How do you know you exist? - James Zucker

Làm sao bạn biết mình đang tồn tại? - James Zucker

Translator: Lauren Nguyen Reviewer: Linh Khánh Phan

How do you know you're real?

Làm sao bạn biết mình có thật?

It's an obvious question until you try to answer it,

Đây là điều hiển nhiên cho tới khi bạn thử trả lời nó,

but let's take it seriously.

Hãy cân nhắc một cách nghiêm túc.

How do you really know you exist?

Làm sao bạn thực sự biết mình tồn tại?

In his "Meditations on First Philosophy,"

Trong "Suy ngẫm đầu tiên về Triết học", René Descartes đã cố trả lời câu hỏi ấy.

René Descartes tried to answer that very question,

demolishing all his preconceived notions and opinions

Ông đã gạt bỏ toàn bộ những quan niệm ngày trước để bắt đầu lại.

to begin again from the foundations.

All his knowledge had come from his sensory perceptions of the world.

Kiến thức của ông đều xuất phát từ cảm quan về thế giới.

Same as you, right?

Cũng như bạn, phải không?

You know you're watching this video with your eyes, hearing it with your ears.

Bạn biết mình đang xem video này bằng mắt và nghe bằng tai.

Your senses show you the world as it is.

Các giác quan cho bạn thấy thế giới theo cách của nó,

They aren't deceiving you, but sometimes they do.

Chúng không lừa dối bạn trừ một vài lúc.

You might mistake a person far away for someone else,

Bạn có thể nhầm người xa lạ với một ai đó,

or you're sure you're about to catch a flyball,

hay chắc mẩm bắt được bóng rồi lại để hụt ngay trước mắt.

and it hits the ground in front of you.

But come on, right here and now,

Nhưng ngay đây, ngay bây giờ, bạn biết những gì trước mặt mình là thật.

you know what's right in front of you is real.

Your eyes, your hands, your body: that's you.

Đôi mắt, đôi tay, thân hình của bạn. Đó là bạn.

Only crazy people would deny that, and you know you're not crazy.

Chỉ người điên mới phủ nhận điều đó, và bạn biết bạn không điên.

Anyone who'd doubt that must be dreaming.

Bất cứ ai nghi ngờ điều đó chắc hẳn là đang mơ mộng.

Oh no, what if you're dreaming?

Ôi không, có khi nào bạn đang mơ ?

Dreams feel real.

Mơ mà như thật.

You can believe you're swimming, flying

Bạn tin bạn đang bơi, đang bay, đang đánh tay không với quái vật,

or fighting off monsters with your bare hands,

when your real body is lying in bed.

trong khi cơ thể thật của bạn đang nằm trên giường.

No, no, no.

Không, không. Khi thức, bạn biết là bạn đang thức.

When you're awake, you know you're awake.

Ah! But when you aren't, you don't know you aren't,

Ah! Nhưng khi không thức, bạn không thể biết là bạn không thức,

so you can't prove you aren't dreaming.

vì thế bạn không thể chứng minh mình đang không mơ.

Maybe the body you perceive yourself to have isn't really there.

Đôi khi cơ thể bạn tưởng có nhưng thực tế bạn lại không có ở đó.

Maybe all of reality, even its abstract concepts,

Có khi nào tất cả sự thật, cả những khái niệm trừu tượng

like time, shape, color and number are false,

như thời gian, hình dáng, màu sắc, con số chỉ là giả,

all just deceptions concocted

tất cả chỉ là trò lừa bịp của một thiên tài độc ác.

by an evil genius!

No, seriously.

Thôi nào, nghiêm túc đi.

Descartes asks if you can disprove the idea that an evil genius demon

Descartes yêu cầu bạn phản bác lại việc một gã quỷ quái

has tricked you into believing reality is real.

lừa bạn tin rằng thực tế là thật.

Perhaps this diabolical deceiver has duped you.

Có lẽ gã bịp bợm đó đã lừa bạn thật.

The world, your perceptions of it, your very body.

Thế giới, nhân sinh quan, cả cơ thể bạn.

You can't disprove that they're all just made up,

Bạn không thể nói chúng là trò lừa, và làm sao bạn sống mà không có chúng.

and how could you exist without them?

You couldn't! So, you don't.

Bạn không thể!

Life is but a dream,

Cuộc sống chỉ là mơ. Và tôi cá là bạn không vui vẻ gì khi chèo lái nó.

and I bet you aren't row, row, rowing the boat merrily at all, are you?

No, you're rowing it wearily

Bạn lái nó mệt mỏi như kẻ ngốc không tồn tại.

like the duped, nonexistent doof you are/aren't.

Bạn thấy có thuyết phục không?

Do you find that convincing?

Are you persuaded?

Bạn tin chưa?

If you aren't, good; if you are, even better,

Nếu không, tốt thôi; Nếu có, càng tốt,

because by being persuaded,

vì việc bị thuyết phục chứng tỏ bạn là thực thể có thể bị thuyết phục

you would prove that you're a persuaded being.

You can't be nothing if you think you're something,

Bạn không là hư vô nếu bạn nghĩ mình tồn tại

even if you think that something is nothing

cả khi bạn NGHĨ sự tồn tại đó cũng là hư vô.

because no matter what you think, you're a thinking thing,

Vì không cần biết bạn tư duy gì, bạn đã là thực thể có tư duy.

or as Descartes put it, "I think, therefore I am,"

như Descartes nói: "Tôi tư duy, nên tôi tồn tại."

and so are you, really.

và vì thế, bạn cũng đang tồn tại đấy.

(Airplane engine)