Peter Singer: The why and how of effective altruism

Peter Singer: Tại sao và chủ nghĩa vị tha là như thế nào.

650,721 views

2013-05-20 ・ TED


New videos

Peter Singer: The why and how of effective altruism

Peter Singer: Tại sao và chủ nghĩa vị tha là như thế nào.

650,721 views ・ 2013-05-20

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Translator: Hòa Lương Reviewer: Tran Le
00:12
There's something that I'd like you to see.
1
12868
3605
Có một vài điều tôi muốn các bạn thấy
00:16
(Video) Reporter: It's a story that's deeply unsettled
2
16473
2484
(Video) Phóng viên: Đó là câu chuyện mà hàng triệu người dân tại Trung Quốc
00:18
millions in China:
3
18957
2054
không thể nào nguôi ngoai:
00:21
footage of a two-year-old girl
4
21011
1880
cảnh một bé gái 2 tuổi
00:22
hit by a van and left bleeding in the street by passersby,
5
22891
4552
bị một chiếc xe tải đâm phải rồi bỏ mặc trên đường với vết thương đang chảy máu trước mặt người qua lại
00:27
footage too graphic to be shown.
6
27443
3240
cảnh tượng đó bày ra thật quá sinh động.
00:30
The entire accident is caught on camera.
7
30683
2680
Toàn bộ vụ tai nạn được thu lại bởi máy quay
00:33
The driver pauses after hitting the child,
8
33363
2808
Người lái xe đã dừng lại sau khi đâm vào đứa bé,
00:36
his back wheels seen resting on her for over a second.
9
36171
3912
và người ta nhìn thấy bánh xe sau của anh ta chèn lên người cô bé trong vài giây.
00:40
Within two minutes, three people pass two-year-old Wang Yue by.
10
40083
3945
Trong vòng 2 phút, 3 người đã đi qua cô bé Wang Yue hai tuổi.
00:44
The first walks around the badly injured toddler completely.
11
44028
3684
Những người đầu tiên hoàn toàn không để ý gì khi đi ngang qua chỗ cô bé bị thương nặng
00:47
Others look at her before moving off.
12
47712
3323
Những người khác ngừng lại nhìn cô bé rồi đi tiếp.
00:53
Peter Singer: There were other people
13
53540
1267
Peter Singer: Còn có những người khác nữa
00:54
who walked past Wang Yue,
14
54807
2327
đi qua Wang Yue,
00:57
and a second van ran over her legs
15
57134
1719
và có một chiếc xe tải thứ hai chèn lên đôi chân cô bé
00:58
before a street cleaner raised the alarm.
16
58853
3216
trước khi một người dọn đường lên tiếng
01:02
She was rushed to hospital, but it was too late. She died.
17
62069
5201
Cô bé được mang ngay đến bệnh viện, nhưng đã muộn. Cô bé đã chết.
01:07
I wonder how many of you, looking at that,
18
67270
3808
Tôi tự hỏi không biết có bao nhiêu người trong số các bạn, khi nhìn thấy cảnh tượng đó,
01:11
said to yourselves just now, "I would not have done that.
19
71078
3683
tự nói với chính mình ngay lúc này rằng, " Tôi sẽ không hành động như vậy.
01:14
I would have stopped to help."
20
74761
2204
Tôi sẽ dừng lại và giúp cô bé"
01:16
Raise your hands if that thought occurred to you.
21
76965
3900
Hãy giơ tay nếu bạn có suy nghĩ đó.
01:20
As I thought, that's most of you.
22
80865
2876
Như tôi đã đoán, hầu hết mọi người sẽ nghĩ vậy
01:23
And I believe you. I'm sure you're right.
23
83741
1967
Và tôi tin bạn. Tôi tin các bạn đã đúng.
01:25
But before you give yourself too much credit,
24
85708
3239
Nhưng trước khi bạn dành cho mình quá nhiều sự tín nhiệm vào bản thân,
01:28
look at this.
25
88947
1662
hãy xem điều này.
01:30
UNICEF reports that in 2011,
26
90609
4176
UNICEF báo cáo rằng năm 2011,
01:34
6.9 million children under five
27
94785
3949
6.9 triệu trẻ em dưới năm tuổi
01:38
died from preventable, poverty-related diseases.
28
98734
5452
đã chết do những bệnh dịch liên quan đến đói nghèo, không thể cứu chữa.
01:44
UNICEF thinks that that's good news
29
104186
2262
UNICEF cho rằng đó là tin tốt
01:46
because the figure has been steadily coming down
30
106448
3178
vì những số liệu đang có xu hướng giảm xuống đều đặn
01:49
from 12 million in 1990. That is good.
31
109626
4053
so với con số 12 triệu vào năm 1990. Đó là tin tốt.
01:53
But still, 6.9 million
32
113679
3104
Nhưng điều đó còn có nghĩa là
01:56
is 19,000 children dying every day.
33
116783
5324
sẽ có 19,000 trẻ em chết mỗi ngày.
02:02
Does it really matter
34
122107
2786
Chúng ta có liên quan gì đến chuyện này
02:04
that we're not walking past them in the street?
35
124893
2905
khi chúng ta không gặp những đứa trẻ đó trên phố?
02:07
Does it really matter that they're far away?
36
127798
5218
Chúng ta có liên quan gì đến chuyện này khi chúng ta đang ở cách xa chúng?
02:13
I don't think it does make a morally relevant difference.
37
133016
3418
Tôi không nghĩ những điều này thực sự tạo ra sự khác nhau liên quan đến phương diện đạo đức.
02:16
The fact that they're not right in front of us,
38
136434
2408
Thực tế là những đứa trẻ đó không ở ngay trước mặt chúng ta
02:18
the fact, of course, that they're of a different nationality
39
138842
2161
Thực tế là, trẻ em thuộc những quốc gia và
02:21
or race, none of that seems morally relevant to me.
40
141003
3975
chủng tộc khác nhau, dường như không ai trong số chúng liên quan đến tôi về phương diện đạo đức.
02:24
What is really important is,
41
144978
1520
Điều thực sự quan trọng là,
02:26
can we reduce that death toll? Can we save
42
146498
4265
chúng ta có thể làm giảm tỉ lệ tử hay không? Chúng ta có thể
02:30
some of those 19,000 children dying every day?
43
150763
4966
cứu sống một vài trong số 19,000 đứa trẻ đó mỗi ngày hay không?
02:35
And the answer is, yes we can.
44
155729
3618
Và câu trả lời là, có, chúng ta có thể.
02:39
Each of us spends money
45
159347
2543
Mỗi người trong số chúng ta tiêu tiền
02:41
on things that we do not really need.
46
161890
2181
vào những thứ mà chúng ta không thực sự cần
02:44
You can think what your own habit is,
47
164071
1932
Bạn có thể nghĩ về thói quen của bạn,
02:46
whether it's a new car, a vacation
48
166003
2565
liệu đó có phải là một chiếc xe hơi mới, một kỳ nghỉ
02:48
or just something like buying bottled water
49
168568
2680
hay chỉ như việc mua một chai nước
02:51
when the water that comes out of the tap
50
171248
2023
khi chai nước đó ra khỏi khe tự động
02:53
is perfectly safe to drink.
51
173271
2530
nó hoàn toàn an toàn để uống.
02:55
You could take the money you're spending
52
175801
1647
Bạn có thể dùng tiền mà bạn tiêu vào
02:57
on those unnecessary things
53
177448
1895
những thứ không cần thiết này
02:59
and give it to this organization,
54
179343
2366
và gửi nó đến tổ chức
03:01
the Against Malaria Foundation,
55
181709
2927
Quỹ Phòng Chống Bệnh Sốt Rét,
03:04
which would take the money you had given
56
184636
2572
nơi sẽ dùng tiền của bạn
03:07
and use it to buy nets like this one
57
187208
3703
để mua những chiếc màn như thế này
03:10
to protect children like this one,
58
190911
3539
để bảo vệ cho bọn trẻ,
03:14
and we know reliably that if we provide nets,
59
194450
4296
và chúng ta biết chắc rằng bằng cách dùng những chiếc màn
03:18
they're used, and they reduce the number of children
60
198746
3402
họ sẽ giảm được số lượng trẻ em
03:22
dying from malaria,
61
202148
2456
chết vì bệnh sốt rét,
03:24
just one of the many preventable diseases
62
204604
2808
chỉ một vài trong số nhiều căn bệnh có thể phòng chữa được
03:27
that are responsible for some of those 19,000 children
63
207412
3952
cho một vài trong số 19,000 đứa trẻ
03:31
dying every day.
64
211364
3648
sẽ chết mỗi ngày kia
03:35
Fortunately, more and more people
65
215012
2184
May thay, ngày càng có nhiều người
03:37
are understanding this idea,
66
217196
2514
hiểu được suy nghĩ này
03:39
and the result is a growing movement:
67
219710
3318
và kết quả là một cuộc vận động ngày càng lớn:
03:43
effective altruism.
68
223028
2656
chủ nghĩa vị tha hoàn hảo.
03:45
It's important because it combines both the heart and the head.
69
225684
4384
Nó thực sự có ý nghĩa bởi có sự kết hợp của cả trái tim và bộ não.
03:50
The heart, of course, you felt.
70
230068
1711
Trái tim, tất nhiên là cảm nhận của bạn.
03:51
You felt the empathy for that child.
71
231779
3143
Bạn thấy cảm thông với những đứa trẻ.
03:54
But it's really important to use the head as well
72
234922
4034
Nhưng cái đầu cũng rất quan trọng và cần được sử dụng song song
03:58
to make sure that what you do is effective and well-directed,
73
238956
4793
để đảm bảo rằng những điều bạn làm mang lại hiệu quả và đúng mục tiêu,
04:03
and not only that, but also I think reason helps us
74
243749
4334
không những vậy, tôi còn thấy rằng lý do giúp chúng ta hiểu
04:08
to understand that other people, wherever they are,
75
248083
3769
rằng người khác, dù bất cứ nơi đâu,
04:11
are like us, that they can suffer as we can,
76
251852
3591
cũng giống như chúng ta, họ trải qua những đau buồn như chúng ta,
04:15
that parents grieve for the deaths of their children,
77
255443
2673
rằng họ hay chúng ta là những người làm cha mẹ sẽ đau buồn
04:18
as we do,
78
258116
1803
trước cái chết của con cái mình,
04:19
and that just as our lives and our well-being matter to us,
79
259919
4218
là vì đó chính là cuộc sống và những vấn đề của cuộc sống con người
04:24
it matters just as much to all of these people.
80
264137
3243
mà ai cũng gặp phải.
04:27
So I think reason is not just some neutral tool
81
267380
3068
Vì thế tôi nghĩ lý do không chỉ là một công cụ trung lập nào đó
04:30
to help you get whatever you want.
82
270448
1495
giúp bạn có được bất cứ những điều bạn muốn.
04:31
It does help us to put perspective on our situation.
83
271943
4630
Nó thực sự giúp chúng ta cân nhắc trong hoàn cảnh của mình.
04:36
And I think that's why
84
276573
1879
và tôi nghĩ rằng tại sao
04:38
many of the most significant people in effective altruism
85
278452
5006
hầu hết trong số những người điển hình nhất của lòng trắc ẩn hoàn hảo
04:43
have been people who have had backgrounds
86
283458
2384
là những người có sự am hiểu về
04:45
in philosophy or economics or math.
87
285842
4738
triết học, kinh kế học hay toán học.
04:50
And that might seem surprising,
88
290580
1465
Điều này có vẻ như đáng ngạc nhiên
04:52
because a lot of people think,
89
292045
1333
vì nhiều người nghĩ rằng
04:53
"Philosophy is remote from the real world;
90
293378
3813
"Triết học là xa vời với thế giới thực;
04:57
economics, we're told, just makes us more selfish,
91
297191
3943
còn kinh tế học, như chúng ta biết, chỉ khiến cho con người trở nên ích kỷ hơn
05:01
and we know that math is for nerds."
92
301134
3531
và chúng ta biết rằng toán học là dành cho những kẻ mọt sách
05:04
But in fact it does make a difference,
93
304665
2758
Nhưng thực tế là một sự khác biệt
05:07
and in fact there's one particular nerd
94
307423
1936
và thực tế có một kẻ ngốc đặc biệt
05:09
who has been a particularly effective altruist
95
309359
4220
người có lòng vị tha đặc biệt hoàn hảo
05:13
because he got this.
96
313579
1917
bởi vì anh ta hiểu đươc điều này.
05:15
This is the website of the Bill & Melinda Gates Foundation,
97
315496
3279
Đây là trang web của Quỹ Bill & Melinda Gates
05:18
and if you look at the words on the top right-hand side,
98
318775
3796
và bạn hãy nhìn những dòng chữ phía trên tay phải
05:22
it says, "All lives have equal value."
99
322571
3927
nó nói rằng "Tất cả cuộc sống có giá trị ngang nhau."
05:26
That's the understanding,
100
326498
1869
Đó là sự thấu hiểu,
05:28
the rational understanding of our situation in the world
101
328367
3622
một sự thấu hiểu sáng suốt về hoàn cảnh con người trên thế giới
05:31
that has led to these people
102
331989
2261
khiến cho những người này
05:34
being the most effective altruists in history,
103
334250
4681
trở thành những tấm lòng vị tha hoàn hảo nhất trong lịch sử,
05:38
Bill and Melinda Gates and Warren Buffett.
104
338931
2672
Bill và Melinda Gates và Warren Buffett.
05:41
(Applause)
105
341603
6133
(Vỗ tay)
05:47
No one, not Andrew Carnegie, not John D. Rockefeller,
106
347736
4169
Không ai, kể cả Andrew Carnegie và John D.
05:51
has ever given as much to charity
107
351905
2658
từng mang tiền đi làm từ thiện
05:54
as each one of these three,
108
354563
3248
nhiều như ba người này,
05:57
and they have used their intelligence
109
357811
2752
và họ đã sử dụng chất xám của mình
06:00
to make sure that it is highly effective.
110
360563
4080
để đảm bảo rằng việc từ thiện của họ có hiệu quả cao.
06:04
According to one estimate, the Gates Foundation
111
364643
3088
Dựa theo một ước tính, Quỹ Gates
06:07
has already saved 5.8 million lives
112
367731
3808
đã cứu được 5.8 triệu mạng sống
06:11
and many millions more, people, getting diseases
113
371539
3158
và hàng triệu người mắc những căn bệnh
06:14
that would have made them very sick,
114
374697
1527
tưởng chừng như có thể làm họ kiệt quệ,
06:16
even if eventually they survived.
115
376224
3251
cuối cùng lại có thể sống sót.
06:19
Over the coming years, undoubtably the Gates Foundation
116
379475
2600
Trong những năm sắp tới, Quỹ Gates, không nghi ngờ gì nữa,
06:22
is going to give a lot more,
117
382075
2664
sẽ quyên góp thêm rất nhiều tiền,
06:24
is going to save a lot more lives.
118
384739
3975
và rất nhiều mạng sống lại được cứu.
06:28
Well, you might say, that's fine if you're a billionaire,
119
388714
4242
Ồ, bạn có thể cho rằng, tốt thôi,
06:32
you can have that kind of impact.
120
392956
2424
tôi cũng có thể làm được như vậy nếu tôi là tỉ phú.
06:35
But if I'm not, what can I do?
121
395380
2948
Nhưng nếu tôi không là tỉ phú, tôi có thể làm gì?
06:38
So I'm going to look at four questions that people ask
122
398328
3324
Cho nên tôi sẽ xem xét 4 câu hỏi mà mọi người
06:41
that maybe stand in the way of them giving.
123
401652
3448
cho rằng nó sẽ cản lối sự chia sẻ của họ.
06:45
They worry how much of a difference they can make.
124
405100
2367
Họ lo lắng về việc liệu họ có thể tạo nên điều khác biệt đến mức nào.
06:47
But you don't have to be a billionaire.
125
407467
3225
Nhưng bạn không phải là một tỉ phú.
06:50
This is Toby Ord. He's a research fellow in philosophy
126
410692
3664
Hãy xem Toby Ord. Anh là một nghiên cứu sinh triết học
06:54
at the University of Oxford.
127
414356
2026
ở trường đại học Oxford.
06:56
He became an effective altruist when he calculated
128
416382
3588
Anh đã trở thành người có lòng trắc ẩn hoàn hảo khi tính toán
06:59
that with the money that he was likely to earn
129
419970
2275
rằng với số tiền mà anh có thể kiếm được
07:02
throughout his career, an academic career,
130
422245
2400
nhờ công việc, một công việc mang tính học thuật,
07:04
he could give enough to cure 80,000 people of blindness
131
424645
6667
anh có thể góp tiền để chữa cho 80,000 người mù
07:11
in developing countries
132
431312
2046
ở những nước đang phát triển
07:13
and still have enough left
133
433358
2273
và vẫn còn tiền
07:15
for a perfectly adequate standard of living.
134
435631
4724
đủ để sống ở mức tuyệt đối đầy đủ.
07:20
So Toby founded an organization
135
440355
1997
Toby cũng thành lập một tổ chức
07:22
called Giving What We Can to spread this information,
136
442352
4086
mang tên "Cho đi những gì ta có thể" nhằm lan tỏa thông điệp này
07:26
to unite people who want to share some of their income,
137
446438
3926
để tập hợp những người muốn chia sẻ thu nhập của họ
07:30
and to ask people to pledge to give 10 percent
138
450364
2713
và đề nghị mọi người cam kết chia sẻ 10%
07:33
of what they earn over their lifetime
139
453077
2111
trong tổng thu nhập cả cuộc đời họ
07:35
to fighting global poverty.
140
455188
3321
nhằm chống lại đói nghèo toàn cầu.
07:38
Toby himself does better than that.
141
458509
2439
Bản thân Toby đã làm tổt hơn thế.
07:40
He's pledged to live on 18,000 pounds a year --
142
460948
4400
Anh ấy đã cam kết sống bằng 18,000 pound một năm--
07:45
that's less than 30,000 dollars --
143
465348
2744
ít hơn 30,000 đô la----
07:48
and to give the rest to those organizations.
144
468092
3400
và dành hết số tiền kiếm được còn lại cho những tổ chức này.
07:51
And yes, Toby is married and he does have a mortgage.
145
471492
5574
Vâng, và khi Toby kết hôn, anh ấy đã phải đi cầm cố một khoản tiền.
07:57
This is a couple at a later stage of life,
146
477066
3645
Còn đây là cặp vợ chồng đứng tuổi,
08:00
Charlie Bresler and Diana Schott,
147
480711
2996
Charlie Bresler và Diana Schott,
08:03
who, when they were young, when they met,
148
483707
1527
những người khi còn trẻ, lúc mới quen biết nhau,
08:05
were activists against the Vietnam War,
149
485234
3154
là những người hoạt động chống lại chiến tranh ở Vietnam,
08:08
fought for social justice,
150
488388
1979
tranh đấu cho công bằng xã hội,
08:10
and then moved into careers, as most people do,
151
490367
2884
và sau này khi chuyển sang xây dựng nghề nghiệp, như những người khác
08:13
didn't really do anything very active about those values,
152
493251
3609
họ đã không thực sự làm được điều gì tích cực cho những giá trị trên nữa,
08:16
although they didn't abandon them.
153
496860
2839
mặc dù họ không bỏ mặc những điều đó.
08:19
And then, as they got to the age at which many people
154
499699
2379
Và sau này, khi họ đến độ tuổi mà nhiều người
08:22
start to think of retirement, they returned to them,
155
502078
3406
bắt đầu nghĩ đến chuyện nghỉ hưu, họ đã quay trở lại,
08:25
and they've decided to cut back on their spending,
156
505484
3164
và quyết định cắt giảm chi tiêu,
08:28
to live modestly, and to give both money and time
157
508648
5145
sống một cách giản dị, và dành cả thời gian và tiền bạc
08:33
to helping to fight global poverty.
158
513793
4878
góp sức chống lại đói nghèo trên thế giới.
08:38
Now, mentioning time might lead you to think,
159
518671
3042
Ngay lúc này, khi đề cập đến thời gian có thể khiến bạn nghĩ,
08:41
"Well, should I abandon my career and put all of my time
160
521713
3624
"À, mình có nên bỏ mặc sự nghiệp mà dành toàn bộ thời gian
08:45
into saving some of these 19,000 lives
161
525337
3205
vào việc cứu giúp cho một vài trong số 19,000 sự sống
08:48
that are lost every day?"
162
528542
1663
sẽ bị mất đi mỗi ngày hay không?"
08:50
One person who's thought quite a bit about this issue
163
530205
2702
Có một người đã suy nghĩ về việc
08:52
of how you can have a career that will have
164
532907
2823
làm cách nào sự nghiệp của bạn có
08:55
the biggest impact for good in the world is Will Crouch.
165
535730
3721
tác động tốt nhất cho thế giới, đó là Will Crouch.
08:59
He's a graduate student in philosophy,
166
539451
2656
Anh là sinh viên tốt nghiệp ngành triết học,
09:02
and he's set up a website called 80,000 Hours,
167
542107
4352
và lập một trang web có tên "80,000 Giờ",
09:06
the number of hours he estimates
168
546459
1674
tổng số thời gian anh ước tính
09:08
most people spend on their career,
169
548133
2372
hầu hết mọi người dành cho sự nghiệp của họ,
09:10
to advise people on how to have the best,
170
550505
2212
nhằm khuyên mọi người hãy làm cách nào để đạt được
09:12
most effective career.
171
552717
1980
sự nghiệp thành công nhất và ý nghĩa nhất.
09:14
But you might be surprised to know
172
554697
2214
Nhưng bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng
09:16
that one of the careers that he encourages people to consider,
173
556911
3021
một trong số các nghề nghiệp mà anh khuyến khích mọi người quan tâm,
09:19
if they have the right abilities and character,
174
559932
2265
nếu họ có khả năng và tố chất phù hợp,
09:22
is to go into banking or finance.
175
562197
4667
là lĩnh vực ngân hàng và tài chính.
09:26
Why? Because if you earn a lot of money,
176
566864
3811
Tại sao? Bởi vì nếu bạn kiếm được nhiều tiền,
09:30
you can give away a lot of money,
177
570675
2339
bạn sẽ có thể chia sẻ nhiều hơn,
09:33
and if you're successful in that career,
178
573014
2046
và nếu bạn thành công trong lĩnh vực đó,
09:35
you could give enough to an aid organization
179
575060
2614
bạn sẽ có thể đủ tiền lập một tổ chức trợ giúp
09:37
so that it could employ, let's say, five aid workers
180
577674
4930
nhằm tuyển dụng, có thể nói là, 5 nhân viên hỗ trợ
09:42
in developing countries, and each one of them
181
582604
3292
ở những nước đang phát triển, và mỗi một người trong số họ
09:45
would probably do about as much good
182
585896
1844
sẽ có thể làm tốt như
09:47
as you would have done.
183
587740
1534
bạn làm.
09:49
So you can quintuple the impact
184
589274
3010
Nhờ thế bạn có thể tăng gấp 5 lần hiệu quả
09:52
by leading that kind of career.
185
592284
4121
bằng việc tiến hành cách làm này.
09:56
Here's one young man who's taken this advice.
186
596405
2520
Đây là một người đàn ông trẻ, người đã làm theo lời theo lời khuyên này.
09:58
His name is Matt Weiger.
187
598925
1341
Tên anh là Matt Weiger.
10:00
He was a student at Princeton in philosophy and math,
188
600266
3762
Anh là sinh viên trường Princeton ngành triết học và toán,
10:04
actually won the prize for the best undergraduate philosophy thesis
189
604028
3719
anh đã giành giải thưởng cho luận văn triết học tốt nhất của sinh viên
10:07
last year when he graduated.
190
607747
2379
vào năm ngoái khi anh tốt nghiệp.
10:10
But he's gone into finance in New York.
191
610126
3226
Nhưng sau đó anh lại đi vào lĩnh vực tài chính ở New York.
10:13
He's already earning enough
192
613352
1605
Anh đã kiếm đủ tiền
10:14
so that he's giving a six-figure sum to effective charities
193
614957
4266
để quyên góp tổng số tiền trị giá 6 con số cho từ thiện
10:19
and still leaving himself with enough to live on.
194
619223
3729
còn anh vẫn chỉ dành cho mình một khoản tiền đủ sống.
10:22
Matt has also helped me to set up an organization
195
622952
3871
Matt cũng trợ giúp tôi thành lập một tổ chức
10:26
that I'm working with that has the name taken
196
626823
3053
mà hiện tôi đang làm việc với cái tên
10:29
from the title of a book I wrote,
197
629876
1627
được đặt theo tiêu đề của một cuốn sách tôi viết,
10:31
"The Life You Can Save,"
198
631503
1898
"Những Mảnh Đời Được Cứu Giúp",
10:33
which is trying to change our culture
199
633401
2741
nó cố gắng thay đổi văn hóa của chúng ta
10:36
so that more people think that
200
636142
3733
để có thêm nhiều người hơn nghĩ rằng
10:39
if we're going to live an ethical life,
201
639875
1717
nếu chúng ta định sống môt cuộc sống có đạo đức,
10:41
it's not enough just to follow the thou-shalt-nots
202
641592
3831
thì điều đó vẫn là chưa đủ nếu chỉ tuân theo đạo chúa "hiểu thiện biết ác"
10:45
and not cheat, steal, maim, kill,
203
645423
2380
không gian lận, ăn cắp, làm thương tât, giết người
10:47
but that if we have enough, we have to share some of that
204
647803
2887
còn nếu cuộc sống chúng ta đã đầy đủ, chúng ta phải chia sẻ một chút nào đó
10:50
with people who have so little.
205
650690
3353
với những người có quá ít.
10:54
And the organization draws together people
206
654043
2779
Tổ chức đã kéo mọi người từ các
10:56
of different generations,
207
656822
1684
thế hệ khác nhau lại,
10:58
like Holly Morgan, who's an undergraduate,
208
658506
1845
như Holly Morgan, một sinh viên chưa tốt nghiệp,
11:00
who's pledged to give 10 percent
209
660351
1517
người đã cam kết quyên góp 10%
11:01
of the little amount that she has,
210
661868
1949
trong số tiền nhỏ cô kiếm đươc,
11:03
and on the right, Ada Wan,
211
663817
2053
và bên cạnh đó là Ada Wan,
11:05
who has worked directly for the poor, but has now
212
665870
2727
người đã làm việc trực tiếp với những người nghèo, nhưng hiện giờ
11:08
gone to Yale to do an MBA to have more to give.
213
668597
4502
anh đã tới Yale để học thạc sĩ để kiếm được nhiều tiền cho việc từ thiện hơn.
11:13
Many people will think, though,
214
673099
1525
Dẫu vậy, còn nhiều người cho rằng
11:14
that charities aren't really all that effective.
215
674624
3982
từ thiện không thực sự hiệu quả như vậy.
11:18
So let's talk about effectiveness.
216
678606
1793
Do đó, chúng ta hãy bàn về sự hiệu qủa.
11:20
Toby Ord is very concerned about this,
217
680399
1990
Toby Ord rất quan tâm đến vấn đề này,
11:22
and he's calculated that some charities
218
682389
2887
và anh đã tính toán được rằng một số quỹ từ thiện
11:25
are hundreds or even thousands of times
219
685276
2789
có hiệu quả hơn gấp hàng trăm thậm chí hàng nghìn lần
11:28
more effective than others,
220
688065
2058
các hoạt động khác,
11:30
so it's very important to find the effective ones.
221
690123
2836
nên điều quan trọng là phải tìm ra những điểm hiệu quả.
11:32
Take, for example, providing a guide dog for a blind person.
222
692959
5031
Lấy ví dụ như việc dùng chó để dẫn đường cho người mù.
11:37
That's a good thing to do, right?
223
697990
2812
Đó là điều tốt nên làm đúng không?
11:40
Well, right, it is a good thing to do,
224
700802
2022
Vâng, đúng vậy, đó là một việc tốt,
11:42
but you have to think what else you could do with the resources.
225
702824
2917
nhưng cần nghĩ rằng bạn còn có thể làm được những gì khác nữa với các nguồn tài nguyên.
11:45
It costs about 40,000 dollars to train a guide dog
226
705741
4244
Người ta phải tốn khoảng 40,000 đô la để huấn luyện một con chó dẫn đường.
11:49
and train the recipient so that the guide dog
227
709985
2496
và huấn luyện người sử dụng để mà chú chó đó có thể
11:52
can be an effective help to a blind person.
228
712481
3384
giúp đỡ chủ nhân của mình một cách hiệu quả.
11:55
It costs somewhere between 20 and 50 dollars
229
715865
4272
Chi phí để cứu chữa cho một người khiếm thị ở một nước đang phát triển
12:00
to cure a blind person in a developing country
230
720137
3006
rơi vào khoảng từ 20 đến 50 đô la
12:03
if they have trachoma.
231
723143
2010
nếu họ mắc bệnh đau mắt hột.
12:05
So you do the sums, and you get something like that.
232
725153
3071
Bạn có thể làm phép tính và kết quả sẽ tương tự như trên.
12:08
You could provide one guide dog
233
728224
1746
Bạn có thể cung cấp một chú chó dẫn đường
12:09
for one blind American,
234
729970
2345
cho một người Mỹ khiếm thị,
12:12
or you could cure between 400
235
732315
2876
hoặc có thể chữa trị
12:15
and 2,000 people of blindness.
236
735191
3771
cho khoảng từ 400 đến 2,000 người khiếm thị.
12:18
I think it's clear what's the better thing to do.
237
738962
3597
Tôi nghĩ rằng giờ thì đã rõ chúng ta nên làm điều gì thì tốt hơn.
12:22
But if you want to look for effective charities,
238
742559
3515
Nhưng nếu bạn muốn tìm kiếm những quỹ tài trợ hiệu quả,
12:26
this is a good website to go to.
239
746074
2232
thì đây là một trang web hay nên xem.
12:28
GiveWell exists to really assess the impact of charities,
240
748306
4884
GiveWell hiện diện nhằm đánh giá ảnh hưởng của những khoản từ thiện
12:33
not just whether they're well-run,
241
753190
1965
không chỉ về hiệu quả hoạt động của chúng,
12:35
and it's screened hundreds of charities
242
755155
2300
mà nó còn bảo hộ cho hàng trăm quỹ từ thiện khác,
12:37
and currently is recommending only three,
243
757455
3299
và hiện tại đang đề cử 3 quỹ,
12:40
of which the Against Malaria Foundation is number one.
244
760754
4233
trong đó Quỹ Phòng Chống Bệnh Sốt Rét là số 1.
12:44
So it's very tough. If you want to look for other recommendations,
245
764987
2623
Vì thế mà công việc rất khó khăn. Nếu bạn muốn tìm kiếm những đề cử khác
12:47
thelifeyoucansave.com and Giving What We Can
246
767610
3010
trang thelifeyoucansave.com và "Chia Sẻ Những Gì Ta Có Thể"
12:50
both have a somewhat broader list,
247
770620
2366
cả hai nguồn trên đều có một danh sách mở rộng hơn,
12:52
but you can find effective organizations,
248
772986
3336
nhưng bạn có thể tìm những tổ chức hoạt động hiệu quả,
12:56
and not just in the area of saving lives from the poor.
249
776322
4176
không chỉ về lĩnh vực cứu giúp những mảnh đời nghèo khó.
13:00
I'm pleased to say that there is now also a website
250
780498
2576
Tôi rất hạnh phúc khi nói rằng hiện tại còn có một trang web
13:03
looking at effective animal organizations.
251
783074
3432
về những tổ chức động vật có ý nghĩa,
13:06
That's another cause that I've been concerned about
252
786506
2004
Còn một nguyên nhân khác khiến tôi vẫn lo lắng đến
13:08
all my life, the immense amount of suffering
253
788510
2604
hết cuộc đời mình, đó là nỗi đau mênh mang
13:11
that humans inflict
254
791114
1526
mà con người gây ra
13:12
on literally tens of billions of animals every year.
255
792640
4257
cho hàng chục triệu động vật mỗi năm.
13:16
So if you want to look for effective organizations
256
796897
2326
Vì vậy nếu bạn tìm kiếm những tổ chức hiệu quả
13:19
to reduce that suffering,
257
799223
2073
để giảm bớt những nỗi đau này,
13:21
you can go to Effective Animal Activism.
258
801296
3001
bạn có thể tìm đến Hội Hành Động Vì Động Vật Hiệu Quả.
13:24
And some effective altruists think it's very important
259
804297
3039
Và một số những người theo chủ nghĩa vị tha hoàn hảo cho rằng
13:27
to make sure that our species survives at all.
260
807336
3757
việc chắc chắn những loài vật của chúng ta sống sót là rất quan trọng.
13:31
So they're looking at ways to reduce the risk of extinction.
261
811093
3430
Vì vậy họ chú ý vào những con đường giảm bớt nguy cơ tuyệt chủng.
13:34
Here's one risk of extinction that we all became aware of
262
814523
2643
Và đây là một mối nguy của sự tuyệt chủng mà tất cả chúng ta đề nhận thấy
13:37
recently, when an asteroid passed close to our planet.
263
817166
4157
gần đây, khi một thiên thạch đi qua sát hành tinh của chúng ta.
13:41
Possibly research could help us not only to predict
264
821323
3006
Khoa học có thể giúp chúng ta không chỉ tiên đoán
13:44
the path of asteroids that might collide with us,
265
824329
1971
được hướng va chạm của các thiên thạch với hành tinh của mình,
13:46
but actually to deflect them.
266
826300
2792
mà thực tế còn có thể làm chệch hướng đi của chúng.
13:49
So some people think that would be a good thing to give to.
267
829092
2664
Vì thế một số người cho rằng đong góp vào khoa học là một điều tốt.
13:51
There's many possibilities.
268
831756
2242
Cũng có nhiều khả năng là vậy.
13:53
My final question is,
269
833998
1711
Câu hỏi cuối cùng của tôi là,
13:55
some people will think it's a burden to give.
270
835709
3031
một số người sẽ nghĩ rằng sự chia sẻ trở thành gánh nặng.
13:58
I don't really believe it is.
271
838740
1633
Tôi không thực sự tin như vậy.
14:00
I've enjoyed giving all of my life
272
840373
2180
Tôi tận hưởng việc chia sẻ suốt cuộc đời mình
14:02
since I was a graduate student.
273
842553
1318
kể từ khi tôi còn là một sinh viên mới tốt nghiệp.
14:03
It's been something fulfilling to me.
274
843871
2833
Nó là một cái gì đó thỏa mãn tôi.
14:06
Charlie Bresler said to me that he's not an altruist.
275
846704
2431
Charlie Bresler nói với tôi rằng anh ấy không phải là một người có lòng vị tha.
14:09
He thinks that the life he's saving is his own.
276
849135
3374
Anh ấy cho rằng cuộc đời mà anh ấy đang cứu giúp là cuộc đời của chính anh.
14:12
And Holly Morgan told me that she used to battle depression
277
852509
3927
Và Holly Morgan kể với tôi rằng cô ấy đã từng chiến đấu với bệnh trầm cảm
14:16
until she got involved with effective altruism,
278
856436
2232
cho đến khi cô ấy bắt đầu bị thu hút vào các hoạt động từ thiện,
14:18
and now is one of the happiest people she knows.
279
858668
3546
và hiện giờ cô là một trong số những người hạnh phúc nhất mà cô biết.
14:22
I think one of the reasons for this
280
862214
1773
Tôi nghĩ một trong số những lý do cho điều này
14:23
is that being an effective altruist helps to overcome
281
863987
3267
là việc trở thành một người có lòng vị tha hoàn hảo giúp họ vượt qua
14:27
what I call the Sisyphus problem.
282
867254
2871
cái gọi là những khó khăn "Sisyphus". (Sisyphus-một vị vua tàn bạo theo thần thoại Hy Lạp)
14:30
Here's Sisyphus as portrayed by Titian,
283
870125
3193
Đây là hình ảnh Sisyphus được phác họa với mái tóc hung đỏ,
14:33
condemned by the gods to push a huge boulder
284
873318
3023
bị các vị thần ra hình phạt phải đẩy một tảng đá lớn lên
14:36
up to the top of the hill.
285
876341
1679
trên đỉnh một quả đồi.
14:38
Just as he gets there, the effort becomes too much,
286
878020
3050
Ngay khi ông đến nơi, lực đẩy trở thành quá mạnh,
14:41
the boulder escapes, rolls all the way down the hill,
287
881070
3241
tảng đá tuột khỏi tay, lăn xuống quả đồi,
14:44
he has to trudge back down to push it up again,
288
884311
3304
ông ta phải lê từng bước trở lai để đẩy tảng đá đó lên lần nữa,
14:47
and the same thing happens again and again
289
887615
2419
và sự việc cứ lặp đi lặp lại
14:50
for all eternity.
290
890034
2382
mãi không ngừng.
14:52
Does that remind you of a consumer lifestyle,
291
892416
3015
Điều đó có gợi nhớ bạn đến phong cách sống của một người mua hàng,
14:55
where you work hard to get money,
292
895431
2682
bạn làm việc chăm chỉ để kiếm tiền,
14:58
you spend that money on consumer goods
293
898113
2245
rồi tiêu tiền đó vào việc mua những thứ hàng hóa
15:00
which you hope you'll enjoy using?
294
900358
3572
mà bạn tưởng rằng bạn sẽ thỏa thích sử dụng chúng?
15:03
But then the money's gone, you have to work hard
295
903930
2731
Nhưng sau đó số tiền kiếm được lại hết, bạn phải làm việc
15:06
to get more, spend more, and to maintain
296
906661
2900
chăm chỉ trở lại, kiếm thêm tiền, tiêu thêm tiền, để duy trì
15:09
the same level of happiness, it's kind of a hedonic treadmill.
297
909561
3007
mức độ hạnh phúc như cũ, nó tựa như một loại guồng máy hưởng thụ.
15:12
You never get off, and you never really feel satisfied.
298
912568
3366
Bạn sẽ không bao giờ thoát khỏi nó, và cũng không bao giờ thực sự cảm thấy thỏa mãn.
15:15
Becoming an effective altruist gives you
299
915934
2992
Trở thành một người có lòng vị tha hoàn hảo khiến bạn hiểu
15:18
that meaning and fulfillment.
300
918926
1490
ý nghĩa và sự hoạt động đó.
15:20
It enables you to have a solid basis for self-esteem
301
920416
4191
Nó cho phép bạn có một nền tảng vững vàng về nội tại
15:24
on which you can feel your life was really worth living.
302
924607
4125
nhờ đó bạn có thể cảm thấy cuộc sống của mình thực sư đáng sống.
15:28
I'm going to conclude by telling you
303
928732
2556
Tôi sẽ đi đến kết luận bằng việc kể cho các bạn
15:31
about an email that I received
304
931288
2133
về một bức thư điện tử tôi nhận được
15:33
while I was writing this talk just a month or so ago.
305
933421
4924
trong khi đang viết bài diễn thuyết này chỉ cách đây một tháng hoặc khoảng chừng đó.
15:38
It's from a man named Chris Croy, who I'd never heard of.
306
938345
3027
Bức thư đó gửi từ một người đàn ông tên là Chris Croy, người tôi chưa từng nghe tên.
15:41
This is a picture of him showing him recovering from surgery.
307
941372
4419
Bức thư là một tấm hình của anh đang bình phục từ sau phẫu thuật.
15:45
Why was he recovering from surgery?
308
945791
2534
Tại sao anh ta đang bình phục sau phẫu thuật?
15:48
The email began, "Last Tuesday,
309
948325
3557
Bức thư bắt đầu như này "Thứ 3 tuần trước, tôi
15:51
I anonymously donated my right kidney to a stranger.
310
951882
3858
giấu tên hiến tặng thận của mình cho một người lạ.
15:55
That started a kidney chain
311
955740
2085
Điều này đã khởi đầu cho một chuỗi hiến tặng thận
15:57
which enabled four people to receive kidneys."
312
957825
4669
giúp được 4 người cần nhận thận."
16:02
There's about 100 people each year in the U.S.
313
962494
2439
Có khoảng 100 người mỗi năm ở Mỹ
16:04
and more in other countries who do that.
314
964933
2718
và nhiều hơn thế ở những đất nước khác làm điều này.
16:07
I was pleased to read it. Chris went on to say
315
967651
2164
Tôi rất vui mừng khi đọc được điều này. Chris tiếp tục kể rằng
16:09
that he'd been influenced by my writings in what he did.
316
969815
3372
những bài viết của tôi đã tác động lên việc anh ấy đã làm.
16:13
Well, I have to admit, I'm also somewhat embarrassed by that,
317
973187
3423
Vâng, tôi phải thừa nhận điều đó, tôi cũng có phần cảm thấy bối rối
16:16
because I still have two kidneys.
318
976610
6262
vì tôi thì vẫn còn đến 2 quả thận.
16:22
But Chris went on to say that he didn't think
319
982872
2266
Nhưng Chris lại tiếp tục nói rằng anh ấy đã không nghĩ
16:25
that what he'd done was all that amazing,
320
985138
2680
những điều anh ấy làm không hoàn toàn nổi trội,
16:27
because he calculated that the number of life-years
321
987818
3507
bởi vì anh ấy tính toán rằng tổng số năm kéo dài sự sống
16:31
that he had added to people, the extension of life,
322
991325
2548
mà anh đã dành tặng cho mọi người, phần dư của cuộc đời,
16:33
was about the same that you could achieve
323
993873
2809
bằng với những gì bạn nhận được
16:36
if you gave 5,000 dollars to the Against Malaria Foundation.
324
996682
5836
nếu bạn dành tặng 5,000 đô la cho Quỹ Phòng Chống Bệnh Sốt Rét.
16:42
And that did make me feel a little bit better,
325
1002518
4076
Và điều này thực sư khiến tôi cảm thấy ngày một tốt hơn,
16:46
because I have given more than 5,000 dollars
326
1006594
3554
vì tôi đã dành tặng hơn 5,000 đô la
16:50
to the Against Malaria Foundation
327
1010148
2847
cho Quỹ Phòng Chống Bệnh Sốt Rét.
16:52
and to various other effective charities.
328
1012995
4903
và cho những hoạt động từ thiện hiệu quả khác.
16:57
So if you're feeling bad
329
1017898
1434
Vì thế nếu bạn đang buồn phiền
16:59
because you still have two kidneys as well,
330
1019332
4082
vì bạn vẫn còn đến 2 quả thận như tôi,
17:03
there's a way for you to get off the hook.
331
1023414
2634
thì ở đây có một con đường giúp bạn qua khúc đường khó khăn này.
17:06
Thank you.
332
1026048
1200
Cảm ơn.
17:07
(Applause)
333
1027248
6154
(Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7