Peter Singer: The why and how of effective altruism

677,251 views ・ 2013-05-20

TED


გთხოვთ, ორჯერ დააწკაპუნოთ ქვემოთ მოცემულ ინგლისურ სუბტიტრებზე ვიდეოს დასაკრავად.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Translator: Levan Lashauri Reviewer: Mate Kobalia
00:12
There's something that I'd like you to see.
1
12868
3605
რაღაც მინდა გაჩვენოთ.
00:16
(Video) Reporter: It's a story that's deeply unsettled
2
16473
2484
[ვიდეო] წამყვანი: ამ ისტორიამ ღრმად შეაშფოთა
00:18
millions in China:
3
18957
2054
მილიონობით ადამიანი ჩინეთში:
00:21
footage of a two-year-old girl
4
21011
1880
ვიდეო, რომელშიც ორი წლის გოგოს
00:22
hit by a van and left bleeding in the street by passersby,
5
22891
4552
ფუგრონი დაეჯახა და გასისხლიანებული დარჩა გამვლელების ყურადღების მიღმა
00:27
footage too graphic to be shown.
6
27443
3240
ვიდეო ზედმეტად მძიმეა საჩვენებლად.
00:30
The entire accident is caught on camera.
7
30683
2680
მთელი უბედური შემთხვევა, კამერაზე აღიბეჭდა.
00:33
The driver pauses after hitting the child,
8
33363
2808
მძღოლი აჩერებს მანქანას, მას შემდეგ რაც ბავშვს დაეჯახა,
00:36
his back wheels seen resting on her for over a second.
9
36171
3912
მისი უკანა საბურავები ბავშვზეა წამზე ცოტა მეტ ხანს.
00:40
Within two minutes, three people pass two-year-old Wang Yue by.
10
40083
3945
2 წუთის განმავლობაში, სამი გამვლელი ჩაუვლის 2 წლის ვან იუს.
00:44
The first walks around the badly injured toddler completely.
11
44028
3684
პირველი შეუხედავად მოუვლის დაზარალებულ მცირეწლოვანს.
00:47
Others look at her before moving off.
12
47712
3323
სხვები შეხედავენ და მერე მიდიან.
00:53
Peter Singer: There were other people
13
53540
1267
პიტერ სინგერი: იყო სხვა ხალხი
00:54
who walked past Wang Yue,
14
54807
2327
ვინც ჩაუარა ვან იუს
00:57
and a second van ran over her legs
15
57134
1719
და მეორე ფუგრონმა გადაუარა ფეხებზე,
00:58
before a street cleaner raised the alarm.
16
58853
3216
სანამ მეეზოვემ არ ატეხა განგაში.
01:02
She was rushed to hospital, but it was too late. She died.
17
62069
5201
ის გააქანეს საავადმყოფოში, მაგრამ უკვე გვიანი იყო. ის მოკვდა.
01:07
I wonder how many of you, looking at that,
18
67270
3808
მაინტერესებს ამის შემხედვარე, რამდენი თქვენგანმა უთხარით
01:11
said to yourselves just now, "I would not have done that.
19
71078
3683
საკუთარ თავებს: "მე ამას არ ვიზამდი.
01:14
I would have stopped to help."
20
74761
2204
მე გავჩერდებოდი დასახმარებლად"
01:16
Raise your hands if that thought occurred to you.
21
76965
3900
აწიეთ ხელი თუ ასე იფიქრეთ.
01:20
As I thought, that's most of you.
22
80865
2876
ასეც ვიცოდი, უმეტესობა თქვენგანი.
01:23
And I believe you. I'm sure you're right.
23
83741
1967
და მე მჯერა თქვენი. დარწმუნებული ვარ მართლები ხართ,
01:25
But before you give yourself too much credit,
24
85708
3239
მაგრამ სანამ საკუთარ თავებს ზემდეტად შეაქებდეთ,
01:28
look at this.
25
88947
1662
შეხედეთ ამას.
01:30
UNICEF reports that in 2011,
26
90609
4176
იუნისეფი იტყობინება რომ 2011 წელს,
01:34
6.9 million children under five
27
94785
3949
6.9 მილიონი 5 წლამდე ბავშვი
01:38
died from preventable, poverty-related diseases.
28
98734
5452
დაიღუპა პრევენცირებადი, სიღარიბესთან დაკავშირებული დაავადებისგან.
01:44
UNICEF thinks that that's good news
29
104186
2262
იუნისეფის აზრით ეს კარგი სიახლეა,
01:46
because the figure has been steadily coming down
30
106448
3178
რადგან რიცხვები სტაბილურად მცირდება
01:49
from 12 million in 1990. That is good.
31
109626
4053
1990 წლის 12 მილიონიდან. ეს კარგია,
01:53
But still, 6.9 million
32
113679
3104
მაგრამ მაინც 6.9 მილიონი,
01:56
is 19,000 children dying every day.
33
116783
5324
არის 19 000 ბავშვის სიკვდილი ყოველ დღე.
02:02
Does it really matter
34
122107
2786
აქვს კი იმას მნიშვნელობა,
02:04
that we're not walking past them in the street?
35
124893
2905
რომ ჩვენ არ ჩავუვლით ხოლმე მათ ქუჩაში?
02:07
Does it really matter that they're far away?
36
127798
5218
აქვს კი იმას მნიშვნელობა, რომ ისინი შორს არიან?
02:13
I don't think it does make a morally relevant difference.
37
133016
3418
მე არ ვფიქრობ, რომ ამას მორალური მნიშვნელობა აქვს.
02:16
The fact that they're not right in front of us,
38
136434
2408
ის ფაქტი, რომ ისინი ჩვენს წინაშე არ არიან,
02:18
the fact, of course, that they're of a different nationality
39
138842
2161
ის ფაქტი, რომ ისინი სხვა ნაციონალობის არიან
02:21
or race, none of that seems morally relevant to me.
40
141003
3975
ან სხვა რასის, არცერთი ამ მიზეზთაგანი არ მეჩვენება მორალურად რელევანტური.
02:24
What is really important is,
41
144978
1520
რაც მართლა მნიშვნელოვანია,
02:26
can we reduce that death toll? Can we save
42
146498
4265
შეგვიძლია თუ არა რომ შევაცმიროთ სიკვდილიანობის ეს რიცხვი?
02:30
some of those 19,000 children dying every day?
43
150763
4966
შეგვიძლია გადავარჩინოთ იმ 19 000 ყოველდღიური სიკვდილიდან რამდენიმე?
02:35
And the answer is, yes we can.
44
155729
3618
და პასუხია - დიახ, ჩვენ შეგვიძლია.
02:39
Each of us spends money
45
159347
2543
ყოველი ჩვენგანი ხარჯავს ფულს
02:41
on things that we do not really need.
46
161890
2181
ისეთ რამეებზე, რაც ნამდვილად არ გვჭირდება.
02:44
You can think what your own habit is,
47
164071
1932
შეგიძლიათ გაიხსენოთ რა გაქვთ ჩვევაში.
02:46
whether it's a new car, a vacation
48
166003
2565
არის ეს ახალი მანქანა, მოგზაურობა,
02:48
or just something like buying bottled water
49
168568
2680
თუ ბოთლი წყლის ყიდვის მსგავსი რამ,
02:51
when the water that comes out of the tap
50
171248
2023
მაშინ როცა ონკანიდან მომავალი წყალი,
02:53
is perfectly safe to drink.
51
173271
2530
უსაფრთხოა დასალევად.
02:55
You could take the money you're spending
52
175801
1647
თქვენ შეგიძლიათ ეს ფული,
02:57
on those unnecessary things
53
177448
1895
რომელსაც არა საჭირო რამეებზე ხარჯავთ,
02:59
and give it to this organization,
54
179343
2366
მისცეთ ამ ორგანიზაციას,
03:01
the Against Malaria Foundation,
55
181709
2927
"მალარიის საწინააღმდეგო ფონდს",
03:04
which would take the money you had given
56
184636
2572
რომელიც თქვენს მიერ მიცემულ ფულს
03:07
and use it to buy nets like this one
57
187208
3703
გამოიყენებს ამის მსგავსი ბადეების საყიდლად,
03:10
to protect children like this one,
58
190911
3539
იმისთვის რომ დაიცვას ისეთი ბავშვები როგორც ეს.
03:14
and we know reliably that if we provide nets,
59
194450
4296
ჩვენ ვიცით, რომ თუ მათ ბადეებით უზრუველვყოფთ
03:18
they're used, and they reduce the number of children
60
198746
3402
ეს ამცირებს მალარიისგან დაღუპული
03:22
dying from malaria,
61
202148
2456
ბავშვების რაოდენობას.
03:24
just one of the many preventable diseases
62
204604
2808
მხოლოდ ერთი ბევრი პრევენცირებადი დაავადებიდან,
03:27
that are responsible for some of those 19,000 children
63
207412
3952
რომელიც პაუსიხმგებელია დღეში იმ 19 000-დან
03:31
dying every day.
64
211364
3648
რაღაც რაოდენობის სიკვდილზე.
03:35
Fortunately, more and more people
65
215012
2184
საბედნიეროდ, სულ უფრო მეტი იზიარებს
03:37
are understanding this idea,
66
217196
2514
ამ აზრს
03:39
and the result is a growing movement:
67
219710
3318
და შედეგად გვაქვს მზარდი მოძრაობა:
03:43
effective altruism.
68
223028
2656
ეფექტური ალტრუიზმი.
03:45
It's important because it combines both the heart and the head.
69
225684
4384
ეს მნიშვნელოვანია, რადგან ის იყენებს ორივეს, გონებას და გულს.
03:50
The heart, of course, you felt.
70
230068
1711
გულით თქვენ რა თქმა უნდა იგრძენით.
03:51
You felt the empathy for that child.
71
231779
3143
თქვენ თანაგრძნობით განიმსჭვალეთ იმ ბავშვის მიმართ,
03:54
But it's really important to use the head as well
72
234922
4034
მაგრამ ასევე მნიშვნელოვანია გონების გამოყენებაც.
03:58
to make sure that what you do is effective and well-directed,
73
238956
4793
იმისთვის რომ დარმწუნდეთ, რასაც აკეთებთ არის ეფექტური და სწორად მიმართული.
04:03
and not only that, but also I think reason helps us
74
243749
4334
რაციონალიზმი გვახმარება არა მხოლოდ ამაში, არამედ იმის გაგებაშიც,
04:08
to understand that other people, wherever they are,
75
248083
3769
რომ სხვა ადამიანები, სადაც არ უნდა იყვნენ ისინი,
04:11
are like us, that they can suffer as we can,
76
251852
3591
ჩვენნაირები არიან და რომ მათ შეუძლიათ ისევე იტანჯონ, როგორც ჩვენ,
04:15
that parents grieve for the deaths of their children,
77
255443
2673
რომ მშობლები განიცდიან მათი ბავშვების სიკვდილს
04:18
as we do,
78
258116
1803
ისევე როგორც ჩვენ
04:19
and that just as our lives and our well-being matter to us,
79
259919
4218
და ისევე როგორც ჩვენი სიცოცხლე და კეთილდღეობაა მნიშვნელოვანია ჩვენთვის,
04:24
it matters just as much to all of these people.
80
264137
3243
ისევე მნიშვნელოვანია ეს სხვა ადამიანებისთვის.
04:27
So I think reason is not just some neutral tool
81
267380
3068
ამიტომ ვფიქრობ, რომ რაციონალიზმი არა მხოლოდ ნეიტრალური საშუალებაა
04:30
to help you get whatever you want.
82
270448
1495
სასურველის მისაღებად,
04:31
It does help us to put perspective on our situation.
83
271943
4630
არამედ ის გვეხმარება შევხედოთ საკუთარ მდგომარეობას სხვა მხრიდან
04:36
And I think that's why
84
276573
1879
და ვფიქრობ სწორედ ამიტომ
04:38
many of the most significant people in effective altruism
85
278452
5006
ბევრი მნიშვნელოვანი ადამიანი ეფექტურ ალტრუიზმში
04:43
have been people who have had backgrounds
86
283458
2384
იყო ფილოსოფიაში, ეკონომიკაში
04:45
in philosophy or economics or math.
87
285842
4738
და მათემატიკაში განსწავლული ხალხი.
04:50
And that might seem surprising,
88
290580
1465
შეიძლება ეს უჩვეულოდ გეჩვენოთ,
04:52
because a lot of people think,
89
292045
1333
რადგან ბევრი ფიქრობს,
04:53
"Philosophy is remote from the real world;
90
293378
3813
რომ ფილოსოფია განცალკევებულია რეალური სამყაროსგან;
04:57
economics, we're told, just makes us more selfish,
91
297191
3943
ჩვენ გვეუბნებიან, რომ ეკონომიკა მეტად ეგოისტს გვხდის
05:01
and we know that math is for nerds."
92
301134
3531
და მათემატიკა კი ასოციალური "ტვინიკოსებისთვის" არის,
05:04
But in fact it does make a difference,
93
304665
2758
მაგრამ სინამდვილეში ასე არ არის.
05:07
and in fact there's one particular nerd
94
307423
1936
სინამდვილეში ერთი კონკრეტული "ტვინიკოსა"
05:09
who has been a particularly effective altruist
95
309359
4220
რომელიც განსაკუთრებით ეფექტური ალტრუისტია,
05:13
because he got this.
96
313579
1917
რადგან მას ეს აქვს.
05:15
This is the website of the Bill & Melinda Gates Foundation,
97
315496
3279
ეს არის ბილ და მელინდა გეითსების ფონდის ვებ გვერდი
05:18
and if you look at the words on the top right-hand side,
98
318775
3796
და თუ თქვენ შეხედავთ სიტყვებს მარჯვენა მაღალ კუთხეში,
05:22
it says, "All lives have equal value."
99
322571
3927
იქ წერია: "ყველა სიცოცხლეს თანაბარი ღირებულება აქვს"
05:26
That's the understanding,
100
326498
1869
ეს არის გააზრება,
05:28
the rational understanding of our situation in the world
101
328367
3622
მსოფლიოში ჩვენი მდგომარეობის რაციონალური გაგება,
05:31
that has led to these people
102
331989
2261
რამაც ეს ხალხი,
05:34
being the most effective altruists in history,
103
334250
4681
ისტორიაში ყველაზე ეფექტურ ალტრუისტებად აქცია.
05:38
Bill and Melinda Gates and Warren Buffett.
104
338931
2672
ბილ და მელინდა გეითსები და ვორენ ბაფეტი.
05:41
(Applause)
105
341603
6133
(აპლოდისმენტები)
05:47
No one, not Andrew Carnegie, not John D. Rockefeller,
106
347736
4169
არავის, არც ენდრიუ კარნეგის, არც ჯონ როკფელერს,
05:51
has ever given as much to charity
107
351905
2658
არასდროს არ გაუციათ ამდენი ქველმოქმედებისთვის,
05:54
as each one of these three,
108
354563
3248
რამდენიც იმ სამიდან თითოეულს
05:57
and they have used their intelligence
109
357811
2752
და მათ საკუთარი ინტელექტი გამოიყენეს
06:00
to make sure that it is highly effective.
110
360563
4080
იმისთვის, რომ დარწმუნებულიყვნენ გაცემის ეფექტურობაში.
06:04
According to one estimate, the Gates Foundation
111
364643
3088
ერთი-ერთი მონაცემის თანახმად, გეითსის ფონდმა
06:07
has already saved 5.8 million lives
112
367731
3808
უკვე 5.8 მილიონი სიცოცხლე გადაარჩინა
06:11
and many millions more, people, getting diseases
113
371539
3158
და ბევრად მეტი მილიონი ადამიანი გადაარჩინა
06:14
that would have made them very sick,
114
374697
1527
მძიმე, თუნდაც არასასიკვდილო
06:16
even if eventually they survived.
115
376224
3251
ავადმყოფობისგან.
06:19
Over the coming years, undoubtably the Gates Foundation
116
379475
2600
მომავალ წლებში გეითსის ფონდი
06:22
is going to give a lot more,
117
382075
2664
აპირებს უდავოდ ბევრად მეტის გაცემას
06:24
is going to save a lot more lives.
118
384739
3975
და ბევრად მეტი სიცოცხლის გადარჩენას.
06:28
Well, you might say, that's fine if you're a billionaire,
119
388714
4242
თქვენ შეიძლება თქვათ, ეს არაფერია როცა მილიარდერი ხარ,
06:32
you can have that kind of impact.
120
392956
2424
შესაძლებელია ასეთი გავლენის მოხდენა,
06:35
But if I'm not, what can I do?
121
395380
2948
მაგრამ როცა არ მაქვს ამდენი, რა უნდა ვქნა?
06:38
So I'm going to look at four questions that people ask
122
398328
3324
მაშ, შევხედოთ ხალხის მიერ დასმულ ოთხ შეკითხვას,
06:41
that maybe stand in the way of them giving.
123
401652
3448
რომელიც შესაძლოა მათ გაცემაში უშლის ხელს.
06:45
They worry how much of a difference they can make.
124
405100
2367
ისინი დარდობენ, რომ მათი წვლილი უმნიშვნელოა და არაფერს შეცვლის,
06:47
But you don't have to be a billionaire.
125
407467
3225
მაგრამ მილიარდერობა არ არის საჭირო.
06:50
This is Toby Ord. He's a research fellow in philosophy
126
410692
3664
ეს ტობი ორდია. ის ფილოსოფიის მკვლევარია
06:54
at the University of Oxford.
127
414356
2026
ოქსფორდის უნივერსიტეტში.
06:56
He became an effective altruist when he calculated
128
416382
3588
ის გახდა ეფექტური ალტრუისტი როცა გამოთვალა,
06:59
that with the money that he was likely to earn
129
419970
2275
რომ იმ ფულით, რომელსაც ის თავისი
07:02
throughout his career, an academic career,
130
422245
2400
აკადემიური საქმიანობის მაძნილზე გამოიმუშავებდა,
07:04
he could give enough to cure 80,000 people of blindness
131
424645
6667
შეეძლო განვითარებად ქვეყნებში 80 000 ადამიანი
07:11
in developing countries
132
431312
2046
უსინათლობისგან განეკურნა
07:13
and still have enough left
133
433358
2273
და მაინც დარჩებოდა საკმარისი ფული,
07:15
for a perfectly adequate standard of living.
134
435631
4724
საკმაოდ კარგი სტანდარტების ცხოვრებისთვის.
07:20
So Toby founded an organization
135
440355
1997
ამიტომ ტობიმ დააარსა ორგანიზაცია
07:22
called Giving What We Can to spread this information,
136
442352
4086
სახელად: "რისი გაცემაც შეგვიძლია" ინფორმაციის გასავრცელებლად,
07:26
to unite people who want to share some of their income,
137
446438
3926
რომ გაეერთიანებინა ხალხი ვისაც უნდოდა შემოსავლის გაზიარება
07:30
and to ask people to pledge to give 10 percent
138
450364
2713
და ეთხოვა ადამიანებისთვის გაეცათ იმის 10%,
07:33
of what they earn over their lifetime
139
453077
2111
რასაც ისინი სიცოცხლის მანძილზე გამოიმუშავებენ,
07:35
to fighting global poverty.
140
455188
3321
გლობალურ სიღარიბესთან საბრძოლველად.
07:38
Toby himself does better than that.
141
458509
2439
თავად ტობი უფრო მეტს აკეთებს.
07:40
He's pledged to live on 18,000 pounds a year --
142
460948
4400
მან გადაწყვიტა ეცხოვრა 18 000 ფუნტზე წელიწადში.
07:45
that's less than 30,000 dollars --
143
465348
2744
ეს 30 000 დოლარზე ნაკლებია
07:48
and to give the rest to those organizations.
144
468092
3400
და დანარჩენი მიეცა მსგავსი ორგანიზაციებისთვის.
07:51
And yes, Toby is married and he does have a mortgage.
145
471492
5574
დიახ, ტობი ქორწინებაშია და მას აქვს იპოთეკური სესხი.
07:57
This is a couple at a later stage of life,
146
477066
3645
ეს ასაკოვანი წყვილი,
08:00
Charlie Bresler and Diana Schott,
147
480711
2996
ჩარლი ბრესლერი და დაიანა შოთი
08:03
who, when they were young, when they met,
148
483707
1527
როცა ისინი ახალგაზრდობაში ერთმანეთს შეხვდნენ
08:05
were activists against the Vietnam War,
149
485234
3154
ვიეტნამის ომის საწინააღმდეგო აქტივისტები იყვნენ.
08:08
fought for social justice,
150
488388
1979
სოციალური სამართლიანობისთვის იბრძოდნენ
08:10
and then moved into careers, as most people do,
151
490367
2884
და შემდეგ როგორც უმეტესობა მიყვნენ კარიერას და
08:13
didn't really do anything very active about those values,
152
493251
3609
განსაკუთრებული აღარაფერი გაუკეთებიათ ამ ფასეულობების სასარგებლოდ,
08:16
although they didn't abandon them.
153
496860
2839
თუმცა არც მიუტოვებიათ
08:19
And then, as they got to the age at which many people
154
499699
2379
და შემდეგ, როცა საპენსიო ასაკს მიუახლოვდნენ
08:22
start to think of retirement, they returned to them,
155
502078
3406
დაუბრუნდნენ ამ ფასეულობებს
08:25
and they've decided to cut back on their spending,
156
505484
3164
და გადაწყვიტეს შეემცირებინათ დანახარჯი.
08:28
to live modestly, and to give both money and time
157
508648
5145
ეცხოვრათ მოკრძალებულად და გაეცათ დრო და ფული,
08:33
to helping to fight global poverty.
158
513793
4878
გლობალურ სიღარიბესთან ბრძოლისთვის.
08:38
Now, mentioning time might lead you to think,
159
518671
3042
დროის ხსენებამ, შეიძლება გაფიქრებინოთ:
08:41
"Well, should I abandon my career and put all of my time
160
521713
3624
"რა, კარიერა უნდა მივატოვო და მთელი ჩემი დრო,
08:45
into saving some of these 19,000 lives
161
525337
3205
ყველდღე 19 000 დაკარგული სიცოცხლიდან
08:48
that are lost every day?"
162
528542
1663
რაღაც ნაწილის გადარჩენას დავუთმო?"
08:50
One person who's thought quite a bit about this issue
163
530205
2702
ერთ-ერთი ადამიანი, რომელმაც საკმაოდ იფიქრა ამ საკითხზე
08:52
of how you can have a career that will have
164
532907
2823
თუ როგორ მივყვეთ კარიერას,
08:55
the biggest impact for good in the world is Will Crouch.
165
535730
3721
რომელსაც უდიდესი სასიკეთო გავლენა ექნება მსოფლიოში,
08:59
He's a graduate student in philosophy,
166
539451
2656
არის ვილ კრაუჩი. ის ფილოსოფიის კურსდამთავრებულია.
09:02
and he's set up a website called 80,000 Hours,
167
542107
4352
მან შექმნა ვებ გვერდი სახელად 80 000 საათი,
09:06
the number of hours he estimates
168
546459
1674
საათების რაოდენობა რომელსაც ადამიანი
09:08
most people spend on their career,
169
548133
2372
საკუთარ კარიერაზე ხარჯავს, მისი გათვლებით.
09:10
to advise people on how to have the best,
170
550505
2212
იმისთვის რომ ურჩიოს ხალხს,
09:12
most effective career.
171
552717
1980
ყველაზე ეფექტური კარიერა.
09:14
But you might be surprised to know
172
554697
2214
ალბათ გაგიკვირდებათ,
09:16
that one of the careers that he encourages people to consider,
173
556911
3021
რომ ერთ-ერთი კარიერა, რომელსაც ის ურჩევს,
09:19
if they have the right abilities and character,
174
559932
2265
შესაბამისი უნარების და მახასიათებლების მქონეებს,
09:22
is to go into banking or finance.
175
562197
4667
არის ფინანსები და საბანკო საქმე.
09:26
Why? Because if you earn a lot of money,
176
566864
3811
რატომ? იმიტომ რომ თუ ბევრს გამოიმუშავებთ,
09:30
you can give away a lot of money,
177
570675
2339
შეგიძლიათ ბევრი გაიღოთ
09:33
and if you're successful in that career,
178
573014
2046
და თუ თქვენ წარმატებული ხართ ამ სფეროში,
09:35
you could give enough to an aid organization
179
575060
2614
თქვენ შეძლებთ მისცეთ საკმარისი დახმარება ორგანიზაციას
09:37
so that it could employ, let's say, five aid workers
180
577674
4930
იმისთვის რომ მან, მაგალითად 5 დამხმარე თანამშრომელი აიყვანოს
09:42
in developing countries, and each one of them
181
582604
3292
განვითარებადი ქვეყნიდან და ყოველი მათგანი
09:45
would probably do about as much good
182
585896
1844
სავარუდოდ გააკეთებს დაახლოებით
09:47
as you would have done.
183
587740
1534
იმდენ კარგს, რამდენსაც თქვენ იზამდით.
09:49
So you can quintuple the impact
184
589274
3010
მაშ, თქვენ შეგიძლიათ გაახუთმაგოთ გავლენა,
09:52
by leading that kind of career.
185
592284
4121
ამ კარიერული გზის გაყოლით.
09:56
Here's one young man who's taken this advice.
186
596405
2520
აი, ადამიანი რომელმაც ეს რჩევა მიიღო.
09:58
His name is Matt Weiger.
187
598925
1341
მისი სახელია მეტ ვაინგერი
10:00
He was a student at Princeton in philosophy and math,
188
600266
3762
ის იყო პრინსტონის ფილოსფიის და მათემატიკის სტუდენტი.
10:04
actually won the prize for the best undergraduate philosophy thesis
189
604028
3719
შარშან, როცა ამთავრებდა მან მოიგო
10:07
last year when he graduated.
190
607747
2379
ბაკალავრის საუკეთესო ფილოსფიური თეზისის პრიზი.
10:10
But he's gone into finance in New York.
191
610126
3226
მაგრამ ის გაჰყვა ფინანსებს ნიუ იორკში.
10:13
He's already earning enough
192
613352
1605
ის უკვე საკმარისს გამოიმუშავებს
10:14
so that he's giving a six-figure sum to effective charities
193
614957
4266
იმისთვის რომ 6 ნიშნა თანხა გასცეს ეფექტურ ქველმოქმედებაზე
10:19
and still leaving himself with enough to live on.
194
619223
3729
და თან საკმარისი დარჩეს საკუთარი ცხოვრებისთვის.
10:22
Matt has also helped me to set up an organization
195
622952
3871
მეტი ასევე მეც დამეხმარა ორგანიზაციის შექმნაში,
10:26
that I'm working with that has the name taken
196
626823
3053
რომელსაც სახელად ჰქვია
10:29
from the title of a book I wrote,
197
629876
1627
სათაური ჩემი დაწერილი წიგნიდან
10:31
"The Life You Can Save,"
198
631503
1898
"სიცოცხლე რომლის გადარჩენაც შეგიძლია".
10:33
which is trying to change our culture
199
633401
2741
რომელიც ცდილობს შეცვალოს ჩვენი კულტურა,
10:36
so that more people think that
200
636142
3733
ისე რომ უფრო მეტმა ხალხმა გაიაზროს,
10:39
if we're going to live an ethical life,
201
639875
1717
თუ თქვენ გინდათ ეთიკურად იცხოვროთ
10:41
it's not enough just to follow the thou-shalt-nots
202
641592
3831
საკმარისი არ არის "არა კაც ჰკლა, არა იმრუშო,
10:45
and not cheat, steal, maim, kill,
203
645423
2380
არა იპარო" და ა.შ.
10:47
but that if we have enough, we have to share some of that
204
647803
2887
არამედ თუ საკმარისზე მეტი გვაქვს,
10:50
with people who have so little.
205
650690
3353
უნდა გავუზიაროთ უქონელთ.
10:54
And the organization draws together people
206
654043
2779
ორგანიზაცია სხვადასხვა თაობის
10:56
of different generations,
207
656822
1684
ხალხს ერთად უყრის თავს.
10:58
like Holly Morgan, who's an undergraduate,
208
658506
1845
როგორც ჰოლი მორგანი, რომელიც ბაკალავრია
11:00
who's pledged to give 10 percent
209
660351
1517
და გასცემს
11:01
of the little amount that she has,
210
661868
1949
თავისი შესაძლებლობის 10 პროცენტს
11:03
and on the right, Ada Wan,
211
663817
2053
და ეიდა ვანი,
11:05
who has worked directly for the poor, but has now
212
665870
2727
ვინც უშუალოდ ღარიბებთან მუშაობდა, მაგრამ ახლა იელშია
11:08
gone to Yale to do an MBA to have more to give.
213
668597
4502
ბიზნესის ადმინისტრირებაზე, იმისთვის რომ მეტის გაცემის შესაძლებლობა ჰქონდეს.
11:13
Many people will think, though,
214
673099
1525
ბევრი იფიქრებს,
11:14
that charities aren't really all that effective.
215
674624
3982
რომ ქველმოქმედება არც ისე ეფექტურია.
11:18
So let's talk about effectiveness.
216
678606
1793
მაშ ვილაპარაკოთ ეფექტურობაზე.
11:20
Toby Ord is very concerned about this,
217
680399
1990
ტობი ორდი ძალიან დაინტერესებულია ამით
11:22
and he's calculated that some charities
218
682389
2887
და მან გამოთვალა, რომ ზოგი საქველმოქმედო
11:25
are hundreds or even thousands of times
219
685276
2789
ასჯერ და ათასჯერაც კი უფრო ეფექტურია,
11:28
more effective than others,
220
688065
2058
ვიდრე სხვები.
11:30
so it's very important to find the effective ones.
221
690123
2836
ასე რომ ძალიან მნიშვნელოვანია ვიპოვოთ ეფექტურები.
11:32
Take, for example, providing a guide dog for a blind person.
222
692959
5031
ავიღოთ მაგალითად, გზამკვლევი ძაღლის შოვნა უსინათლოსთვის.
11:37
That's a good thing to do, right?
223
697990
2812
ეს კარგი საქმეა არა?
11:40
Well, right, it is a good thing to do,
224
700802
2022
დიახ, ეს კარგი საქმეა.
11:42
but you have to think what else you could do with the resources.
225
702824
2917
მაგრამ უნდა იფიქროთ კიდევ რისი გაკეთება შიეძლებოდა ამ რესურსით.
11:45
It costs about 40,000 dollars to train a guide dog
226
705741
4244
ასეთი ძაღლის გაწვრთნა
11:49
and train the recipient so that the guide dog
227
709985
2496
და უსინათლოსთვის მისი გამოყენების სწავლება
11:52
can be an effective help to a blind person.
228
712481
3384
დაახლოებით 40 000 დოლარი ჯდება.
11:55
It costs somewhere between 20 and 50 dollars
229
715865
4272
უსინათლოს განკურნება განვითარებად ქვეყანაში,
12:00
to cure a blind person in a developing country
230
720137
3006
თუ მას ტრაქომა აქვს
12:03
if they have trachoma.
231
723143
2010
დაახლოებით 20 დოლარიდან 50 დოლარამდე ჯდება
12:05
So you do the sums, and you get something like that.
232
725153
3071
ამიტომ თუ დავაჯამებთ, ასეთ რამეს მივიღებთ.
12:08
You could provide one guide dog
233
728224
1746
შეგიძლიათ გზამკვლევი ძაღლით
12:09
for one blind American,
234
729970
2345
უზრუნველყოთ ერთი უსინათლო ამერიკელი,
12:12
or you could cure between 400
235
732315
2876
ან შეგიძლიათ 400-დან 2000-მდე
12:15
and 2,000 people of blindness.
236
735191
3771
უსინათლო განკურნოთ.
12:18
I think it's clear what's the better thing to do.
237
738962
3597
მე ვფიქრობ ცხადია, რისი გაკეთება სჯობს.
12:22
But if you want to look for effective charities,
238
742559
3515
თუ თქვენ ეძებთ ეფექტურ ქველმოქმედებას,
12:26
this is a good website to go to.
239
746074
2232
ამ ვებ გვერდზე უნდა შეხვიდეთ.
12:28
GiveWell exists to really assess the impact of charities,
240
748306
4884
გაეცი-კარგად(GiveWell) აფასებს ქველმოქმედი ორგანიზაციების გავლენას
12:33
not just whether they're well-run,
241
753190
1965
და არა მხოლოდ მმართველობის ეფექტურობას.
12:35
and it's screened hundreds of charities
242
755155
2300
მათ გააანალიზეს ასობით საქველმოქმედო ორგანიზაცია
12:37
and currently is recommending only three,
243
757455
3299
და ამჟამად მხოლოდ სამზე იძლევიან რეკომენდაციას,
12:40
of which the Against Malaria Foundation is number one.
244
760754
4233
რომელთაგან მალარიის საწინააღმდეგო ფონდი პირველია.
12:44
So it's very tough. If you want to look for other recommendations,
245
764987
2623
ასე რომ ეს მაგარი ორგანიზაციაა. სხვა რეკომენდაციები
12:47
thelifeyoucansave.com and Giving What We Can
246
767610
3010
თუ გაინტერესებთ thelifeyoucansave.com და GivingWhatWeCan,
12:50
both have a somewhat broader list,
247
770620
2366
ორივეზე არის უფრო ფართე სია,
12:52
but you can find effective organizations,
248
772986
3336
სადაც შეგიძლიათ ეფექტური საქველმოქმედოები იპოვოთ
12:56
and not just in the area of saving lives from the poor.
249
776322
4176
და არა მხოლოდ გაჭირვებულების სიცოცხლის გადასარჩენად.
13:00
I'm pleased to say that there is now also a website
250
780498
2576
მოხარული ვარ, რომ უკვე არსებობს
13:03
looking at effective animal organizations.
251
783074
3432
ცხოველების დამხმარე ორგანიზაციების ეფექტურობის შემფასებელი ვებ გვერდი
13:06
That's another cause that I've been concerned about
252
786506
2004
ეს კიდევ ერთი პრობლემაა, რომელიც მაწუხებს
13:08
all my life, the immense amount of suffering
253
788510
2604
მთელი ცხოვრება. განუზომელი ტანჯვა,
13:11
that humans inflict
254
791114
1526
რომელსაც ადამიანები
13:12
on literally tens of billions of animals every year.
255
792640
4257
ათობით მილიარდ ცხოველს აყენებენ ყოველწლიურად.
13:16
So if you want to look for effective organizations
256
796897
2326
და თუ თქვენ გინდათ იპოვოთ ეფექტური ორგანიზაციები,
13:19
to reduce that suffering,
257
799223
2073
იმისთვის რომ ეს ტანჯვა შეამციროთ,
13:21
you can go to Effective Animal Activism.
258
801296
3001
შეგიძლიათ მიმართოთ Effective Animal Activism-ს.
13:24
And some effective altruists think it's very important
259
804297
3039
ზოგი ეფექტური ალტრუისტი ამას ძალიან მნიშვნელოვნად თვლის,
13:27
to make sure that our species survives at all.
260
807336
3757
იმისთვის რომ ჩვენი სახეობა გადარჩეს.
13:31
So they're looking at ways to reduce the risk of extinction.
261
811093
3430
ამიტომ ისინი ეძებენ გადაშენების რისკის შემცირების საშუალებებს.
13:34
Here's one risk of extinction that we all became aware of
262
814523
2643
ერთ-ერთი გადაშენების რისკზე ცოტა ხნის წინ შევიტყვეთ,
13:37
recently, when an asteroid passed close to our planet.
263
817166
4157
როცა ჩვენს პლანეტას ახლოს ასტეროიდმა ჩაუფრინა.
13:41
Possibly research could help us not only to predict
264
821323
3006
შეიძლება ამ საკითხის შესწავლა დაგვეხმაროს არა მხოლოდ
13:44
the path of asteroids that might collide with us,
265
824329
1971
ასტეროიდების ტრაექტორიების შესწავლაში,
13:46
but actually to deflect them.
266
826300
2792
რომლებიც შეიძლება ჩვენ დაგვეჯახოს, არამედ მათ შეცვლაშიც.
13:49
So some people think that would be a good thing to give to.
267
829092
2664
ამიტომ ზოგი ადამიანი ცდილობს მსგავს პროექტებს დაეხმაროს.
13:51
There's many possibilities.
268
831756
2242
ბევრი შესაძლებლობა არსებობს.
13:53
My final question is,
269
833998
1711
ჩემი ბოლო კითხვა
13:55
some people will think it's a burden to give.
270
835709
3031
ზოგი ადამიანი თვლის, რომ გაცემა მძიმე ხვედრია,
13:58
I don't really believe it is.
271
838740
1633
მე ასე არ ვფიქრობ.
14:00
I've enjoyed giving all of my life
272
840373
2180
მე მთელი ცხოვრება ამას სიამოვნებით ვაკეთებ,
14:02
since I was a graduate student.
273
842553
1318
უნივერსიტეტის დამთავრებიდან
14:03
It's been something fulfilling to me.
274
843871
2833
და ეს ყოველთვის სიამოვნებას მანიჭებდა.
14:06
Charlie Bresler said to me that he's not an altruist.
275
846704
2431
ჩარლი ბრესლერმა მითხრა, რომ ის ალტრუისტი არ არის.
14:09
He thinks that the life he's saving is his own.
276
849135
3374
ის თვლის, რომ სიცოცხლე, რომელსაც შველის მისი საკუთარი სიცოცხლეა.
14:12
And Holly Morgan told me that she used to battle depression
277
852509
3927
ჰოლი მორგანმა მითხრა, რომ ის დეპრესიას ებრძოდა,
14:16
until she got involved with effective altruism,
278
856436
2232
სანამ ეფექტურ ალტრუიზმში არ ჩაერთო
14:18
and now is one of the happiest people she knows.
279
858668
3546
და ახლა ის თავს ერთ-ერთ უბედნიერეს ადამიანად თვლის.
14:22
I think one of the reasons for this
280
862214
1773
მე ვფიქრობ, რომ ამის ერთ-ერთი მიზეზი
14:23
is that being an effective altruist helps to overcome
281
863987
3267
არის ის, რომ ალტრუიზმი გვეხმარება დავძლიოთ
14:27
what I call the Sisyphus problem.
282
867254
2871
ის რასაც მე სიზიფეს პრობლემას ვუწოდებ.
14:30
Here's Sisyphus as portrayed by Titian,
283
870125
3193
აი ტიციანის ტილო, რომელიც ღმერთებისგან დაწყევლილ
14:33
condemned by the gods to push a huge boulder
284
873318
3023
სიზიფეს გამოსახავს მან უზარმაზარი ლოდი უნდა ააგოროს
14:36
up to the top of the hill.
285
876341
1679
მთის მწვერვალზე.
14:38
Just as he gets there, the effort becomes too much,
286
878020
3050
როგორც კი ის მწვერვალს აღწევს სიმძიმე გაუსაძლისი ხდება,
14:41
the boulder escapes, rolls all the way down the hill,
287
881070
3241
ლოდი წყდება და ქვემოთ მთის სულ ძირში გორდება.
14:44
he has to trudge back down to push it up again,
288
884311
3304
მას უწევს ქვემოთ ჩასვლა, რომ კვლავ ააგოროს ლოდი მთაზე
14:47
and the same thing happens again and again
289
887615
2419
და ეს მეორდება ისევ და ისევ
14:50
for all eternity.
290
890034
2382
უსასრულოდ.
14:52
Does that remind you of a consumer lifestyle,
291
892416
3015
ხომ არ გაგონებთ ეს მომხმარებლის ცხოვრებას?
14:55
where you work hard to get money,
292
895431
2682
როცა თქვენ მუხლჩაუხრელად შრომობთ ფულის გამოსამუშავებლად.
14:58
you spend that money on consumer goods
293
898113
2245
შემდეგ კი ხარჯავთ სამომხმარებლო ნივთებზე
15:00
which you hope you'll enjoy using?
294
900358
3572
და იმედი გაქვთ, რომ ეს სიხარულს მოგანიჭებთ.
15:03
But then the money's gone, you have to work hard
295
903930
2731
მაგრამ ფული იხარჯება და თქვენ ისევ უნდა იშრომოთ,
15:06
to get more, spend more, and to maintain
296
906661
2900
რომ მეტი გამოიმუშავოთ
15:09
the same level of happiness, it's kind of a hedonic treadmill.
297
909561
3007
და შეინარჩუნოთ სიხარულის იგივე დონე ეს ჰედონური სარბენივით არის.
15:12
You never get off, and you never really feel satisfied.
298
912568
3366
თქვენ ვერასდროს ჩერდებით და ნამდვილ კმაყოფილებასაც ვერასდროს გრძნობთ.
15:15
Becoming an effective altruist gives you
299
915934
2992
ეფექტური ალტრუიზმი კი მნიშვნელობას
15:18
that meaning and fulfillment.
300
918926
1490
და კმაყოფილებას გაგრძნობინებთ.
15:20
It enables you to have a solid basis for self-esteem
301
920416
4191
ის გაძლევთ თავმოყვარეობის მყარ საფუძველს,
15:24
on which you can feel your life was really worth living.
302
924607
4125
რომელიც თქვენ გაგრძნობინებთ, რომ ცხოვრება ნამდვილად ღირს.
15:28
I'm going to conclude by telling you
303
928732
2556
ბოლოს მინდა დავასრულო წერილზე მოყოლით,
15:31
about an email that I received
304
931288
2133
რომელიც მივიღე დაახლოებით ერთი თვის წინ.
15:33
while I was writing this talk just a month or so ago.
305
933421
4924
ამ გამოსვლის მომზადებისას.
15:38
It's from a man named Chris Croy, who I'd never heard of.
306
938345
3027
ეს წერილი იყო კრის კროისგან, რომელზეც არასდროს მსმენია.
15:41
This is a picture of him showing him recovering from surgery.
307
941372
4419
ამ ფოტოზე ის ოპერაციის შემდეგ, გამოჯანმრთელების გზაზეა.
15:45
Why was he recovering from surgery?
308
945791
2534
რატომ გაიკეთა ოპერაცია?
15:48
The email began, "Last Tuesday,
309
948325
3557
წერილი იწყებოდა ასე: "წინა სამშაბათს,
15:51
I anonymously donated my right kidney to a stranger.
310
951882
3858
მე ანონიმურად გავეცი ჩემი მარჯვენა თირკმელი უცნობ ადამიანზე.
15:55
That started a kidney chain
311
955740
2085
ამან გამოიწვია ქველმოქმედების მთელი ჯაჭვი,
15:57
which enabled four people to receive kidneys."
312
957825
4669
შედეგად ოთხმა ადამიანმა მიიღო თირკმელი"
16:02
There's about 100 people each year in the U.S.
313
962494
2439
აშშ-ში 100-მდე და სხვა ქვეყნებში მეტი ადამიანი
16:04
and more in other countries who do that.
314
964933
2718
აკეთებს ამას ყოველ წელს.
16:07
I was pleased to read it. Chris went on to say
315
967651
2164
მე ნასიამოვნები ვიყავი. შემდეგ კრისი წერს.
16:09
that he'd been influenced by my writings in what he did.
316
969815
3372
რომ მას ამისკენ, ჩემმა ნაწერებმა უბიძგეს.
16:13
Well, I have to admit, I'm also somewhat embarrassed by that,
317
973187
3423
უნდა ვაღიარო, ამან ცოტა არ იყოს შემაცბუნა,
16:16
because I still have two kidneys.
318
976610
6262
რადგან მე თავად დღემდე ორი თირკმელი მაქვს.
16:22
But Chris went on to say that he didn't think
319
982872
2266
მაგრამ შემდეგ კრისმა მაცნობა, რომ ის არ ფიქრობს,
16:25
that what he'd done was all that amazing,
320
985138
2680
რომ რაც მან გააკეთა, ასეთი განსაკუთრებული იყო,
16:27
because he calculated that the number of life-years
321
987818
3507
რადგან მან გამოთვალა, რომ წლების ის რაოდენობა, რამდენითაც მან
16:31
that he had added to people, the extension of life,
322
991325
2548
ადამიანებს სიცოცხლე გაუხანგრძლივა,
16:33
was about the same that you could achieve
323
993873
2809
დაახლოებით იმდენია, რამდენსაც მიაღწევდით
16:36
if you gave 5,000 dollars to the Against Malaria Foundation.
324
996682
5836
5000 დოლარი რომ შეგეწირათ მალარიასთან ბრძოლის ფონდში.
16:42
And that did make me feel a little bit better,
325
1002518
4076
ამან მე შედარებით კარგად მაგრძნობინა თავი,
16:46
because I have given more than 5,000 dollars
326
1006594
3554
რადგან მე 5000 დოლარზე მეტი გავეცი
16:50
to the Against Malaria Foundation
327
1010148
2847
მალარიასთან ბრძოლის ფონდისთვის
16:52
and to various other effective charities.
328
1012995
4903
და სხვა ეფექტური საქველმოქმედო ორგანიზაციებისთვის.
16:57
So if you're feeling bad
329
1017898
1434
ამიტომ თუ თქვენც
16:59
because you still have two kidneys as well,
330
1019332
4082
ცუდად გრძნობთ თავს, იმისგან რომ ჯერ კიდევ ორი თირკმელი გაქვთ,
17:03
there's a way for you to get off the hook.
331
1023414
2634
არსებობს ამის გადაწყვეტის ძალიან კარგი მეთოდი.
17:06
Thank you.
332
1026048
1200
მადლობა.
17:07
(Applause)
333
1027248
6154
(აპლოდისმენტები)
ამ საიტის შესახებ

ეს საიტი გაგაცნობთ YouTube-ის ვიდეოებს, რომლებიც სასარგებლოა ინგლისური ენის შესასწავლად. თქვენ ნახავთ ინგლისური ენის გაკვეთილებს, რომლებსაც ასწავლიან საუკეთესო მასწავლებლები მთელი მსოფლიოდან. ორჯერ დააწკაპუნეთ ინგლისურ სუბტიტრებზე, რომლებიც ნაჩვენებია თითოეულ ვიდეო გვერდზე, რომ იქიდან დაკვრა ვიდეო. სუბტიტრების გადახვევა სინქრონიზებულია ვიდეოს დაკვრასთან. თუ თქვენ გაქვთ რაიმე კომენტარი ან მოთხოვნა, გთხოვთ დაგვიკავშირდეთ ამ საკონტაქტო ფორმის გამოყენებით.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7