჭიროებას და ემოციურ განსაცდელს გადმოსცემს,

and they usually elicit compassion and a desire to help

რაც ჩვეულებრივ თანაგრძნობას და დახმარების სურვილს აჩენს ხოლმე,

in people who see them,

ადამიანებში, რომლებიც ამას ხედავენ.

so it makes sense that people who tend to lack compassion

ლოგიკურია, რომ ადამიანი რომელსაც თანაგრძნობის ნაკლებობა აქვს,

also tend to be insensitive to these cues.

ამ მინიშნებების მიმართ არასენსიტიურია.

The part of the brain

that's the most important for recognizing fearful expressions

ტვინის იმ ნაწილს, რომელიც შეშინებული გამომეტყველების ამოცნობაზეა პასუხისმგებელი

is called the amygdala.

ამიგდალა ეწოდება.

There are very rare cases of people who lack amygdalas completely,

ძალიან იშვიათია ისეთი ადამიანი, რომელსაც ამიგდალა საერთოდ არ აქვს

and they're profoundly impaired in recognizing fearful expressions.

და ისინი შეშინებული გამომეტყველების ამოცნობაში აბსოლიტურად შეზღუდულები არიან.

And whereas healthy adults and children

მაშინ როცა ჯანმრთელი ზრდასრულების და ბავშვების ამიგდალაში

usually show big spikes in amygdala activity

დიდი აქტივობა ფიქსირდება, როცა შეშინებულ გამომეტყველებას ხედავენ.

when they look at fearful expressions,

psychopaths' amygdalas are underreactive to these expressions.

ფსიქოპათების ამიგდალა,

მსგავსი გამომეტყველებების მიმართ პასიურია.

Sometimes they don't react at all,

ზოგჯერ ისინი საერთოდ არ რეაგირებენ,

which may be why they have trouble detecting these cues.

რაც შეიძლება იყოს იმის მიზეზი, რომ მინიშნებებს ვერ ხვდებიან.

Finally, psychopaths' amygdalas are smaller than average

და ბოლოს, ფსიქოპატების ამიგდალა საშუალოზე

by about 18 or 20 percent.

დაახლოებით 18 ან 20 პროცენტით პატარაა.

So all of these findings are reliable and robust,

ყველა ეს მიღებული შედეგი.

სანდოა და ზუსტი

and they're very interesting.

და ძალიან საინტერესო,

But remember that my main interest

მაგრამ გაიხსენეთ ჩემი მთავარი ინტერესი იმის გაგება კი არაა,

is not understanding why people don't care about others.

თუ რატომ არ ზრუნავენ ადამიანები სხვებზე, არამედ იმისი, თუ რატომ ზრუნავენ.

It's understanding why they do.

So the real question is,

ანუ მთავარი კითხვაა,

შეუძლია უჩვეულო ალტრუიზმს,

could extraordinary altruism,

რაც ფსიქოპათიის საპირისპიროა,

which is the opposite of psychopathy

in terms of compassion and the desire to help other people,

თანაგრძნობის და სხვისი დახმარების კუთხით,

აღმოცენდეს ისეთ ტვინში,

emerge from a brain that is also the opposite of psychopathy?

რომელიც ასევე ფსიქოპათის საპირისპროა?

A sort of antipsychopathic brain,

ასე ვთქვათ, ანტიფსიქოპათურ ტვინში,

better able to recognize other people's fear,

რომელსაც უკეთ შეუძლია სხვების შიშის ამოცნობა

და მისი ამიგდალა კი, რომელიც უფრო მეტად რეაგირებს ასეთ გამომეტყველებაზე,

an amygdala that's more reactive to this expression

and maybe larger than average as well?

შეიძლება საშუალოზე უფრო დიდიც იყოს?

As my research has now shown,

როგორც ჩემმა კვლევა აჩვენა,

all three things are true.

სამივე ეს მოსაზრება სწორია.

And we discovered this

by testing a population of truly extraordinary altruists.

ჩვენი კი, ეს ყველაფერი, მართლაც უჩვეულო ალტრუისტთა ჯგუფის

შესწავლით აღმოვაჩინეთ.

These are people who have given one of their own kidneys

ესენი არიან ადამიანები, რომლებმაც თავიანთი თირკმელი,

to a complete stranger.

სრულიად უცნობს მისცეს.

So these are people who have volunteered to undergo major surgery

ანუ სერიოზული ოპერაცია იმისთვის გაიკეთეს,

so that one of their own healthy kidneys can be removed

რომ საკუთარი, ერთ-ერთი ჯანმრთელი თირკმლი ამოეკვეთათ

and transplanted into a very ill stranger

და ავადმყოფი უცნობისთის გადაენერგათ,

that they've never met and may never meet.

რომელსაც ალბათ არც მანამდე და არც შემდეგ შეხვდებოდნენ.

"Why would anybody do this?" is a very common question.

"ასე რატომ უნდა მოიქცეს ვინმე?" ეს კითხვა ხშირად ისმის,

And the answer may be

რომლის პასუხი შეიძლება იყოს ის,

that the brains of these extraordinary altruists

რომ ამ უჩვეულო ალტრუისტების ტვინებს

have certain special characteristics.

განსაკუთრებული თვისებები გააჩნიათ.

They are better at recognizing other people's fear.

ისინი უკეთესად იცნობენ სხვების შიშებს.

They're literally better at detecting when somebody else is in distress.

უკეთ ავლენენ, როცა ადამიანი ტანჯვაშია.

This may be in part because their amygdala is more reactive to these expressions.

ნაწილობრივ ეს ალბათ იმითაა გამოწვეული, რომ მათი ამიგდალა

ასეთ გამომეტყველებებზე უფრო მეტად რეაგირებს.

And remember, this is the same part of the brain that we found

გაიხსენეთ, ეს ტვინის ის უბანია, რომელიც ფსიქოპათებში პასიური იყო.

was underreactive in people who are psychopathic.

საბოლოოდ კი მინდა გითხრათ, რომ მათი ამიგდალა საშუალოზე

And finally, their amygdalas are larger than average as well,

დაახლოებით 8 პროცენტით დიდია.

by about eight percent.

So together, what these data suggest

მაშ, რასაც ეს მონაცემები ერთიანობაში გვიჩვენებს,

is the existence of something like a caring continuum in the world

მსოფლიოში რაღაც მზრუნველობის სპექტრის მსგავისის არსებობაა,

that's anchored at the one end by people who are highly psychopathic,

რომლის ერთი ბოლოში ფსიქოფატები არიან,

and at the other by people who are very compassionate

ხოლო მეორე ბოლოში მაღალი თანაგრძნობის ადამიანები,

and driven to acts of extreme altruism.

რომელთაც უკიდურესი ალტრუიზმი ამოძრავებთ.

But I should add that what makes extraordinary altruists so different

ასევე უნდა დავამატო, რომ უჩვეულო ალტრუისტებს

is not just that they're more compassionate than average.

მხოლოდ ის კი არ განასხვავებს, რომ ისინი

They are,

საშუალოზე მეტად თანამგრძნობები არიან, თუმცა ეს ნამვილად ასეა,

but what's even more unusual about them

is that they're compassionate and altruistic

არამედ რაც კიდევ უფრო უჩვეულოა,

not just towards people who are in their own innermost circle

ისინი თანამგრძნობები და ალტრუისტები არიან,

of friends and family. Right?

არა მხოლოდ მათი უახლოესი წრის მიმართ, როგორიცაა სამეგობრო, ან ოჯახი.

Because to have compassion for people that you love and identify with

იმ ადამიანებისადმი თანაგრძნობა

is not extraordinary.

რომლებიც გიყვართ და აღიარებთ. სულაც არაა უჩვეულო.

ნამდვილად უჩვეულო ალტრუისტების თანაგრძნობა ბევრად შორს მიდის.

Truly extraordinary altruists' compassion extends way beyond that circle,

ის მათ ფართო სანაცნობო წრესაც კი სცდება და იმ ადამიანებზე ვრცელდება,

even beyond their wider circle of acquaintances

to people who are outside their social circle altogether,

რომლებიც მთლიანად მათი სოციალური წრის მიღმა იმყოფებიან,

total strangers,

აბსოლიტურად უცნობებზე,

just like the man who rescued me.

იმ კაცის მსგავსად, რომელმაც გადამარჩინა.

And I've had the opportunity now to ask a lot of altruistic kidney donors

და ახლა მაქვს შესაძლებლობა ვკითხო უამრავ ალტრუისტ თირკმელის დონორს,

how it is that they manage to generate such a wide circle of compassion

როგორ ახერხებენ ამხელა თანაგრძნობის გამოჩენას

that they were willing to give a complete stranger their kidney.

და სრულიად უცნობს თავიანთი სურვილით აძლევენ თირკმელს.

აღმოვაჩინე, რომ მათ ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა უჭირთ.

And I found it's a really difficult question for them to answer.

ვეკითხები: "როგორ ხდება, რომ ბევრისგან განსხვავებით

I say, "How is it that you're willing to do this thing

when so many other people don't?

ამის გაკეთების სურვილი გაქვთ?

You're one of fewer than 2,000 Americans

თქვენ 2000 -ზე ნაკლები ამერიკელიდან ერთ-ერთი ხართ,

who has ever given a kidney to a stranger.

ვისაც უცნობისთვის ოდესმე თირკმელი მიუცია.

What is it that makes you so special?"

რა არის თქვენში ასეთი განსაკუთრებული?"

და რას მპასუხობენ?

And what do they say?

ამბობენ რომ: "არაფერი"

They say, "Nothing.

არაფერია განსაკუთრებული.

There's nothing special about me.

მეც ყველასნაირი ვარ."

I'm just the same as everybody else."

ვფიქრობ, ეს მრავლისმთქმელი პასუხია,

And I think that's actually a really telling answer,

რადგან ის გვეუბნება, რომ ამ ალტრუისტების წრე ასე კი არ გამოიყურება,

because it suggests that the circles of these altruists don't look like this,

they look more like this.

არამედ უფრო ასე.

They have no center.

მათ არ აქვთ ცენტრი.

These altruists literally don't think of themselves

ეს ალტრუისტები საკუთარ თავს,

as being at the center of anything,

ცენტრალურ ფიგურად არ აღიქვამენ

არ ფიქრობენ, რომ სხვაზე მეტად მნიშვნელოვნები, ან უკეთესები არიან.

as being better or more inherently important than anybody else.

როდესაც ერთ ალტრუისტს ვკითხე, თუ რატომ იყო

When I asked one altruist why donating her kidney made sense to her,

თირკმლის გაცემა მისთვის მნიშვნელოვანი,

she said, "Because it's not about me."

მან მიპასუხა: "იმიტომ რომ მხოლოდ ჩემზე არ არის."

კიდევ ერთმა მიპასუხა:

Another said,

"მე განსხვავებული არ ვარ. არ ვარ უნიკალური.

"I'm not different. I'm not unique.

თქვენი კვლევა იმას დაადგენს, რომ მეც თქვენნაირი ვარ."

Your study here is going to find out that I'm just the same as you."

ვფიქრობ, ეგოცენტრიზმის უქონლობის საუკეთესო სახელწოდებაა

I think the best description for this amazing lack of self-centeredness

is humility,

თავმდაბლობა,

რომელიც ნეტარი ავგუსტინეს თქმით,

which is that quality that in the words of St. Augustine

ადამიანს ანგელოზად აქცევს.

makes men as angels.

რატომ არის ასე?

And why is that?

It's because if there's no center of your circle,

იმიტომ რომ თუკი თქვენს წრეს ცენტრი არ აქვს,

there can be no inner rings or outer rings,

მაშინ არც შიდა და გარე რგოლები იარსებებს,

არავინ იქნება ისეთი, ვინც ვინმეზე მეტად, ან ნაკლებად იმსახურებს

nobody who is more or less worthy of your care and compassion

თქვენს მზრუნველობასა და თანაგრძნობას.

than anybody else.

And I think that this is what really distinguishes extraordinary altruists

და მე ვფიქრობ სწორედ ეს არის ის, რაც გამორჩეულ ალტრუისტებს

ჩვეულებრივი ადამიანებისგან განასხვავებთ.

from the average person.

But I also think that this is a view of the world that's attainable by many

მაგრამ ამასთანავე ვფიქრობ, რომ ბევრი შეძლებს

and maybe even most people.

ამ მსოფლმხედველობის გათავისებას. შეიძლება უმეტესობაც კი.

And I think this because at the societal level,

ასე იმიტომ ვფიქრობ, რომ სოციალურ დონეზე,

expansions of altruism and compassion are already happening everywhere.

ალტრუიზმისა და თანაგრძნობის გაფართოება უკვე ყველგან ხდება.

The psychologist Steven Pinker and others have shown

ფსიქოლოგმა სტივენ პინკერმა და სხვებმა გვიჩვენეს,

that all around the world people are becoming less and less accepting

რომ მსოფლიოს მასშტაბით, სულ უფრო ნაკლები ადამიანისთვისაა

of suffering in ever-widening circles of others,

სხვების ტანჯვა მისაღები,

რამაც ყველა სახის სისასტიკისა და ძალადობის კლებამდე მიგვიყვანა,

which has led to declines of all kinds of cruelty and violence,

ცხოველებზე და ოჯახში ძალადობით დაწყებული,

from animal abuse to domestic violence to capital punishment.

სიკვდილით დასჯით დამთავრებული.

ასევე ამან ყველა სახის ალტრუიზმის ზრდა გამოიწვია.

And it's led to increases in all kinds of altruism.

ასი წლის წინ ადამიანებს ალბათ სასაცილოდ არ ეყოფოდათ

A hundred years ago, people would have thought it was ludicrous

სრულიად უცნობისთვის

how normal and ordinary it is

სისხლის, ან ძვლის ტვინის გაცემა,

for people to donate their blood and bone marrow

რაც დღეს სრულიად ნორმალური და ჩვეულებრივი მოვლენაა.

to complete strangers today.

Is it possible that a hundred years from now

ნუთუ შესაძლებელია ასი წლის შემდეგ, რომ ადამიანებმა

people will think that donating a kidney to a stranger

თირკმლის სრულიად უცნობისთვის გაცემა,

is just as normal and ordinary

as we think donating blood and bone marrow is today?

ჩვეულებრივად და ნორმალურად მიიღონ,

როგორც დღეს ჩვენ ეს სისხლსა და ძვლის ტვინზე მიგვაჩნია?

Maybe.

So what's at the root of all these amazing changes?

შესაძლებელია.

რა იმალება ამ გასაოცარი ცვლილებების უკან?

In part it seems to be

როგორც ჩანს, ნაწილობრივ

increases in wealth and standards of living.

კეთილდღეობისა და ცხოვრების დონის გაუმჯობესება.

როცა საზოგადოებები უფრო შეძლებული ხდება,

As societies become wealthier and better off,

ადამიანები ყურადღებას გარესამყაროსკენ მიმართავენ,

people seem to turn their focus of attention outward,

რასაც შედეგად უცნობების მიმართ ყველა სახის ალტრუიზმის ზრდა მოჰყვება,

and as a result, all kinds of altruism towards strangers increases,

მოხალისეობიდან საქველმოქმედო დახმარებამდე

from volunteering to charitable donations and even altruistic kidney donations.

და თვით თირკმლის ალტრუისტულ შემოწირულობამდეც.

But all of these changes also yield

მაგრამ ყველაფერ ამას უცნაური და პარადოქსულ შედეგიც მოჰყვება.

a strange and paradoxical result,

მიუხედავად იმისა, რომ მსოფლიო უფრო უკეთეს და ჰუმანურ ადგილად იქცევა,

which is that even as the world is becoming a better and more humane place,

როგორც ხდება კიდეც,

which it is,

there's a very common perception that it's becoming worse

ამასთანავე არსებობს გავრცელებული შეხედულება,

and more cruel, which it's not.

რომ ის უარესდება და უფრო სასტიკი ხდება, რაც არასწორია.

And I don't know exactly why this is,

ზუსტად არ ვიცი ასე რატომ ხდება,

but I think it may be that we now just know so much more

მაგრამ ალბათ, უბრალოდ დღესდღეობით ბევრად მეტი ვიცით,

about the suffering of strangers in distant places,

შორს მყოფი, უცნობი ადამიანების ტანჯვის შესახებ

and so we now care a lot more

და შესაბამისად ბევრად მეტად გვაღელვებს,

about the suffering of those distant strangers.

ეს შორს მყოფი უცნობების ტანჯვა.

But what's clear is the kinds of changes we're seeing show

ცხადია, ცვლილებები, რომლებსაც ვხედავთ გვიჩვენებს,

that the roots of altruism and compassion

რომ ალტრუიზმისა და თანაგრძნობის საფუძვლები

are just as much a part of human nature as cruelty and violence,

ადამიანის ბუნების ისეთივე განუყოფელი ნაწილია, როგორც სისატიკე და ძალადობა,

maybe even more so,

შეიძლება უფრო მეტადაც კი.

and while some people do seem to be inherently more sensitive

თუმცა ზოგიერთები თითქოს უფრო მეტად სენსიტიურები არიან

ტანჯული შორეული უცნობების მიმართ,

to the suffering of distant others,

I really believe that the ability to remove oneself

მე ნამდვილად მჯერა,

რომ თანაგრძნობის წრის ისე გაფართოება, რომ მასში უცნობებიც მოექცნენ

from the center of the circle

and expand the circle of compassion outward to include even strangers

და საკუთარი თავის ამ წრის ცენტრიდან მოშორება,

is within reach for almost everyone.

თითქმის ყველას ხელეწიფება.

მადლობა.

Thank you.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)