The clues to a great story | Andrew Stanton | TED

Μετάφραση: artmag.gr - Επιμέλεια: Artmag Reviewteam

A tourist is backpacking

Κάπου στα Χάιλαντς της Σκοτίας ένας τουρίστας,

through the highlands of Scotland,

με το σακίδιό του στον ώμο, κάνει πεζοπορία

and he stops at a pub to get a drink.

και σταματάει σε μια παμπ για ένα ποτό.

And the only people in there is a bartender

Τα μόνα άτομα εκεί μέσα είναι ο μπάρμαν

and an old man nursing a beer.

κι ένας ηλικιωμένος άνδρας που πίνει την μπύρα του.

And he orders a pint, and they sit in silence for a while.

Παραγγέλνει κι αυτός μία και κάθονται για λίγο σιωπηλοί.

And suddenly the old man turns to him and goes,

Ξαφνικά ο ηλικιωμένος άνδρας γυρνάει και του λέει:

"You see this bar?

«Βλέπεις αυτό το μπαρ;

I built this bar with my bare hands

Το έκτισα με τα ίδια μου τα χέρια,

from the finest wood in the county.

με το καλύτερο ξύλο της χώρας.

Gave it more love and care than my own child.

Το αγάπησα και το φρόντισα περισσότερο και από το ίδιο μου το παιδί.

But do they call me MacGregor the bar builder? No."

Λένε όμως, να, ο ΜακΓκρέγκορ, ο κτίστης του μπαρ; Όχι».

Points out the window.

Δείχνει έξω απ' το παράθυρο.

"You see that stone wall out there?

«Βλέπεις εκείνον τον πέτρινο φράκτη εκεί έξω;

I built that stone wall with my bare hands.

Τον έκτισα με τα ίδια μου τα χέρια.

Found every stone, placed them just so through the rain and the cold.

Μία μία ξεδιάλεγα τις πέτρες και τις έβαζα, μες στη βροχή και το κρύο.

But do they call me MacGregor the stone wall builder? No."

Λένε όμως, να, ο ΜακΓκρέγκορ, ο κτίστης του πέτρινου φράκτη; Όχι».

Points out the window.

Δείχνει έξω απ' το παράθυρο.

"You see that pier on the lake out there?

«Βλέπεις την προβλήτα εκεί έξω, στη λίμνη;

I built that pier with my bare hands.

Την έκτισα με τα ίδια μου τα χέρια.

Drove the pilings against the tide of the sand, plank by plank.

Έναν έναν κουβάλησα τους πασσάλους κόντρα στην παλίρροια, πάνω στην άμμο.

But do they call me MacGregor the pier builder? No.

Λένε όμως, να, ο ΜακΓκρέγκορ, ο κτίστης της προβλήτας; Όχι».

But you fuck one goat ... "

Και πας και πηδάς μια κατσίκα...»

(Laughter)

(Γέλια)

Storytelling --

Αφήγηση...

(Laughter)

(Γέλια)

is joke telling.

...είναι να λες ανέκδοτα.

It's knowing your punchline,

Είναι να ξέρεις την ατάκα σου,

your ending,

πώς και πότε να την τελειώσεις,

knowing that everything you're saying, from the first sentence to the last,

να ξέρεις πως όσα λες, απ' την πρώτη πρόταση μέχρι την τελευταία,

is leading to a singular goal,

οδηγούν σε έναν μοναδικό σκοπό,

and ideally confirming some truth

και, στην καλύτερη περίπτωση, επιβεβαιώνουν μιαν αλήθεια

that deepens our understandings

που εμβαθύνει τη γνώση μας

of who we are as human beings.

για το ποιοι είμαστε ως ανθρώπινα όντα.

We all love stories.

Όλοι αγαπάμε τις ιστορίες.

We're born for them.

Είμαστε γεννημένοι γι' αυτές.

Stories affirm who we are.

Οι ιστορίες επιβεβαιώνουν ποιοι είμαστε.

We all want affirmations that our lives have meaning.

Όλοι χρειαζόμαστε την επιβεβαίωση ότι οι ζωές μας έχουν νόημα.

And nothing does a greater affirmation

Και τίποτα δεν μας χαρίζει μεγαλύτερη επιβεβαίωση

than when we connect through stories.

από το να συνδεόμαστε με τις ιστορίες.

It can cross the barriers of time,

Μπορεί να ξεπεράσει τα όρια του χρόνου,

past, present and future,

παρελθόν, παρόν και μέλλον,

and allow us to experience

και μας επιτρέπει να νιώσουμε

the similarities between ourselves

τις ομοιοτήτες μεταξύ μας

and through others, real and imagined.

και με τους άλλους, πραγματικές ή φανταστικές.

The children's television host Mr. Rogers

Ο παρουσιαστής παιδικών εκπομπών κος Ρότζερς

always carried in his wallet

πάντα κουβαλούσε στο πορτοφόλι του

a quote from a social worker

μια ρήση κάποιου κοινωνικού λειτουργού

that said, "Frankly, there isn't anyone you couldn't learn to love

που έλεγε: «Ειλικρινά, αποκλείεται να μη μάθεις να αγαπάς κάποιον

once you've heard their story."

μόλις μάθεις την ιστορία του».

And the way I like to interpret that

Ο τρόπος που μου αρέσει να το ερμηνεύω αυτό

is probably the greatest story commandment,

είναι πιθανόν και η μεγαλύτερη προσταγή στην αφήγηση:

which is "Make me care" --

«Κάνε με να ενδιαφερθώ»,

please, emotionally,

σε παρακαλώ, σε επίπεδο συναισθηματικό,

intellectually, aesthetically,

διανοητικό, αισθητικό,

just make me care.

απλώς κάνε με να ενδιαφερθώ.

We all know what it's like to not care.

Όλοι ξέρουμε πώς είναι το να μην ενδιαφερόμαστε.

You've gone through hundreds of TV channels,

Προσπερνάτε εκατοντάδες κανάλια στην τηλεόραση,

just switching channel after channel,

αλλάζετε το ένα κανάλι μετά το άλλο,

and then suddenly you actually stop on one.

και ξαφνικά σταματάτε σε ένα.

It's already halfway over,

Το πρόγραμμα σχεδόν τελειώνει,

but something's caught you and you're drawn in and you care.

αλλά κάτι σας τράβηξε την προσοχή κι ενδιαφερθήκατε.

That's not by chance,

Δεν είναι τυχαίο,

that's by design.

είναι προσχεδιασμένο.

So it got me thinking, what if I told you my history was story,

Σκέφτηκα, λοιπόν, να σας αφηγηθώ τη δική μου ιστορία,

how I was born for it,

το πώς γεννήθηκα γι' αυτό,

how I learned along the way this subject matter?

πώς έμαθα στην πορεία αυτό το αντικείμενο.

And to make it more interesting,

Για να το κάνω πιο ενδιαφέρον,

we'll start from the ending

θα ξεκινήσουμε από το τέλος

and we'll go to the beginning.

και θα πηγαίνουμε προς την αρχή.

And so if I were going to give you the ending of this story,

Οπότε, αν έπρεπε να σας δώσω το τέλος αυτής της ιστορίας,

it would go something like this:

θα ήταν κάπως έτσι:

And that's what ultimately led me

Αυτό ήταν που τελικά με οδήγησε

to speaking to you here at TED

στο να σας μιλήσω σήμερα εδώ στο TED

about story.

για την αφήγηση.

And the most current story lesson that I've had

Το πιο πρόσφατο μάθημα αφήγησης που έκανα

was completing the film I've just done

ήταν να ολοκληρώσω την ταινία μου,

this year in 2012.

φέτος, το 2012.

The film is "John Carter." It's based on a book called "The Princess of Mars,"

Λέγεται «Τζον Κάρτερ: Ανάμεσα σε δύο κόσμους» και είναι βασισμένη στο βιβλίο

which was written by Edgar Rice Burroughs.

«Η Πριγκίπισσα του πλανήτη Άρη» που έγραψε ο Έντγκαρ Ράις Μπάροουζ.

And Edgar Rice Burroughs actually put himself

Ο Έντγκαρ Ράις Μπάροουζ μπήκε ουσιαστικά

as a character inside this movie, and as the narrator.

μέσα στην ταινία και ως χαρακτήρας και ως αφηγητής.

And he's summoned by his rich uncle, John Carter, to his mansion

Ο πλούσιος θείος του, ο Τζον Κάρτερ, τον κάλεσε στην έπαυλή του

with a telegram saying, "See me at once."

με ένα τηλεγράφημα που έλεγε: «Πρέπει να συναντηθούμε».

But once he gets there,

Όμως μόλις φτάνει εκεί,

he's found out that his uncle has mysteriously passed away

ανακαλύπτει ότι ο θείος του έχει πεθάνει μυστηριωδώς

and been entombed in a mausoleum on the property.

και έχει ταφεί σε ένα μαυσωλείο στο κτήμα του.

(Video) Butler: You won't find a keyhole.

(Βίντεο) Μπάτλερ: Δεν έχει κλειδαρότρυπα.

Thing only opens from the inside.

Ανοίγει μόνο από μέσα.

He insisted,

Επέμενε,

no embalming, no open coffin,

όχι ταρίχευση, όχι ανοικτό φέρετρο,

no funeral.

όχι κηδεία.

You don't acquire the kind of wealth your uncle commanded

Δεν αποκτάς τέτοια περιουσία σαν του θείου σου

by being like the rest of us, huh?

άμα είσαι σαν όλους τους άλλους, ε;

Come, let's go inside.

Έλα, πάμε μέσα.

AS: What this scene is doing, and it did in the book,

Α.Σ.: Αυτό που κάνει αυτή η σκηνή, όπως συμβαίνει και στο βιβλίο,

is it's fundamentally making a promise.

είναι ότι ουσιαστικά δίνει μια υπόσχεση.

It's making a promise to you

Σου δίνει την υπόσχεση

that this story will lead somewhere that's worth your time.

ότι αυτή η ιστορία θα οδηγήσει κάπου και αξίζει το χρόνο σου.

And that's what all good stories should do at the beginning, is they should give you a promise.

Κι αυτό θα έπρεπε να κάνουν όλες οι καλές ιστορίες στην αρχή, να σου δίνουν μια υπόσχεση.

You could do it an infinite amount of ways.

Μπορείς να το κάνεις με απεριόριστους τροπους.

Sometimes it's as simple as "Once upon a time ... "

Μερικές φορές είναι τόσο απλό όσο το: «Μια φορά κι έναν καιρό...»

These Carter books always had Edgar Rice Burroughs as a narrator in it.

Σε όλα τα βιβλία με τον Κάρτερ, ο Έντγκαρ Ράις Μπάροουζ είχε το ρόλο του αφηγητή.

And I always thought it was such a fantastic device.

Πάντα πίστευα ότι είναι ένα υπέροχο τέχνασμα.

It's like a guy inviting you around the campfire,

Είναι σαν να σε καλεί κάποιος γύρω από τη φωτιά της κατασκήνωσης,

or somebody in a bar saying, "Here, let me tell you a story.

ή κάποιος σ' ένα μπαρ να λέει: «Κάτσε να σου πω μια ιστορία.

It didn't happen to me, it happened to somebody else,

Δεν συνέβη σ' εμένα, συνέβη σε κάποιον άλλον

but it's going to be worth your time."

αλλά θα αξίζει τον χρόνο σου».

A well told promise

Μια καλά δοσμένη υπόσχεση

is like a pebble being pulled back in a slingshot

είναι σαν την πέτρα στην τεντωμένη σφεντόνα,

and propels you forward through the story

σε σπρώχνει μέσα στην ιστορία

to the end.

ώς το τέλος.

In 2008,

Το 2008,

I pushed all the theories that I had on story at the time

όποιες θεωρίες αφήγησης γνώριζα μέχρι τότε

to the limits of my understanding on this project.

τις εφάρμοσα σε αυτό το έργο.

(Video) (Mechanical Sounds)

(Βίντεο) (Μηχανικοί Ήχοι)

♫ And that is all ♫

♫ Κι αυτό είναι ♫

♫ that love's about ♫

♫ το νόημα της αγάπης ♫

♫ And we'll recall ♫

♫ Και θα αναπολούμε ♫

♫ when time runs out ♫

♫ όταν περάσουν τα χρόνια ♫

♫ That it only ♫

♫ Ότι μόνον ♫

(Laughter)

(Γέλια)

AS: Storytelling without dialogue.

Α.Σ.: Αφήγηση χωρίς διάλογο.

It's the purest form of cinematic storytelling.

Είναι η πιο αγνή μορφή κινηματογραφικής αφήγησης.

It's the most inclusive approach you can take.

Είναι η πιο περιεκτική προσέγγιση που μπορείς να κάνεις.

It confirmed something I really had a hunch on,

Επιβεβαίωσε μια διαίσθηση που είχα,

is that the audience

ότι το κοινό

actually wants to work for their meal.

στην πραγματικότητα θέλει να βασανίσει το νου του.

They just don't want to know that they're doing that.

Απλώς δεν θέλει να ξέρει ότι το κάνει.

That's your job as a storyteller,

Η δουλειά σου ως αφηγητή,

is to hide the fact

είναι να κρύβεις το γεγονός

that you're making them work for their meal.

ότι τους κάνεις να βασανίσουν το νου τους.

We're born problem solvers.

Έχουμε γεννηθεί για να λύνουμε προβλήματα.

We're compelled to deduce

Νιώθουμε ότι μας επιβάλλεται να βγάζουμε συμπεράσματα

and to deduct,

διά της απαγωγής,

because that's what we do in real life.

επειδή αυτό κάνουμε και στην αληθινή ζωή.

It's this well-organized absence of information

Είναι αυτή η καλά οργανωμένη έλλειψη πληροφορίας

that draws us in.

που μας έλκει.

There's a reason that we're all attracted to an infant or a puppy.

Αυτή είναι και η αιτία που όλους μας γοητεύει ένα βρέφος ή ένα κουτάβι.

It's not just that they're damn cute;

Δεν είναι απλώς τρομερά χαριτωμένα∙

it's because they can't completely express

είναι επειδή δεν μπορούν να εκφράσουν επαρκώς

what they're thinking and what their intentions are.

τις σκέψεις τους και τις προθέσεις τους.

And it's like a magnet.

Αυτό μας μαγνητίζει.

We can't stop ourselves

Δεν μπορούμε να εμποδίσουμε την επιθυμία μας

from wanting to complete the sentence and fill it in.

να συμπληρώσουμε την πρόταση.

I first started

Πρώτη φορά άρχισα πραγματικά

really understanding this storytelling device

να συνειδητοποιώ αυτό το αφηγηματικό τέχνασμα

when I was writing with Bob Peterson on "Finding Nemo."

όταν έγραφα με τον Μπομπ Πήτερσον το «Ψάχνοντας τον Νέμο»

And we would call this the unifying theory of two plus two.

Το ονομάσαμε η θεωρία του δύο συν δύο.

Make the audience put things together.

Βάλε το κοινό να κάνει την πρόσθεση.

Don't give them four,

Μην τους δώσεις τέσσερα,

give them two plus two.

δώσε τους δύο συν δύο.

The elements you provide and the order you place them in

Τα στοιχεία που δίνεις και η σειρά που τα παρουσιάζεις

is crucial to whether you succeed or fail at engaging the audience.

είναι πολύ κρίσιμα στο να πετύχεις ή να αποτύχεις να εμπλέξεις το κοινό.

Editors and screenwriters have known this all along.

Οι εκδότες και οι σεναριογράφοι το γνωρίζουν καλά αυτό.

It's the invisible application

Είναι η αόρατη εφαρμογή

that holds our attention to story.

που αιχμαλωτίζει την προσοχή μας σε μια ιστορία.

I don't mean to make it sound

Δεν θέλω να το κάνω να ακουστεί

like this is an actual exact science, it's not.

σαν να πρόκειται για ακριβή επιστήμη, δεν είναι.

That's what's so special about stories,

Αυτό είναι το ξεχωριστό με τις ιστορίες,

they're not a widget, they aren't exact.

δεν είναι σαν τα μηχανήματα, δεν έχουν ακρίβεια.

Stories are inevitable, if they're good,

Αν είναι καλές, είναι αναπόφευκτες,

but they're not predictable.

αλλά δεν είναι προβλέψιμες.

I took a seminar in this year

Φέτος παρακολούθησα ένα σεμινάριο

with an acting teacher named Judith Weston.

της Τζούντιθ Γουέστον, δασκάλας υποκριτικής.

And I learned a key insight to character.

Έμαθα κάτι πολύ σημαντικό για τον χαρακτήρα των ηρώων.

She believed that all well-drawn characters

Πίστευε ότι όλοι οι καλοσχεδιασμένοι χαρακτήρες

have a spine.

έχουν έναν άξονα.

And the idea is that the character has an inner motor,

Η ιδέα είναι ότι ο ήρωας έχει ένα εσωτερικό κίνητρο,

a dominant, unconscious goal that they're striving for,

έναν κυρίαρχο, ασύνειδο σκοπό για τον οποίο πασχίζει,

an itch that they can't scratch.

αλλά μένει ανεκπλήρωτος.

She gave a wonderful example of Michael Corleone,

Ανέφερε το υπέροχο παράδειγμα του Μάικλ Κορλεόνε,

Al Pacino's character in "The Godfather,"

του ήρωα που ενσαρκώνει ο Αλ Πατσίνο στον «Νονό»,

and that probably his spine

κι ότι πιθανώς ο δικός του άξονας

was to please his father.

ήταν να ικανοποιήσει τον πατέρα του.

And it's something that always drove all his choices.

Αυτό ήταν που καθοδηγούσε πάντοτε τις επιλογές του.

Even after his father died,

Ακόμα κι όταν ο πατέρας του πέθανε,

he was still trying to scratch that itch.

εκείνος προσπαθούσε να εκπληρώσει αυτόν το σκοπό.

I took to this like a duck to water.

Προσαρμόστηκα πανεύκολα σε αυτή την ιδέα.

Wall-E's was to find the beauty.

Του Γουόλ-υ ήταν να ανακαλύψει την ομορφιά.

Marlin's, the father in "Finding Nemo,"

Του Μάρλιν, του πατέρα στο «Ψάχνοντας τον Νέμο»,

was to prevent harm.

ήταν να αποτρέψει το κακό.

And Woody's was to do what was best for his child.

Και του Γούντι ήταν να κάνει το καλύτερο για το παιδί του.

And these spines don't always drive you to make the best choices.

Αυτοί οι άξονες δεν σε οδηγούν πάντα στις καλύτερες επιλογές.

Sometimes you can make some horrible choices with them.

Μερικές φορές μπορεί να κάνεις τρομερά λάθη εξαιτίας τους.

I'm really blessed to be a parent,

Έχω την ευλογία να είμαι γονιός,

and watching my children grow, I really firmly believe

και βλέποντας τα παιδιά μου να μεγαλώνουν, πιστεύω ακράδαντα

that you're born with a temperament and you're wired a certain way,

ότι γεννιέσαι με μια συγκεκριμένη ιδιοσυγκρασία, με ορισμένα έμφυτα χαρακτηριστικά,

and you don't have any say about it,

που ούτε να τα ελέγξεις

and there's no changing it.

ούτε να τα αλλάξεις μπορείς.

All you can do is learn to recognize it

Μπορείς απλώς να τα αναγνωρίσεις

and own it.

και να τα αποδεκτείς.

And some of us are born with temperaments that are positive,

Κάποιοι γεννιούνται με θετικά βασικά χαρακτηριστικά

some are negative.

και κάποιοι με αρνητικά.

But a major threshold is passed

Όμως βρίσκεσαι σε μια κρίσιμη καμπή

when you mature enough

όταν ωριμάζεις αρκετά

to acknowledge what drives you

ώστε να αναγνωρίσεις τι σε υποκινεί

and to take the wheel and steer it.

και να πάρεις το τιμόνι και να το οδηγήσεις εσύ.

As parents, you're always learning who your children are.

Ως γονείς, διαρκώς μαθαίνετε ποια είναι τα παιδιά σας.

They're learning who they are.

Μαθαίνουν κι εκείνα ποια είναι.

And you're still learning who you are.

Κι εσείς μαθαίνετε ακόμα ποιοι είστε.

So we're all learning all the time.

Έτσι, όλοι διαρκώς μαθαίνουμε.

And that's why change is fundamental in story.

Γι' αυτό η αλλαγή είναι τόσο σημαντική σε μια ιστορία.

If things go static, stories die,

Εάν τα πράγματα μείνουν στάσιμα, οι ιστορίες πεθαίνουν,

because life is never static.

επειδή η ζωή δεν μένει ποτέ στάσιμη.

In 1998,

Το 1998,

I had finished writing "Toy Story" and "A Bug's Life"

είχα ήδη τελειώσει το «Toy Story: Ιστορία Παιχνιδιών» και «Τα Ζουζούνια»,

and I was completely hooked on screenwriting.

και είχα εθιστεί εντελώς στη συγγραφή σεναρίων.

So I wanted to become much better at it and learn anything I could.

Ήθελα να γίνω πολύ καλύτερος σε αυτό και να μάθω ό,τι μπορούσα.

So I researched everything I possibly could.

Έκανα λοιπόν έρευνα οπουδήποτε μπορούσα.

And I finally came across this fantastic quote

Τελικά βρήκα τυχαία ένα υπέροχο απόσπασμα

by a British playwright, William Archer:

του Βρετανού δραματουργού Γουίλιαμ Άρτσερ:

"Drama is anticipation

«Το θέατρο είναι ένα μείγμα προσμονής

mingled with uncertainty."

και αβεβαιότητας».

It's an incredibly insightful definition.

Είναι ένας απίστευτα οξυδερκής ορισμός.

When you're telling a story,

Όταν αφηγείσαι μια ιστορία,

have you constructed anticipation?

έχεις δομήσει την προσμονή;

In the short-term, have you made me want to know

Βραχυπρόθεσμα, μ' έχεις κάνει να θέλω να μάθω

what will happen next?

τι θα συμβεί αμέσως μετά;

But more importantly,

Αλλά το πιο σημαντικό,

have you made me want to know

μ' έχεις κάνει να θέλω να μάθω

how it will all conclude in the long-term?

πώς θα ολοκληρωθούν όλα μακροπρόθεσμα;

Have you constructed honest conflicts

Έχεις δομήσει ειλικρινείς συγκρούσεις

with truth that creates doubt

με αλήθειες που γεννούν αμφιβολία

in what the outcome might be?

για το ποιο θα είναι το αποτέλεσμα;

An example would be in "Finding Nemo,"

Ένα παράδειγμα βραχυπρόθεσμης αγωνίας είναι στο

in the short tension, you were always worried,

«Ψάχνοντας τον Νέμο», διαρκώς ανησυχούσες

would Dory's short-term memory

εάν η βραχυπρόθεσμη μνήμη της Ντόρι

make her forget whatever she was being told by Marlin.

θα την έκανε να ξεχνάει ό,τι της είχε πει ο Μάρλιν.

But under that was this global tension

Όμως πλανιόταν η γενική αγωνία

of will we ever find Nemo

για το αν ποτέ θα βρούμε τον Νέμο

in this huge, vast ocean?

σε αυτό τον τεράστιο, απέραντο ωκεανό.

In our earliest days at Pixar,

Τον πρώτο μας καιρό στην εταιρεία Πίξαρ,

before we truly understood the invisible workings of story,

προτού κατανοήσουμε καλά τους αόρατους μηχανισμούς της αφήγησης,

we were simply a group of guys just going on our gut, going on our instincts.

ήμασταν απλά μια ομάδα ανθρώπων που ακολουθούσαμε τη διαίσθησή μας, το ένστικτό μας.

And it's interesting to see

Έχει ενδιαφέρον να δει κανείς

how that led us places

πώς αυτό μας οδήγησε σε μονοπάτια

that were actually pretty good.

που ήταν πραγματικά αρκετά σωστά.

You've got to remember that in this time of year,

Να έχετε υπόψη σας ότι εκείνο τον καιρό,

1993,

το 1993,

what was considered a successful animated picture

αυτό που θεωρούνταν ως επιτυχημένο κινούμενο σχέδιο

was "The Little Mermaid," "Beauty and the Beast,"

ήταν «Η Μικρή Γοργόνα», «Η Πεντάμορφη και το Τέρας»,

"Aladdin," "Lion King."

«Ο Αλαντίν», «Ο Βασιλιάς των Λιονταριών».

So when we pitched "Toy Story" to Tom Hanks for the first time,

Όταν, λοιπόν, παρουσιάσαμε το «Toy Story» για πρώτη φορά στον Τομ Χανκς,

he walked in and he said,

μας ρώτησε:

"You don't want me to sing, do you?"

«Πρέπει και να τραγουδήσω;»

And I thought that epitomized perfectly

Πιστεύω ότι αυτή η ερώτηση συνοψίζει απόλυτα

what everybody thought animation had to be at the time.

τη γενική άποψη για το πώς θα έπρεπε να είναι τα κινούμενα σχέδια τότε.

But we really wanted to prove

Όμως αληθινά θέλαμε να αποδείξουμε

that you could tell stories completely different in animation.

ότι μπορούσαμε να αφηγηθούμε μια ιστορία με ένα τελείως διαφορετικό κινούμενο σχέδιο.

We didn't have any influence then,

Δεν είχαμε καμιά επιρροή τότε,

so we had a little secret list of rules

έτσι είχαμε μια μικρή, κρυφή λίστα με κανόνες

that we kept to ourselves.

που κρατούσαμε για εμάς.

And they were: No songs,

Αυτοί ήταν: Όχι τραγούδια,

no "I want" moment,

όχι τραγούδια με τα «θέλω» των ηρώων,

no happy village,

όχι χαρούμενα χωριά,

no love story.

όχι ιστορίες αγάπης.

And the irony is that, in the first year,

Η ειρωνία ήταν, ότι τον πρώτο χρόνο,

our story was not working at all

η ιστορία μας δεν πήγαινε καθόλου καλά

and Disney was panicking.

και στην Ντίσνεϊ τους είχε πιάσει πανικός.

So they privately got advice

Συμβουλεύτηκαν, λοιπόν, στα κρυφά

from a famous lyricist, who I won't name,

έναν διάσημο στιχουργό, του οποίου το όνομα δεν θα πω,

and he faxed them some suggestions.

κι εκείνος τους έστειλε με φαξ κάποιες προτάσεις.

And we got a hold of that fax.

Αυτό το φαξ έπεσε στα χέρια μας.

And the fax said,

Έλεγε τα εξής:

there should be songs,

πρέπει να έχει τραγούδια,

there should be an "I want" song,

να έχει ένα τραγούδι με τα «θέλω» του ήρωα,

there should be a happy village song,

να έχει το τραγούδι του χαρούμενου χωριού,

there should be a love story

πρέπει να έχει μια ιστορία αγάπης

and there should be a villain.

και πρέπει να έχει έναν κακό.

And thank goodness

Και δόξα τω Θεώ

we were just too young, rebellious and contrarian at the time.

ήμασταν πολύ νέοι, επαναστάτες και αντιδραστικοί τότε.

That just gave us more determination

Αυτό μας έκανε ακόμα πιο αποφασισμένους

to prove that you could build a better story.

να αποδείξουμε ότι μπορούμε να φτιάξουμε μια καλύτερη ιστορία.

And a year after that, we did conquer it.

Έναν χρόνο μετά, κατακτήσαμε το στόχο μας.

And it just went to prove

Αυτό ήταν η αρχή για να αποδείξουμε

that storytelling has guidelines,

ότι η αφήγηση έχει κατευθυντήριες γραμμές,

not hard, fast rules.

όχι σκληρούς, άκαμπτους κανόνες.

Another fundamental thing we learned

Κάτι άλλο ουσιώδες που μάθαμε

was about liking your main character.

ήταν να μας αρέσει ο πρωταγωνιστής μας.

And we had naively thought,

Αφελώς πιστεύαμε ότι

well Woody in "Toy Story" has to become selfless at the end,

ο Γούντι στο «Toy Story» έπρεπε να χάσει στο τέλος τον εγωισμό του,

so you've got to start from someplace.

άρα έπρεπε να ξεκινήσουμε από κάπου.

So let's make him selfish. And this is what you get.

Ας τον κάνουμε, λοιπόν, εγωιστή. Κι ας δούμε τι θα γίνει.

(Voice Over) Woody: What do you think you're doing?

(Φωνή:) Γούντι: Τι νομίζετε ότι κάνετε;

Off the bed.

Κάτω απ' το κρεβάτι.

Hey, off the bed!

Έι, κάτω απ' το κρεβάτι!

Mr. Potato Head: You going to make us, Woody?

Κος Πατάτας: Θα μας αναγκάσεις, Γούντι;

Woody: No, he is.

Γούντι: Όχι, αυτός θα το κάνει.

Slinky? Slink ... Slinky!

Σλίνκι; Σλινκ... Σλίνκι!

Get up here and do your job.

Ανέβα εδώ και κάνε αυτό που πρέπει.

Are you deaf?

Κουφός είσαι;

I said, take care of them.

Είπα, έλα και κανόνισέ τους.

Slinky: I'm sorry, Woody,

Σλίνκι: Λυπάμαι, Γούντι,

but I have to agree with them.

αλλά θα συμφωνήσω μαζί τους.

I don't think what you did was right.

Δεν νομίζω ότι είναι σωστό αυτό που έκανες.

Woody: What? Am I hearing correctly?

Γούντι: Τι; Ακούω καλά;

You don't think I was right?

Δεν νομίζεις ότι έκανα το σωστό;

Who said your job was to think, Spring Wiener?

Ποιος είπε, Σούστα, ότι η δουλειά σου είναι να σκέφτεσαι;

AS: So how do you make a selfish character likable?

Α.Σ.: Πώς, λοιπόν, κάνεις έναν εγωιστή ήρωα συμπαθή;

We realized, you can make him kind,

Συνειδητοποιήσαμε ότι μπορούμε να τον κάνουμε ευγενικό,

generous, funny, considerate,

γενναιόδωρο, αστείο, συμπονετικό,

as long as one condition is met for him,

δεδομένου ότι τηρείται ένας όρος,

is that he stays the top toy.

να παραμείνει το παιχνίδι-πρωταγωνιστής.

And that's what it really is,

Κι αυτή είναι η πραγματικότητα,

is that we all live life conditionally.

ότι όλοι ζούμε συμβατικά.

We're all willing to play by the rules and follow things along,

Όλοι είμαστε πρόθυμοι να παίξουμε σύμφωνα με τους κανόνες και να συμβιβαστούμε,

as long as certain conditions are met.

εφόσον υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις.

After that, all bets are off.

Μετά, δεν υπάρχει καμία εγγύηση.

And before I'd even decided to make storytelling my career,

Προτού καν αποφασίσω να κάνω καριέρα στην αφήγηση,

I can now see key things that happened in my youth

τώρα βλέπω ότι σημαντικά γεγονότα της νιότης μου

that really sort of opened my eyes

πραγματικά με έκαναν να ενδιαφερθώ

to certain things about story.

για συγκεκριμένα στοιχεία της αφήγησης.

In 1986, I truly understood the notion

Το 1986 κατάλαβα πραγματικά τη σημασία

of story having a theme.

του να έχει θέμα μια ιστορία.

And that was the year that they restored and re-released

Αυτή ήταν η χρονιά που προώθησαν εκ νέου

"Lawrence of Arabia."

τον «Λώρενς της Αραβίας».

And I saw that thing seven times in one month.

Το είδα εφτά φορές μέσα σε ένα μήνα.

I couldn't get enough of it.

Δεν το χόρταινα.

I could just tell there was a grand design under it --

Ήταν φανερό ότι υπήρχε σπουδαίος σχεδιασμός από πίσω -

in every shot, every scene, every line.

σε κάθε γύρισμα, κάθε σκηνή, κάθε πρόταση.

Yet, on the surface it just seemed

Ωστόσο, στην επιφάνεια, απλώς έμοιαζε

to be depicting his historical lineage

να παρουσιάζει την ιστορική εξέλιξη

of what went on.

των γεγονότων.

Yet, there was something more being said. What exactly was it?

Ωστόσο, μιλούσε και για κάτι παραπάνω. Τι ακριβώς ήταν αυτό;

And it wasn't until, on one of my later viewings,

Μόνο έπειτα από αρκετές προβολές

that the veil was lifted

μου αποκαλύφθηκε,

and it was in a scene where he's walked across the Sinai Desert

σε μια σκηνή όπου διέσχιζε την Έρημο Σινά

and he's reached the Suez Canal,

κι έχει φτάσει στη Διώρυγα του Σουέζ,

and I suddenly got it.

και ξαφνικά το κατάλαβα.

(Video) Boy: Hey! Hey! Hey! Hey!

(Βίντεο) Αγόρι: Έι! Έι! Έι! Έι!

Cyclist: Who are you?

Μοτοσικλετιστής: Ποιος είσαι;

Who are you?

Ποιος είσαι;

AS: That was the theme: Who are you?

Α.Σ.: Αυτό ήταν το θέμα: Ποιος είσαι;

Here were all these seemingly disparate

Υπήρχαν όλα τα φαινομενικά διαφορετικά

events and dialogues

γεγονότα και οι διάλογοι

that just were chronologically telling the history of him,

που παρουσίαζαν χρονολογικά την ιστορία του,

but underneath it was a constant,

όμως από κάτω υπήρχε μια σταθερή

a guideline, a road map.

κατευθυντήρια γραμμή, ένας χάρτης.

Everything Lawrence did in that movie

Όλα όσα έκανε ο Λώρενς σε αυτή την ταινία έδειχναν

was an attempt for him to figure out where his place was in the world.

την προσπάθειά του να εξακριβώσει ποια ήταν η θέση του στον κόσμο.

A strong theme is always running through

Ένα δυνατό θέμα διατρέχει πάντοτε

a well-told story.

μια καλά ειπωμένη ιστορία.

When I was five,

Όταν ήμουν πέντε,

I was introduced to possibly the most major ingredient

γνώρισα το σημαντικότερο ίσως συστατικό

that I feel a story should have,

που νιώθω ότι πρέπει να έχει μια ιστορία,

but is rarely invoked.

όμως σπάνια προκύπτει.

And this is what my mother took me to when I was five.

Ορίστε πού με πήγε η μητέρα μου όταν ήμουν πέντε.

(Video) Thumper: Come on. It's all right.

(Βίντεο) Θάμπερ: Έλα. Μια χαρά είναι.

Look.

Κοίτα.

The water's stiff.

Το νερό πάγωσε.

Bambi: Yippee!

Μπάμπι: Γιούπιιι!

Thumper: Some fun,

Θάμπερ: Τι πλάκα,

huh, Bambi?

ε, Μπάμπι;

Come on. Get up.

Έλα. Σήκω.

Like this.

Έτσι.

Ha ha. No, no, no.

Χα χα. Όχι, όχι, όχι.

AS: I walked out of there

Α.Σ.: Βγήκα από την αίθουσα

wide-eyed with wonder.

με τα μάτια μου γουρλωμένα.

And that's what I think the magic ingredient is,

Αυτό πιστεύω ότι είναι το μαγικό συστατικό,

the secret sauce,

η μαγική σάλτσα,

is can you invoke wonder.

είναι να μπορείς να προκαλέσεις ένα θαύμα.

Wonder is honest, it's completely innocent.

Το θαύμα είναι τίμιο, είναι εντελώς αθώο.

It can't be artificially evoked.

Δεν μπορεί να προκύψει τεχνητά.

For me, there's no greater ability

Για μένα, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανότητα

than the gift of another human being giving you that feeling --

από το να σου δίνει ένα άλλο ανθρώπινο ον αυτό το συναίσθημα -

to hold them still just for a brief moment in their day

να τους κρατάς ακίνητους για μια μικρή στιγμή στη μέρα τους

and have them surrender to wonder.

και να παραδίνονται στο θαύμα.

When it's tapped, the affirmation of being alive,

Όταν αυτό συμβεί, η επιβεβαίωση ότι είσαι ζωντανός,

it reaches you almost to a cellular level.

διεισδύει σε κάθε σου κύτταρο.

And when an artist does that to another artist,

Κι όταν ένας καλλιτέχνης το κάνει αυτό σε έναν άλλον καλλιτέχνη,

it's like you're compelled to pass it on.

είναι σαν να σε υποχρεώνει να το συνεχίσεις.

It's like a dormant command

Είναι σαν μια λανθάνουσα εντολή

that suddenly is activated in you, like a call to Devil's Tower.

που ξαφνικά ενεργοποιείται μέσα σου, σαν μια έκκληση στον Πύργο του Διαβόλου

Do unto others what's been done to you.

Κάνε στους άλλους αυτό που έκαναν σ' εσένα.

The best stories infuse wonder.

Οι καλύτερες ιστορίες εμπνέουν το θαύμα.

When I was four years old,

Όταν ήμουν τεσσάρων,

I have a vivid memory

θυμάμαι έντονα

of finding two pinpoint scars on my ankle

ότι βρήκα δυο στρογγυλές ουλές στον αστράγαλό μου

and asking my dad what they were.

και ρώτησα τον μπαμπά μου τι ήταν.

And he said I had a matching pair like that on my head,

Μου είπε ότι είχα κάτι παρόμοιο και στο κεφάλι μου,

but I couldn't see them because of my hair.

αλλά δεν μπορούσα να τις δω εξαιτίας των μαλλιών μου.

And he explained that when I was born,

Μου εξήγησε ότι όταν γεννήθηκα,

I was born premature,

γεννήθηκα πρόωρα,

that I came out much too early,

βγήκα πολύ νωρίς,

and I wasn't fully baked;

και δεν ήμουν καλά ανεπτυγμένος.

I was very, very sick.

Ήμουν πολύ, πολύ άρρωστος.

And when the doctor took a look at this yellow kid with black teeth,

Όταν ο γιατρός είδε αυτό το κιτρινιασμένο παιδί με τα μαύρα δόντια,

he looked straight at my mom and said,

κοίταξε τη μαμά μου και της είπε:

"He's not going to live."

«Δεν θα ζήσει».

And I was in the hospital for months.

Ήμουν για μήνες στο νοσοκομείο.

And many blood transfusions later,

Έπειτα από πολλές μεταγγίσεις αίματος,

I lived,

επέζησα,

and that made me special.

κι αυτό με έκανε ξεχωριστό.

I don't know if I really believe that.

Δεν ξέρω αν πραγματικά το πιστεύω αυτό.

I don't know if my parents really believe that,

Δεν ξέρω αν έστω οι γονείς μου το πιστεύουν,

but I didn't want to prove them wrong.

αλλά δεν ήθελα να τους δείξω ότι είχαν λάθος.

Whatever I ended up being good at,

Σε ό,τι κατέληγα να είμαι καλός,

I would strive to be worthy of the second chance I was given.

θα αγωνιζόμουν για να αξίζω τη δεύτερη ευκαιρία που μου δόθηκε.

(Video) (Crying)

(Βίντεο) (Κλάμα)

Marlin: There, there, there.

Μάρλιν: Έλα, έλα, έλα.

It's okay, daddy's here.

Όλα καλά, ο μπαμπάς είναι εδώ.

Daddy's got you.

Ο μπαμπάς σε κρατάει.

I promise,

Υπόσχομαι ότι

I will never let anything happen to you, Nemo.

δεν θα αφήσω ποτέ τίποτα κακό να σου συμβεί, Νέμο.

AS: And that's the first story lesson I ever learned.

Α.Σ.: Αυτό ήταν το πρώτο μάθημα ιστορίας που έμαθα.

Use what you know. Draw from it.

Χρησιμοποίησε ό,τι ξέρεις. Άντλησε ό,τι μπορείς απ' αυτό.

It doesn't always mean plot or fact.

Δεν χρειάζεται πάντα να είναι κάποια πλοκή ή ένα γεγονός.

It means capturing a truth from your experiencing it,

Σημαίνει να συλλαμβάνεις μιαν αλήθεια όπως τη ζεις,

expressing values you personally feel

εκφράζοντας αξίες που πραγματικά αισθάνεσαι

deep down in your core.

βαθιά μέσα σου.

And that's what ultimately led me to speaking to you

Κι αυτό ήταν που τελικά με οδήγησε στο να σας μιλήσω

here at TEDTalk today.

σήμερα εδώ στο TED.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)