The mysterious life and death of Rasputin - Eden Girma

3,947,308 views ・ 2020-01-07

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Saliha Karatepeli
00:07
On a cold winter night in 1916,
0
7107
3140
1916'nın soğuk bir kış gecesinde
00:10
Felix Yusupov anxiously prepared to pick up his dinner guest.
1
10247
4769
Felix Yusupov endişeyle akşamki misafirleri için hazırlandı.
00:15
If all went as planned, his guest would be dead by morning,
2
15016
4030
Diğer dört tanesi onu öldürmeyi deneyip başarısız olmuş olsalar da
00:19
though four others had already tried and failed to finish him off.
3
19046
5260
her şey planlandığı gibi giderse misafiri sabaha ölmüş olacak.
00:24
The Russian monarchy was on the brink of collapse,
4
24306
3170
Rus monarşisi çöküşün eşiğindeydi,
00:27
and to Yusupov and his fellow aristocrats,
5
27476
2859
Yusupov ve aristokrat yandaşlarına göre
00:30
the holy man they’d invited to dinner was the single cause of it all.
6
30335
4783
akşam yemeğine davet ettikleri kutsal adam hepsinin tek sebebiydi.
00:35
But who was he,
7
35118
1320
Ama o kimdi
00:36
and how could a single monk be to blame for the fate of an empire?
8
36438
5507
ve bir imparatorluğun kaderi için tek bir keşiş nasıl suçlanabilirdi?
00:41
Grigori Yefimovich Rasputin began his life in Siberia,
9
41945
4425
Grigori Yefimovich Rasputin 1869 yılında
00:46
born in 1869 to a peasant family.
10
46370
3360
Sibirya'da köylü bir ailede doğdu.
00:49
He might have lived a life of obscurity in his small village,
11
49730
3715
1890'larda Rus Ortodoks Kilisesi'ne dönmesi olmasaydı
00:53
if not for his conversion to the Russian Orthodox Church
12
53445
3432
küçük köyünde
belirsiz bir hayat yaşayabilirdi.
00:56
in the 1890s.
13
56877
1810
00:58
Inspired by the humbled monks that wandered endlessly
14
58687
3110
Mütevazı keşişlerden esinlenerek yıllarını
01:01
from holy site to holy site,
15
61797
2191
Rusya'da kutsal bölgeden kutsal bölgeye
01:03
he spent years on pilgrimages across Russia.
16
63988
4088
gezinerek geçirdi.
01:08
On his travels, strangers were captivated by Rasputin’s magnetic presence.
17
68076
5390
Seyahatlerinde, yabancılar Rasputin'in çekici varlığıyla büyülendi.
01:13
Some even believed he had mystical gifts of prediction and healing.
18
73466
5192
Hatta bazıları onun kehanet ve tedavi gibi mistik güçleri olduğuna inandı.
01:18
Despite Rasputin’s heavy drinking, petty theft, and promiscuity,
19
78658
4550
Rasputin'in küçük çaplı soygun, içki ve önüne gelenle yatma alışkanlığına rağmen
01:23
his reputation as a monk quickly spread beyond Siberia
20
83208
4201
keşiş olarak ünü Sibirya'yı aştı
01:27
and attracted both laypeople and powerful Orthodox clergymen.
21
87409
4896
ve hem sıradan insanların hem de güçlü Ortodoks din adamlarının dikkatini çekti.
01:32
When he finally reached the capital, St. Petersburg,
22
92305
2980
Sonunda başkent St. Petersburg'a vardığında
01:35
Rasputin used his charisma and connections
23
95285
2944
Rasputin ruhani danışman olarak imparatorluk ailesinin
01:38
to win favor with the imperial family’s spiritual advisor.
24
98229
4768
gözüne girebilmek için karizmasını ve bağlantılarını kullandı.
01:42
In November 1905,
25
102997
1960
1905'in Kasım ayında
01:44
Rasputin was finally introduced to Russian Tsar Nicholas II.
26
104957
5060
Rasputin sonunda Rus Çarı II. Nicholas ile tanıştı.
01:50
Nicholas and his wife Alexandra devoutly believed in the Orthodox Church,
27
110017
4777
Nicholas ve karısı Alexandra Ortodoks Kilisesi'nin yanı sıra
01:54
as well as in mysticism and supernatural powers,
28
114794
3450
mistisizm ve doğaüstü güçlere yürekten inanıyordu
01:58
and this Siberian holy man had them transfixed.
29
118244
3899
ve bu Sibiryalı adam onları büyülemişti.
02:02
It was a particularly tumultuous period for Russia and their family.
30
122143
4701
Özellikle Rusya ve onların ailesi için çalkantılı bir dönemdi.
02:06
The monarchy was barely clinging to control
31
126844
3068
Monarşi, 1905 Devrimi'nden sonra kontrolü
02:09
after the Revolution of 1905.
32
129912
2680
zorlukla sağlıyordu.
02:12
Their political struggles were only intensified by personal turmoil:
33
132592
4310
Siyasi mücadeleleri kişisel çalkantıyla şiddetlendi:
02:16
Alexei, the heir to the throne,
34
136902
2286
tahtın varisi Alexei'nin hemofili adında
02:19
had a life-threatening blood disease called hemophilia.
35
139188
3796
hayatını tehdit eden bir kan hastalığı vardı.
02:22
When Alexei suffered a severe medical crisis in 1912,
36
142984
4130
Alexei 1912'de ciddi bir tıbbi kriz yaşadığında
02:27
Rasputin advised his parents to reject treatment from doctors.
37
147114
4506
Rasputin ebeveynlerine, doktorların tedavisini reddetmelerini tavsiye etti.
02:31
Alexei’s health improved, cementing the royal family’s belief
38
151620
4510
Alexei iyileşti, kraliyet ailesinin Rasputin'in sihirli,
02:36
that Rasputin had magical healing powers,
39
156130
3113
iyileştirici güçlere sahip olduğu inancını güçlendirdi
02:39
and guaranteeing his privileged place on the royal court.
40
159243
4451
ve kraliyet mahkemesindeki ayrıcalıklı yerini garantiledi.
02:43
Today, we know that the doctors had prescribed aspirin,
41
163694
3476
Bugün biliyoruz ki doktorlar aspirin reçete etmişti;
02:47
a drug that worsens hemophilia.
42
167170
2514
aslında hemofiliyi kötüleştiren bir ilaç.
02:49
After this incident, Rasputin made a prophecy:
43
169684
3465
Bu olaydan sonra Rasputin bir kehanet söyledi:
02:53
if he died, or the royal family deserted him,
44
173149
3685
eğer ölürse veya kraliyet ailesi onu terk ederse,
02:56
both their son and their crown would soon be gone.
45
176834
4548
hem oğullarını hem de krallıklarını yakında yitireceklerdi.
03:01
Outside the royal family, people had mixed views on Rasputin.
46
181382
4471
Kraliyet ailesinin dışında, insanların Rasputin hakkında karışık görüşleri vardı.
03:05
On one hand, peasants regarded him as one of their own,
47
185853
3330
Bir yandan, duyulmamış seslerini monarşiye yükselttiği için
03:09
amplifying their often-unheard voice to the monarchy.
48
189183
4013
köylüler onu kendilerinden biri olarak gördüler.
03:13
But nobles and clergymen came to despise his presence.
49
193196
4090
Fakat soylular ve din adamları varlığını hor gördüler.
03:17
Rasputin never ceased his scandalous behavior,
50
197286
3022
Rasputin skandal davranışını asla bırakmadı,
03:20
and they were skeptical of his so-called powers
51
200308
3068
sözde güçlerine şüpheyle yaklaştılar
03:23
and thought he was corrupting the royal family.
52
203376
2986
ve kraliyet ailesini bozduğunu düşündüler.
03:26
By the end of World War I,
53
206362
1784
Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda
03:28
they were convinced the only way to maintain order
54
208146
3330
düzeni sürdürmenin tek yolunun, bu kutsal adamın kederini
03:31
was to eliminate this sham of a holy man.
55
211476
3820
ortadan kaldırmak olduğuna ikna oldular.
03:35
With this conviction,
56
215296
1459
Bu kanı ile Yusupov,
03:36
Yusupov began to plot Rasputin’s assassination.
57
216755
3740
Rasputin suikastını planlamaya başladı.
03:40
Though the exact details remain mysterious,
58
220495
2910
Kesin detaylar gizemli kalsa da
03:43
our best guess at how it all unfolded comes from Yusupov’s memoirs.
59
223405
5030
her şeyin nasıl açıklandığına dair en iyi tahmin Yusupov’un anılarındandır.
03:48
He served Rasputin a number of pastries, believing they contained cyanide.
60
228435
5462
Rasputin'e siyanür içerdiklerine inandığı bir dizi hamur işini verdi.
03:53
But unbeknownst to Yusupov,
61
233897
2380
Ancak Yusupov'un farkında olmadan,
03:56
one of his co-conspirators had a change of heart,
62
236277
2651
ortak komplocularından biri saf değiştirdi
03:58
and substituted the poison with a harmless substance.
63
238928
3540
ve zehri zararsız bir madde ile değiştirdi.
04:02
To Yusupov’s shock, Rasputin ate them without ill effect.
64
242468
4880
Rasputin'in onları rahatsızlanmadan yemesi Yusupov'u şok etti.
04:07
In desperation, he shot Rasputin at point-blank range.
65
247348
4200
Çaresizlik içinde Rasputin'i yakın bir mesafeden vurdu.
04:11
But Rasputin recovered, punched his attacker, and fled.
66
251548
4248
Ancak Rasputin iyiydi ve saldırganını yumruklayıp kaçtı.
04:15
Yusupov and his accomplices pursued him,
67
255796
2790
Yusupov ve suç ortakları onu takip etti,
04:18
finally killing Rasputin with a bullet to the forehead
68
258586
3370
sonunda Rasputin'i alnından bir kurşunla öldürüp
04:21
and dumping his body in the Malaya Nevka river.
69
261956
3750
cesedini Malaya Nevka nehrine attılar.
04:25
But far from stabilizing the monarchy’s authority,
70
265706
3164
Ancak, Rasputin'in ölümü monarşinin otoritesini dengelemekten çok
04:28
Rasputin’s death enraged the peasantry.
71
268870
3256
köylüleri öfkelendirdi.
04:32
Just as Rasputin prophesied,
72
272126
1750
Tıpkı Rasputin'in kehanet ettiği gibi,
04:33
his murder was swiftly followed by that of the royal family.
73
273876
3950
cinayetini hızlı bir şekilde kraliyet ailesinin son bulması takip etti.
04:37
Whether the downfall of the Russian monarchy
74
277826
2330
Rus monarşisinin çöküşü
04:40
was a product of the monk’s curse,
75
280156
2260
keşişin lanetinin bir ürünü mü
04:42
or the result of political tensions decades in the making,
76
282416
3670
yoksa yapımdaki onlarca yıl süren siyasi gerilimlerin sonucu mu,
04:46
well, we may never know.
77
286086
2220
asla bilemeyebiliriz.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7