The secret language of trees - Camille Defrenne and Suzanne Simard

793,978 views ・ 2019-07-01

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Berna Partal Gözden geçirme: Gözde Alpçetin
00:10
Most of the forest lives in the shadow of the giants
0
10724
2892
Çoğu orman, en yüksek kubbeleri oluşturan devlerin gölgesinde yaşar.
00:13
that make up the highest canopy.
1
13616
2141
00:15
These are the oldest trees,
2
15757
1619
Bunlar, yüzlerce çocuk ve torun ile birlikte en eski ağaçlardır.
00:17
with hundreds of children and thousands of grandchildren.
3
17376
3627
00:21
They check in with their neighbors, sharing food, supplies,
4
21003
3322
Komşularıyla yemek, malzeme
00:24
and wisdom gained over their long lives.
5
24325
3143
ve hayatları boyunca kazandıkları bilgileri paylaşarak görüşürler.
00:27
They do all this rooted in place, unable to speak, reach out, or move around.
6
27468
6096
Bunları konuşamadan, uzanamadan ya da hareket edemeden yaparlar.
00:33
The secret to their success lies under the forest floor,
7
33564
3568
Onların bu başarılarının sırrı,
geniş kök sistemlerinin yüksek gövdeleri desteklediği orman zeminin altında yatar.
00:37
where vast root systems support the towering trunks above.
8
37132
4002
00:41
Partnering with these roots are symbiotic fungi called mycorrhizae.
9
41134
4803
Bu köklere eşlik edenler birlikte yaşayan mikoriza adındaki mantarlardır.
00:45
These fungi have countless branching, thread-like hyphae
10
45937
4028
Bu mantarlar birleşince miselyumu oluşturan
00:49
that together make up the mycelium.
11
49965
3000
sayısız, dallara ayrılan ipliksi ipçiklere sahiptir.
00:52
The mycelium spreads across a much larger area than the tree root system
12
52965
4364
Miselyum ağaç kök sisteminden çok daha geniş bir alana yayılır
00:57
and connect the roots of different trees together.
13
57329
3096
ve farklı ağaçların köklerini birbirlerine bağlar.
01:00
These connections form mycorrhizal networks.
14
60425
3092
Bu bağlantılar mikorizal ağları oluşturur.
01:03
Through mycorrhizal networks,
15
63517
1641
Mikorizal ağlar ile mantarlar
01:05
fungi can pass resources and signaling molecules between trees.
16
65158
5490
kaynakları ve ağaçların arasındaki sinyal veren molekülleri geçebilirler.
01:10
We know the oldest trees have the largest mycorrhizal networks
17
70648
3186
En yaşlı ağaçların, diğer ağaçlarla ekseriyet bağlantı ile
01:13
with the most connections to other trees,
18
73834
2222
en geniş mikorizal ağlara sahip olduklarını biliyoruz
01:16
but these connections are incredibly complicated to trace.
19
76056
3382
ama bu bağlantılar iz sürmek için fazlasıyla karmaşık
01:19
That’s because there are about a hundred species of mycorrhizal fungi–
20
79438
4344
çünkü yaklaşık yüz tane mikorizal mantar çeşidi var
01:23
and an individual tree might be colonized by dozens of different fungal organisms,
21
83782
4700
ve tek bir ağaç düzinelerce farklı, her biri başka ağaç setlerine bağlanan
01:28
each of which connects to a unique set of other trees,
22
88482
3193
mantarsı organizma tarafından kolonileştirilebilir.
01:31
which in turn each have their own unique set of fungal associations.
23
91675
4426
Böylelikle her biri kendi eşsiz mantarsı birliklerine sahip olurlar.
01:36
To get a sense of how substances flow through this network,
24
96101
3192
Maddelerin bu ağ üzerinden nasıl aktıklarını anlayabilmek için
01:39
let’s zoom in on sugars,
25
99293
1849
hadi şekerlere olgun bir ağaçtan komşu fidelere dolaşırlarken yaklaşalım.
01:41
as they travel from a mature tree to a neighboring seedling.
26
101142
3865
01:45
Sugar’s journey starts high above the ground,
27
105007
2511
Şekerin seyahati yerden yüksekte,
01:47
in the leaves of the tallest trees above the canopy.
28
107518
3035
tepe tacı üzerinde en yüksek ağaçların yapraklarında başlar.
01:50
The leaves use the ample sunlight up there to create sugars through photosynthesis.
29
110553
4880
Yapraklar, fotosentezle şeker oluşturmak için bolca güneş ışığı kullanırlar.
01:55
This essential fuel then travels through the tree
30
115433
2583
Bu ana yakıt, sonrasında ağaçlar arasından
01:58
to the base of the trunk in the thick sap.
31
118016
2733
kalın bitki özündeki gövdenin köküne doğru ilerlerler.
02:00
From there, sugar flows down to the roots.
32
120749
3320
Ordan, şeker köklere doğru akar.
02:04
Mycorrhizal fungi encounter the tips of the roots
33
124069
2648
Mikorizal mantarlar köklerin uçlarıyla karşılaşırlar
02:06
and either surround or penetrate the outer root cells,
34
126717
3379
ve dıştaki kök hücreleri mantarın türüne bağlı olarak
02:10
depending on the type of fungi.
35
130096
2532
ya çevrelerler ya da içlerine girerler.
02:12
Fungi cannot produce sugars, though they need them for fuel just like trees do.
36
132628
4840
Mantarlar şeker üretemez ama yakıt için diğer ağaçlar gibi ihtiyaç duyarlar.
02:17
They can, however,
37
137468
1009
Ama ağaç köklerinden çok daha verimli bir şekilde
02:18
collect nutrients from the soil much more efficiently than tree roots—
38
138477
3749
topraktan besin toplayabilirler ve bu besinleri ağaç köklerine geçirirler.
02:22
and pass these nutrients into the tree roots.
39
142226
3539
02:25
In general,
40
145765
806
Genelde maddeler bolca bulundukları yerden daha az oldukları yerlere
02:26
substances flow from where they are more abundant to where they are less abundant,
41
146571
3854
02:30
or from source to sink.
42
150425
1897
ya da kaynaktan çukura akarlar.
02:32
That means that the sugars flow from the tree roots into the fungal hyphae.
43
152322
3912
Bu, şekerlerin köklerden mantarsı iplikçiklere doğru aktığı anlamına gelir.
02:36
Once the sugars enter the fungus,
44
156234
1806
Şeker mantara girdiği anda
02:38
they travel along the hyphae through pores between cells
45
158040
3289
iplikçiklerde hücreler arası gözenekler boyunca
02:41
or through special hollow transporter hyphae.
46
161329
3083
ya da özel içi boş iletici iplikçikler boyu ilerlerler.
02:44
The fungus absorbs some of the sugars,
47
164412
2180
Mantar şekerin birazını emer
02:46
but some travels on and enters the roots of a neighboring tree,
48
166592
3521
ama bazıları ilerler ve gölgede büyüyen,
02:50
a seedling that grows in the shade and has less opportunity
49
170113
3290
şekerleri fotosentez etmede daha az şansı olan bir fideye
02:53
to photosynthesize sugars.
50
173403
2644
komşu ağaçların köklerine girerler.
02:56
But why does fungus transport resources from tree to tree?
51
176047
3489
Peki mantar neden kaynakları ağaçtan ağaca taşır?
02:59
This is one of the mysteries of the mycorrhizal networks.
52
179536
3410
Bu, mikorizal ağların gizemlerinden biridir.
03:02
It makes sense for fungus to exchange soil nutrients and sugar with a tree—
53
182946
4309
Mantarların besin topraklarını ve şekeri ağaçla değiş tokuşu,
03:07
both parties benefit.
54
187255
2091
iki taraf da faydalandığından mantıklıdır.
03:09
The fungus likely benefits in less obvious ways from being part of a network
55
189346
4002
Mantarın olası kazançları ağaçlar arasındaki ağın
03:13
between trees, but the exact ways aren’t totally clear.
56
193348
4410
bir parçası olmanın yanı sıra tam olarak açık değildir.
03:17
Maybe the fungus benefits from having connections
57
197761
2287
Mantar, olabildiğince çok ağaçla bağlantısı olmasından
03:20
with as many different trees as possible,
58
200048
2410
ve ağaçlar arasındaki moleküllerin
03:22
and maximizes its connections by shuttling molecules between trees.
59
202458
3922
gidip gelmesiyle bağlantılarını arttırmasından fayda sağlıyordur.
03:26
Or maybe plants reduce their contributions to fungi
60
206380
2832
Belki de bitkiler mantarlara olan katkılarını
03:29
if the fungi don’t facilitate exchanges between trees.
61
209212
3566
mantarlar ağaçlarla değiş tokuşa olanak sağlamadığında azaltıyordur.
03:32
Whatever the reasons,
62
212778
1348
Hangi sebeple olursa olsun
03:34
these fungi pass an incredible amount of information between trees.
63
214126
4450
bu mantarlar ağaçlar arasında olağanüstü ölçüde bilgi taşır.
03:38
Through the mycorrhizae, trees can tell when nutrients or signaling molecules
64
218576
4388
Mikoriza ile ağaçlar besinlerin veya sinyal veren moleküllerin
03:42
are coming from a member of their own species or not.
65
222964
3341
kendi türlerinin bir üyesinden gelip gelmediğini anlayabilirler.
03:46
They can even tell when information is coming from a close relative
66
226305
3207
Bu bilgilerin kardeş veya ebeveyn gibi
yakın bir akrabadan gelip gelmediğini bile anlayabilirler.
03:49
like a sibling or parent.
67
229512
2210
03:51
Trees can also share information about events like drought
68
231722
3255
Ağaçlar, aynı zamanda mantarsal ağlarıyla komşularının
03:54
or insect attacks through their fungal networks,
69
234977
2547
tehdit olabileceği düşüncesiyle korumacı enzim üretimlerinde
03:57
causing their neighbors to increase production of protective enzymes
70
237524
3293
artışa neden olan kuraklık, böcek saldırıları gibi
04:00
in anticipation of threats.
71
240817
2530
olaylar hakkında da bilgi paylaşabilirler.
04:03
The forest’s health relies on these intricate communications and exchanges.
72
243347
4690
Ormanda sağlık bu karmaşık iletişimlere ve değiş tokuşlara bağlıdır.
04:08
With everything so deeply interconnected,
73
248040
2659
Her şeyin böyle derinden bağlanmasıyla
04:10
what impacts one species is bound to impact others.
74
250699
4250
bir türü etkileyen şey, diğerlerini de etkilemek zorundadır.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7