8 lessons on building a company people enjoy working for | The Way We Work, a TED series

HR jargon makes me crazy.

Translator: Daban Q. Jaff Reviewer: mabbast chato

دەستەواژەکانی HR شێتم دەکەن.

We have to have all these stupid acronyms

پێویستمان بە هەموو ئەو کورتکراوانە هەیە

that describe things that nobody understands: OKRs and PIPs.

کە کەس تێناگات مانایان چییە وەکو: OKRs و PIPs.

I think we can run our businesses

دەتوانین کارەکانمان بەڕێوە ببەین

by just talking to each other like regular human beings.

لە ڕێگەی ئاخاوتن لەگەڵ یەکتردا هەر وەک مرۆڤی ئاسایی.

We might actually get more done.

لەوەیە زیاتریشمان دەست بکەوێت

[The Way We Work]

{ئەو شێوەیەی کە ئێمە کاری پێ دەکەین}

I really always wanted to be an HR professional,

بە ڕاستی من هەمیشە ویستومە ببمە پسپۆڕ لە بەڕێوەبردندا،

I wanted to be able to speak the language of management.

دەمویست توانای ئەوەم هەبێت بە زمانی بەڕێوبردن قسە بکەم

And you know what I've learned after all this time?

دوای تێپەڕبونی ئەو هەموو کاتە دەزانن فێری چی بووم؟

I don't think any of it matters.

پێموانەیە هیچ لە مانە گرینگ بێت.

There's all kinds of things that we call "best practices"

زۆر بابەت هەن دەتوانین ناویان بنێین "باشترین ڕاهێنان"

that aren't best practices at all.

لە کاتێکدا باشترین ڕاهێنانەکان نین

How do we know it's best? We don't measure this stuff.

جۆن دەزانین باشترینە؟ لە کاتێکدا هیچ پێوەرێک نییە.

In fact, I've learned that "best practices" usually means

لە ڕاستیا ئەوەی فێری بوومە ئەوەیە "باشترین ڕاهێنان" بریتییە لە

copying what everybody else does.

لاسایی کردنەوەی خەڵکی.

Our world is changing and evolving all the time.

ئەم جیهانەی ئێمە بەردەوام لە گۆڕانکاری و پێشکەوتندایە.

Here are some lessons to help you adapt.

ئەمە چەند وانەیەک کە هاوکاریتان دەکەن.

Lesson one: Your employees are adults.

وانەی یەکەم: کارمەندەکانت کەسانی پێگەیشتوون

You know, we've created so many layers

دەزانیت، ئێمە چەندین چینمان دروست کردووە

and so many processes and so many guidelines

و کۆمەڵێ پڕۆسەی زۆر و کۆمەڵێک ڕێنمایی زۆر

to keep those employees in place

تاکو فەرمانبەرەکان لە جێی خۆان دابنێین

that we've ended up with systems that treat people like they're children.

ئێمە گەیشتووین بەو سیستەمانەی کە وەکو منداڵ مامەڵە لەگەڵ خەڵک دەکەین.

And they're not.

لە کاتێکدا منداڵ نین.

Fully formed adults walk in the door every single day.

خەڵکی تەواو پێگەشتوو کە هەموو ڕۆژێک دەیان بینینین.

They have rent payments, they have obligations,

پارەی کرێیان لەسەرە، بەرپرسیارێتیان لەسەرە،

they're members of society,

ئەوان بەشێکی کۆمەڵگەن،

they want to create a difference in the world.

دەیانەوێت جیاوازییەک دروست بکەن لە جیهاندا

So if we start with the assumption

ئەگەر لەو ڕاستییەوە دەست پێ بکەین

that everybody comes to work to do an amazing job,

کە هەمووان دەیانەوێت باشترین ئەنجام بدەن،

you'd be surprised what you get.

ئەنجامەکەی سەرسامت دەکات.

Lesson two: The job of management isn't to control people,

وانەیی دووەم: ئەرکی کارگێڕی کۆنتڕۆڵ کردنی خەڵکەکە نییە

it's to build great teams.

بەڵکو دروستکردنی گروپی باشە.

When managers build great teams, here's how you know it.

کاتێک بەڕێوەبەرەکان گروپی باش دروست دەکەن، ئەنجامەکەی ئاوا دەبێت.

They've done amazing stuff.

شتی زۆر باشیان کردووە.

Customers are really happy.

کڕیارەکان بە ڕاستی دڵ خۆشن.

Those are the metrics that really matter.

ئەمانە ئەو پێوەرانەن کە بە ڕاستی گرنگییان هەیە.

Not the metrics of: "Do you come to work on time?"

نەوەک پێوەری: ئایە لە کاتی خۆیدا دێیتە سەر کار؟

"Did you take your vacation?" "Did you follow the rules?"

ئایە پشوەکەت وەرگرت؟ ئایە بە پێی ڕێنمایەکان جوڵایتەوە؟

"Did you ask for permission?"

"ئایە داوای ڕوخسەتت کردووە؟"

Lesson three: People want to do work that means something.

وانەی سێیەم: خەڵکی دەیانەێت شتانێک بکەن کە مانای هەبێت.

After they do it, they should be free to move on.

کاتێکیش دەیانکەن پێویستە ئازاد بن تا بەردەوام بن.

Careers are journeys.

کارکردن وەکو گەشتە.

Nobody's going to want to do the same thing for 60 years.

هیچ کەس ئارەزوی ئەوە ناکات 60 ساڵ هەمان کار بکات.

So the idea of keeping people for the sake of keeping them

بۆیە بیرۆکەی هێشتنەوەی خەڵکی لە پێناو هێشتنەوەیان

really hurts both of us.

بەڕاستی ئەمە ئازار بەخشە.

Instead, what if we created companies that were great places to be from?

لە جێی ئەوە، چی دەبێت گەر کۆمپیانیای وا دروست بکەین کە شوێنێکی زۆر خۆشبێت بۆیان؟

And everyone who leaves you

و هەموو ئەوانەی کە بە جێت دێڵن

becomes an ambassador for not only your product,

دەبێتە نوێنەرێک نەک تەنها بۆ بەرهەمەکەت،

but who you are and how you operate.

بەڵکو بۆ خۆت و شێوەی مامەڵەشت.

And when you spread that kind of excitement throughout the world,

و کاتێک ڕوحیەتی ئەم جۆرە بە پەرۆش بوونە بڵاو دەکەیتەوە لە جیهاندا،

then we make all of our companies better.

لە ئەنجامدا هەموو کۆمپانیاکان باشتر دەبن.

Lesson four: Everyone in your company should understand the business.

وانەی چوارەم: هەموو ئەندامانی کۆمپانیا پێویستە لە کار و پیشە تێبگەن.

Now, based on the assumption that we've got smart adults here,

ئێستا، بە پشت بەستن بەوەوەی ئێمە کەسانی زیرەکمان هەیە،

the most important thing we can teach them is how our business works.

گرنگترین شت کە دەتوانین فێریان بکەین ئەوەیە ئێمە چۆن کار دەکەین.

When I look at companies that are moving fast,

کە سەیری کۆمپانیا خێرا گەشەکردووەکان دەکەم

that are really innovative

کە بە‌ڕاستی پێشەنگن

and that are doing amazing things with agility and speed,

و کاری زۆر سەرسامانە ئەنجام دەدەن بە گورجی و خێرایی،

it's because they're collaborative.

نهێنی سەرکەوتنیان کاری هەرەوەزییە.

The best thing that we can do is constantly teach each other what we do,

باشترین شت دەتوانین بیکەین ئەوەیە بە بەردەوامی یەکتری فێر بکەین،

what matters to us, what we measure, what goodness looks like,

چی بۆ ئێمە گرنگە، چی دەپێوین، باش بوون چۆنە،

so that we can all drive towards achieving the same thing.

بەمە ئامانجی هەموومان یەک دەبێت.

Lesson five: Everyone in your company should be able to handle the truth.

وانەی پێنجەم: هەمووان لە کۆمپانیاکەدا پێویستە توانای تێگەیشتنیان لە ڕاستی هەبێت.

You know why people say giving feedback is so hard?

دەزانن بۆچی خەڵکی دەڵێن پێدانی فیدابک زۆر قورسە؟

They don't practice.

چونکە ڕاهێنان ناکەن.

Let's take the annual performance review.

با سەیری پێداچونەوەی کارامەیی ساڵانە بکەین.

What else do you do in your whole life that you're really good at

لە ژیانتدا چی شتێکی تر دەکەیت کە بە ڕاستی زۆر باشیت تێیدا

that you only do once a year?

کە ساڵی یەک جار دەیکەیت؟

Here's what I found:

بزانن چیم بۆ دەرکەوت:

humans can hear anything if it's true.

مرۆڤەکان دەتوانن هەموو شتێکی ڕاست ببیستن.

So let's rethink the word "feedback,"

بۆیە با دووبارە بە وشەی "فیدباک"دا بچینەوە

and think about it as telling people the truth, the honest truth,

و وەکو قسەکردنی ڕاستگۆیانە بیری لێ بکەینەوە،

about what they're doing right and what they're doing wrong,

دەربارەی ئەوەی چی ڕاستیان و چی هەڵەیان کردووە،

in the moment when they're doing it.

لەو کاتەیی کە دەیکەن.

That good thing you just did, whoo!

کارێکی باشت کرد، واو!

That's exactly what I'm talking about.

ئەمەیە کە من باسی دەکەم.

Go do that again.

بڕۆ و دووبارەی بکەوە..

And people will do that again, today, three more times.

و خەڵکی ئەوە دەکەنەوە، ئەمڕۆ، سێ جاری تریش.

Lesson six: Your company needs to live out its values.

وانەی شەشەم: کۆمپانیاکەت پێویستی بەوەیە لەسەر بەهاکانی بژیت.

I was talking to a company not long ago, to the CEO.

پێش ماوەیەک لەگەڵ بەرپرسی گشتی کۆمپانیایەک قسەم دەکرد.

He was having trouble because the company was rocky

کێشەی هەبوو لەبەر ئەوەی هەندێک ئاریشە لە کۆمپانیاکەیدا دروست بووبوو

and things weren't getting done on time,

و کارەکان لە کاتی خۆیدا تەواو نە دەبوون،

and he felt like things were sloppy.

و هەستی بە‌ بوونی کەم تەرخەمی دەکرد.

This also was a man who, I observed,

چاودێری ئەو پیاوەم کرد،

never showed up to any meeting on time.

هەرگیز لە کاتی خۆیدا نە دەهات بۆ کۆبونەوەکان.

Ever.

هەرگیز.

If you're part of a leadership team,

ئەگەر تۆ بەشێکی لە تیمی بەڕێوەبەری،

the most important thing that you can do to "uphold your values" is to live them.

باشترین شت دەتوانیت بیکەیت بۆ هێشتنەوەی "پێگەکەت بە بەرزی" ئەوەیە کە پێشەنگ بیت.

People can't be what they can't see.

خەڵکی ناتوانن ببنە ئەو شتانەی کە نایبینن.

We say, "Yes, we're here for equality,"

ئێمە دەڵێین، "ئێمە بۆ یەکسانی لێرەین."

and then we proudly pound our chest

و لە دواییشدا بە‌ شانازییەوە دەڵێن سەرکەوتین

because we'd achieved 30 percent representation of women

لەبەر ئەوەی ٪٣٠ نوێنەرایەتی ژنان بە دی دێنین

on an executive team.

Well that's not equal, that's 30 percent.

لە دەستەی بەڕێوەبردندا.

ئەمە یەکسانی نیە، ئەمە لە سەدا ٣٠ییە.

Lesson seven: All start-up ideas are stupid.

وانەی حەوتەم: هەموو بیرۆکەی دەست پێکردنەکان گەمژانەن.

I spend a lot of time with start-ups,

کاتێکی زۆر لە بیرۆکەی دەست پێکردندا تەرخان دەکەم،

and I have a lot of friends that work in larger, more established companies.

و هاوڕێی زۆرم هەیە لە کۆمپانیای گەورەتر و باوەڕ پێکراوتردا کار دەکەن.

They are always pooh-poohing the companies that I work with.

ئەو کۆمپانیایانەی کاریان لەگەڵ دەکەم هەمیشە ‌بۆڵە بۆڵیانە.

"That is such a stupid idea."

"بیرۆکەیەکی زۆر گەمژانەیە."

Well, guess what: all start-up ideas are stupid.

هەموو بیرۆکەی دەست پێکردنەکان گەمژانەن.

If they were reasonable, somebody else would have already been doing them.

چونکە گەر واتادار بوونایە کەسانی دیکە لە پێشتردا دەیان کرد.

Lesson eight: Every company needs to be excited for change.

وانەی هەشتەم: هەموو کۆمپانیایەک دەبێت بە پەڕۆش بێت بۆ گۆڕانکاری.

Beware of the smoke of nostalgia.

ئاگاداری دووکەڵی ڕابردوو بە.

If you find yourself saying, "Remember the way it used to be?"

ئەگەر بینیت لە دڵی خۆتدا دەڵێیت، "بیرمە دەبوو چۆن بێت؟"

I want you to shift your thinking to say,

دەمەوێت بیر کردنەوەەت بگۆڕیت و بڵێیت،

"Think about the way it's going to be."

"بیر لەوە بکەوە کە دەبێت چۆن بێت."

If I had a dream company,

ئەگەر ئەو کۆمپانیایەم هەبوایە کە خەونی پێوە دەبینم،

I would walk in the door and I would say,

لە دەرگەکەوە دەڕۆشتمە ژورەوە و دەمگوت،

"Everything's changed, all bets are off.

"هەموو شتێک گۆڕاوە، گرەوەکان نەمان.

We were running as fast as we can to the right,

لە ئەوپەڕی خێراییدا بەرەو لای ڕاست ڕامان دەکرد،

and now we'll take a hard left."

و ئێستاش ڕێک بەلای چەپدا."

And everybody would go "Yes!"

و هەمووان دەیانگوت "بەڵێ"

It's a pretty exciting world out there, and it's changing all the time.

جیهانێکی زۆر سەرنجڕاکێشمان هەیە و هەمیشە لە گۆڕانکاری دایە.

The more we embrace it and get excited about it,

چەندەی زیاتر ڕازی ببین و بە پەرۆش بین بۆی،

the more fun we're going to have.

ئەوەندە زیاتر کاتی خۆش بەسەر دەبەین.