The loathsome, lethal mosquito - Rose Eveleth

Odrażające, śmiercionośne komary - Rose Eveleth

Tłumaczenie: Natalia Suta Korekta: Rysia Wand

What's the worst bug on the planet?

Jaki jest najgorszy owad na świecie?

You might vote for the horsefly or perhaps the wasp,

Może powiesz, że mucha końska,

być może - osa,

but for many people,

ale dla większości

the worst offender is by far the mosquito.

przestępca numer jeden to komar.

The buzzing, the biting,

Bzyczenie,

kąsanie,

the itching,

swędzenie.

the mosquito is one of the most commonly detested pests in the world.

Komary to najbardziej znienawidzone

szkodniki na całym świecie.

In Alaska, swarms of mosquitos can get so thick

Na Alasce roje moskitów są tak wielkie,

that they actually asphyxiate caribou.

że mogą zdusić renifera.

And mosquito-borne diseases kill millions of people every year.

Choroby roznoszone przez komary

co roku uśmiercają miliony osób.

The scourge that is the mosquito isn't new.

Moskity to zmora,

Mosquitoes have been around for over a hundred million years

z którą zmagamy się

już od milionów lat.

and over that time have coevolved with all sorts of species,

Przez ten czas koewoluowały

z wieloma gatunkami,

including our own.

w tym gatunkiem ludzkim.

There are actually thousands of species of mosquitos in the world,

Obecnie istnieje kilka tysięcy ich odmian

Obecnie istnieje kilka tysięcy ich odmian

i wszystkie dzielą jedną cechę:

but they all share one insidious quality:

they suck blood,

piją krew

and they're really, really good at sucking blood.

i są w tym bardzo dobre.

Here's how they do it.

Oto ich sekret.

After landing, a mosquito will slather

Po wylądowaniu na skórze ofiary

some saliva onto the victim's skin, which works like an antiseptic,

komar rozsmarowuje ślinę,

by znieczulić miejsce,

numbing the spot so we don't notice their attack.

co maskuje ugryzienie,

This is what causes the itchy, red bumps, by the way.

To właśnie ślina wywołuje czerwone, swędzące krosty.

Then the bug will use its serrated mandibles

Następnie używa aparatu gębowego,

to carve a little hole in your skin,

by wyciąć w skórze dziurę,

allowing it to probe around with its proboscis,

w którą wbija kłujkę

w którą wbija kłujkę

w poszukiwaniu krwi.

searching for a blood vessel.

When it hits one, the lucky parasite can suck

Komar może wypić

Komar może wypić

3 razy więcej krwi niż sam waży.

two to three times its weight in blood.

Turns out we don't really like that too much.

Nienawidzimy komarów tak bardzo,

In fact, humans hate mosquitos so much

że rocznie na skalę światową

that we spend billions of dollars worldwide

wydajemy okolo miliarda dolarów,

to keep them away from us --

by się od nich uwolnić:

from citronella candles

od świec citronella i sprayów,

to bug sprays to heavy-duty agricultural pesticides.

od świec citronella i sprayów,

po rolnicze środki owadobójcze.

But it's not just that mosquitos are annoying,

Komary są nie tylko irytujące,

they're also deadly.

ale i śmiercionośne.

Mosquitos can transmit everything from malaria to yellow fever

Przenoszą takie choroby jak

malaria,

żółta febra,

to West Nile virus to dengue.

Wirus Zachodniego Nilu,

i gorączka tropikalna,

Over a million people worldwide

od których rocznie

die every year from mosquito-borne diseases,

umiera ponad milion osób.

and that's just people.

Poza ludźmi

Horses, dogs, cats,

ofiarami wspomnianych chorób

they can all get diseases from mosquitoes too.

mogą paść też konie, psy lub koty.

So, if these bugs are so dastardly, why don't we just get rid of them?

Skoro komary są tak podłe,

dlaczego się ich nie pozbędziemy?

We are humans after all,

Jakby nie patrzeć,

and we're pretty good at getting rid of species.

jesteśmy dobrzy w wybijaniu gatunków.

Cóż, to nie takie proste.

Well, it's not quite so simple.

Getting rid of the mosquito removes a food source

Stanowią one pożywienie

dla wielu organizmów,

for lots of organisms, like frogs and fish and birds.

takich jak żaby, ryby i ptaki.

takich jak żaby, ryby i ptaki.

Without them, plants would lose a pollinator.

Co więcej, zapylają rośliny.

But some scientists say

Niektórzy naukowcy

that mosquitos aren't actually all that important.

podważają znaczenie komarów.

If we got rid of them, they argue,

Według nich

another species would simply take their place

ich rolę przejąłby inny gatunek,

and we'd probably have far fewer deaths from malaria.

i zmalałaby liczba śmiertelnych przypadków malarii.

The problem is that nobody knows what would happen

Problem w tym,

że nie wiemy do końca,

if we killed off all the mosquitos.

co stałoby się po wybiciu komarów.

Something better might take their spot

Ich miejsce może zostać zajęte

or perhaps something even worse.

przez lepszy lub znacznie gorszy gatunek.

The question is, are we willing to take that risk?

Pytanie brzmi,

czy jesteśmy gotowi na ryzyko?

(Buzzing)