Rives: Reinventing the encyclopedia game

ریوز: بازسازی بازی دانشنامه

Translator: Morton Bast Reviewer: Thu-Huong Ha

Translator: B L Reviewer: soheila Jafari

So, last month, the Encyclopaedia Britannica announced

ماه قبل کتاب دانشنامه بریتانیکا اعلام کرد

that it is going out of print

که بعد ار ۲۴۴ سال این دیگه چاپ نمیشه ، که این منو واقعا دلتنگ کرد.

after 244 years, which made me nostalgic,

که بعد ار ۲۴۴ سال این دیگه چاپ نمیشه ، که این منو واقعا دلتنگ کرد.

because I remember playing a game with the colossal encyclopedia set in my hometown library

برای اینکه یادمه تو کتابخانه شهر یه بازی با مجموعه اعظم می کردم

back when I was a kid,

اونوقتا که بچه بودم،

maybe 12 years old.

شاید 12 ساله.

And I wondered if I could update that game,

و فکر کردم شاید بتونم اون بازی رو به روز کنم،

not just for modern methods,

نه فقط به شیوه های جدید،

but for the modern me.

بلکه برای خود جدیدم.

So I tried.

پس امتحان کردم.

I went to an online encyclopedia,

به یک دانشنامه اینترنتی رفتم،

Wikipedia, and I entered the term "Earth."

ویکیپیدیا، و اصطلاح "زمین" رو وارد کردم.

You can start anywhere, this time I chose Earth.

با هر چیزی میتونید شروع کنید، من این دفعه زمین رو انتخاب کردم.

And the first rule of the game is pretty simple.

و اولین قانون بازی هم خیلی ساده ست.

You just have to read the article

فقط باید مقاله رو بخونی

until you find something you don't know,

تاوقتی که چیزی پیداکنی که نمیدونی چیه،

and preferably something your dad doesn't even know.

و ترجیحا چیزی که بابات هم حتی نمیدونه.

And in this case, I quickly found this:

و در این مورد، من خیلی زود اینو پیدا کردم:

The furthest point from the center of the Earth

دورترین نقطه از مرکز زمین

is not the tip of Mount Everest, like I might have thought,

قله اورست نیست، اونطوری که من فکر می کردم،

it's the tip of this mountain: Mount Chimborazo in Ecuador.

قله این کوهه: کوه شیمبورازو در اکوادور.

The Earth spins, of course, as it travels around the sun,

البته زمین دور خودش می چرخه، همانطوری که داره دور خورشید می چرخه،

so the Earth bulges a little bit around the middle,

و شکم زمین یه کم باد داره،

like some Earthlings.

مثل بعضی آدمها.

And even though Mount Chimborazo isn't the tallest mountain in the Andes,

و با وجودی که کوه شیمبورازو بلندترین کوه در رشته کوههای اندیز نیست،

it's one degree away from the equator,

یک درجه از استوا دورتر است،

it's riding that bulge, and so the summit of Chimborazo

و روی اون بادکردگیه، پس قله شیمبورازو

is the farthest point on Earth from the center of the Earth.

دورترین نقطه بر روی زمین از مرکز زمین است.

And it is really fun to say.

و گفتن این واقعا جالبه.

So I immediately decided,

پس من بلافاصله تصمیم گرفتم،

this is going to be the name of the game,

میره که این اسم بازی بشه،

or my new exclamation.

یا علامت تعجب جدید من.

You can use it at TED.

میتونید در تد استفاده کنید.

Chimborazo, right?

شیمبورازو، درسته؟

It's like "eureka" and "bingo" had a baby.

مثل اینکه "یوریکا" و "بینگو" بچه دار شدند.

I didn't know that;

من اینو نمی دونستم،

that's pretty cool.

خیلی جالبه.

Chimborazo!

شیمبورازو!

So the next rule of the game is also pretty simple.

خوب قانون بعدی یه بازی ، که تقریبا ساده هم هست.

You just have to find another term and look that up.

فقط باید یه اصطلاح دیگه پیدا کنی و جستجوش کنی.

Now in the old days, that meant getting out a volume

قدیما، این یعنی یه جلد از دانشنامه رو بر می داشتی

and browsing through it alphabetically,

و بر اساس حروف الفبا جستجوش می کردی،

maybe getting sidetracked,

شاید حواستم پرت می شد،

that was fun.

Nowadays there are hundreds of links to choose from.

که جالب بود.

امروزه صدها لینک وجود داره که از بینشون انتخاب کنی.

I can go literally anywhere in the world,

من واقعا میتونم هر جای دنیا برم،

I think since I was already in Ecuador,

فکر کردم حالا که تو اکوادور هستم،

I just decided to click on the word "tropical."

تصمیم گرقتم روی کلمه "مناطق استوایی" کلیک کنم.

That took me to this wet and warm band of the tropics

اون منو به این نوار گرم و مرطوب مناطق استوایی برد

that encircles the Earth.

که زمینو احاطه کرده.

Now that's the Tropic of Cancer in the north

این مدار راس السرطان در شماله

and the Tropic of Capricorn in the south,

و مدار راس الجدی در جنوب،

that much I knew,

اینها رو میدونستم،

but I was surprised to learn this little fact:

اما متعجب شدم که این واقعیت کوچیک رو فهمیدم:

Those are not cartographers' lines,

اون خطها کار نقشه کش نیست،

like latitude or the borders between nations,

مثل عرض جغرافیایی یا مرز بین ملتها،

they are astronomical phenomena caused by the Earth's tilt,

اونها پدیده های نجومیه که انحراف محوری زمین باعث شده،

and they change.

و تغییر می کنند

They move; they go up, they go down.

حرکت می کنند، بالا می رند، پائین میرند.

In fact, for years, the Tropic of Cancer and the Tropic of Capricorn

در واقع، تا سالها، مدار راس السرطان و راس الجدی

have been steadily drifting towards the equator

به تدریج به سمت استوا کشیده شدند

at the rate of about 15 meters per year,

با سرعت تقریبا 15 متر در سال

and nobody told me that.

و هیچ کس اینو به من نگفت.

I didn't know it.

من نمی دونستم.

Chimborazo!

شیمبورازو!

So to keep the game going, I just have to find another term and look that one up.

پس برای ادامه بازی، من فقط باید یه اصطلاح دیگه پیدا کنم و جستجوش کنم.

Since I'm already in the tropics, I chose "Tropical rainforest."

از اونجایی که من در استوا هستم، "جنگل استوایی" رو انتخاب می کنم.

Famous for its diversity, human diversity.

که به خاطر تنوعش معروفه، تنوع انسانیش.

There are still dozens and dozens of uncontacted tribes living on this planet.

هنوز تعداد زیادی قبیله ناشناخته روی کره زمین وجود داره.

They're all over the globe, but virtually all of them live in tropical rainforests.

همه جای کره زمین، اما عملا همشون در جنگلهای استوایی زندگی می کنند.

This is the only place you can go nowadays and not get "friended."

اینجا تنها جاییه که این روزها میشه رفت و "درخواست دوستی" دریافت نکرد.

The link that I clicked on here was exotic in the beginning and then absolutely mysterious at the very end.

لینکی که من اینجا کلیک کردم، اول عجیب بود و نهایتا کاملا مرموز شد.

It mentioned leopards and ring-tailed coatis and poison dart frogs and boa constrictors and then

اشاره به پلنگ ها و کواتی های زنگدار و قورباغه های سمی و بوا کرد و بعد

coleoptera,

کولی آپترا،

which turn out to be beetles.

که ظاهرا سوسک هستند.

Now I clicked on this on purpose,

حالا من عمدا اینو کلیک کردم،

but if I'd somehow gotten here by mistake,

اما اگراشتباها اینجا اومده بودم،

it does remind me, for the band, see "The Beatles,"

به من یادآوری میکنه که برو ، گروه موسیقی، " بیتلز" رو نگاه کن،

for the car see "Volkswagon Beetle,"

ویا ماشین " فولکس واگن بیتل" رو نگاه کن،

but I am here for beetle beetles.

اما من اینجام برای همین سوسکها.

This is the most successful order on the planet by far.

این موفقترین نظام در کره زمینه.

Something between 20 and 25 percent of all life forms on the planet,

چیزی بین 20 تا 25 درصد از انواع حیات در کره زمین

including plants, are beetles.

که شامل گیاه ها هم می شه، سوسک هستند.

That means the next time you are in the grocery store,

یعنی دفعه بعد که درفروشگاه هستید،

take a look at the four people ahead of you in line.

به چهار نفر جلو تر توی صف نگاه کنید.

Statistically, one of you is a beetle.

طبق آمار، یکی از شما سوسکه.

And if it is you, you are astonishingly well adapted.

و اگر اون یکی شما هستی، به طرز حیرت آوری وفق پیدا کردی.

There are scavenger beetles that pick the skin and flesh off of bones in museums.

سوسکهای گوشت خوار وجود دارند که تو موزه ها پوست و گوشت رو از استخوان جدا می کنند.

There are predator beetles, that attack other insects

سوسکهای شکار چی وجود دارند، که به باقی حشرات حمله می کنند

and still look pretty cute to us.

و با این وجود خیلی بامزه به نظر ما می آیند.

There are beetles that roll little balls of dung

سوسکهایی وجود دارند که مسافت پشگل ها توی بیابون غل میدند، تا غذای بچه هاشون بشه.

great distances across the desert floor to feed to their hatchlings.

سوسکهایی وجود دارند که مسافت پشگل ها توی بیابون غل میدند، تا غذای بچه هاشون بشه.

This reminded the ancient Egyptians of their god Khepri,

این مصریهای باستان رو به یاد خداشون کپری انداخت،

who renews the ball of the sun every morning,

که هر روز صبح توپ خورشید رو تازه می کنه،

which is how that dung-rolling scarab

و اینطوری بود که سوسک پشگل غلتان

became that sacred scarab on the breastplate of the Pharaoh Tutankhamun.

سوسک مقدسی شد روی گردنبند فرعون توتن کامن.

Beetles, I was reminded, have the most romantic flirtation in the animal kingdom.

می گه سوسکها، عاشقانه ترین شیوه جفت یابی در دنیای حیوانات رو دارند.

Fireflies are not flies, fireflies are beetles.

کرمهای شبتاب مگس نیستند، سوسک هستند.

Fireflies are coleoptera, and coleoptera communicate in other ways as well.

کرمهای شبتاب کولی آپترا هستند، و کولی آپترا از راههای دیگری هم ارتباط برقرار می کنند.

Like my next link:

مثل لینک بعدی من:

The chemical language of pheromones.

زبان شیمیایی فرومون ها(رایحه ای که توسط حیوان برای ارتباط با همنوعانش ترشح میشود).

Now the pheromone page took me to a video of a sea urchin having sex.

حالا صفحه فرومون منو به یک ویدئو برد در مورد یک خارپشت دریایی در حال عشق بازی.

Yeah.

بله

(Laughter)

(خنده حضار)

And the link to aphrodisiac.

و لینک به صفحه افرودیسیاک.

Now that's something that increases sexual desire,

این چیزیه که میل جنسی رو زیاد می کند،

possibly chocolate.

احتمالا شکلات.

There is a compound in chocolate called phenethylamine

یک ترکیبی در شکلات وجود داره به اسم فینیتل امین

that might be an aphrodisiac.

که ممکنه یک افرودیسیاک باشه.

But as the article mentions,

اما همانطوریکه متن ذکر می کنه،

because of enzyme breakdown,

به دلیل تجزیه آنزیم،

it's unlikely that phenethylamine will reach your brain if taken orally.

بعیده که فینیتل امین به مغز برسد، اگر شکلات خورده شده باشد.

So those of you who only eat your chocolate, you might have to experiment.

پس شماهایی که شکلات رو می خورید، شاید بخواهید امتحان کنید.

The link I clicked on here,

لینکی که الان کلیک کردم،

"sympathetic magic," mostly because I understand what both of those words mean.

"جادوی همدردی" بیشتر به این دلیل بود که من هر دوی این لغات رو می فهمم.

But not when they're together like that.

اما نه وقتی که این دو تا اینجوری با هم می آیند.

I do like sympathy. I do like magic.

من همدردی رو دوست دارم. من جادو رو دوست دارم.

So when I click on "sympathetic magic,"

پس وقتی روی "جادوی همدردی" کلیک می کنم،

I get sympathetic magic and voodoo dolls.

جادوی همدردی رو دارم و عروسکهای وودو.

This is the boy in me getting lucky again.

اینجا باز کودک درون منه که خوش شانسی میاره.

Sympathetic magic is imitation.

جادوی همدردی، تقلیده.

If you imitate something, maybe you can have an effect on it.

اگر چیزی رو تقلید کنی، ممکنه یک تاثیری روش داشته باشی.

That's the idea behind voodoo dolls, and possibly also cave paintings.

این دلیل وجود عروسکهای وودوست و احتمالا نقاشیهای توی غار.

The link to cave paintings takes me to some of the oldest art known to humankind.

لینک به نقاشیهای غار منو به قدیمی ترین هنر شناخته شده انسان برد.

I would love to see Google maps inside some of these caves.

من خیلی دوست دارم نقشه گوگل رو تو بعضی از این غارها ببینم.

We've got tens-of-thousands-years-old artwork.

ما دهها هزار سال کار هنری داریم.

Common themes around the globe include large wild animals and tracings of human hands,

موضوع های معمول در سراسر دنیا شامل حیوانات بزرگ وحشی و ترسیم دست انسانهاست،

usually the left hand.

معمولا دست چپ.

We have been a dominantly right-handed tribe for millenia,

ما برای هزاران سال تبار راست دست بوده ایم،

so even though I don't know why a paleolithic person would trace his hand

با وجودی که من نمی دونم چرا یک انسان عهد باستان دستش رو ترسیم می کنه

or blow pigment on it from a tube,

یا از توی یک نی روش جوهر فوت می کنه،

I can easily picture how he did it.

به راحتی می تونم تصور کنم چطور این کارو کرده.

And I really don't think it's that different form our own little dominant hand avatar

و واقعا فکر نمی کنم خیلی با نماد دست غالب کوچک خودمون فرق می کنه

right there that I'm going to use now to click on the term for "hand,"

همونی که اونجاست که من می خوام ازش استفاده کنم و روی اصطلاح "دست" کلیک کنم،

go to the page for "hand," where I found the most fun and possibly embarrassing bit of trivia

برم به صفحه "دست"، جائی که من سرگرم کننده ترین و احتمالا خجالت آورترین چیزهای جزئی و بی اهمیت رو بعد از مدتها پیا کردم. به این سادگی:

I've found in a long time. It's simply this:

برم به صفحه "دست"، جائی که من سرگرم کننده ترین و احتمالا خجالت آورترین چیزهای جزئی و بی اهمیت رو بعد از مدتها پیا کردم. به این سادگی:

The back of the hand is formally called the opisthenar.

پشت دست رسما اپیستنار گفته می شود.

Now that's embarrassing, because up until now,

این خجالت آوره، برای اینکه تا حالا،

every time I've said, "I know it like the back of my hand,"

هر بار که من گفتم، " من اینو مثل پشت دستم میشناسم"

I've really been saying, "I'm totally familiar with that,

در واقع می گفتم، "من کاملا باهاش آشنام،

I just don't know it's freaking name, right?"

فقط اسم عجیبشو نمی دونم"، خوب؟

And the link I clicked on here,

و لینکی که اینجا روش کلیک کردم،

well, lemurs, monkeys and chimpanzees have the little opisthenar.

خوب، میمون لمور، میمون ها و شامپانزه ها این اپستنار کوچک رو دارند.

I click on chimpanzee, and I get our closest genetic relative.

روی شامپانزه کلیک می کنم، و نزدیکترین فامیل ژنتیکی مون رو میبینم.

Pan troglodytes, the name we give him, means "cave dweller."

پن تراگلادایتس، اسمی که بهش میدیم، یعنی "غارنشین".

He doesn't.

اون غارنشین نیست.

He lives in rainforests and savannas.

در جنگل ها و دشت ها زندگی می کند.

It's just that we're always thinking of this guy as lagging behind us,

ما فقط همیشه این حیوون رو پشت سر خودمون می بینیم،

evolutionarily or somehow uncannily creeping up on us,

تکاملی یا یه جورایی غیر طبیعی داره روی ما سوار می شه،

and in some cases, he gets places before us.

و بعضی وقتها، جلوتر از ماست.

Like my next link, the almost irresistible link, Ham the Astrochimp.

مثل لینک بعدی من، تقریبا غیر قابل مقاومته، هم شامپانزه فضانورد.

I click on him, and I really thought he was going to bring me full circle twice, in fact.

من روش کلیک می کنم، و واقعا دو بار فکر کردم منو به جای اولم برد.

He's born in Cameroon,

او در کمروون به دنیا اومده،

which is smack in the middle of my tropics map,

که به وسط نقشه مناطق استوایی من چسبیده،

and more specifically his skeleton wound up in the Smithsonian museum getting picked clean by beetles.

و دقیقتر اینکه اسکلتش در موزه اسمیتسونین داره توسط سوسکها تمیز میشه.

In between those two landmarks in Ham's life,

و بین دو نقطه عطف زندگیش، او به فضا پرواز کرد.،

he flew into space.

و بین دو نقطه عطف زندگیش، او به فضا پرواز کرد.،

He experienced weightlessness and re-entry

او بی وزنی را و بازگشت مجدد را به زمین را ماهها قبل از اینکه این کارو انجام بده، تجربه کرد.

months before the first human being to do it,

او بی وزنی را و بازگشت مجدد را به زمین را ماهها قبل از اینکه این کارو انجام بده، تجربه کرد.

Soviet cosmonaut Yuri Gagarin.

فضانورد شوروی یوری گاگارین.

When I click on Yuri Gagarin's page,

وقتی روی صفحه یوری گاگارین کلیک می کنم،

I get this guy who was surprisingly short in stature,

این مرد رو میبینم که به طرز شگفت آوری قد و قامتش کوتاه بود،

huge in heroism.

اما روحیه قهرمانانه ی بزرگی داشت.

Top estimates, Soviet estimates, put this guy at 1.65 meters,

بالاترین برآوردها، برآوردهای شورویه ، که این مرد رو 1.65 متر برآورد کردند،

that is less than five and a half feet tall max,

یعنی حداکثر کمتر از پنج و نیم فیت قد،

possibly because he was malnourished as a child.

احتمالا برای اینکه در بچگی سوء تغذیه داشت.

Germans occupied Russia.

آلمانیها روسیه رو اشغال کردند.

A Nazi officer took over the Gagarin household,

یک افسر نازی خانه گاگارین ها رو اشغال کرد،

and he and his family built and lived in a mud hut.

و او و خانواده اش یک آلونک گلی درست کردند و در اون زندگی کردند.

Years later, the boy from that cramped mud hut

سالها بعد، همون پسر از اون آلونک گلی کوچک

would grow up to be the man in that cramped capsule

تبدیل شد به اون مرد در اون کپسول کوچک

on the tip of a rocket

در نوک یک راکت.

who volunteered to be launched into outer space,

که داوطلب شد که به فضا پرتاب بشه،

the first one of any of us to really physically leave this planet.

اولین نفر از ما که واقعا به طور فیزیکی این سیاره رو ترک کرد.

And he didn't just leave it,

نه فقط ترکش کرد،

he circled it once.

بلکه یک بار دورش چرخید.

Fifty years later, as a tribute,

پنجاه سال بعد، به عنوان ادای احترام،

the International Space Station, which is still up there tonight,

ایستگاه بین المللی فضا، که امشب هم اون بالاست،

synced its orbit with Gagarin's orbit,

مدار خودش رو با مدار گاگارین هماهنگ کرد،

at the exact same time of day,

درست در همون لحظه از روز،

and filmed it,

و فیلم برداری کرد،

so you can go online and you can watch over 100 minutes

که شما آنلاین بشید و بیشتر از 100 دقیقه تماشا کنید

of what must have been an absolutely mesmerizing ride,

چیزی رو که باید یک سواری کاملا مسحور کننده بوده باشه،

possibly a lonely one,

احتمالا یک سواری تنها،

the first person to ever see such a thing.

اولین نفری که یک چیزی مثل اون رو ببینه.

And then when you've had your fill of that,

و وقتی از اون سیر شدید،

you can click on one more link.

می تونید روی یک لینک دیگه کلیک کنید.

You can come back to Earth.

میتونید به زمین برگردید.

You return to where you started.

به جایی که شروع کرده بودید برمی گردید.

You can finish your game.

می تونید بازیتون رو تمام کنید.

You just need to find one more fact that you didn't know.

فقط باید یک واقعیت دیگه رو پیدا کنید که تا حالا نمی دونستید.

And for me, I quickly landed on this one:

و من، بلافاصله اینو پیدا کردم:

The Earth has a tolerance of about .17 percent from the reference spheroid,

زمین تقریبا 17. درصد قدرت تحمل نسبت به کره مرجع رو داره،

which is less than the .22 percent allowed in billiard balls.

که کمتر از 22. درصد قدرت تحمل مجاز در توپ بیلیارده.

This is the kind of fact I would have loved as a boy.

این واقیعتیه که من وقتی بچه بودم دوست داشتم بدونم.

I found it myself.

خودم پیداش کردم.

It's got some math that I can do.

ریاضیاتی احتیاج داره که من میتونم انجام بدم.

I'm pretty sure my dad doesn't know it.

مطمئنم بابام اینو نمی دونه.

What this means is that if you could shrink the Earth to the size of a billiard ball,

این یعنی، اگر کره زمین رو کوچیک کنیم به اندازه یک توپ بیلیارد،

if you could take planet Earth, with all its mountain tops and caves

اگر کره زمین رو با همه قله ها و غارهاش

and rainforests, astronauts and uncontacted tribes and chimpanzees, voodoo dolls,

و جنگل ها، فضانوردها و قبایل ناشناحته و شامپانزه ها، عروسکهای وودو

fireflies, chocolate, sea creatures making love in the deep blue sea,

کرم شبتاب ها، شکلات، موجودات دریایی در حال عشقبازی در اعماق آبی دریا

you just shrink that to the size of a billiard ball,

فقط کوچیکش کنی به اندازه یک توپ بیلیارد میشه،

it would be as smooth as a billiard ball,

به اندازه توپ بیلیارد صاف وهموار خواهد بود،

presumably a billiard ball with a slight bulge around the middle.

احتمالا یک توپ بیلیارد با یک بادکردگی ناچیز در شکم.

That's pretty cool.

این واقعا جالبه.

I didn't know that.

من نمی دونستم.

Chimborazo!

شیمبورازو!

Thank you.

(Applause)

سپاسگزارم.

(تشویق حضار)