The loathsome, lethal mosquito - Rose Eveleth

Loài muỗi đáng ghét và gây chết người - Rose Eveleth

Translator: Trung Nguyen Reviewer: Nhu PHAM

What's the worst bug on the planet?

Loài côn trùng nào là tồi tệ nhất trên hành tinh?

You might vote for the horsefly or perhaps the wasp,

Bạn có thể bỏ phiếu cho ruồi trâu

hoặc có lẽ là ong bắp cày ,

but for many people,

nhưng đối với nhiều người ,

the worst offender is by far the mosquito.

tên tội phạm tồi tệ nhất cho đến nay chính là muỗi .

The buzzing, the biting,

Kêu vo ve,

cắn ,

the itching,

ngứa ngáy ,

the mosquito is one of the most commonly detested pests in the world.

muỗi là một trong những loài côn trùng

bị ghét cay ghét đắng nhất trên thế giới.

In Alaska, swarms of mosquitos can get so thick

Ở Alaska , đám muỗi có thể tập trung dày

that they actually asphyxiate caribou.

đến nỗi mà nó gây ngộp thở cho tuần lộc .

And mosquito-borne diseases kill millions of people every year.

Và các bệnh truyền qua muỗi giết chết

hàng triệu người mỗi năm .

The scourge that is the mosquito isn't new.

Mối họa do muỗi gây ra không phải là mới .

Mosquitoes have been around for over a hundred million years

Muỗi đã ở xung quanh chúng ta

từ hơn một trăm triệu năm

and over that time have coevolved with all sorts of species,

và theo thời gian đã cùng tiến hóa

với tất cả các loài,

including our own.

bao gồm cả loài người chúng ta.

There are actually thousands of species of mosquitos in the world,

Thực tế, có hàng ngàn loài

muỗi trên thế giới,

nhưng tất cả chúng đều có chung một đặc tính gian trá :

but they all share one insidious quality:

they suck blood,

chúng hút máu ,

and they're really, really good at sucking blood.

và chúng đang thực sự, thực sự giỏi việc hút máu .

Here's how they do it.

Đây là cách chúng làm điều đó .

After landing, a mosquito will slather

Sau khi hạ cánh, một con muỗi sẽ phun

some saliva onto the victim's skin, which works like an antiseptic,

một ít nước bọt lên da của nạn nhân,

nó như một chất khử trùng ,

numbing the spot so we don't notice their attack.

làm tê khu vực đó, thế nên chúng ta không nhận biết được cuộc tấn công

This is what causes the itchy, red bumps, by the way.

Đây là cách chúng gây ra ngứa, mụt đỏ.

Then the bug will use its serrated mandibles

Sau đó chúng sẽ sử dụng vòi hút răng cưa của nó

to carve a little hole in your skin,

để đục một lỗ nhỏ trên da của bạn ,

allowing it to probe around with its proboscis,

cho phép nó thăm dò xung quanh

bằng vòi,

tìm kiếm một mạch máu.

searching for a blood vessel.

When it hits one, the lucky parasite can suck

Khi nó bắt gặp một mạch máu ,

tên ký sinh may mắn này có thể hút

lượng máu gấp 2-3 lần trọng lượng của nó.

two to three times its weight in blood.

Turns out we don't really like that too much.

Chúng ta không thực sự thích điều này.

In fact, humans hate mosquitos so much

Trên thực tế, con người ghét muỗi

that we spend billions of dollars worldwide

đến nỗi mà chúng ta chi tiêu hàng tỷ đô la trên toàn thế giới

to keep them away from us --

để giữ cho chúng tránh xa mình -

from citronella candles

từ nến sả

to bug sprays to heavy-duty agricultural pesticides.

đến bình xịt muỗi

đến thuốc trừ sâu nông nghiệp hạng nặng.

But it's not just that mosquitos are annoying,

Nhưng muỗi không chỉ gây phiền nhiễu,

they're also deadly.

chúng cũng gây chết người.

Mosquitos can transmit everything from malaria to yellow fever

Muỗi có thể truyền tất cả mọi thứ

từ sốt rét

sốt vàng da

to West Nile virus to dengue.

virus Tây sông Nile

đến sốt xuất huyết.

Over a million people worldwide

Hơn một triệu người trên thế giới

die every year from mosquito-borne diseases,

chết mỗi năm do các bệnh do muỗi gây ra ,

and that's just people.

và đó là chỉ tính con người.

Horses, dogs, cats,

Ngựa, chó , mèo,

they can all get diseases from mosquitoes too.

tất cả chúng cũng có thể nhiễm các bệnh từ muỗi .

So, if these bugs are so dastardly, why don't we just get rid of them?

Vì vậy, nếu muỗi quá xấu xa ,

tại sao chúng ta lại không loại bỏ chúng ?

We are humans after all,

Hơn hết chúng ta là con người ,

and we're pretty good at getting rid of species.

và chúng ta khá giỏi trong việc loại bỏ các loài khác .

Vâng, nó không hoàn toàn đơn giản như vậy .

Well, it's not quite so simple.

Getting rid of the mosquito removes a food source

Loại bỏ muỗi

là loại bỏ một nguồn thực phẩm

for lots of organisms, like frogs and fish and birds.

cho rất nhiều sinh vật

như ếch, cá và các loài chim .

Without them, plants would lose a pollinator.

Nếu không có chúng , c ây trồng sẽ mất đi loài thụ phấn .

But some scientists say

Nhưng một số nhà khoa học nói

that mosquitos aren't actually all that important.

rằng muỗi không thực sự quan trọng đến thế.

If we got rid of them, they argue,

Họ lập luận rằng nếu chúng ta loại bỏ chúng ,

another species would simply take their place

chỉ đơn giản là loài khác sẽ thay thế vị trí của chúng

and we'd probably have far fewer deaths from malaria.

và chúng ta có thể sẽ có rất ít ca tử vong do sốt rét.

The problem is that nobody knows what would happen

Vấn đề là

không ai biết điều gì sẽ xảy ra

if we killed off all the mosquitos.

nếu chúng ta giết chết tất cả loài muỗi .

Something better might take their spot

Một loài nào đó tốt hơn có thể chiếm vị trí của chúng

or perhaps something even worse.

hoặc có thể một loài nào đó thậm chí còn tồi tệ hơn.

The question is, are we willing to take that risk?

Câu hỏi đặt ra là ,

chúng ta có sẵn sàng chấp nhận rủi ro đó?

(Buzzing)