The game that can give you 10 extra years of life | Jane McGonigal

Translator: Morton Bast Reviewer: Thu-Huong Ha

Translator: Hiwa Foundation Reviewer: Hiwa Foundation II

من یاری دەکەم، بۆیە ئارەزو بە بونی ئامانجیش دەکەم

I'm a gamer, so I like to have goals.

ئارەزوو بەو جۆرە پەیامانە دەکەم کە پەیامی تایبەت و ئامانجی شاراوەیان تێدایە

I like special missions and secret objectives.

So here's my special mission for this talk:

ئەمەش پەیامە تایبەتەکەی منە بۆ ئەم گفتوگۆیە

هەوڵ دەدەم ماوەی ژیانی

I'm going to try to increase the life span of every single person in this room

یەک بە یەکی ئێوە زیاد بکەم

بە تەنها حەوت خولەک و نیو

by seven and a half minutes.

Literally, you will live seven and a half minutes longer

بەجۆرێکیتر، دەکرێ حەوت خولەک و نیو زیاتر

than you would have otherwise,

لە ژیانی خۆت بژیت

just because you watched this talk.

تەنها لەبەرئەوەی تەماشای ئەم گفتوگۆیەت کردوە

باشە، هەندێکتان دودڵ دیارن لەم بارەیەوە

Some of you are looking a little bit skeptical.

بەڵام کێشە نییە، سەیرکەن

That's okay, because check it out --

I have math to prove that it is possible.

من لێرەدا بە شێوەیەکی بیرکاریانە دەیسەلمێنم بۆتان

ئەمە لە ئێستادا مانایەکی وەهای نییە

It won't make much sense now.

دواتر بۆتان ڕوندەکەمەوە

I'll explain it all later,

just pay attention to the number at the bottom:

تەنها تێبینی دواهەمین ژمارە بکەن

+7.68245837 minutes.

کۆ - ٧.٦٨٢٤٥٨٣٧ خولەک

That will be my gift to you if I'm successful in my mission.

ئەو چەند خولەکەش دەبێتە دیاری من بۆتان ئەگەر لەم ئەرکەمدا سەرکەوتوبم

Now, you have a secret mission too.

ئێستا، ئێوە ئەرکێکی نهێنیتان هەیە بیکەن

Your mission is to figure out how you want to spend

ئەرکی ئێوە ئەوەیە بیربکەنەوە کە ئایا چۆن دەتانەوێ

your extra seven and a half minutes.

ئەو ٧ خولەک و نیوەی داهاتوتان بەسەر بەرن

And I think you should do something unusual with them,

لەوبڕوایەدام کە دەبێ شتێکی نا ئاسای تێدابکەم

because these are bonus minutes.

لەبەرئەوەی ئەو چرکە ساتانە وەک پاداشت وان، هەروا ئاسان کەت بە دەست ناهێنرێت

You weren't going to have them anyway.

وە هەرلەبەر ئەمەشە کە من دیزاینەرێکی یاریم، لەوانەیە بیر بکەنەوە و بڵێن

Now, because I'm a game designer, you might be thinking to yourself,

دەزانم ئەم خانمە دەیەوێت چی بکەن لەو چەند چرکەیەدا

I know what she wants us to do with those minutes,

she wants us to spend them playing games.

دەیەوێت بە یاری کردنەوە بەسەریان ببەین

Now this is a totally reasonable assumption,

ئەمەش کە لێرەدا دراوە پێتان بە تەواوی گریمانەیەکی ڕێتێچو دەردەچێت

given that I have made quite a habit of encouraging people

لەبەرئەوەی هاندانی خەڵکی بۆتە خویەک لەلای من

to spend more time playing games.

بۆ بەسەر بردنی کاتێکی زیاتر بە یاری کردنەوە

For example, in my first TED Talk,

بۆ نمونە لە یەکەمین گفتوگۆمدا بۆ TED

پێشنیاری ئەوەم کرد کە دەبێ ، هەفتانە ٢١ بلوێن کاتژمێر

I did propose that we should spend 21 billion hours a week,

as a planet, playing video games.

لەسەر هەموو گۆی زەوی یاری ڤیدیۆیی بکرێت

Now, 21 billion hours, it's a lot of time.

بەڵام ٢١ بلێۆن کاتژمێر ماوەیەکی زۆرە

It's so much time, in fact, that the number one unsolicited comment

ئەوە کاتێکی زۆر زۆرە. وە تاکە لێدوانیش کە خەڵکی دەیاندا لەسەر

that I have heard from people all over the world

ئەو پێشنیارەم لە سەرانسەری جیهاندا

since I gave that talk, is this:

لەو کاتەی قسەکەم کردبوو دەیان وت :

جەین، یاری و گەمە کردن شتێکی خۆشە، بەڵام ئایا کاتێ تۆ لەسەر جێگای مردنەکەتی

Jane, games are great and all, but on your deathbed,

are you really going to wish you spent more time playing Angry Birds?

ئەوەی کە تۆ خواستی بۆ دەخوازیت ئەوەیە کە کاتی زیاتر بە یاری "ئەنگری بێردس" باڵندە توڕەکانەوە بەسەر بەریت ؟

(Laughter)

ئەم بیرۆکەیە زۆر بڵاوە، کە یاری کردن تەنها بەفیڕۆدانی کاتە

This idea is so pervasive --

that games are a waste of time that we will come to regret --

ڕۆژێک پەشیمان دەبینەوە ، ئەمانە ئەو شتانەن کە بچم بۆ هەرکوێیەک دەیان بیستم

that I hear it literally everywhere I go.

For example, true story:

بۆ نمونە، چیرۆکێکی ڕاستەقینە: چەند هەفتەیەک لەمەوپێش

Just a few weeks ago,

this cab driver, upon finding out that a friend and I were in town

ئەم شۆفێری تەکسییە، من و هاوڕێیەکمی لە ناو شارەوە دەگواستەوە

for a game developers' conference,

بۆ کۆنفرانسی گەشەپێدانی گەمەو یاری

ڕوی تێکردم و وتی ، منیش قسەکەیم لای خۆم نووسی

turned around and said -- and I quote --

'' من ڕقم لە یاریکردنە چونکە بەفیڕۆدانی کاتە، بیهێنە بەرچاوت بگەیتە کۆتای ژیانت و ئەو هەموو کاتەت پێوە بەسەربردبێت

"I hate games. Waste of life.

Imagine getting to the end of your life and regretting all that time."

ئەوە هەموو ژیانت بێت ''

Now, I want to take this problem seriously.

باشە، ئێستا دەمەوێ ئەم کێشەیە بە جدی وەربگرم

I want games to be a force for good in the world.

مەبەستم ئەوەیە کە دەمەوێت یاری ببێتە هێزێکی چاکەکاری لە جیهاندا

نامەوێت یاریزانەکان پەشیمان بن لەو ساتانەی کە بە یاریەوە بەسەریان بردوە

I don't want gamers to regret the time they spent playing,

time that I encouraged them to spend.

مەبەستم ئەو کاتانەیە کە من داوام لێکردوون بەسەری بەرن

بۆیە کاتێکی زۆرم بەسەر برد بۆ بیرکردنەوەم لەم پرسیارە

So I have been thinking about this question a lot lately.

ئایا کاتێ دەگەینە کۆتای ژیانمان، پەشیمان دەبینەوە

When we're on our deathbeds,

will we regret the time we spent playing games?

لەو کاتانەی کە بە یارییەوە بەسەرمان بردوە ؟

ئێستا، لەوانەیە سەرتان بسوڕمێت، بەڵام دەرکەوتوە

Now, this may surprise you, but it turns out

there is actually some scientific research on this question.

چەند توێژینەوەیەکی زانستی هەن لەسەر ئەو پرسیارە

It's true.

ئەوە ڕاستیە، ئەوانەی لە خەڵوەتگە پیریەکان کار دەکەن

Hospice workers,

the people who take care of us at the end of our lives,

مەبەستم لەو کەسانەیە کە گرنگیمان پێدەدەن لە کۆتای ژیانماندا

recently issued a report on the most frequently expressed regrets

ڕاپۆرتێکیان دەرکردوە، سەبارەت بەو شتانەی کە خەڵکی لێی پەشیمانن

کاتێ لەسەر جێگای مردنن واتە لە کۆتای ژیانیاندان

that people say when they are literally on their deathbeds.

هەرئەوەشە کە دەمەویت ئەمڕۆ لەگەڵ ئێوەدا باسی بکەم

And that's what I want to share with you today --

the top five regrets of the dying.

هەرە پێنج بەهێزترین پەشیمانی ئەو کەسانەی لە سەرە مەرگدان

Number one:

ژمارە یەک : خۆزگە زۆر بە سەختی کارم نەکردایە

I wish I hadn't worked so hard.

Number two:

ژمارە دوو : خۆزگە پەیوەندیم لەگەڵ هاوڕێکانم بمایە

I wish I had stayed in touch with my friends.

Number three:

I wish I had let myself be happier.

ژمارە سێ : خۆزگە خۆم زیاتر دڵخۆش بکردایە

Number four:

ژمارە چوار : خۆزگە ئازایەتی ئەوەم هەبوایە کە خۆم وەک کەسایەتی ڕاستەقینەی خۆم دەربڕیایە

I wish I'd had the courage to express my true self.

And number five:

ژمارە پێنج : خۆزگە ئەو ژیانە دەژیام کە خۆم خەونم پێوە دەدی

I wish I'd lived a life true to my dreams,

نەک ئەوەی کەسانی تر چاوەڕێیان دەکرد لێم

instead of what others expected of me.

Now, as far as I know, no one ever told one of the hospice workers,

وە ئێستاش هیچ کەس بەوانەی نەوتوە کە لەو خەڵوەتگایانەدا کار دەکەن

"I wish I'd spent more time playing video games,"

کە خۆزگە کاتی زیاترم بە یاری کردنی گەمەی ڤیدێۆییەوە بەسەر ببردایە

but when I hear these top five regrets of the dying,

بەڵام کاتێ ئەم پێنج یەکەمین پەشیمانە دەبینم ناتوانم

I can't help but hear five deep human cravings

بیر لە پێنج خۆشی تر نەکەمەوە

that games actually help us fulfill.

کە یاری کردن دەتوانێ بمداتێ

For example, I wish I hadn't worked so hard.

بۆ نمونە، ئەوەی کە دەڵێت خۆزگە زۆر قورس و سەخت کارم نەکردایە

For many people, this means, I wish I'd spent more time

بۆ زۆرێک لە کەسان ئەمە بەواتای ئەوە دێت کە خۆزگە کاتی زیاترم

with my family, with my kids when they were growing up.

لەگەڵ خێزانەکەم و منداڵەکانم بەسەر ببردایە، لە کاتی گەورەبونیاندا

Well, we know that playing games together has tremendous family benefits.

هەمومان پێکەوە دەزانین کە یاری کردن سودی

سەرسورهێنەری هەیە بۆ خێزان

A recent study from Brigham Young University School of Family Life

توێژینەوەیەکی زانکۆی بڕگهام یەنگ

کۆلێژی "خێزانی" دەریخستوە کە ئەو دایک و باوکانەی کە

reported that parents who spend more time playing video games with their kids

کاتی زۆرتر بە یاریە ڤیدێۆییەکانەوە لەگەڵ منداڵەکانیان بەسەر دەبەن

have much stronger real-life relationships with them.

پەیوەندیەکی پتەوتر و باشتریان دەبێت وەک لە کەسانی تر

"I wish I'd stayed in touch with my friends."

خۆزگە پەیوەندیم بە هاوڕێکانمەوە بمایە

Hundreds of millions of people

باشە، سەدان هەزاران کەس هەن کە

use social games like FarmVille or Words With Friends

یاری کۆمەڵایەتی وەک (فارم ڤالێ) یاخود (وۆرد ) لەگەڵ هاوڕێکانیان بەکاردەهێنن

to stay in daily contact with real-life friends and family.

بۆ ئەوەی پەیوەندیان هەبێت لەگەڵ هاوڕێ ڕاستەقینەکان و خیزانەکانیان

A recent study from the University of Michigan

توێژینەوەیەکی تری ئەم دواییانەی زانکۆی میگان دەری خستوە

showed that these games are incredibly powerful relationship-management tools.

کە یاریەکان ئامێرێکی زۆر بەهێزن

بۆ پتەو کردنی پەیوەندییەکان

They help us stay connected with people in our social network

یارمەتیمان دەدەن لە پەیوەندیدا بمێنینەوە لەگەڵ خەڵکی لە تۆڕە کۆمەڵایەتیەکاندا

that we would otherwise grow distant from,

ئەوانەی کە نەمان دەناسین و پێیان نەدەگەیشتین

if we weren't playing games together.

ئەگەر بەهۆی یاریکردنەوە نەبوایە

خۆزگە بمتوانیایە زیاتر دڵخۆش ببم

"I wish I'd let myself be happier."

Well, here I can't help but think of the groundbreaking clinical trials

لێرەشدا تەنها بیر لەو توێژینەوە و ئەزمونانە دەکەمەوە

recently conducted at East Carolina University

کە لە زانکۆی کارۆلینای رۆژهەڵات کراوە

دەریان خستوە کە یاریەکانی سەر تۆڕی ئینتەرنێت بەسەر

that showed that online games can outperform

pharmaceuticals for treating clinical anxiety and depression.

چارەسەرە دەرمانییەکاندا زاڵ بووە لە چارەسەری نەخۆشیەکانی دوودڵی و خەمۆکی

تەنها بە بەسەر بردنی ٣٠ خولەک لە یاریەکانی سەر تۆڕی ئینتەرنێت

Just 30 minutes of online game play a day

was enough to create dramatic boosts in mood

بەس بوو بۆ ئەوەی ذل خۆشیەکی زۆر باش و

and long-term increases in happiness.

درێژ خایەن بدەنە ئەو کەسانەی یاریەکە دەکەن

خۆزگە بمتوانیایە کەسێتی خۆم دەرببرم وەک ئەوەی کە هەم

"I wish I'd had the courage to express my true self."

Well, avatars are a way to express our true selves,

باشە، کارەکتەرە کارتۆنیەکان باشترین ڕێگەن بۆ ئەوەی دەربڕینی خۆمانی پێبکەین

our most heroic, idealized version of who we might become.

باشترین شێوەیە کە هیوادارین خۆمانی پێ ببینین

You can see that in this alter ego portrait by Robbie Cooper

دەتوانین زۆرباش ئەوە ببینین لەو وێنە کارتۆنییەی ( ڕۆبی کۆپەر) دروستی کردوە

بۆ یاریزانەکان

of a gamer with his avatar.

And Stanford University has been doing research for five years now

هەروەها زانکۆی ستانفۆرد ئێستا بۆ ماوەی ٥ ساڵ دەچێت توێژینەوە دەکات

to document how playing a game with an idealized avatar

لەسەر چۆنیەتی یاری کردن بە کارەکتەرێکی نمونەیی

بیرکردنەوە و کردەوەمان لە ژیانی ڕاستەقینەماندا دەگۆڕێت

changes how we think and act in real life,

وامان لێدەکات ئازاتر و بەپەرۆشتر بین

making us more courageous, more ambitious,

بڕوامان بە ئامانجەکانمان زیتر ببێت

more committed to our goals.

"I wish I'd led a life true to my dreams,

خۆزگە لەو ژیانە بژیامایە کە خۆم خەونم پێوە دەدی

and not what others expected of me."

نەک ئەوەی خەڵک لێی چاوەڕوان دەکردم

Are games doing this yet?

ئایا یاری دەتوانێت ئەوە بکات ؟ دڵنیا نیم

I'm not sure, so I've left a Super Mario question mark.

کەواتە، هەربۆیە نیشانەی پرسیارم داناوە، بۆ یاری سوپەر ماریۆ

We're going to come back to this one.

دەگەڕێینەوە سەر ئەم دانەیان

But in the meantime, perhaps you're wondering,

بەڵام لە ئێستادا لەوانەیە پرسیاری ئەوە بکەن

ئەم دیزاینەری یاریە چییە هاتوە قسەمان بۆ دەکات

who is this game designer to be talking to us

about deathbed regrets?

دەربارەی کۆتاییەکانی ژیان ؟

ئەوەش ڕاستە، من هەرگیز وەک یارمەتیدەرێکی پزیشکی کارم نەکردوە

And it's true, I've never worked in a hospice,

وە هەرگیز نەکەوتومەتە کۆتاییەکانی ژیانمەوە

I've never been on my deathbed.

بەڵام لەم دواییانەدا سێ مانگم لە ناو جێگادا بەسەر برد لە چاوەڕوانی مەرگدا بوم

But recently I did spend three months in bed, wanting to die.

بەڕاستی دەمویست بمرم

Really wanting to die.

Now let me tell you that story.

با ئێستاش ئەم چیرۆکەتان بۆ بگێڕمەوە

دوو ساڵ لەمەوبەر دەستی پێکرد، کاتێ سەرم توشی پێکان بوو هەروەها توشی لەرانەوەی مێشک بووم

It started two years ago, when I hit my head and got a concussion.

تا ئێستاش بە تەواوی چارەسەر نەکراوم

The concussion didn't heal properly,

and after 30 days, I was left with symptoms like nonstop headaches,

هەربۆیە دوای ٣٠ ڕۆژ توشی کاریگەری لاوەکی بووم وەک سەرئێشەی بەردەوام

nausea, vertigo, memory loss, mental fog.

دڵ تێکەڵهاتن، سەرگێژ خواردن، بیرچونەوە .

My doctor told me that in order to heal my brain,

پزیشکەکەم پێی وتم بۆ ئەوەی مێشکم چارەسەر بکەم و بەرەو باشتر بڕۆم

I had to rest it.

دەبێ پشوی پێبدەم

So I had to avoid everything that triggered my symptoms.

دەبوایە دوربکەومەوە لە هەموو شتێ کە دەبونە هۆی دروست بونی ئەو کاریگەریە لاوەکیانە

ئەوەش بۆ من مانای ئەوە بوو، نە خوێندنەوە ، نە نوسین ، نە یاری ئەلکترۆنی

For me that meant no reading, no writing, no video games,

no work or email, no running, no alcohol, no caffeine.

نە کارکردن، نە ئیمەیڵ، نە ڕاکردن ، نە کحول ، نە کافایین

چەند وشەیەکی تریش، وابزانم دەزانن ئەمە مانای چییە

In other words -- and I think you see where this is going --

چیتر هۆیەک نیە بۆی بۆ ئەوەی بژیت

no reason to live.

(Laughter)

شتێکی پێکەنیناوی دیارە وانییە

Of course it's meant to be funny,

بەڵام لەبەرئەوەی زۆر ڕاست نەبوو، مەیلی خۆکوشتن زۆر بەربڵاوە

but in all seriousness, suicidal ideation is quite common

with traumatic brain injuries.

لە کاتی هەبوونی کێشەو نەخۆشی

It happens to one in three, and it happened to me.

بەشێوەیەک کە لە سێ کەس کەسێک توش دەبوو ، ئەوە لە منیشدا توشبوو

مێشکم دەستی بەوە کرد کە پێم بڵێ ، جەین تۆ دەتەوێت بمریت

My brain started telling me, "Jane, you want to die."

It said, "You're never going to get better."

پێی دەوتم تۆ هەرگیز باشتر نابیت

وە دەیگوت ئازارەکەت هەرگیز کۆتایی نایەت

It said, "The pain will never end."

ئەم دەنگانەی مێشکم وەها کاریگەر و بەردەوام بوون

And these voices became so persistent and so persuasive

that I started to legitimately fear for my life,

وایان لێدەکردم خەمی ژیانم بێت و بترسم لەسەری

which is the time that I said to myself after 34 days --

هەر ئەوکاتەش بوو کە ئیتر دوای ٣٤ ڕۆژ

and I will never forget this moment --

هەرگیز ئەو ساتەم بیرناچێتەوە

I said, "I am either going to kill myself

وتم دوای ٣٤ ڕۆژ یا ئەوەتا خۆم دەکوژم

or I'm going to turn this into a game."

یاخود هەموو ئەمە دەکەمە یاریەکی ڤیدێۆی

Now, why a game?

باشە ، بۆ یاری ؟

I knew from researching the psychology of games for more than a decade

لە توێژینەوەیەکی فیسۆلۆجی یاریدا بۆ زیاتر لە ماوەی دەیەک زانیم

that when we play a game --

کە کاتێ یاری دەکەین، ئەمەش ڕاستیەکی زانستییە

and this is in the scientific literature --

we tackle tough challenges with more creativity,

چارەسەری کێشەکان و بەرەنگارییان دەکەین بە شێوەیەکی زیرەکانەتر و داهێنەرانەتر

more determination, more optimism,

بە هیوایەکی زیاترەوە، بە نەخشەیەکی زیاترەوە

and we're more likely to reach out to others for help.

وە ئەگەری زیاترە داوای یارمەتی لە خەڵکی تر بکەین

I wanted to bring these gamer traits to my real-life challenge,

منیش دەمویست ئەم ڕوخسارانەی یاری بخەمە ژیانی ڕاستیمەوە

so I created a role-playing recovery game

هەربۆیە یاریەکی چارەسەرکارم دروست کرد

called Jane the Concussion Slayer.

ناوم نا، جەین بکوژی لەرینەوە

Now this became my new secret identity,

ئەمە بوو بە ناسنەمەی نهێنی تازەم

and the first thing I did as a slayer was call my twin sister --

وە یەکەم شت وەک بکوژێک کە کردم لە یاریەکەدا ئەوەبوو

پەیوەندیم بە خوشکە دوانەکەمەوە کرد، خوشکێکی دوانەم هەیە ناوی کێلیە

I have an identical twin sister named Kelly --

پێموت من یاری دەکەم بۆ ئەوەی چارەسەری مێشکم بکەم

and tell her, "I'm playing a game to heal my brain,

وە دەمەوێت یاریم لەگەڵ بکەیت

and I want you to play with me."

ئەوەش شێوەیەکی ئاسانتربوو بۆ داوا کردنی یارمەتی

This was an easier way to ask for help.

ئەو بوو بە یەکەمین لایەنگرم لە یاریەکەدا

She became my first ally in the game,

my husband Kiyash joined next,

دواتر کایشی مێردیشم بەشدار بوو

وە پێکەوە یەکمان گرت و دژی خراپەکان شەڕمان دەکرد

and together we identified and battled the bad guys.

Now this was anything that could trigger my symptoms

ئەمە تاکە شت بوو کە بتوانێت کاریگەریە لاوەکیەکانی سەرم

and therefore slow down the healing process,

کەم ببێتەوە و هێواشتر کارم تێبکات

things like bright lights and crowded spaces.

شتی وەک تیشکی بەهێز و شوێنی قەرەباڵخ و

هەستاین بە یەک خستن و چالاک کردنی بەرزبونەوەی وزەکان

We also collected and activated power-ups.

This was anything I could do on even my worst day

ئەمە تاکە شت بوو کە دەمتوانی بیکەم، تەنانەت لە خراپترین ڕۆژەکانیشمدا

to feel just a little bit good,

تەنها بۆ ئەوەی تۆزێ هەست بە باشی بکەم

just a little bit productive.

هەست بکەم زیاتر بەرهەم هێنم

Things like cuddling my dog for 10 minutes,

شتی وەک ئەوەی سەگەکەم لە باوەش بگرم ڕۆژانە بۆ ماوەی ١٠ خولەک

یان لە پێخەفەکەم بێمە دەرەوە پیاسەیەک بکەم بە دەوری گەڕەکەکەمدا بۆ تەنها جارێک

or getting out of bed and walking around the block just once.

Now the game was that simple:

یاریەکەم بەم جۆرە ئاسانبوو :

Adopt a secret identity, recruit your allies,

پێناسێکی نهێنی بۆ خۆم دروست بکەم، پاشان لایەنگرەکانم هەڵبژێرم

شەڕ لەگەڵ خراپەکان بکەم، بەرزبونەوەی وزەکان وەربگرم

battle the bad guys, activate the power-ups.

بەڵام تەنانەت لە یاری کردنی گەمەیەکی ئاوا ئاساندا

But even with a game so simple,

within just a couple days of starting to play,

دوای چەند ڕۆژێک یاری پێکردنی

that fog of depression and anxiety went away.

هەموو تەمژ و خەمۆکی و دڵ تێکچونەکەم

نەما، بەتەواوی لەناوچوو ، شتێکی زۆر سەرسوڕهێنەر بوو

It just vanished. It felt like a miracle.

Now it wasn't a miracle cure for the headaches

بەڵام چارەسەرێکی سەرسوڕهێنەر نەبوو بۆ سەرئێشە

or the cognitive symptoms.

یاخود کاریگەریە لاوەکیەکانی تر

کە بۆماوەی زیاد لە ساڵێک بەردەوام بوون

That lasted for more than a year,

and it was the hardest year of my life by far.

ئەوەش سەختترین ساڵی ژیانم بووە تا ئێستا

But even when I still had the symptoms,

تەنانەت لەو کاتانەشدا کە کاریگەریە لاوەکیەکانم هەبوون

تەنانەت لەو کاتانەی کە ئازارم مابوو، وەستام لە چەوساندنەوە

even while I was still in pain, I stopped suffering.

ئەوەی دواتر لە یاریەکەدا ڕوویدا توشی سەرسوڕمانی کردم

Now what happened next with the game surprised me.

I put up some blog posts and videos online,

چەند بلۆکێکم دانا بۆ یاریەکە لەسەر تۆڕی ئینتەرنێت

explaining how to play.

ڕونکردنەوەشم دا لەسەر چۆنیەتی یاریکردن

But not everybody has a concussion, obviously,

بەڵام خۆ هەموو کەسێک توشی ئەو نەخۆشیەی من نەبون بێگومان

not everyone wants to be "the slayer,"

خۆ هەمویان نەیان دەویست ببنە لەناوبەرێک یان بکوژێک لە یاریەکەدا

so I renamed the game SuperBetter.

هەرلەبەر ئەمەش یاریەکەم ناونا زۆر باشتر

And soon, I started hearing from people all over the world

هەروەها بیستمەوە لەو کەسانەی کە لە سەرتاسەری جیهاندا

who were adopting their own secret identity,

یاریەکەیان دەکرد ، پێناسێکی نهێنیان بۆ خۆیان دروست دەکرد

لایەنگری خۆیان بەدەستهێنابوو لەکاتی یاریکردن بە گەمەی، زۆر باشتر

recruiting their own allies, and they were getting "super better,"

facing challenges like cancer and chronic pain,

وایان لێهاتبوو کە توانیویانە ڕوبەروی کێشەو ئازار و

دوودڵی و ئەو نەخۆشیە درێژ خایەنەکانیان ببنەوە

depression and Crohn's disease.

Even people were playing it for terminal diagnoses like ALS.

تەنانەت خەڵک بۆ چارەسەربونی نەخۆشیە هەمیشەییەکان وەکو( ئەی ئێڵ ئێس ) بەکاریان هێناوە

And I could tell from their messages and their videos

دەتوانم لەسەر نامەو ڤیدێۆکانیانەوە بڵێم

that the game was helping them in the same ways that it helped me.

کە یاریەکەم یارمەتی داون هەر بەهەمان شێوەی

کە یارمەتی منیدا

They talked about feeling stronger and braver.

باسی ئەوەیان کردبوو کە چۆن بەهێزتر و ئازاتر بوون

باسی ئەوەیان کردبوو کە چۆن هاوڕێ و خێزانەکانیان باشتر لێیان تێگەیشتون

They talked about feeling better understood by their friends and family.

And they even talked about feeling happier,

تەنانەت وتبوشیان کە دڵخۆشترن

لەگەڵ ئەوەشدا کە لە ئازاردا بوون و بەرەنگاری سەختترین

even though they were in pain,

even though they were tackling the toughest challenge of their lives.

ڕوبەڕوبونەوەکانی ژیان بونەتەوە

Now at the time, I'm thinking to myself, what is going on here?

لەو کاتەدا بیرم کردەوە بەخۆمم وت، باشە ئەمە چیە؟ چی ڕوودەدات لێرە ؟

I mean, how could a game so trivial intervene so powerfully

مەبەستم ئەوەبوو باشە چۆن یاریەک توانای ئەوەی هەیە گۆڕانکاری وا کاریگەرو بەهێز دروست بکات

in such serious, and in some cases life-and-death, circumstances?

لە بابەتێکی ئاوەها گرنگدا ، یان لە هەندێک بابەتی مردن و ژیاندا ؟

I mean, if it hadn't worked for me,

مەبەستم ئەوەیە بڵێم ئەگەر یاریەکە کاریگەری نەبوایە لەسەر من

there's no way I would have believed it was possible.

ئەوا بە هیچ جۆرێک باوەڕم نەدەکرد وەها کاریگەری هەبێت

Well, it turns out there's some science here, too.

دەرکەوت لێرەشدا زانست بونی هەیە

بەپێی زانست هەندێک کەس بەهێزتر و دڵخۆشتر دەبن لەدوای ڕوداوێکی بریندار کەر

Some people get stronger and happier after a traumatic event.

ئەمەش بوو کە بەسەر ئێمەدا ڕوویدا

And that's what was happening to us.

The game was helping us experience

یاریەکە یارمەتی ئێمەی دەدا ئەزمونێک وەربگرین

کە زاناکان بە گەشەی دوای برینداربوون ناوی دەبەن

what scientists call post-traumatic growth,

which is not something we usually hear about.

ئەوەش شتێکی وا بەربڵاو نیە کە لەسەری ببیستین

هەمیشە لەسەر دودڵی و ناڕێکی لەدوای بریندار بوون دەبیستین

We usually hear about post-traumatic stress disorder.

But scientists now know that a traumatic event

بەڵام لە ئێستادا زاناکان ئەوە دەزانن کە ڕوداوێکی بریندارکەر

doesn't doom us to suffer indefinitely.

نامان گەیەنەتە داهاتویەکی چاوەڕوان نەکراو و نادیار

Instead, we can use it as a springboard

بەڵام لە جیاتی ئەوە دەتوانین وەکو خاڵێکی بازدان بەکاری بهێنین

بە باشترین کوالێتی و دڵخۆشترین شێوە بژین

to unleash our best qualities and lead happier lives.

Here are the top five things that people with post-traumatic growth say:

ئەمە ئەو پێنج یەکەمین شتانەن کە خەڵکی

پاش توشبوون دەیڵێن

کارەکانی ڕۆژانەم گۆڕاوە، ناترسم لەوەی هەرشتێ بکەم کە دڵ خۆش دەبم پێی

"My priorities have changed."

"I'm not afraid to do what makes me happy."

"I feel closer to my friends and family."

هەست دەکەم نزیکترم لە هاوڕێکانم و خێزانەکەمەوە

باشتر لە خۆم تێدەگەم و دەزانم کێم ئێستا

"I understand myself better. I know who I really am now."

ئامانجێکی تازەم هەیە لە ژیاندا

"I have a new sense of meaning and purpose in my life."

"I'm better able to focus on my goals and dreams."

زۆر باشتر دەتوانم جەخت لەسەر ئامانجەکان و خەونەکانی ژیانم بکەمەوە

Now, does this sound familiar?

باشە، ئەمە لەوە دەچێت کە پێشتر بیستبێتان ؟

It should, because the top five traits of post-traumatic growth

دەبێ وابێت لەبەر ئەوەی وتەی پێنج یەکەمین گەشەی دوای برینداری

پێچەوانەی وتەی پێنج یەکەمین ووشەی خۆزگەکانی پێش مردنن

are essentially the direct opposite of the top five regrets of the dying.

Now this is interesting, right?

ئێستا ئەمە سەرنج ڕاکێشە، وانیە ؟

It seems that somehow, a traumatic event

لەوەدەچێت ڕوداوێکی دڵتەزێن توانای ئەوەی هەبێت

can unlock our ability to lead a life with fewer regrets.

ژیانێکی کەمتر لە پەشیمانیت پێبدات

But how does it work?

بەڵام چۆن ؟

How do you get from trauma to growth?

چۆن دەتوانین ئازار و پێکان بکەینە گەشە؟

Or better yet, is there a way to get all the benefits

بەڵام ئەی باشە ڕێگەیەکی تر نیە، بۆ ئەوەی بتوانین سودەکانی

of post-traumatic growth without the trauma,

گەشەی دوای برینداربونمان دەست بکەوێت

without having to hit your head in the first place?

بێئەوەی سەرمان توشی پێکان بکەین ؟

That would be good, right?

شتێکی زۆر باشە ئەگەر وابێت، وانیە ؟

I wanted to understand the phenomenon better,

دەمویست لەم ڕوداوە باشتر تێبگەم

so I devoured the scientific literature, and here's what I learned.

هەرلەبەر ئەوەش مێژوی زانستم خوێندەوە و ئەوەش کە فێری بووم ئەمەبوو

چوار جۆر لە گونجاندن یان هێز هەیە

There are four kinds of strength, or resilience,

that contribute to post-traumatic growth,

هەیە یارمەتی گەشە دەدات دوای پێکان و برینداربوون

هەندێک چالاکی زانستی دەریخستوە

and there are scientifically validated activities

that you can do every day to build up these four kinds of resilience,

کە دەتوانیت ڕۆژانە بیکەیت بۆ دروست کردنی ئەو چوار هێزە

هەروەها پێویست بەوە ناکات خۆت توشی پێکان و بریندار بوون بکەیت

and you don't need a trauma to do it.

I could tell you what these four types of strength are,

ئێستا دەتوانم پێتان بڵێم ئەو چوار جۆرەی هێزانە کامانەن

but I'd rather you experience them firsthand.

بەڵام لە سەرەتادا پێم باشترە ئەزموون بکەن

I'd rather we all start building them up together right now.

پێشم باشە هەرلە ئێستاوە دەست بکەین بە دروست کردنی ئەو هێزانە

Here's what we're going to do.

ئەوەی ئێستاش دەبێ بیکەن ئەمەیە

We'll play a quick game together.

پێکەوە یاریەکی خێرا دەکەین

This is where you earn the seven and a half minutes

لێرەدا دەتوانن ئەو حەوت خولەک و نیوەی شایەنتانە بە دەستی بهێنن

of bonus life that I promised you earlier.

لەو ماوەی ئەو ژیانەی کە پێشتر پەیمانم پێدابوون

All you have to do is successfully complete

تاکە شت کەدەبێ بیکەن ئەوەیە بە سەرکەوتویی

چوار یەکەمین داواکاری یاری (زۆر باشترین) ببڕین

the first four SuperBetter quests.

And I feel like you can do it. I have confidence in you.

وا هەستیش دەکەم کە دەتوانین بیکەین، بڕوام پێتانە

باشە، هەمووتان ئامادەن؟ ئەمە یەکەمین داواکاریە با دەست پێبکەین

So, everybody ready?

This is your first quest. Here we go.

Pick one: Stand up and take three steps,

یەکێک لەمانە هەڵبژێرە، یان هەستە سەرپێو سێ هەنگاو بڕۆ

or make your hands into fists, raise them over your head

یان دەستتان دابخەن و بۆ سەرەوە بەرزی بکەنەوە

as high as you can for five seconds, go!

تا ئەوەندەی دەتوانن بەرزی بکەنەوە، دەست پێبکەن

زۆر باشە ، ئەو کەسانەم بەدڵە کە هەردووکیان کرد

All right, I like the people doing both.

You are overachievers. Very good.

زۆر باشە، پێکەنین

(Laughter)

Well done, everyone.

دەستتان خۆشبێت، هەمووتان، ئەوە یەکسانە بە کۆ-یەک

That is worth +1 physical resilience,

لە هێزی فیزیایی دا، ئەوەش مانای ئەوەیە کە لەشی تۆ دەتوانێت

which means that your body can withstand more stress

بەرەنگاربونەوەی دوودڵی زیاتری هەبێت وە خێراتر چارەسەری خۆی بکات

and heal itself faster.

لەم گەڕانەدا ئەوەمان بۆ دەردەکەوێت کە شتی ژمارە یەک ئەوەیە

We know from the research

that the number one thing you can do to boost your physical resilience

تەنها پێویستمان بە ئەوەیە کە دانەنیشین بەڵکو بجوڵێین

is to not sit still.

That's all it takes.

تەنها ئەوەندەی دەوێت و هیچیتر

Every single second that you are not sitting still,

هەموو خولەکێک کە دانانیشیت

you are actively improving the health of your heart,

تۆ بە چالاکانەو تەندروستی دڵت بەرەو باشتر دەبەیت

and your lungs and brains.

هەروەها مێشک و سیەکانیشت

هەموو ئامادەن بۆ داواکاری دووەم ؟

Everybody ready for your next quest?

دەمەوێت پەنجەکانتان لێک بدەن بۆ ماوەی ٥٠ جاری تەواو

I want you to snap your fingers exactly 50 times,

or count backwards from 100 by seven, like this: 100, 93...

یاخود لە ١٠٠ وە بە پێچەوانەوە بیژمێرن ئاوا ١٠٠ - ٩٩

Go!

دەست پێبکەن

(Snapping)

(چەقەنە لێدان )

Don't give up.

دەست هەڵمەگرن

(Snapping)

(چەقەنە لێدان )

Don't let the people counting down from 100

مەهێڵن ئە کەسانەی لە ژمارە ١٠٠ دەژمێرن

interfere with your counting to 50.

تێکەڵ بێت لەگەڵ ئەوەی تا ٥٠ دەژمێریت

(پێکەنین)

(Snapping)

(Laughter)

Nice. Wow. That's the first time I've ever seen that.

جوانە، ئەمە یەکەم جارمە شتی ئاوەها ببینم

Bonus physical resilience. Well done, everyone.

چالاکی جەستەیی، زۆر چاکە، هەمووتان

ئەمەش شایەنی پلە یەکیتری هێزی مێشکیە

Now that's worth +1 mental resilience,

which means you have more mental focus, more discipline,

ئەمەش مانای ئەوەیە ئێستا ئێوە مێشکتان باشتر تەرکیز دەکات

determination and willpower.

هێزێکی زیاتر و توانایەکی زیاتر

We know from the scientific research

لە توێژینەوەکاندا دەرکەوتوە کە هێزی ئیرادەی وەک

that willpower actually works like a muscle.

هێزی ماسولکە هێز دەدات بە مرۆڤ

It gets stronger the more you exercise it.

وەک ماسولکە تا مەشقی پێبکەیت بەهێزتر دەبێت

کەواتە بەرەنگاربونەوە و ڕوبەڕوبونەوەیەک بێئەوەی دەست هەڵبگریت

So tackling a tiny challenge without giving up,

even one as absurd as snapping your fingers exactly 50 times

تەنانەت چالاکیەکی سەرەتای وەک چەقەنە لێدان بۆ ماوەی ٥٠ جار

or counting backwards from 100 by seven

یان ژماردن لە ١٠٠ وە بەرەو یەک

is actually a scientifically validated way to boost your willpower.

لەڕاستیدا ڕێگەیەکی زانستیانەی باوەڕپێکراوە بۆ ئەوەی هێزی ئیرادەت زۆرتر بکەیت

So good job. Quest number three.

دەستتان خۆش کارێکی باشتان کرد، داواکاری ژمارە سێ

Pick one: Because of the room, fate's really determined this for you,

یەکێکیان هەڵبژێرن: لەبەر ئەم هۆڵەی ئێمەی تێداین

ئەوەی دەمانەوێت ناتوانین بیکەین بەڵام دوو هەڵبژاردن هەیە

but here are the two options.

If you're inside, find a window and look out of it.

ئەگەر لە ژورەوەیت پەنجەرەیەک بدۆزەرەوە و سەیری دەرەوەی لێوە بکە

If you're outside, find a window and look in.

ئەگەر لە دەریشەوەیت پەنجەرەیەک بدۆزەرەوە و سەیری ناوەوەی لێوە بکە

یاخود بە گۆگڵ یان یوتیوب بەدوایدا بگەڕێ

Or do a quick YouTube or Google image search

for "baby [your favorite animal.]"

وێنەی ئەو ئاژەڵەی کە زۆر بەدڵتە

Do it on your phones, or just shout out some baby animals,

ئێستا دەتوانن لەسەر مۆبایلەکانتان ئەنجامی بدەن

یان هەرئێستا ناوی چەند بەچکە ئاژەڵێک بڵێن هەر ئێستا بە دەنگی بەرز

and I'll put them on the screen.

هەندێکیان دەدۆزمەوە و لەسەر شاشەکە دای دەنێم

So, what do we want to see?

کەواتە، دەتانەوێت چی ببینن؟

کۆلا، زەرافە، فیل، مار، باشە با سەیربکەین بزانین چیمان دەست دەکەوێت

Sloth, giraffe, elephant, snake. Okay, let's see what we got.

Baby dolphin and baby llamas. Everybody look.

بەچکەی دۆلفینن. هەمووتان سەیربکەن

دەیبینن ؟

Got that?

Okay, one more. Baby elephant.

باشە، یەک دانەی تر، بەچکەی فیل.

(Audience) Oh!

We're clapping for that?

چەپڵە لێدەدەین بۆ ئەمە

That's amazing.

ئەمە سەرسورهێنەرە

(Laughter)

All right, what we're just feeling there is plus-one emotional resilience,

باشە، ئەوەی لێرەدا هەستمان پێکرد

خاڵێکی تر بوو بەرامبەر چالاکی هەستەوەری

ئەوەش مانای ئەوەیە کە ئێوە توانای ئەوەتان هەیە هەستی زۆر بەهێزی

which means you have the ability to provoke powerful,

positive emotions like curiosity or love,

پۆزەتیڤی وەک خۆشەویستی یان زانینتان هەبێت

which we feel looking at baby animals,

لە کاتێکدا سەیری بەچکەی ئاژەڵەکە دەکەیت

when you need them most.

ئەو ئاژەڵانەی کە زۆر بەدڵتانن

Here's a secret from the scientific literature for you.

ئەمەش نهێنیەکی تری زانستیە بۆ ئێوە

If you can manage to experience three positive emotions

ئەگەر بتوانیت بەرامبەر سێ هەستی باش

for every one negative emotion

یەک هەستی خراپ وەربگریت، لە ماوەی کاتژمێریک

over the course of an hour, a day, a week,

ڕۆژێک ، هەفتەیەکدا ، تۆ دەتوانیت

you dramatically improve your health

تەندروستیت بەرەو باشتر ببەیت، باشتر و سەرکەوتوانەتر

and your ability to successfully tackle any problem you're facing.

ڕوبەڕوی هەرکێشەیەک ببیت کە دێتەڕێت

And this is called the three-to-one positive emotion ratio.

ئەمەش ناو دەبرێت بە ڕێژەی هەستی سێ بە یەک

ئەوەش خوازراوترین فێلی یاریەکەمە، لەبیری مەکەن

It's my favorite SuperBetter trick, so keep it up.

All right, pick one, last quest:

باشە، دواهەمین، یەکێک هەڵبژێرن:

Shake someone's hand for six seconds,

تەوقە لەگەڵ یەکتر بکەن بۆ ماوەی ٦ چرکە

or send someone a quick thank you

یاخود سوپاسێکی کورت بنێرە بۆ کەسێک

by text, email, Facebook or Twitter. Go!

بە ئیمەیڵ، نامە، فەیسبوک، تویتەر، دەست پێبکەن

(قسەکردن)

(Chatting)

Looking good, looking good.

زۆر چاکە، چاکە

جوانە، جوانە

Nice, nice.

بەردەوام بن، بەدڵمە

Keep it up.

I love it!

All right, everybody, that is +1 social resilience,

باشە، ئەمەش خاڵێکە لە بەرامبەر چالاکی کۆمەڵایەتیدا

which means you actually get more strength from your friends,

ئەمەش مانای ئەوەیە پەیوەندیت بەهێزتر کردوە لەگەڵ هاوڕێکانت

your neighbors, your family, your community.

دراوسێکانتان، خێزانەکانتان، کۆمەڵگاکەتان

Now, a great way to boost social resilience is gratitude.

ئێستا، باشترین ڕێگە بۆ بەهێز کردنی چالاکی کۆمەڵایەتی سوپاسگوزاریە

Touch is even better.

دەست بەرکەوتن هەبێ چاکترە

Here's one more secret for you:

ئەمەش نهێنیەکیتر بۆ ئێوە:

Shaking someone's hand for six seconds

تەوقە کردن لەگەڵ کەسێک بۆ ماوەی ٦ چرکە

ڕێژەی ئۆکسیتۆن لە سوڕی خوێندا بەرز دەکاتەوە

dramatically raises the level of oxytocin in your bloodstream,

now that's the trust hormone.

کە ئەوەش هۆڕمۆنی باوەڕ پێکردنە

That means that all of you who just shook hands

ئەمەش مانای ئەوەیە کە ئێستا ئێوە تەوقەتان کرد

هەستی ئەوەتان لا دروست بوە کە دەتانەویت یارمەتی یەکتر بدەن

are biochemically primed to like and want to help each other.

This will linger during the break,

ئەمەش لە کاتی پشوەکەدا درێژ خایەنتر دەبیت

so take advantage of the networking opportunities.

لەبەرئەوە هەوڵبدە سود لە هەڵەکانی تۆڕی ئنتەرنێت وەربگرە

(Laughter)

(پێکەنین)

Well, you have successfully completed your four quests,

باشە، ئێستا چوار داواکاریەکەی لێتان کرابوو بە سەرکەوتویی ئەنجامتان دا

let's see if I've successfully completed my mission

کەواتە با سەیر بکەین بزانین منیش ئامانجەکەم بە سەرکەوتوی پێکاوە

to give you seven and a half minutes of bonus life.

لەوەی حەوت خولەک و نیوتان لە ژیان پێببەخشم

Now I get to share one more little bit of science with you.

لێرەشدا دەمەوێت هەندێک زانیاری ترتان لەگەڵ بەش بکەم

دەرکەوتوە ئەو کەسانەی بەشێوەیەکی ڕێک

It turns out that people who regularly boost these four types of resilience --

ئەم چوار جۆرە چالاکیە دەکەن دەبنە هۆی زیاد کردنی

توانای جەستەیی، هێز، هەستی و کۆمەڵایەتی

physical, mental, emotional and social --

live 10 years longer than everyone else.

١٠ ساڵ زیاتر لە خەڵکی کە دەژیت

So this is true.

کەواتە ئەمە ڕاستە

If you are regularly achieving the three-to-one positive emotion ratio,

ئەگەر بە چاکی هەستی باشی سێ بۆ یەک

پەیڕەوی بکەیت

if you are never sitting still for more than an hour at a time,

ئەگەر بۆ ماوەی کاتژمێرێک بە بەردەوامی دانەنیشیت

ئەگەر هەموو ڕۆژێک پەیوەندی بکەی بەو کەسەی گرنگی پێدەدەیت

if you are reaching out to one person you care about every single day,

if you are tackling tiny goals to boost your willpower,

ئەگەر ئامانجێکی بچوکیش بپێکیت بۆ ئەوەی هێزی ئیرادەت کەم بکەیتەوە

you will live 10 years longer than everyone else,

ئەوا ١٠ ساڵ زۆرتر لە خەڵکی تر دەژیت

and here's where that math I showed you earlier comes in.

لێرەشدا ئەو ژمێریاریە بیرکاریەی پێشتر نیشانم دان ڕۆڵی خۆی دەبینێت

کەواتە، ڕێژەی ژیانی ئاسایی لە وویلایەتە یەکگرتوەکان و بەریتانیا ٨٧.١ ساڵە

So, the average life expectancy in the U.S. and the U.K. is 78.1 years,

but we know from more than 1,000 peer-reviewed scientific studies

وە دەشزانین بەپێی ١،٠٠٠ توێژینەوەی زانستی

that you can add 10 years of life by boosting your four types of resilience.

دەتوانیت ١٠ ساڵ بخەیتە سەر ژیانت

بە زیاد کردنی ئەو چوار چالاکییەی باسمان کرد

کەواتە هەموو ساڵێک کە تۆ

So every single year that you are boosting your four types of resilience,

ئەو چوار چالاکیە زیاد دەکەیت

you're actually earning .128 more years of life

لە ڕاستیدا ١٢٨ ساڵت زیاتر دەست دەکەوێت

or 46 more days of life, or 67,298 more minutes of life,

یان ٤٦ ڕۆژی زیاتر یان ٦٧،٢٩٨ خولەکی زیاترت لە ژیان دەست دەکەوێت

which means every single day, you are earning 184 minutes of life,

ئەمەش مانای ئەوەیە کە تۆ هەموو ڕۆژێک ١٨٤ خولەک لە ژیانت بۆ دەگەڕێتەوە

or every single hour that you are boosting your four types of resilience,

یان لە هەر کاتژمێرێکدا کە ڕێژەی ئەو چوار چالاکیەت زیاد دەکەیت

هەروەک ئەوانەی کە ئێستا پێکەوە کردمان ئەو کاتەی کە دەستت دەکەوێت دەکاتە ٧،٦٨٢٤٥٨٣٧

like we just did together, you are earning 7.68245837

more minutes of life.

خولەکی زیاتر لە ژیان

Congratulations, those seven and a half minutes are all yours.

پیرۆزە، کەواتە ئەو حەوت خولەک و نیوەی باسمان کرد

هەمووی هی خۆتانەو بەڕاستی شایەنتانە

You totally earned them.

چەپڵە لێدان

Yeah!

وایە! زۆر جوانە

(Applause)

Awesome.

Wait, wait, wait.

بوەستن، بوەستن، بوەستن

You still have your special mission, your secret mission.

هێشتا ئامانجە تایبەتیەکەمان ماوە

کارە نهێنیەکەتان

How are you going to spend these minutes of bonus life?

ئەویش ئەوەیە، ئەو حەوت خولەک و نیوە

ژیانتان چۆن بەسەر دەبەن ؟

Well, here's my suggestion.

باشە، ئەمە پێشنیاری منە

These seven and a half bonus minutes are kind of like genie's wishes.

ئەو حەوت خولەک و نیوە خۆزگەیەکە لە فریشتەی خۆزگەکانەوە

You can use your first wish to wish for a million more wishes.

وەک ئەوە وایە کە خۆزگەی یەکەمت کە داوای ئەکەیت ئەوە بێت بتوانی داوای ملیۆنێک خۆزگەی تر بکەی

Pretty clever, right?

زۆر زیرەکانەیە وانیە ؟

So, if you spend these seven and a half minutes today

کەواتە، تۆ ئەگەر ئەمڕۆ ئەو حەوت خولەک و نیوەت

doing something that makes you happy,

لە شتێکدا بەسەر بردوە کە دڵخۆشت بکات

or that gets you physically active,

یاخود جەستەی چالاک بکات

or puts you in touch with someone you care about,

یاخود بخاتە پەیوەندیەوە لەگەڵ کەسێک کە گرنگی پێدەدەیت

or even just tackling a tiny challenge,

یاخود بەرەنگاری هەر ڕوبەڕونەوەیەک بکەیت

ئەوا تۆ چالاکیەکانت زیاتر دەکەیت

you're going to boost your resilience, so you're going to earn more minutes.

کەواتە تۆ خولەکی زیاتر بە دەست دەهێنیت

And the good news is, you can keep going like that.

هەواڵە باشەکەش ئەوەیە، تۆ دەتوانیت لەسەر ئەوانە بەردەوام بیت

هەموو کاتژمێرێکی ڕۆژەکەت، هەموو ڕۆژێکی ژیانت

Every hour of the day, every day of your life,

all the way to your deathbed,

هەموو تەمەنت تا دەگاتە مردن

which will now be 10 years later than it would have otherwise.

کە دەکاتە ١٠ ساڵ زیاتر لە کاتەکەی خۆی

وە کاتێکیش دەگەیتە مردنت

And when you get there, more than likely,

هیچ کام لەو پێنج پەشیمانیەت نابێت

you will not have any of those top five regrets,

لەبەرئەوەی ئەو هێزەو ئیرادەیەت بۆ خۆت پەیدا کردوە

because you will have built up the strength and resilience

to lead a life truer to your dreams.

تاوەکو بتوانیت خەونەکانت بهێنیتەدی

لەوانەیە لە ١٠ ساڵی داهاتودا کاتی باشت هەبێت

And with 10 extra years, you might even have enough time

to play a few more games.

بۆ ئەوەی چەند یاریەک بکەیت

Thank you.

سوپاس

(Applause)

(چەپڵە)