Who am I? A philosophical inquiry - Amy Adkins

Ben kimim? Felsefi bir sorgulama - Amy Adkins

3,730,746 views ・ 2015-08-11

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Goksu Kalayci Gözden geçirme: Sevkan Uzel
00:06
Throughout the history of mankind,
0
6793
2128
İnsalık tarihi boyunca, şu iki sözcük
00:08
three little words have sent poets to the blank page,
1
8921
3463
şairleri boş sayfaya, filozofları agoraya
00:12
philosophers to the Agora,
2
12384
2378
ve arayış içindekileri kâhinlere yöneltti:
00:14
and seekers to the oracles:
3
14762
2340
00:17
"Who am I?"
4
17102
1997
"Ben kimim?"
00:19
From the ancient Greek aphorism inscribed on the Temple of Apollo,
5
19099
3624
Apollo Tapınağı'na kazınmış antik Yunan aforizması olan
00:22
"Know thyself,"
6
22723
1736
"Kendini bil,"den
00:24
to The Who's rock anthem, "Who Are You?"
7
24459
2733
The Who'nun rock marşı "Sen Kimsin?"e
00:27
philosophers, psychologists, academics,
8
27192
3120
filozoflar, psikologlar, akademisyenler
00:30
scientists, artists, theologians and politicians
9
30312
4202
bilim insanları, sanatçılar, teologlar ve politikacıların
00:34
have all tackled the subject of identity.
10
34514
3919
hepsi kimlik konusunu ele aldılar.
00:38
Their hypotheses are widely varied and lack significant consensus.
11
38433
4557
Ortaya koydukları hipotezler çok çeşitli ve fikir birliğinden yoksunlar.
00:42
These are smart, creative people,
12
42990
1610
Bunlar akıllı, yaratıcı insanlar,
00:44
so what's so hard about coming up with the right answer?
13
44600
4940
öyleyse doğru cevabı bulmanın nesi bu kadar zor ki?
00:49
One challenge certainly lies
14
49540
2019
Zorluklardan biri kesinlikle karmaşık bir kavram olan
00:51
with the complex concept of the persistence of identity.
15
51559
4742
kimliğin sürekliliğinde yatıyor.
00:56
Which you is who?
16
56301
2189
Hangi sen kimdir?
00:58
The person you are today?
17
58490
1605
Bugün olduğun kişi mi?
01:00
Five years ago?
18
60095
1288
Beş yıl önceki mi?
01:01
Who you'll be in 50 years?
19
61383
2019
50 yıl sonra kim olacağın mı?
01:03
And when is "am"?
20
63402
1980
Ve ne zaman "ben"im?
01:05
This week?
21
65382
1493
Bu hafta mı?
01:06
Today?
22
66875
1130
Bugün mü?
01:08
This hour?
23
68005
1138
Şu saat mi?
01:09
This second?
24
69143
1388
Şu saniye mi?
01:10
And which aspect of you is "I"?
25
70531
2859
Ve senin hangi yönün "sen"sin?
01:13
Are you your physical body?
26
73390
1704
Fiziksel vücudun musun?
01:15
Your thoughts and feelings?
27
75094
1601
Duygu ve düşüncelerin misin?
01:16
Your actions?
28
76695
1673
Davranışların mısın?
01:18
These murky waters of abstract logic are tricky to navigate,
29
78368
3785
Soyut mantığın bulanık sularında yolunu bulmak alengirli iş;
01:22
and so it's probably fitting that to demonstrate the complexity,
30
82153
3599
bu yüzden Yunan tarihçi Plutarch'ın bu karmaşıklığı göstermek için
01:25
the Greek historian Plutarch used the story of a ship.
31
85752
5621
bir geminin hikayesini anlatması tam yerinde olsa gerek.
01:31
How are you "I"?
32
91373
2834
Nasıl "ben"sin?
01:34
As the tale goes, Theseus, the mythical founder King of Athens,
33
94207
4462
Hikaye şöyle: Theseus, Atina'nın efsanevi kurucu kralı
01:38
single-handedly slayed the evil Minotaur at Crete,
34
98669
4492
Girit'teki kötü Minotaur'u (yarı insan yarı boğa canavar) tek başına öldürüp
01:43
then returned home on a ship.
35
103161
2596
bir gemi ile eve dönmüştü.
01:45
To honor this heroic feat,
36
105757
1899
Bu kahramanca zaferi şereflendirmek için
01:47
for 1000 years Athenians painstakingly maintained his ship in the harbor,
37
107656
6738
Atinalılar 1000 yıl boyunca gemiyi titizlikle limanda tuttular
01:54
and annually reenacted his voyage.
38
114394
3891
ve her yıl onun yolculuğunu tekrarladılar.
01:58
Whenever a part of the ship was worn or damaged,
39
118285
3034
Geminin bir parçası ne zaman eskise veya zarar görse,
02:01
it was replaced with an identical piece of the same material
40
121319
4273
aynı materyalden yapılmış tıpatıp aynı bir parçayla değiştirilirdi,
02:05
until, at some point, no original parts remained.
41
125592
3847
ta ki hiç orjinal parça kalmayana dek.
02:09
Plutarch noted the Ship of Theseus
42
129439
1933
Plutarch, Theseus'un Gemisi'nin
02:11
was an example of the philosophical paradox
43
131372
3177
kişiliğin sürekliliği etrafında dönen
02:14
revolving around the persistence of identity.
44
134549
3118
felsefi paradoksun bir örneği olduğuna dikkat çekmişti.
02:17
How can every single part of something be replaced,
45
137667
2638
Bir şeyin her parçası değiştirilir de
02:20
yet it still remains the same thing?
46
140305
3717
nasıl hala aynı şey olarak kalır?
02:24
Let's imagine there are two ships:
47
144022
2031
İki tane gemi olduğunu hayal edelim:
02:26
the ship that Theseus docked in Athens, Ship A,
48
146053
3246
Theseus'un Atina'da demirlediği gemi, A Gemisi
02:29
and the ship sailed by the Athenians 1000 years later, Ship B.
49
149299
5802
ve 1000 yıl sonra Atinalılar tarafından kullanılan gemi, B Gemisi.
02:35
Very simply, our question is this: does A equal B?
50
155101
5416
Basitçe, sorumuz şu: A, B'ye eşit midir?
02:40
Some would say that for 1000 years there has been only one Ship of Theseus,
51
160517
4891
Bazıları 1000 yıl içinde yalnızca bir tane Theseus'un Gemisi olduğunu ve
02:45
and because the changes made to it happened gradually,
52
165408
3085
üstündeki değişiklikler zaman içinde yapıldığından,
02:48
it never at any point in time stopped being the legendary ship.
53
168493
5174
hiç bir noktada o efsanevi gemi olmaktan çıkmadığını söyleyecektir.
02:53
Though they have absolutely no parts in common,
54
173667
2600
Hibir ortak noktaları olmasa da
02:56
the two ships are numerically identical, meaning one and the same,
55
176267
4933
iki gemi sayısal olarak, yani bir tane ve farksız, tıpatıp aynıdır,
03:01
so A equals B.
56
181200
2572
böylece A, B'ye eşittir.
03:03
However, others could argue that Theseus never set foot on Ship B,
57
183772
5209
Ama diğerleri de Theseus'un asla B Gemi'sine ayak basmadığını
03:08
and his presence on the ship is an essential qualitative property
58
188981
3717
ve onun varlığının, Theseus'un Gemisi'nin esas niteliksel özelliklerinden
03:12
of the Ship of Theseus.
59
192698
2064
birisi olduğunu savunabilirler.
03:14
It cannot survive without him.
60
194762
2407
O olmadan yaşayamaz.
03:17
So, though the two ships are numerically identical,
61
197169
3309
Yani, iki gemi sayısal olarak tıpatıp aynı olsa da
03:20
they are not qualitatively identical.
62
200478
2817
niteliksel olarak aynı değildirler.
03:23
Thus, A does not equal B.
63
203295
3698
Yani A, B'ye eşit değildir.
03:26
But what happens when we consider this twist?
64
206993
2530
Peki şu şaşırtmacayı göz önünde bulundurduğumuzda ne olacak?
03:29
What if, as each piece of the original ship was cast off,
65
209523
4082
Ya birisi, orijinal geminin her bir parçası atıldıkça onları toplamış,
03:33
somebody collected them all, and rebuilt the entire original ship?
66
213605
5139
ve orijinal gemiyi tamamen yeniden inşa etmişse?
03:38
When it was finished, undeniably two physical ships would exist:
67
218744
5039
İnşa bittiğinde, inkar edilemez şekilde iki fiziksel gemi olurdu:
03:43
the one that's docked in Athens,
68
223783
2015
Atina'da demirlemiş olan gemi
03:45
and the one in some guy's backyard.
69
225798
2444
ve bir adamın arka bahçesindeki gemi.
03:48
Each could lay claim to the title, "The Ship of Theseus,"
70
228242
3633
Her iki gemi de "Theseus'un Gemisi" ünvanında hak iddia ederdi
03:51
but only would could actually be the real thing.
71
231875
3210
ama yalnızca bir tanesi gerçeği olurdu.
Gerçek olan hangisi ve daha önemlisi
03:55
So which one is it,
72
235085
1289
03:56
and more importantly, what does this have to do with you?
73
236374
3209
bunun sizinle ne alakası var?
03:59
Like the Ship of Theseus,
74
239583
2144
Aynı Theseus'un Gemisi gibi
04:01
you are a collection of constantly changing parts:
75
241727
3693
siz de sürekli değişen parçaların bir derlemesisiniz:
04:05
your physical body, mind, emotions, circumstances, and even your quirks,
76
245420
6208
Fiziksel vücudunuz, aklınız, duygularınız, durumlarınız ve hatta esprileriniz bile
04:11
always changing, but still in an amazing and sometimes illogical way,
77
251628
5001
sürekli değişiyor, ama yine de inanılmaz ve bazen mantıksız bir şekilde
04:16
you stay the same, too.
78
256629
2445
siz de aynı kalıyorsunuz.
04:19
This is one of the reasons that the question, "Who am I?" is so complex.
79
259074
5357
Bu, "Ben kimim?" sorusunun bu kadar karmaşık olmasının
nedenlerinden bir tanesi. Ve bu soruyu cevaplayabilmek için,
04:24
And in order to answer it,
80
264431
1444
04:25
like so many great minds before you,
81
265875
2570
sizden önceki bir sürü mükemmel beyin gibi
04:28
you must be willing to dive into the bottomless ocean of philosophical paradox.
82
268445
5452
dipsiz, felsefi paradoks okyanusuna dalmaya istekli olmanız gerek.
04:33
Or maybe you could just answer,
83
273897
1544
Ya da belki sadece şöyle cevap verirsiniz:
04:35
"I am a legendary hero sailing a powerful ship on an epic journey."
84
275441
5368
"Ben, güçlü bir gemide destansı bir yolculuk yapan
efsanevi bir kahramanım." O da olur.
04:40
That could work, too.
85
280809
1625
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7