Who am I? A philosophical inquiry - Amy Adkins

Tôi là ai? Một cuộc điều tra triết học - Amy Adkins

Translator: Minh Nguyen Reviewer: Yen Hoang

Throughout the history of mankind,

Suốt bề dày của lịch sử nhân loại,

three little words have sent poets to the blank page,

có ba từ đã khiến những thi sĩ tới với những trang giấy trắng

philosophers to the Agora,

những triết gia tới với quảng trường Hy Lạp cổ đại

and seekers to the oracles:

và những kẻ tìm kiếm tới những miếu thờ:

"Who am I?"

"Tôi là ai?"

From the ancient Greek aphorism inscribed on the Temple of Apollo,

Từ câu cách ngôn Hy Lạp cổ đại được khắc trên đền thờ Apollo

"Know thyself,"

"Hãy tự biết mình",

to The Who's rock anthem, "Who Are You?"

đến bài hát nổi tiếng của nhóm nhạc rock The Who, "Bạn là ai?"

philosophers, psychologists, academics,

các triết gia, nhà vật lý, học giả

scientists, artists, theologians and politicians

nhà khoa học, nghệ sĩ, nhà thần học, và các chính trị gia

have all tackled the subject of identity.

đều đã tìm cách giải quyết vấn đề về danh tính.

Their hypotheses are widely varied and lack significant consensus.

Những giả thuyết của họ đều rất khác nhau và thiếu sự đồng thuận.

These are smart, creative people,

Họ đều rất thông minh và sáng tạo,

so what's so hard about coming up with the right answer?

vậy thì có gì khó để đưa ra một câu trả lời chính xác?

One challenge certainly lies

Thách thức chắc hẳn nằm ở

with the complex concept of the persistence of identity.

khái niệm phức tạp của sự tồn tại của danh tính

Which you is who?

Bạn là "ai"?

The person you are today?

Là bạn của ngày hôm nay?

Five years ago?

Của năm năm trước?

Who you'll be in 50 years?

Hay bạn của năm mươi năm sau?

And when is "am"?

Cũng như "là" ở đây là khi nào?

This week?

Tuần này?

Today?

Hôm nay?

This hour?

Giờ này?

This second?

Giây này?

And which aspect of you is "I"?

Và phần nào của bạn là "Tôi"?

Are you your physical body?

Cơ thể của bạn?

Your thoughts and feelings?

Suy nghĩ và cảm nhận của bạn?

Your actions?

Hành động của bạn?

These murky waters of abstract logic are tricky to navigate,

Những vùng nước tăm tối của luận lý trừu tượng thật khó để định hướng,

and so it's probably fitting that to demonstrate the complexity,

và do đó nó có thể phù hợp để thể hiện sự phức tạp.

the Greek historian Plutarch used the story of a ship.

Nhà sử học Hy Lạp Plutarch đã sử dụng câu chuyện của một chiếc thuyền.

How are you "I"?

Làm sao bạn là "Tôi"?

As the tale goes, Theseus, the mythical founder King of Athens,

Truyện kể rằng, Theseus, vị vua huyền thoại đã sáng lập ra thành Athens,

single-handedly slayed the evil Minotaur at Crete,

đã một tay kết liễu quái vật nhân ngưu ở xứ Crete,

then returned home on a ship.

và trở về trên một con thuyền.

To honor this heroic feat,

Để vinh danh chiến công này,

for 1000 years Athenians painstakingly maintained his ship in the harbor,

trong 1000 năm, người dân Athens đã cẩn thận gìn giữ chiếc thuyền ở bến cảng

and annually reenacted his voyage.

và hàng năm tái diễn lại cuộc hành trình của ông.

Whenever a part of the ship was worn or damaged,

Bất cứ khi nào một phần của chiếc thuyền bị mòn hay hư hỏng

it was replaced with an identical piece of the same material

chúng sẽ được thay thế bằng một mảnh giống hệt cùng chất liệu

until, at some point, no original parts remained.

cho đến khi, tại một thời điểm nào đó, những phần ban đầu không còn tồn tại.

Plutarch noted the Ship of Theseus

Plutarch nhận thấy Chiếc thuyền của Theseus

was an example of the philosophical paradox

là một ví dụ cho nghịch lý triết học

revolving around the persistence of identity.

xoanh quanh sự tồn tại của danh tính.

How can every single part of something be replaced,

Làm sao từng bộ phận của cái gì đó được thay thế

yet it still remains the same thing?

mà nó vẫn là chủ thể ban đầu?

Let's imagine there are two ships:

Hãy tưởng tượng có hai con thuyền

the ship that Theseus docked in Athens, Ship A,

con thuyền mà Theseus đã cập bến ở Athens, Thuyền A,

and the ship sailed by the Athenians 1000 years later, Ship B.

và con thuyền được lái bởi những người Athens 1000 năm sau, Thuyền B.

Very simply, our question is this: does A equal B?

Rất đơn giản, câu hỏi của chúng ta là: liệu A có bằng B?

Some would say that for 1000 years there has been only one Ship of Theseus,

Một số người sẽ nói rằng trong 1000 năm, chỉ có duy nhất một con thuyền của Theseus

and because the changes made to it happened gradually,

và bởi những thay đổi diễn ra từ từ,

it never at any point in time stopped being the legendary ship.

chiếc thuyền vẫn luôn là chiếc thuyền huyền thoại xuyên suốt khoảng thời gian

Though they have absolutely no parts in common,

Mặc dù chúng không có bất kỳ phần nào chung

the two ships are numerically identical, meaning one and the same,

hai con thuyền bằng nhau về mặt lượng, nghĩa là một và giống nhau,

so A equals B.

nên A bằng B.

However, others could argue that Theseus never set foot on Ship B,

Tuy nhiên, những người khác có thể lập luận rằng Theseus chưa từng đặt chân lên Thuyền B,

and his presence on the ship is an essential qualitative property

và sự hiện diện của ông trên con thuyền là đặc tính thiết yếu về mặt chất

of the Ship of Theseus.

của Con thuyền của Theseus.

It cannot survive without him.

Nó không thể tồn tại mà không có ông.

So, though the two ships are numerically identical,

Do đó, mặc dù hai chiếc thuyền giống nhau về mặt lượng,

they are not qualitatively identical.

chúng lại không giống nhau về mặt chất.

Thus, A does not equal B.

Bởi vậy, A không bằng B.

But what happens when we consider this twist?

Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi ta cân nhắc nút thắt này?

What if, as each piece of the original ship was cast off,

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu, khi từng mảnh của con thuyền nguyên bản bị rỡ ra,

somebody collected them all, and rebuilt the entire original ship?

ai đó thu thập tất cả chúng lại, và xây lại toàn bộ con thuyền nguyên bản?

When it was finished, undeniably two physical ships would exist:

Khi nó được hoàn thành, không thể phủ nhận sẽ có hai con thuyền tồn tại:

the one that's docked in Athens,

một được đậu ở Athens,

and the one in some guy's backyard.

và một sẽ ở sân sau của ai đó.

Each could lay claim to the title, "The Ship of Theseus,"

Cả hai đều có thể tự phong danh hiệu, "Chiếc thuyền của Theseus",

but only would could actually be the real thing.

nhưng chỉ có một là thật.

So which one is it,

Vậy cái nào là thật,

and more importantly, what does this have to do with you?

và quan trọng hơn cả, điều này có ý nghĩa gì đối với bạn?

Like the Ship of Theseus,

Giống như Chiếc thuyền của Theseus,

you are a collection of constantly changing parts:

bạn là một tập hợp của những phần không ngừng thay đổi:

your physical body, mind, emotions, circumstances, and even your quirks,

cơ thể bạn, trí óc, những xúc cảm, cảnh ngộ, và thậm chí sự lập dị của bạn,

always changing, but still in an amazing and sometimes illogical way,

luôn thay đổi, nhưng theo một cách đáng kinh ngạc và đôi khi phi lý,

you stay the same, too.

bạn cũng vẫn y nguyên.

This is one of the reasons that the question, "Who am I?" is so complex.

Đây là một trong những lý do tại sao câu hỏi, "Tôi là ai?" thật phức tạp.

And in order to answer it,

Và để có thể trả lời,

like so many great minds before you,

giống như những bộ óc vĩ đại trước đây,

you must be willing to dive into the bottomless ocean of philosophical paradox.

bạn phải sẵn sàng lặn xuống đại dương sâu thẳm của nghịch lý triết học.

Or maybe you could just answer,

Hay bạn có thể đơn giản trả lời,

"I am a legendary hero sailing a powerful ship on an epic journey."

"Ta là vị anh hùng truyền thuyết lái một con thuyền hùng tráng trong cuộc du hành vĩ đại."

That could work, too.

Điều đó cũng có thể có ích.