How do cancer cells behave differently from healthy ones? - George Zaidan

Kanser hücreleri sağlıklı hücrelerden farklı olarak nasıl davranır? - George Zaidan

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Çeviri: Hasan Mete Gözden geçirme: Diba Szamosi

We all start life as one single cell.

Hepimiz tek bir hücre olarak hayata başlarız.

Then that cell divides and we are two cells,

Sonra bu hücre bölünür ve iki hücre oluruz,

then four,

sonra dört,

then eight.

sonra beş,

Cells form tissues,

Hücreler dokuları,

tissues form organs,

dokular organları,

organs form us.

organlar bizi oluşturur.

These cell divisions, by which we go from a single cell

Bizi bir hücreden 100 trilyon hücreye ulaştıran

to 100 trillion cells,

bu hücre bölünmeleri

are called growth.

büyüme olarak adlandırılır.

And growth seems like a simple thing

Büyüme basit bir şeymiş gibi görünür

because when we think of it,

çünkü büyümeyi düşündüğümüzde,

we typically think of someone getting taller

tipik olarak boy uzaması aklımıza gelir

or, later in life, wider,

ya da genişleme

but to cells, growth isn't simple.

fakat hücrelere geldiğimizde, büyüme basit bir işlem değildir.

Cell division is an intricate chemical dance

Hücre bölünmesi, bir kısmın bireysel, bir kısmın ortak odaklı

that's part individual, part community-driven.

olduğu karmakarışık kimyasal bir danstır.

And in a neighborhood of 100 trillion cells,

Ve 100 trilyon hücrenin bulunduğu bir çevrede

some times things go wrong.

bazen herşey yolunda gitmeyebilir.

Maybe an individual cell's set of instructions, or DNA,

Belki tek bir hücrenin genetik bilgi dizisinde veya

gets a typo,

DNA üzerinde bir yazım hatası olur,

what we call a mutation.

buna mutasyon deriz.

Most of the time, the cell senses mistakes

Çoğu zaman, hücre hataları hisseder

and shuts itself down,

ve kendini bu hataya kapatır,

or the system detects a troublemaker

veya sistem sorunu algılar

and eliminates it.

ve ortadan kaldırır.

But, enough mutations can bypass the fail-safes,

Fakat, yeterli miktardaki mutasyon, kontrolsüz hücre

driving the cell to divide recklessly.

bölünmesini tetikleyen ikinci bir yol yapabilir.

That one rogue cell becomes two,

Bu serseri hücre 2 hücre olur,

then four,

sonra dört,

then eight.

sonra sekiz.

At every stage, the incorrect instructions

Her safhada, yanlış bilgi

are passed along to the cells' offspring.

yeni hücrelere de geçer

Weeks, months, or years

Haftalar, aylar, yıllar...

after that one rogue cell transformed,

bu dönüşen tek hücreden sonra,

you might see your doctor about a lump in your breast.

kendini doktorunla göğsündeki şişlik hakkında konuşurken bulabilirsin

Difficulty going to the bathroom could reveal

Tuvalete zorlanarak gitmen bağırsağındaki

a problem in your intestine,

bir problemin habercisi olabilir

prostate,

or bladder.

veya prostatında

ya da idrar kesende

Or, a routine blood test might count too many white cells

belki de rutin bir kan testi beyaz hücrelerinin (lökosit) sayısının çok fazla olduğunu

or elevated liver enzymes.

ya da karaciğer enzimlerinin yükseldiğini gösterecektir.

Your doctor delivers the bad news:

Doktorun kötü haberi iletir:

it's cancer.

Bu kanser

From here your strategy will depend

Bundan sonra senin stratejin

on where the cancer is and

kanserin nerede olduğu ve

how far it's progressed.

ne kadar ilerlemiş olduğuna bağlı olacaktır.

If the tumor is slow-growing and in one place,

Eğer yavaş büyüyen bir tümör ise ve yalnızca bir yerde ise,

surgery might be all you need, if anything.

tüm ihtiyacın bir ameliyat olabilir.

If the tumor is fast-growing or invading nearby tissue,

Eğer hızlı büyüyen bir tümör ise ve çevredeki dokulara bulaşmış ise

your doctor might recommend radiation

Doktorun radyasyon tedavisi önerebilir

or surgery followed by radiation.

veya ameliyat sonrası bir radyason tedavisi

If the cancer has spread,

Eğer kanser yayılmışsa

or if it's inherently everywhere like a leukemia,

veya lösemide olduğu gibi doğal olarak heryerde bulunuyorsa

your doctor will most likely recommend chemotherapy

doktorun büyük ihtimalle ya kemoterapiyi önerecektir

or a combination of radiation and chemo.

ya da radyasyon ve kemoterapinin birlikte kullanıldığı bir tedavi.

Radiation and most forms of chemo work

Radyasyon ve çoğu kemoterapi şekilleri

by physically shredding the cells' DNA

hücre DNA'sını parçalama ya da

or disrupting the copying machinery.

(bozuk DNA'yı) kopyalayan mekanizmaları bozma yoluyla çalışır.

But neither radiation nor chemotherapeutic drugs target only cancer cells.

Fakat ne radyasyon tedavisinin ne de kemoterapötik ilaçların hedefinde sadece kanser hücreleri yoktur.

Radiation hits whatever you point it at,

Radyasyon hedef dışı yapılara da ulaşır

and your blood stream carries chemo-therapeutics

ve kan akışı ile kemo-terapötikler

all over your body.

tüm vücuduna taşınır.

So, what happens when different cells get hit?

Peki, farklı hücreler etkilendiğinde ne olur ?

Let's look at a healthy liver cell,

Öyleyse, sağlıklı bir karaciğer hücresine,

a healthy hair cell,

sağlıklı bir saç hücresine

and a cancerous cell.

ve kanserli bir hücreye bakalım

The healthy liver cell divides only when it is stressed;

Sağlıklı karaciğer hücresi yalnızca stres olduğunda bölünür;

the healthy hair cell divides frequently;

sağlıklı saç hücresi sıkça bölünür

and the cancer cell divides even more frequently and recklessly.

ve kanser hücresi daha fazla sıklıkta ve kontrolsüzce bölünür.

When you take a chemotherapeutic drug,

Kemoterapötik bir ilaç aldığında,

it will hit all of these cells.

tüm bu hücrelere ulaşır.

And remember that the drugs work typically by disrupting cell division.

Ve bu ilaçların hücrenin bölünme mekanizmasını bozarak çalıştığını hatırla.

So, every time a cell divides,

Yani, bir hücre bölünürken her zaman,

it opens itself up to attack,

kendini saldırıya açar

and that means the more frequently a cell divides,

ve bu daha fazla sıklıkta hücre bölünmesi demektir,

the more likely the drug is to kill it.

hücreleri öldüren ilaçlar gibi

So, remember that hair cell?

Şu saç hücresini hatırlıyor musun?

It divides frequently and isn't a threat.

sıklıkla bölünür ve tehdit oluşturmaz.

And, there are other frequently dividing cells in your body

Vücudunda sıklıkla bölünen başka hücreler de var.

like skin cells, gut cells, and blood cells.

deri hücreleri, bağırsak hücreleri ve kan hücreleri gibi.

So the list of unpleasant side effects of cancer treatment

Bu doku tiplerine paralel olarak kanser tedavisinin

parallels these tissue types:

istenmeyen yan etkilerinin listesi:

hair loss,

skin rashes,

saç kaybı,

deri döküntüleri,

nausea,

bulantı,

vomiting,

fatigue,

kusma,

yorgunluk,

weight loss,

kilo kaybı

and pain.

ve acı.

That makes sense because these are the cells that get hit the hardest.

Mantıklı, çünkü bunlar en şiddetli etkilenen hücreler.

So, in the end, it is all about growth.

Yani, sonuçta, bunların hepsi büyüme ile ilgili.

Cancer hijacks cells' natural division machinery

Kanser, hücrelerin doğal bölünme mekanizmasını

and forces them to put the pedal to the metal,

gasp ederek onları hızlı ve kontrolsüzce büyüyen bir

growing rapidly and recklessly.

mekanizmanın dişlisi olmaya zorlar.

But, using chemotherapeutic drugs,

Fakat, kemoterapötik ilaçlar kullanarak,

we take advantage of that aggressiveness,

bu saldırganlıktan yararlanırız

and we turn cancer's main strength

ve kanserin asıl gücünü

into a weakness.

bir zayıflığa çeviririz.