The secret language of trees - Camille Defrenne and Suzanne Simard

Translator: Ayan Organization Reviewer: himdad muhammed

Most of the forest lives in the shadow of the giants

بەشی زۆری دارستان لە ژێر سێبەری زەبەلاحەکاندا دەژین

that make up the highest canopy.

کە دەبنە بڵندترین چادر.

These are the oldest trees,

ئەوانە کۆنترین درەختەکانن،

with hundreds of children and thousands of grandchildren.

لەگەڵ سەدان منداڵ و هەزاران وەچە.

They check in with their neighbors, sharing food, supplies,

لە دراوسێکانیان دەپرسنەوە، خۆراک بەش دەکەن،یارمەتی یەکتریش دەدەن،

and wisdom gained over their long lives.

و ژیری بەدەست دێت لەگەڵ درێژی ژیانیان.

They do all this rooted in place, unable to speak, reach out, or move around.

گشتیان لە شوێنێک ڕەگیان داکوتیووە، ناتوانن قسە بکەن، دەستت ببەن بۆ شت، یان بجوڵێن.

The secret to their success lies under the forest floor,

نهێنی سەرکەوتنیان لە ژیر زەمینی دارستاندا دەدۆزرێتەوە،

where vast root systems support the towering trunks above.

کە تێیدا چەندان ڕژێمی ڕەگی پشتگیری لە قەدە تاوەرییەکان دەکەن.

Partnering with these roots are symbiotic fungi called mycorrhizae.

هاوڕێی ئەو ڕەگانە کەڕووە هاوگوزەرانەکانن کە پییان دەگوترێت مایکۆڕایزا.

These fungi have countless branching, thread-like hyphae

‎ئەو کەڕووانە لقی بێژماریان ھەیە، وەک دەزووی كەڕووی

that together make up the mycelium.

کە پێکەوە مایسیلیۆم پێک دەهێنن.

The mycelium spreads across a much larger area than the tree root system

مایسیلیۆم بە ناوچەیەکی بەرفراوانتردا بڵاودەبێتەوە وەک لە سیستەمی ڕەگی دارەکان

and connect the roots of different trees together.

و لقی دارە جیاوازەکان دەگەینن بە یەکتر.

These connections form mycorrhizal networks.

ئەو پەیواندیانە ڕایەڵەی مایکۆریزی فۆڕمەلە دەکەن.

Through mycorrhizal networks,

لە ڕێگەی ڕایەڵەکانی مایکۆریزی،

fungi can pass resources and signaling molecules between trees.

کەڕووەکان سەرچاوەکان و گەردە ئاماژە پێدەرەکان لە نێوان دارەکان داگوازنەوە.

We know the oldest trees have the largest mycorrhizal networks

دەزانین کە کۆنترین دارەکان گەورەترین ڕایەڵەی مایکۆریزیان هەیە

with the most connections to other trees,

لەگەڵ زۆرترین پەیوەندی بە دارەکانی دیکەوە،

but these connections are incredibly complicated to trace.

بەڵام ئەو پەیوەندیانە زۆر ئاڵۆزن تاوەکو بتوانرێت شوێنیان بکەوین.

That’s because there are about a hundred species of mycorrhizal fungi–

ئەمەش لەبەرئەوەی بە سەدان جۆری بوونەوەری کەڕووی مایکرۆیزی بوونیان هەیە-

and an individual tree might be colonized by dozens of different fungal organisms,

و ڕەنگە تاکە دارێک لەلایەن دەیان جۆری جیاوازی کەڕووەوە داگیر کرابێت.

each of which connects to a unique set of other trees,

هەر یەکەیان پەیوەندی بە کۆمەڵە دارێکی جیاوازەوە دەبەستێت،

which in turn each have their own unique set of fungal associations.

کە بەمەش هەریەکێکیان کۆمەڵە پەیوەندیەکی هاوبەش و جیاوازیان هەیە.

To get a sense of how substances flow through this network,

بۆ ئەوەیە بزانیت کە چۆن ماددەکان لە نێو ئەم ڕایەڵانە دەجوڵێن،

let’s zoom in on sugars,

با تیشک بخەینە سەر شەکرەکان،

as they travel from a mature tree to a neighboring seedling.

لەو کاتەی گەشت دەکەن لە دارێکی پێگەیشتوەوە بۆ شەتڵێکی دراوسێ.

Sugar’s journey starts high above the ground,

گەشتی شەکرەکە دەست پێدەکات لە سەروو زەویەکە،

in the leaves of the tallest trees above the canopy.

لە گەڵاکانی بەرزترین دارەکانی سەروو چادرەکەوە.

The leaves use the ample sunlight up there to create sugars through photosynthesis.

گەڵاکان تیشکی بڵاوی خۆر بەکار دەهێنن تاکو لە ڕێگەی ڕۆشنەپێکهاتن شەکری لێ دروست بکەن.

This essential fuel then travels through the tree

دواتر ئەو سوتەمەنیە بنچینەییە بەناو دارەکەدا دەڕوات

to the base of the trunk in the thick sap.

تا بناغەی قەدەکە لە شلەیەکی ئەستوردا.

From there, sugar flows down to the roots.

لەوێشەوە، شەکرەکە بۆ ڕەگەکان دەڕوات.

Mycorrhizal fungi encounter the tips of the roots

کەڕووە مایکۆرایزیەکان لە سەر لێواری رەگەکانن

and either surround or penetrate the outer root cells,

و چواردەوری دەگرن یاخود دەچنە ناوەوەی خانە کۆتاییەکانی ڕەگ،

depending on the type of fungi.

ئەوە دەکەوێتە سەر جۆری کەڕووەکە. کەڕووەکان

Fungi cannot produce sugars, though they need them for fuel just like trees do.

ناتوانن شەکر دروست بکەن، هەرچەندە وەک دارەکانی تر وەک وزە پێویستیانە.

They can, however,

هەرچۆنێک بێ، دەتوانن،

collect nutrients from the soil much more efficiently than tree roots—

باشتر خۆراک لە خاکەکە کۆبکەنەوە وەک ئەو توانایەی دارەکان بۆ ئەوە هەیانە-

and pass these nutrients into the tree roots.

و ئەو خۆراکانە بۆ ناوەوەی ڕەگی دارەکان دەگوازنەوە.

In general,

بەگشتی،

substances flow from where they are more abundant to where they are less abundant,

ماددەکان زیاتر لەو شوێنانە دەگوێزرێنەوە کە زۆرن وەک لەو شوێنانەی کە زۆر نین

or from source to sink.

یان لە سەرچاوەکەوە بۆ چاڵاوەکە.

That means that the sugars flow from the tree roots into the fungal hyphae.

واتای ئەوەیە کە شەکرەکان لە ڕەگەکانەوە دەگوازرێنەوە بۆ دەزووە کەڕووەکان.

Once the sugars enter the fungus,

هەر کە شەکرەکان دەچنە ناو کەڕووەکانەوە،

they travel along the hyphae through pores between cells

بەناو دەزووەکەروەکان گەشت دەکەن بە نێوان خانەکاندا دەڕۆن

or through special hollow transporter hyphae.

یانیش بەناو دەزووەکەڕووەیەکی بەتاڵی گوێزەرەوە.

The fungus absorbs some of the sugars,

کەڕووەکان هەندێک لە شەکرەکە هەڵدەمژن، بەڵام

but some travels on and enters the roots of a neighboring tree,

هەندێکیان بەردەوام دەبن لە گەشتەکەو دەچنە ناو ڕەگەکانی دارەکانی دراوسێوە،

a seedling that grows in the shade and has less opportunity

شەتڵێک کە گەشە دەکات لە سێبەردا و هەلی کەمی هەیە

to photosynthesize sugars.

ڕۆشنەپێکهاتن بکات بۆ بەدەست هێنانی شەکر.

But why does fungus transport resources from tree to tree?

بەڵام بۆچی کەڕووەکان سەرچاوەکانی لە دارێکەوە بۆ دارێکی دیکە دوگوازنەوە؟

This is one of the mysteries of the mycorrhizal networks.

ئەمە یەکێکە لە نهێنییەکانی ڕایەڵەکانی مایکۆرایزا.

It makes sense for fungus to exchange soil nutrients and sugar with a tree—

ئەوە مانابەخشە کە کەڕوو ماددە خۆراکییەکانی ناو خاک و شەکر ئاڵوگۆڕ پێبکات لەگەڵ دارێک—

both parties benefit.

هەردوو لایەنەکە سوودیان پێ دەگات.

The fungus likely benefits in less obvious ways from being part of a network

لەوانەیە کەڕوو بە رێگەیەکی کمەتر ڕوون قازانج بکات لە بوون بە بەشێکی ڕایەڵەیەکی

between trees, but the exact ways aren’t totally clear.

نێوان دارەکان، بەڵام بەتەواوی ڕێگەکان ڕوون و ئاشکرا نین.

Maybe the fungus benefits from having connections

ڕەنگە کەڕوو لە ڕێگەی پەیوەندییەکانیەوە

with as many different trees as possible,

سوودی پێبگات لەگەڵ زۆر درەختی جیاواز،

and maximizes its connections by shuttling molecules between trees.

و بەهۆی گەردە گەشتیارەکان لە نیوان دارەکان پەیوەندیاکانی فراوان دەکات.

Or maybe plants reduce their contributions to fungi

یان ڕووەکەکان کۆمەکیەکانیان بۆ کەڕووەکان کەم بکەنەوە

if the fungi don’t facilitate exchanges between trees.

ئەگەر کەڕووەکان بە سانایی لە نێوان درەختەکان ئاڵوگۆر کردنەکانیان نەکەن.

Whatever the reasons,

هۆکارەکە هەرچیەک بێت،

these fungi pass an incredible amount of information between trees.

ئەو کەڕووانە ژمارەیەکی باوەڕ پێ نەکراو لە زانیاری لە نێوان درەختەکان دەگوازنەوە.

Through the mycorrhizae, trees can tell when nutrients or signaling molecules

لە ڕێگەی مایکۆڕایزاکانەوە، درەختەکان دەتوانن بزانن کاتێک خۆراکەکان و گەردە

are coming from a member of their own species or not.

ئاماژەپێدەرەکان لە ئەندامێکی جۆرەکەیانەوە دێت یاخود نا.

They can even tell when information is coming from a close relative

ئەوان تەنانەت دەتوانن بزانن کاتێک زانیاری لە خزمێکی نزیکیانەوە بێت

like a sibling or parent.

وەکو خوشک و برا یاخود دایک و باوک.

Trees can also share information about events like drought

درەختەکان دەشتوانن زانیاری بدەن دەربارەی ڕووداوەکانی وەکو وشکەساڵی.

or insect attacks through their fungal networks,

یانیش هێرشی مێرووەکان لە ڕێگەی ڕایەڵە کەڕووییەکانیان،

causing their neighbors to increase production of protective enzymes

دەبنە هۆی ئەوەی درەختەکان بڕی بەرهەمهێنانی ئەنزیمی پارێزگاری

in anticipation of threats.

لە خۆپارێزیکردن بۆ هەر هەڕەشەیەک زیاد بکەن.

The forest’s health relies on these intricate communications and exchanges.

تەندرووستی دارستان دەکەوێتە سەر ئەم پەیوەندی و ئاڵوگۆرە ئاڵۆزانە.

With everything so deeply interconnected,

لەگەڵ یەکگیری و پەیوەندیە قوڵەی نێوان هەمووشتەکان،

what impacts one species is bound to impact others.

چی دەبێتە کاریگەری خستنە سەر بوونەوەرێک دەیکاتە سەر ئەوانی دیش.