The science of falling in love - Shannon Odell

2,078,967 views ・ 2022-12-08

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Sılanaz Topuz Gözden geçirme: Buğra Kaygısız
00:06
Love is often described as heartwarming, heart-wrenching and even heartbreaking.
0
6586
4254
Aşk genellikle iç açıcı, yürek burkan ve hatta kalp kırıcı olarak tanımlanır.
00:11
So, what does the brain have to do with it?
1
11090
2670
Peki, beynin bununla ne ilgisi var?
00:14
Everything!
2
14510
1126
Her şey!
00:15
The journey from first spark to last tear is guided by a symphony
3
15845
3962
İlk kıvılcımdan son gözyaşına kadar olan yolculuk, nörokimyasallar ve beyin
00:19
of neurochemicals and brain systems.
4
19807
2336
sistemleri senfonisi tarafından yönlendirilir.
01:06
As you begin to fall for someone,
5
66604
1668
Birine aşık olmaya başladığınızda,
01:08
you may find yourself excessively daydreaming about them
6
68272
3420
kendinizi onun hakkında aşırı derecede hayal kurarken ve birlikte
01:11
and wanting to spend more and more time together.
7
71692
2628
daha fazla zaman geçirmek isterken bulabilirsiniz.
01:14
This first stage of love is what psychologists call infatuation,
8
74529
3712
Aşkın bu ilk aşaması, psikologların sevdalanma
01:18
or passionate love.
9
78241
1793
veya tutkulu aşk dediği şeydir.
01:20
Your new relationship can feel almost intoxicating,
10
80451
3379
Yeni ilişkiniz neredeyse sarhoş edici gelebilir
01:23
and when it comes to the brain, that’s not far from the truth.
11
83996
3003
ve konu beyne geldiğinde, bu gerçeklerden pek de uzak değildir.
01:27
Infatuated individuals show increased activation in the ventral tegmental area.
12
87458
5130
Sevdalanan bireyler, vental tegmental alanda artan hareketlenme gösterir.
01:33
The VTA is the reward-processing and motivation hub of the brain,
13
93005
4380
VTA, beynin ödül işleme ve motivasyon merkezidir; tatlı bir şey yediğinizde,
01:37
firing when you do things like eat a sweet treat, quench your thirst,
14
97385
3837
susuzluğunuzu giderdiğinizde veya daha aşırı durumlarda,
01:41
or in more extreme cases, take drugs of abuse.
15
101222
3253
kötüye kullanılan ilaçları kullandığınızda harekete geçer.
01:44
Activation releases the “feel good” neurotransmitter dopamine,
16
104642
4254
Aktivasyon, beyninize aynı ilk ödülü alma beklentisiyle
01:48
teaching your brain to repeat behaviors in anticipation
17
108896
2878
davranışları tekrarlamayı öğreterek “kendini iyi hisset”
01:51
of receiving the same initial reward.
18
111774
2419
nörotransmiter dopamini serbest bırakır.
01:54
This increased VTA activity is the reason love's not only euphoric,
19
114277
4421
Bu artan VTA etkinliği, aşkın sadece coşkulu olmasının değil, aynı zamanda sizi
01:58
but also draws you towards your new partner.
20
118698
2502
yeni partnerinize doğru çekmesinin de nedenidir.
02:01
At this first stage, it may be hard to see any faults in your new perfect partner.
21
121701
4379
Bu ilk aşamada, yeni mükemmel partnerinizde kusur görmek zor olabilir.
02:06
This haze is thanks to love’s influence
22
126414
2335
Bu belirsizlik, aşkın yüksek kortikal beyin bölgeleri üzerindeki
02:08
on higher cortical brain regions.
23
128749
2169
etkisi sayesindedir.
02:11
Some newly infatuated individuals show decreased activity
24
131127
3545
Yeni delicesine aşık olan bazı kişiler, beynin bilişsel
02:14
in the brain’s cognitive center, the prefrontal cortex.
25
134672
3337
merkezi olan prefrontal kortekste azalmış aktivite gösterir.
02:18
As activation of this region allows us to engage in critical thought
26
138009
3461
Bu bölgenin etkinleşmesi, eleştirel düşünme ve hüküm vermemizi sağladığından
02:21
and pass judgment,
27
141470
1168
02:22
it’s not surprising we tend to see new relationships
28
142638
2503
yeni ilişkileri toz pembe görme eğiliminde olmamız şaşırtıcı değildir.
02:25
through rose-colored glasses.
29
145141
2210
02:27
While this first stage of love can be
30
147351
1794
Aşkın bu ilk aşaması duygusal olarak
02:29
an intense rollercoaster of emotions and brain activity,
31
149145
3170
yoğun beyin faaliyeti olsa da,
02:32
it typically only lasts a few months,
32
152315
2252
tipik olarak yalnızca birkaç ay sürer
02:34
making way for the more long-lasting stage of love,
33
154567
2753
ve bağlanma veya şefkatli aşk olarak bilinen aşkın,
02:37
known as attachment, or compassionate love.
34
157320
3670
daha uzun süreli aşamasına yol açar.
03:04
As your relationship develops,
35
184430
1585
Büyük ölçüde, oksitosin
03:06
you may feel more relaxed and committed to your partner
36
186015
2753
ve vazopresin hormonları sayesinde, ilişkiniz geliştikçe
03:08
thanks in large part to two hormones: oxytocin and vasopressin.
37
188768
4629
kendinizi daha rahat hissedebilir ve eşinize bağlı hissedebilirsiniz.
03:13
Known as pair-bonding hormones,
38
193397
2253
Çiftleri birbirine bağlayan hormonlar olarak bilinen bu hormonlar
03:15
they signal trust, feelings of social support and attachment.
39
195650
4170
güven, sosyal destek ve bağlılık duygularına işaret eder.
03:19
In this way, romantic love is not unlike other forms of love,
40
199987
3629
Bu bakımdan romantik aşk, diğer aşk türlerinden farklı değildir,
03:23
as these hormones also help bond families and friendships.
41
203616
3378
çünkü ailelerin ve dostlukların da birbirine bağlanmasını sağlar.
03:27
Further, oxytocin can inhibit the release of stress hormones,
42
207536
3713
Ayrıca oksitosin stres hormonlarının salınmasını engelleyebilir,
03:31
which is why spending time with a loved one can feel so relaxing.
43
211249
3420
bu yüzden sevilen biriyle vakit geçirmek rahatlatıcı hissettirebilir.
03:35
As early love's suspension of judgment fades,
44
215419
3003
Erken yaştaki aşkın yargılamayı askıya alması ortadan kalktıkça
03:38
it can be replaced by a more honest understanding and deeper connection.
45
218422
3963
yerini daha dürüst bir anlayışa ve daha derin bir bağa bırakabilir.
03:42
Alternatively, as your rose-colored glasses begin to lose their tint,
46
222802
3920
Karşılıklı olarak toz pembe gördükleriniz rengini kaybetmeye başladığında,
03:46
problems in your relationship may become more evident.
47
226722
3003
ilişkinizdeki sorunlar daha belirgin hale gelebilir.
04:12
No matter the reason a relationship ends,
48
252540
2419
Bir ilişkinin bitiş nedeni ne olursa olsun,
04:14
we can blame the pain that accompanies heartbreak on the brain.
49
254959
3503
kalp kırıklıklarına eşlik eden acı için beynimizi suçlayabiliriz.
04:18
The distress of a breakup activates the insular cortex,
50
258462
3712
Bir ayrılığın verdiği sıkıntı, hem ayak bileği burkulması gibi fiziksel
04:22
a region that processes pain—
51
262258
1835
hem de reddedilme duyguları gibi sosyal acıyı işleyen bir bölge olan
04:24
both physical, like spraining your ankle,
52
264093
2169
04:26
as well as social, like the feelings of rejection.
53
266262
2753
insular korteksi harekete geçirir.
04:29
As days pass, you may find yourself once again daydreaming about
54
269432
3461
Gün geçtikçe, kendinizi yeniden kaybettiğiniz eşinize dair hayal kurarken
04:32
or craving contact with your lost partner.
55
272893
2378
veya temas için arzularken bulabilirsiniz.
04:35
The drive to reach out may feel overwhelming,
56
275438
2502
Ulaşma dürtüsü, aşırı açlık
04:37
like an extreme hunger or thirst.
57
277940
2044
veya susuzluk gibi bunaltıcı gelebilir.
04:39
When looking at photos of a former partner,
58
279984
2336
Eski partnerin fotoğraflarına bakarken,
04:42
heartbroken individuals again show increased activity in the VTA,
59
282320
4546
kalbi kırık bireyler, ilişkinin başlarında özlem duygularını
04:46
the motivation and reward center that drove feelings of longing
60
286866
3128
harekete geçiren motivasyon ve ödül merkezi olan
04:49
during the initial stages of the relationship.
61
289994
2461
VTA’da yine artan aktivite gösterirler.
04:52
This emotional whirlwind also likely activates your body’s alarm system,
62
292747
4754
Bu duygusal kasırga, vücudunuzun olası alarm sistemi olan stres eksenini de
04:57
the stress axis, leaving you feeling shaken and restless.
63
297501
4338
harekete geçirerek kendinizi sarsılmış ve huzursuz hissetmenize neden olur.
05:01
As time goes on,
64
301839
1168
Zaman geçtikçe,
05:03
higher cortical regions which oversee reasoning and impulse control,
65
303007
4046
mantıklı düşünme ve dürtü kontrolünü yöneten daha yüksek kortikal bölgeler,
05:07
can pump the brakes on this distress and craving signaling.
66
307053
3336
bu sıkıntı ve istek sinyalini frenleyebilir.
05:10
Given that these regions are still maturing
67
310723
2419
Bu bölgelerin ergenlik boyunca hâlâ olgunlaştığı
05:13
and making connections through adolescence,
68
313142
2294
ve bağlantılar kurduğu göz önüne alındığında,
05:15
it's no wonder that first heartbreak can feel particularly agonizing.
69
315436
4129
ilk kalp kırıklığının özellikle acı verici olması şaşırtıcı değildir.
05:41
Activities like exercise, spending time with friends,
70
341379
3003
Egzersiz yapmak, arkadaşlarla vakit geçirmek ve hatta
05:44
or even listening to your favorite song
71
344382
2293
en sevdiğiniz şarkıyı dinlemek gibi aktiviteler,
05:46
can tame this heartbreak stress response,
72
346675
2294
bu kalp kırıklığı stres tepkisini yatıştırırken
05:48
while also triggering the release of feel good neurotransmitter dopamine.
73
348969
4630
aynı zamanda iyi hissettiren nörotrans- miter dopamin salınımını tetikleyebilir.
05:53
And given time and the support,
74
353599
1794
Ayrıca zaman ve destek verildiğinde,
05:55
most can heal and learn from even the most devastating heartbreak.
75
355393
4254
çoğu, en yıkıcı kalp kırıklıklarını bile iyileştirebilir ve bunlardan öğrenebilir.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7