The game that can give you 10 extra years of life | Jane McGonigal

Translator: Morton Bast Reviewer: Thu-Huong Ha

Translator: Paulina Kozuchova Reviewer: Manuela Ronco

Mi estas ludantino, do mi ŝatas havi celojn.

I'm a gamer, so I like to have goals.

Mi ŝatas specialajn misiojn kaj sekretajn celojn.

I like special missions and secret objectives.

So here's my special mission for this talk:

Do jen mia speciala misio por ĉi tiu prelego:

Mi provos plilongigi la vivdaŭron

I'm going to try to increase the life span of every single person in this room

de ĉiu homo en ĉi tiu ejo

je sep kaj duona minutoj.

by seven and a half minutes.

Literally, you will live seven and a half minutes longer

Vere, vi vivos je sep kaj duona minutoj pli longe

than you would have otherwise,

ol vi vivus alikaze

just because you watched this talk.

nur ĉar vi spektas ĉi tiun prelegon.

Bone, iuj el vi ŝajnas iom skeptikaj.

Some of you are looking a little bit skeptical.

Tio estas en ordo, ĉar jen -

That's okay, because check it out --

I have math to prove that it is possible.

mi havas matematikon por pruvi ke tio eblas.

Kaj ĝi ne tre sencos nun.

It won't make much sense now.

Mi klarigos ĉion tion poste,

I'll explain it all later,

just pay attention to the number at the bottom:

nur atentu pri la numero je la subo:

+7.68245837 minutes.

plus 7.68245837 minutoj

That will be my gift to you if I'm successful in my mission.

tio estos mia donaco por vi se mi sukcesos mian mision.

Now, you have a secret mission too.

Kaj vi havas sekretan mision ankaŭ.

Your mission is to figure out how you want to spend

Via misio estas elpensi kiel vi volas pasigi viajn

your extra seven and a half minutes.

kromajn sep kaj duonan minutojn.

And I think you should do something unusual with them,

Kaj mi pensas ke vi devus fari ion nekutiman dum ili,

because these are bonus minutes.

ĉar ili estas bonusaj minutoj. Vi ne havintus ilin ĉiukaze.

You weren't going to have them anyway.

Ĉar mi estas lud-kreisto, vi eble pensas:

Now, because I'm a game designer, you might be thinking to yourself,

"Mi scias kion ŝi volas ke ni faru kun tiuj minutoj,

I know what she wants us to do with those minutes,

she wants us to spend them playing games.

ŝi volas ke ni pasigu ilin ludante."

Now this is a totally reasonable assumption,

Kaj tio estas tute senca supozo,

given that I have made quite a habit of encouraging people

konsiderante ke mi sufiĉe kutimas kuraĝigi homojn

to spend more time playing games.

pasigi pli da tempo ludante.

For example, in my first TED Talk,

Ekzemple en mia unua TED-prelego

mi proponis ke ni kiel planeto pasigu 21 miliardojn da horoj

I did propose that we should spend 21 billion hours a week,

as a planet, playing video games.

semajne ludante videoludojn.

Now, 21 billion hours, it's a lot of time.

21 miliardoj da horoj estas multe da tempo.

It's so much time, in fact, that the number one unsolicited comment

Tiom multe da tempo, ke fakte la plej ofta nedezirata reago

that I have heard from people all over the world

kiun mi aŭdis de homoj en la tuta mondo

since I gave that talk, is this:

ekde kiam mi faris tiun prelegon, estis:

Jane, ludoj estas bona afero, sed ĉu sur via mortlito

Jane, games are great and all, but on your deathbed,

are you really going to wish you spent more time playing Angry Birds?

vi vere deziros ke vi pasigintu pli da tempo ludante Angry Birds?

(Laughter)

La opinio estas tiom oftega - ke ludoj estas tempoperdo

This idea is so pervasive --

that games are a waste of time that we will come to regret --

kiun ni bedaŭros - ke mi aŭdas ĝin vere ĉie.

that I hear it literally everywhere I go.

For example, true story:

Ekzemple, vera rakonto: Nur antaŭ kelkaj semajnoj

Just a few weeks ago,

this cab driver, upon finding out that a friend and I were in town

taksiŝoforo, eksciinte ke mi kaj mia amiko estis en la urbo

for a game developers' conference,

por ĉeesti konferencon de ludkreantoj,

turniĝis kaj diris - kaj mi citas -

turned around and said -- and I quote --

"Mi malamas ludojn. Perdo de vivo. Imagu kiam venos la fino de via vivo

"I hate games. Waste of life.

Imagine getting to the end of your life and regretting all that time."

kaj vi bedaŭros tiun tempon."

Now, I want to take this problem seriously.

Mi volas trakti tiun problemon serioze.

I want games to be a force for good in the world.

Mi celas, mi volas ke ludoj estu povo de bono en la mondo.

Mi ne volas ke ludantoj bedaŭru la tempon pasigitan ludante,

I don't want gamers to regret the time they spent playing,

time that I encouraged them to spend.

tempon kiun mi kuraĝis ili pasigi tiel.

Do, mi pensadis pri tiu ĉi demando

So I have been thinking about this question a lot lately.

Kiam ni estos en nia mortlito, ĉu ni bedaŭros

When we're on our deathbeds,

will we regret the time we spent playing games?

la tempon pasigitan ludante?

Tio ĉi eble surprizos vin, sed evidentiĝas

Now, this may surprise you, but it turns out

there is actually some scientific research on this question.

ke fakte ekzistas sciencaj esploroj pri tiu demando.

It's true.

Vere. Hospic-laborantoj

Hospice workers,

the people who take care of us at the end of our lives,

la homoj kiu zorgas pri ni je la fino de niaj vivoj,

recently issued a report on the most frequently expressed regrets

antaŭnelonge publikigis raporton pri la plej ofte esprimitaj bedaŭroj

kiujn homojn havas kiam ili estas laŭvorte sur la mortlito.

that people say when they are literally on their deathbeds.

Kaj tion mi volas kundividi kun vi hodiaŭ -

And that's what I want to share with you today --

the top five regrets of the dying.

la plej oftaj bedaŭroj de la mortantoj.

Number one:

Unue: Mi deziras ke mi ne laborintu tiom multe.

I wish I hadn't worked so hard.

Number two:

Due: Mi deziras ke mi restintu en kontakto kun miaj geamikoj.

I wish I had stayed in touch with my friends.

Number three:

I wish I had let myself be happier.

Trie: Mi deziras ke mi permesintu al mi esti pli feliĉa.

Number four:

Kvare: Mi deziras ke mi kuraĝintu esprimi mian veran memon.

I wish I'd had the courage to express my true self.

And number five:

Kaj kvine: Mi deziras ke mi vivintu vivon de miaj revoj,

I wish I'd lived a life true to my dreams,

anstataŭ kion aliaj atendis de mi.

instead of what others expected of me.

Now, as far as I know, no one ever told one of the hospice workers,

Laŭ mia scio neniu diris al la hospiclaborantoj

"I wish I'd spent more time playing video games,"

"Mi deziras ke mi pasigintu pli da tempo ludante",

but when I hear these top five regrets of the dying,

sed kiam mi aŭdas tiujn ĉi kvin bedaŭrojn de la mortantoj,

I can't help but hear five deep human cravings

mi aŭdas la kvin plej oftajn homajn deziregojn

that games actually help us fulfill.

kiujn ludoj fakte helpas plenumi.

For example, I wish I hadn't worked so hard.

Ekzemple, "se mi ne laborintus tiom multe"

For many people, this means, I wish I'd spent more time

Por multaj tio signifas: Mi deziras ke mi pasigintu

with my family, with my kids when they were growing up.

pli da tempo kun mia familio, kun miaj kreskantaj infanoj.

Well, we know that playing games together has tremendous family benefits.

Ni ĉiuj scias ke komuna ludado havas egajn

familiajn avantaĝojn.

A recent study from Brigham Young University School of Family Life

Nova esploro de la Lernejo de Familia Vivo

de la Brighama Juna Universitato raportis ke gepatroj

reported that parents who spend more time playing video games with their kids

kiuj pasigas pli da tempo ludante videoludojn kun siaj infanoj

have much stronger real-life relationships with them.

havas multe pli fortan realvivan rilaton kun ili.

"I wish I'd stayed in touch with my friends."

"Se mi restintus en kontakto kun miaj geamikoj"

Hundreds of millions of people

Ja centoj da milionoj da homoj

use social games like FarmVille or Words With Friends

uzas sociajn ludojn kiel FarmVille aŭ Words With Friends

to stay in daily contact with real-life friends and family.

por resti en ĉiutaga kontakto kun siaj realvivaj amikoj kaj familio

A recent study from the University of Michigan

Nova esploro de la MIĉigana Universitato montris

showed that these games are incredibly powerful relationship-management tools.

ke tiuj ĉi ludoj estas ege potencaj

iloj por rilat-organizado.

They help us stay connected with people in our social network

Ili helpas al ni resti konektikaj kun homoj en nia socia reto

that we would otherwise grow distant from,

de kiuj ni alikaze distanciĝus

if we weren't playing games together.

se ni ne ludus kune.

Mi permesintu al mi esti pli feliĉa.

"I wish I'd let myself be happier."

Well, here I can't help but think of the groundbreaking clinical trials

Nu, ĉi tie mi ne povas ne pensi pri la inovativaj klinikaj esploroj

recently conducted at East Carolina University

faritaj ĉe la Orient-Kalifornia Universitato

kiuj montris ke retaj ludoj povas pli efiki

that showed that online games can outperform

pharmaceuticals for treating clinical anxiety and depression.

ol medikamentoj por kuraci klinikan anksion kaj deprimiĝon

Nur 30 minutoj de retludado ĉiutage

Just 30 minutes of online game play a day

was enough to create dramatic boosts in mood

sufiĉis por krei egajn humor-plibonigojn

and long-term increases in happiness.

kaj longdaŭran plialtigon de feliĉo.

Mi havintu la kuraĝon esprimi mian veran memon.

"I wish I'd had the courage to express my true self."

Well, avatars are a way to express our true selves,

Nu, avataroj estas maniero esprimi niajn verajn memojn,

our most heroic, idealized version of who we might become.

nian plej heroan, idealigitan version de kiu ni povas iĝi.

You can see that in this alter ego portrait by Robbie Cooper

Vi povas vidi tion en tiu ĉi portreto de Robbie Cooper

pri ludanto kaj sia avataro.

of a gamer with his avatar.

And Stanford University has been doing research for five years now

Kaj la Universitatao de Stanford esploris dum jam 5 jaroj

to document how playing a game with an idealized avatar

por dokumenti kiel ludi ludon kun idealigita avataro

ŝanĝas kiel ni pensas kaj agas en realvivo,

changes how we think and act in real life,

igante nin pli kuraĝaj, ambiciaj,

making us more courageous, more ambitious,

sindediĉaj al niaj celoj.

more committed to our goals.

"I wish I'd led a life true to my dreams,

Mi permesintus min vivi kiel mi revis,

and not what others expected of me."

kaj ne kiel aliaj atendis de mi.

Are games doing this yet?

Ĉu ludoj faras tion? Mi ne certas,

I'm not sure, so I've left a Super Mario question mark.

tial mi lasis demandsignon, Super Mario demandsignon

We're going to come back to this one.

Kaj ni revenos al tio.

But in the meantime, perhaps you're wondering,

Sed nun, eble vi sindemandas,

kiu estas tiu ĉi lud-kreanto por paroli al ni

who is this game designer to be talking to us

about deathbed regrets?

pri mortlitaj bedaŭroj?

Kaj veras, mi neniam laboris en hospico,

And it's true, I've never worked in a hospice,

mi neniam estis en mia mortlito.

I've never been on my deathbed.

Sed antaŭnelonge mi pasigis 3 monatojn lite, dezirante morti.

But recently I did spend three months in bed, wanting to die.

Vere dezirante morti.

Really wanting to die.

Now let me tell you that story.

Nun lasu min rakonti tion.

Estis antaŭ tri jaroj, kiam mi batis mian kapon kaj ekhavis malversacion.

It started two years ago, when I hit my head and got a concussion.

La malversacio ne resaniĝis bone,

The concussion didn't heal properly,

and after 30 days, I was left with symptoms like nonstop headaches,

kaj post 30 tagoj mi daŭre havis simptomojn kiel senĉesan kapdoloron,

nausea, vertigo, memory loss, mental fog.

naŭzon, vertigon, memorperdon, mensan nebulon.

My doctor told me that in order to heal my brain,

Mia kuracisto diris ke por sanigi mian cerbon,

I had to rest it.

mi devas ripozigi ĝin.

So I had to avoid everything that triggered my symptoms.

Do mi devis eviti ĉion, kio vekis miajn simptomojn.

Por mi tio signifis ne legi, ne skribi, ne videoludi,

For me that meant no reading, no writing, no video games,

no work or email, no running, no alcohol, no caffeine.

ne labori aŭ retpoŝti, ne kuri, ne alkoholo, ne kafeino.

Nome -- kaj mi pensas ke vi vidas kien tio iras --

In other words -- and I think you see where this is going --

neniu kialo por vivi.

no reason to live.

(Laughter)

Klare tio volas esti amuza,

Of course it's meant to be funny,

sed serioze, sinmortiga elpensado estas sufiĉe kutima

but in all seriousness, suicidal ideation is quite common

with traumatic brain injuries.

kun traŭmataj damaĝoj de la cerbo.

It happens to one in three, and it happened to me.

Okazas al unu el tri, kaj ĝi okazis al mi.

Mia cerbo ekdiris al mi, Jane, vi volas morti.

My brain started telling me, "Jane, you want to die."

It said, "You're never going to get better."

Ĝi diris, vi neniam pliboniĝos.

Ĝi diris, la doloro neniam finiĝos.

It said, "The pain will never end."

Kaj tiuj voĉoj iĝis tiom insistaj kaj konvinkaj

And these voices became so persistent and so persuasive

that I started to legitimately fear for my life,

ke mi ekis prave timi por mia vivo,

which is the time that I said to myself after 34 days --

kaj tio estas la tempo kiam mi diris al mi post 34 tagoj

and I will never forget this moment --

kaj mi neniam forgesos la momenton

I said, "I am either going to kill myself

mi diris, aŭ mi memmortigos

or I'm going to turn this into a game."

aŭ mi transformos tion al ludo.

Now, why a game?

Do, kial ludo?

I knew from researching the psychology of games for more than a decade

Mi sciis el pli ol dekjara esplorado pri la psiĥologio de ludoj

that when we play a game --

ke kiam ni ludas -- kaj tio estas en la scienca literaturo --

and this is in the scientific literature --

we tackle tough challenges with more creativity,

ni alfrontas durajn defiojn pli kreive,

more determination, more optimism,

persiste, optimisme,

and we're more likely to reach out to others for help.

kaj ni pli verŝajne dialogas kun aliuloj por helpo.

I wanted to bring these gamer traits to my real-life challenge,

Kaj mi volis porti tiujn trajtojn de ludanto al mia realviva defio,

so I created a role-playing recovery game

do mi kreis kuracigan rolludon

called Jane the Concussion Slayer.

"Jane la Murdisto de la Malversacioj".

Now this became my new secret identity,

Tio iĝis mia nova sekreta identeco,

and the first thing I did as a slayer was call my twin sister --

kaj la unua afero, kiun mi faris kiel murdisto

estis alvoki mian ĝemelinon -- mi havas ĝemelinon, Kelly --

I have an identical twin sister named Kelly --

kaj diri al ŝi, mi ludas por kuraci mian cerbon,

and tell her, "I'm playing a game to heal my brain,

kaj mi volas ke vi ludu kun mi.

and I want you to play with me."

Tio estis plu facila maniero por peti helpon.

This was an easier way to ask for help.

Ŝi iĝis mia unua aliancano en la ludo,

She became my first ally in the game,

my husband Kiyash joined next,

mia edzo Kiyash aliĝis poste,

kaj kune ni identigis kaj batalis la "malbonulojn".

and together we identified and battled the bad guys.

Now this was anything that could trigger my symptoms

Tiuj estas ĉio kio povus veki miajn simptomojn,

and therefore slow down the healing process,

kaj tiel malrapidigi la resaniĝon,

things like bright lights and crowded spaces.

kiel brilaj ludoj kaj homplenaj spacoj.

Ni ankaŭ kolektis kaj aktivigis "ŝaltilojn".

We also collected and activated power-ups.

This was anything I could do on even my worst day

Tiuj estis ĉio kion mi povintus fari eĉ en la malplej bonaj tagoj

to feel just a little bit good,

por farti nur iomete pli bone,

just a little bit productive.

nur iomete produktiva.

Things like cuddling my dog for 10 minutes,

Aferoj kiel dorloti mian hundon dum 10 minutoj,

aŭ ellitiĝi kaj promeni ĉirkaŭ la kvartalo nur unufoje.

or getting out of bed and walking around the block just once.

Now the game was that simple:

Kaj la ludo estis tiom simpla:

Adopt a secret identity, recruit your allies,

surpreni sekretan identecon, varbi aliancanojn,

venki la malbonulojn, aktivigi la ŝaltilojn.

battle the bad guys, activate the power-ups.

Sed eĉ per tiom simpla ludo,

But even with a game so simple,

within just a couple days of starting to play,

en nur du tagoj ekde la komenco,

that fog of depression and anxiety went away.

tiu nebulo de deprimiĝo kaj anksio

foriris. Simple estingiĝis. Tio ŝajnis miraklo.

It just vanished. It felt like a miracle.

Now it wasn't a miracle cure for the headaches

Ĝi ne estis mirakla kuracilo por kapdoloroj,

or the cognitive symptoms.

aŭ la mensaj simptomoj.

Tiuj daŭris dum pli ol jaro,

That lasted for more than a year,

and it was the hardest year of my life by far.

kaj estis la malplej facila jaro de mia vivo ĝis nun.

But even when I still had the symptoms,

Sed eĉ kiam mi ankoraŭ havis la simptomojn,

eĉ kiam mi daŭre havis doloron, mi ĉesis suferi.

even while I was still in pain, I stopped suffering.

Kio okazis poste pri la ludo mirigis min.

Now what happened next with the game surprised me.

I put up some blog posts and videos online,

Mi metis kelkajn blogaĵojn kaj videojn en la reto,

explaining how to play.

klarigante kiel ludi.

But not everybody has a concussion, obviously,

Sed ne ĉiuj havas malversacion, klare,

not everyone wants to be "the slayer,"

ne ĉiuj volas esti "la murdisto",

so I renamed the game SuperBetter.

do mi renomis la ludon SuperBetter.

And soon, I started hearing from people all over the world

Kaj tuj mi ekaŭdis de homoj el la tuta mondo

who were adopting their own secret identity,

kiuj surprenis sian sekretan identecon,

varbis siajn aliancanojn, kaj iĝis "supere pli bonaj"

recruiting their own allies, and they were getting "super better,"

facing challenges like cancer and chronic pain,

alfrontante defiojn kiel kanceron kaj kronikan doloron,

deprimiĝon kaj malsanon de Crohn.

depression and Crohn's disease.

Even people were playing it for terminal diagnoses like ALS.

Homoj estis eĉ ludantaj por finstadiaj malsanoj kiel SLA.

And I could tell from their messages and their videos

Kaj mi povus diri el iliaj mesaĝoj kaj videoj

that the game was helping them in the same ways that it helped me.

ke la ludo helpis ilin same

kiel helpis min.

They talked about feeling stronger and braver.

Ili parolis pri sento de pliforteco kaj kuraĝo.

Ili parolis pri pli bona kompreno el amikoj kaj familianoj.

They talked about feeling better understood by their friends and family.

And they even talked about feeling happier,

Kaj ili eĉ parolis pri sento de plifeliĉo,

eĉ se ili havis doloron, eĉ se ili alfrontis

even though they were in pain,

even though they were tackling the toughest challenge of their lives.

la malplej facilajn defiojn de siaj vivoj.

Now at the time, I'm thinking to myself, what is going on here?

Kio estis okazanta? Mi celas, en mia kazo, tiutempe.

I mean, how could a game so trivial intervene so powerfully

Kiel povis ludo tiom sensignifa interveni tiom forte,

in such serious, and in some cases life-and-death, circumstances?

je cirkonstancoj tiom seriozaj, foje eĉ aferoj de vivo aŭ morto?

I mean, if it hadn't worked for me,

Se tio ne funkciintus por mi,

there's no way I would have believed it was possible.

mi neniam pensus ke eblas.

Well, it turns out there's some science here, too.

Oni trovis ke ekzistas scienca bazo ankaŭ ĉi tie.

Kelkaj homoj sentiĝas pli fortaj kaj pli feliĉaj post traŭmata evento.

Some people get stronger and happier after a traumatic event.

Kaj tio estas, kio estis okazanta al ni.

And that's what was happening to us.

The game was helping us experience

La ludo helpis nin sperti tion,

kion sciencistoj nomas post-traŭmata kresko,

what scientists call post-traumatic growth,

which is not something we usually hear about.

kio estas afero, pri kiu oni ne ofte aŭdas .

Kutime oni aŭdas pri post-traŭmata stresa malordo.

We usually hear about post-traumatic stress disorder.

But scientists now know that a traumatic event

Sed sciencistoj nun scias ke traŭmata evento

doesn't doom us to suffer indefinitely.

ne kondamnas nin suferi nedifinite.

Instead, we can use it as a springboard

Anstataŭe ni povas uzi ĝin kiel saltotabulon,

por deĉenigi niajn plej bonajn kvalitojn kaj vivi pli feliĉaj.

to unleash our best qualities and lead happier lives.

Here are the top five things that people with post-traumatic growth say:

Jen la kvin unuaj aferoj, kiujn diras homoj

kun post-traŭmata kresko:

miaj prioritatoj ŝanĝiĝis. Mi ne timas fari tion, kion feliĉigas min.

"My priorities have changed."

"I'm not afraid to do what makes me happy."

"I feel closer to my friends and family."

Mi sentas min pli proksima al amikoj kaj familio.

Mi komprenas min mem pli bone. Nun mi scias kiu mi vere estas.

"I understand myself better. I know who I really am now."

Mi havas grandan senton de la signifo kaj la senco de la vivo.

"I have a new sense of meaning and purpose in my life."

"I'm better able to focus on my goals and dreams."

Mi kapablas koncentriĝi pli bone sur revoj kaj celoj.

Now, does this sound familiar?

Ĉu tio sonas konata?

It should, because the top five traits of post-traumatic growth

Ĝi devus, ĉar la listo de la trajtoj de post-traŭmata kresko

estas esence la ĝusta malo de la listo de turmentoj de la mortantoj.

are essentially the direct opposite of the top five regrets of the dying.

Now this is interesting, right?

Interese, ĉu ne?

It seems that somehow, a traumatic event

Ŝajnas ke, iel, traŭmata evento povas funkciigi nian kapablon

can unlock our ability to lead a life with fewer regrets.

stiri la vivon kun malpli da bedaŭroj.

But how does it work?

Sed kiel tio funkcias?

How do you get from trauma to growth?

Kiel oni iras de la traŭmato al la kresko?

Or better yet, is there a way to get all the benefits

Aŭ pli ĝuste, ĉu ekzistas maniero atingi ĉiujn tiujn profitojn

of post-traumatic growth without the trauma,

de post-traŭmata kresko sen suferi traŭmaton,

without having to hit your head in the first place?

sen frapo ĉe la kapo?

That would be good, right?

Estus pli bone, ĉu ne?

I wanted to understand the phenomenon better,

Mi volis pli bone kompreni la fenomenon,

so I devoured the scientific literature, and here's what I learned.

do mi formanĝis multe da scienca literaturo, kaj jen kion mi lernis.

Estas kvar formoj de forto, aŭ rezisto,

There are four kinds of strength, or resilience,

that contribute to post-traumatic growth,

kiuj kontribuas al la post-traŭmata kresko,

kaj estas aktivecoj science pruvitaj,

and there are scientifically validated activities

that you can do every day to build up these four kinds of resilience,

kiujn vi povas fari ĉiutage por konstrui tiujn kvar specojn de rezisto,

ne necesas sperti traŭmaton.

and you don't need a trauma to do it.

I could tell you what these four types of strength are,

Mi povus diri al vi kiuj estas ĉi tiuj kvar tipoj de forto,

but I'd rather you experience them firsthand.

sed mi preferas igi vin sperti persone.

I'd rather we all start building them up together right now.

Mi preferas ke ni komencu konstrui ilin kune nun.

Here's what we're going to do.

Jen tion, kion ni faros.

We'll play a quick game together.

Ni starigos rapidan ludon.

This is where you earn the seven and a half minutes

Nun estas la momento kiam vi gajnos tiujn 7 kaj duonan minutojn da vivo,

of bonus life that I promised you earlier.

kiujn mi promesis antaŭe.

All you have to do is successfully complete

Ĉio kion vi devas fari estas sukcese plenumi

la unuajn kvar defiojn de SuperBetter.

the first four SuperBetter quests.

And I feel like you can do it. I have confidence in you.

Kaj mi sentas ke vi sukcesos. Mi fidas pri vi.

Ĉu vi ĉiuj pretas? Tiu estas la unua defio. Ek.

So, everybody ready?

This is your first quest. Here we go.

Pick one: Stand up and take three steps,

Elektu unu: stariĝu kaj faru tri paŝojn,

or make your hands into fists, raise them over your head

aŭ fermu viajn manojn en pugnoj kaj levu ilin super via kapo,

as high as you can for five seconds, go!

plej eble alte dum kvin sekundoj. Ek!

Perfekte, mi ŝatas la homojn, kiuj faras ambaŭ. Vi estas ambiciaj.

All right, I like the people doing both.

You are overachievers. Very good.

Tre bone. (Rido)

(Laughter)

Well done, everyone.

Perfekte. Tio valoras kroman poenton

That is worth +1 physical resilience,

de fizika rezisto, kaj signifas, ke via korpo povas

which means that your body can withstand more stress

kontraŭstari streĉon kaj resaniĝi pli rapide.

and heal itself faster.

Ni scias el esploroj, ke la unua afero farinda,

We know from the research

that the number one thing you can do to boost your physical resilience

por stimuli fizikan reziston estas ne sidi senmovaj.

is to not sit still.

That's all it takes.

Ne necesas pli. Ĉiun sekundon, kiam vi ne sidas senmova,

Every single second that you are not sitting still,

Ĉiun sekundon, kiam vi ne sidas senmova,

you are actively improving the health of your heart,

vi aktive plibonigas la sanon de la koro,

and your lungs and brains.

de la pulmoj kaj de la cerbo.

Ĉu vi pretas por la sekva defio?

Everybody ready for your next quest?

Mi volas ke vi klaku viajn fingrojn 50 fojojn,

I want you to snap your fingers exactly 50 times,

or count backwards from 100 by seven, like this: 100, 93...

aŭ ke vi retrokalkulu ekde 100, po 7, do: 100. 93 ... Ek!

Go!

Ek!

(Snapping)

(Klakoj)

Don't give up.

Ne haltu.

(Snapping)

(Klakoj)

Don't let the people counting down from 100

Ne lasu tiujn, kiuj retrokalktulas,

interfere with your counting to 50.

interferi kun vi, kiuj kalkulas ĝis 50.

(Ridado)

(Snapping)

(Laughter)

Nice. Wow. That's the first time I've ever seen that.

Nu, uao! Estas la unua fojo ke mi vidas ion similan.

Bonus physical resilience. Well done, everyone.

Bonuso fizika rezisto.

Bone, ĉiuj. Tiu ĉi valoras plian poenton de mensa forto,

Now that's worth +1 mental resilience,

which means you have more mental focus, more discipline,

kio signifas ke vi havas grandan mensan fokuson, disciplinon,

determination and willpower.

determinon kaj forton de volo.

We know from the scientific research

Ni scias el sciencaj esploroj ke la forto de volo

that willpower actually works like a muscle.

funkcias kiel muskolo.

It gets stronger the more you exercise it.

Ĝi plifortiĝas per ekzerco.

Alfronti malgrandan defion sen rezigni,

So tackling a tiny challenge without giving up,

even one as absurd as snapping your fingers exactly 50 times

eĉ defion absurdan kiel klaki la fingrojn ekzakte 50 fojojn,

or counting backwards from 100 by seven

aŭ retrokalkuli 100 po sep

is actually a scientifically validated way to boost your willpower.

estas science pruvita vojo por relanĉi la forton de volo.

So good job. Quest number three.

Bonegan laboron! Tria defio.

Pick one: Because of the room, fate's really determined this for you,

Elektu unu. Konsiderante la ĉambron en kiu ni estas

la destino jam elektis por vi, sed estas du ebloj.

but here are the two options.

If you're inside, find a window and look out of it.

Se vi estas ene, trovu fenestron kaj rigardu eksteren.

If you're outside, find a window and look in.

Se vi estas ekstere, trovu fenestron kaj rigardu enen.

Aŭ faru rapidan serĉon en Google Bildoj por

Or do a quick YouTube or Google image search

for "baby [your favorite animal.]"

"ido [via favorita besto]."

Do it on your phones, or just shout out some baby animals,

Vi povas fari tion en via telefono,

aŭ vi povas simple krii la nomojn de iuj bestoj,

and I'll put them on the screen.

mi trovos ion kaj projekcios sur la ekrano por ĉiuji.

So, what do we want to see?

Kion ni volas?

Bradipon, ĝirafon, elefanton, serpenton. Bone, ni vidos kion ni havas.

Sloth, giraffe, elephant, snake. Okay, let's see what we got.

Baby dolphin and baby llamas. Everybody look.

Ido de delfeno kaj de lamo. Rigardu.

Vidite?

Got that?

Okay, one more. Baby elephant.

Bone, alia. Ido de elefanto.

(Audience) Oh!

We're clapping for that?

Pro tio ni aplaŭdas?

That's amazing.

Mirinde.

(Laughter)

All right, what we're just feeling there is plus-one emotional resilience,

Bone, nun ni sentas

ke ni havas plian poenton de emocia rezisto,

kio signifas, ke ni havas la kapablon por estigi potencajn

which means you have the ability to provoke powerful,

positive emotions like curiosity or love,

emociojn, pozitivajn, kiel la kuriozecon aŭ la amon,

which we feel looking at baby animals,

kiun ni sentas kiam ni rigardas bestidon,

when you need them most.

kiam ni tion plej bezonas.

Here's a secret from the scientific literature for you.

Kaj jen estas la sekreto, el la scienca literaturo.

If you can manage to experience three positive emotions

Se vi povas estigi tri pozitivajn emociojn

for every one negative emotion

por ĉiu negativa emocio dum horo,

over the course of an hour, a day, a week,

tago, semajno, vi radikale plibonigos

you dramatically improve your health

la sanon kaj la kapablon sukcese trakti

and your ability to successfully tackle any problem you're facing.

ajnan problemon, kiun vi alfrontas.

And this is called the three-to-one positive emotion ratio.

Tio nomiĝas raporto unu al tri de la pozitivaj emocioj.

Ĝi estas mia plejŝatata truko de SuperBetter, do daŭrigu tiel.

It's my favorite SuperBetter trick, so keep it up.

All right, pick one, last quest:

Bone, vi elektu finan defion.

Shake someone's hand for six seconds,

Premu la manojn de aliulo dum ses sekundoj,

or send someone a quick thank you

aŭ sendu iun rapidan dankmesaĝon

by text, email, Facebook or Twitter. Go!

per retpoŝto, Facebook aŭ Twitter. Ek!

(Bruo)

(Chatting)

Looking good, looking good.

Ŝajnas bone farite.

Bone, bone.

Nice, nice.

Daŭrigu tiel. Mi ŝatas tion!

Keep it up.

I love it!

All right, everybody, that is +1 social resilience,

Perfekte, unu poento de socia rezisto,

which means you actually get more strength from your friends,

kio signifas ke vi ricevas forton el amikoj,

your neighbors, your family, your community.

najbaroj, familio, komunumo.

Now, a great way to boost social resilience is gratitude.

Dankemo estas bonega maniero por stimuli socian rezistadon

Touch is even better.

Fizika kontakto eĉ pli bonas.

Here's one more secret for you:

Jen alia sekreto por vi:

Shaking someone's hand for six seconds

manpremi iun dum ses sekundoj

radikale pliigas la nivelon de oksitoĉino en la sango,

dramatically raises the level of oxytocin in your bloodstream,

now that's the trust hormone.

la hormono de konfido.

That means that all of you who just shook hands

Tio signifas ke tiuj el vi, kiuj premis la manojn,

estas bio-kemie preparitaj por aprezi, kaj pretas helpi unu la alian.

are biochemically primed to like and want to help each other.

This will linger during the break,

Tiu volo daŭras dum la paŭzo,

so take advantage of the networking opportunities.

do utiligu ŝancojn de kontakto.

(Laughter)

(Ridado)

Well, you have successfully completed your four quests,

Bone, vi sukcese kompletigis la kvar defiojn,

let's see if I've successfully completed my mission

ni vidu ĉu mi sukcese plenumis la mision

to give you seven and a half minutes of bonus life.

por doni sep minutojn kaj duonon da kroma vivo.

Now I get to share one more little bit of science with you.

Kaj ĉi tie mi kunpartigos kun vi iomete da scienco.

Oni malkovris ke homoj, kiuj regule

It turns out that people who regularly boost these four types of resilience --

stimulas tiujn kvar tipojn de rezisto

fizika, mensa, emocia kaj socia,

physical, mental, emotional and social --

live 10 years longer than everyone else.

vivas 10 jarojn pli ol la aliaj.

So this is true.

Tio estas vero.

If you are regularly achieving the three-to-one positive emotion ratio,

Se vi efektivigas regule la raporton 3 al 1

de pozitivaj emocioj,

if you are never sitting still for more than an hour at a time,

se vi ne sidas dum pli ol unu horo sinsekve,

se vi tenas kontakton ĉiutage kun amata homo,

if you are reaching out to one person you care about every single day,

if you are tackling tiny goals to boost your willpower,

se vi alfrontas malgrandajn celojn por stimuli la forton de volo,

you will live 10 years longer than everyone else,

vi vivos 10 jarojn pli longe ol iu alia,

and here's where that math I showed you earlier comes in.

kaj de tie devenas la kalkulo, kiun mi montris al vi antaŭe.

La averaĝa vivdaŭro en Usono kaj Britio estas 78,1 jaroj,

So, the average life expectancy in the U.S. and the U.K. is 78.1 years,

but we know from more than 1,000 peer-reviewed scientific studies

sed ni scias el sciencaj studoj pri pli ol 1.000 homoj,

that you can add 10 years of life by boosting your four types of resilience.

ke vi povas aldoni 10 jarojn de vivo stimulante

la kvar tipojn de rezisto.

Kiam vi stimulas kvar tipojn de rezistado,

So every single year that you are boosting your four types of resilience,

ĉiujare

you're actually earning .128 more years of life

vi gajnas 0,128 jarojn de vivo

or 46 more days of life, or 67,298 more minutes of life,

46 tagojn de vivo, aŭ 67 298 minutojn de vivo plia

which means every single day, you are earning 184 minutes of life,

kio signifas, ke ĉiutage vi gajnos 184 minutojn de vivo

or every single hour that you are boosting your four types of resilience,

aŭ ĉiun horon kiam stimulis la kvar specojn de rezistado,

kiel ni ĵus faris kune, vi gajnas 7.68245837

like we just did together, you are earning 7.68245837

more minutes of life.

minutojn da vivo.

Congratulations, those seven and a half minutes are all yours.

Gratulon, tiuj sep minutoj kaj duono

estas ĉiuj viaj. Vi gajnis ilin.

You totally earned them.

(Aplaudoj)

Yeah!

Jes! Mojose!.

(Applause)

Awesome.

Wait, wait, wait.

Atendu, atendu.

You still have your special mission, your secret mission.

Vi ankoraŭ havas specialan mision,

vian sekretan mision.

How are you going to spend these minutes of bonus life?

Kiel pasigi tiujn sep kaj duonan minutojn

de vivo?

Well, here's my suggestion.

Jen mia sugesto.

These seven and a half bonus minutes are kind of like genie's wishes.

Tiuj sep kaj duona minutoj da vivo similas al la deziroj de la geniulo de la lampo.

You can use your first wish to wish for a million more wishes.

Vi povas uzi vian unuan deziron por voli milionon pli da deziroj.

Pretty clever, right?

Ruze, ĉu ne?

So, if you spend these seven and a half minutes today

Do se vi pasigos tiujn sep kaj duonan minutojn

doing something that makes you happy,

farante ion, kio feliĉigas vin

or that gets you physically active,

aŭ igas vin fizike aktiva,

or puts you in touch with someone you care about,

aŭ metas vin en kontakto kun iu amato,

or even just tackling a tiny challenge,

aŭ eĉ nur alfrontigas malgrandan defion,

vi stimulos vian reziston,

you're going to boost your resilience, so you're going to earn more minutes.

kaj gajnos pliajn minutojn.

And the good news is, you can keep going like that.

Kaj la bona novaĵo estas ke vi povas daŭrigi senfine.

Ĉiun horon de la tago, ĉiun tagon de la vivo,

Every hour of the day, every day of your life,

all the way to your deathbed,

ĝis via morto-lito,

which will now be 10 years later than it would have otherwise.

kiu nun estos 10 jarojn post kiam ĝi devintus esti.

Kaj kiam vi alvenos al ĝi,

And when you get there, more than likely,

vi verŝajne ne havos tiujn kvin bedaŭrojn,

you will not have any of those top five regrets,

ĉar vi estos konstruinta forton kaj reziston

because you will have built up the strength and resilience

to lead a life truer to your dreams.

por vivi la vivon tiel, kiel vi deziras.

Kaj kun tiuj 10 kromaj jaroj, eble eĉ restos sufiĉe da tempo

And with 10 extra years, you might even have enough time

to play a few more games.

por ludi kelkajn pliajn ludojn.

Thank you.

Dankon.

(Applause)

(Aplaŭdoj)