The mysterious life and death of Rasputin - Eden Girma

Reviewer: Da My Tran Ngoc

Một đêm mùa đông lạnh giá năm 1916,

On a cold winter night in 1916,

Felix Yusupov anxiously prepared to pick up his dinner guest.

Felix Yusupov lo lắng chuẩn bị đón tiếp một vị khách đến dùng bữa tối.

Nếu mọi thứ đều như dự tính, thì vị khách này sẽ chết vào sáng hôm sau,

If all went as planned, his guest would be dead by morning,

though four others had already tried and failed to finish him off.

trước đó bốn người khác đã cố kết liễu hắn và thất bại.

The Russian monarchy was on the brink of collapse,

Chế độ quân chủ Nga đang bên bờ vực sụp đổ,

and to Yusupov and his fellow aristocrats,

đối với Yusupov và những người bạn quý tộc của ông,

the holy man they’d invited to dinner was the single cause of it all.

vị khách thần thánh mà họ mời đến dùng bữa chính là nguyên nhân của mọi chuyện.

But who was he,

Nhưng hắn ta là ai,

and how could a single monk be to blame for the fate of an empire?

và vì sao một tu sĩ lại có thể ảnh hưởng đến số mệnh của cả một đế chế?

Grigori Yefimovich Rasputin began his life in Siberia,

Grigori Yefimovich Rasputin sinh ra ở Siberia,

born in 1869 to a peasant family.

vào năm 1869 trong một gia đình nông dân.

He might have lived a life of obscurity in his small village,

Hắn có lẽ đã phải sống cuộc đời tăm tối ở ngôi làng nhỏ này,

if not for his conversion to the Russian Orthodox Church

nếu không gia nhập Chính thống giáo

in the 1890s.

vào những năm 1890.

Inspired by the humbled monks that wandered endlessly

Bị thu hút bởi những tu sĩ khổ hạnh đã lang thang vô định

from holy site to holy site,

qua những vùng đất thánh,

he spent years on pilgrimages across Russia.

hắn dành nhiều năm để hành hương khắp nước Nga.

On his travels, strangers were captivated by Rasputin’s magnetic presence.

Trong những chuyến đi đó, người ta bị say mê trước sức hút của hắn.

Some even believed he had mystical gifts of prediction and healing.

Vài người thậm chí còn tin rằng hắn có bí thuật tiên tri và chữa lành.

Despite Rasputin’s heavy drinking, petty theft, and promiscuity,

Dù cho hắn có là kẻ đam mê tửu sắc và có thói trộm vặt,

his reputation as a monk quickly spread beyond Siberia

danh tiếng về một tu sĩ được lan xa, ra ngoài Siberia

and attracted both laypeople and powerful Orthodox clergymen.

và thu hút cả giáo dân lẫn những giáo sĩ Công giáo có thế lực.

When he finally reached the capital, St. Petersburg,

Khi hắn ta đến thủ đô St. Petersburg,

Rasputin used his charisma and connections

Rasputin đã sử dụng sức hút và tài giao thiệp của mình

to win favor with the imperial family’s spiritual advisor.

để chiếm được sự quý mến của gia đình vị cố vấn giáo hội.

In November 1905,

Tháng 11 năm 1905,

Rasputin was finally introduced to Russian Tsar Nicholas II.

Rasputin cuối cùng cũng được giới thiệu với Sa hoàng Nicholas II.

Nicholas và vợ ngài là Alexandra hết mực tin tưởng vào Chính thống giáo,

Nicholas and his wife Alexandra devoutly believed in the Orthodox Church,

as well as in mysticism and supernatural powers,

cũng như những bí thuật và sức mạnh siêu nhiên,

and this Siberian holy man had them transfixed.

và vị thánh nhân từ Siberian đã khiến họ sững sờ.

It was a particularly tumultuous period for Russia and their family.

Đó là một giai đoạn ồn ào của cả Nga và gia đình Hoàng tộc.

The monarchy was barely clinging to control

Chế độ quân chủ chỉ còn cố bám víu để nắm quyền

after the Revolution of 1905.

sau cuộc cách mạng năm 1905.

Their political struggles were only intensified by personal turmoil:

Những đấu tranh chính trị của họ ngày càng tăng bởi những ồn ào cá nhân:

Alexei, the heir to the throne,

Alexei, người kế vị ngai vàng,

had a life-threatening blood disease called hemophilia.

mắc một căn bệnh về máu chết người gọi là hemophilia - bệnh máu khó đông.

When Alexei suffered a severe medical crisis in 1912,

Khi Alexei đang chịu thống khổ vì bệnh tật vào năm 1912,

Rasputin advised his parents to reject treatment from doctors.

Rasputin khuyên ba mẹ cậu nên từ chối điều trị của bác sĩ.

Alexei’s health improved, cementing the royal family’s belief

Sức khỏe của Alexei cải thiện, củng cố thêm niềm tin của Hoàng tộc

that Rasputin had magical healing powers,

rằng Rasputin có phép thuật chữa lành,

and guaranteeing his privileged place on the royal court.

và đảm bảo vị trí đặc quyền của hắn trong hội đồng Hoàng gia.

Today, we know that the doctors had prescribed aspirin,

Ngày nay, chúng ta biết rằng bác sĩ ngày đó đã kê aspirin,

a drug that worsens hemophilia.

một loại thuốc làm tình trạng hemophilia tệ hơn.

After this incident, Rasputin made a prophecy:

Sau biến cố này, Rasputin đã tiên tri rằng

if he died, or the royal family deserted him,

nếu hắn chết, hoặc Hoàng tộc ruồng bỏ hắn,

both their son and their crown would soon be gone.

con trai và ngôi vương của họ cũng sẽ sớm tiêu tan.

Outside the royal family, people had mixed views on Rasputin.

Bên ngoài Hoàng tộc, người ta cũng có những cái nhìn khác nhau về Rasputin.

On one hand, peasants regarded him as one of their own,

Một mặt, những người nông dân xem hắn như thần thánh,

amplifying their often-unheard voice to the monarchy.

khuếch đại ý kiến thường không được để ý của họ với chính quyền.

But nobles and clergymen came to despise his presence.

Nhưng tầng lớp quý tộc và giáo sĩ lại coi thường hắn.

Rasputin never ceased his scandalous behavior,

Rasputin chưa bao giờ thôi ngưng những hành vi tai tiếng của mình,

and they were skeptical of his so-called powers

và họ lại càng thêm hoài nghi về cái gọi là quyền năng của hắn

and thought he was corrupting the royal family.

và cho rằng hắn đang khiến Hoàng tộc thối nát.

By the end of World War I,

Cuối Thế chiến thứ I,

they were convinced the only way to maintain order

họ tin rằng cách duy nhất để duy trì chế độ

was to eliminate this sham of a holy man.

là trừ khử tên thánh nhân giả dạng này.

With this conviction,

Tin chắc vào điều đó,

Yusupov began to plot Rasputin’s assassination.

Yusupov bắt đầu âm mưu ám sát Rasputin.

Though the exact details remain mysterious,

Dù sự việc cụ thể vẫn còn là bí ẩn,

our best guess at how it all unfolded comes from Yusupov’s memoirs.

phỏng đoán tốt nhất lúc này của chúng ta đến từ nhật ký của Yusupov.

He served Rasputin a number of pastries, believing they contained cyanide.

Ông thiết đãi Rasputin vài món bánh ngọt và tin rằng trong đó có chứa cyanide.

But unbeknownst to Yusupov,

Nhưng Yusupov không biết rằng

one of his co-conspirators had a change of heart,

một trong những kẻ đồng mưu của ông đã thay lòng đổi dạ,

and substituted the poison with a harmless substance.

và thay chỗ thuốc độc kia bằng những chất vô hại.

To Yusupov’s shock, Rasputin ate them without ill effect.

Trước sự ngạc nhiên của Yusupov,

Rasputin đã ăn hết số bánh mà không hề hấn gì.

In desperation, he shot Rasputin at point-blank range.

Tuyệt vọng, ông bắn thẳng vào Rasputin.

But Rasputin recovered, punched his attacker, and fled.

Nhưng Rasputin đã bật dậy, đấm vào kẻ bắn mình và bỏ trốn.

Yusupov and his accomplices pursued him,

Yusupov và cộng sự đuổi theo hắn,

finally killing Rasputin with a bullet to the forehead

cuối cùng giết được Rasputin bằng một viên đạn vào trán

and dumping his body in the Malaya Nevka river.

và quăng xác hắn xuống sông Malaya Nevka.

But far from stabilizing the monarchy’s authority,

Nhưng chế độ quân chủ vẫn không thể khôi phục lại uy quyền

Rasputin’s death enraged the peasantry.

vì cái chết của Rasputin gây phẫn nộ trong tầng lớp nông dân.

Just as Rasputin prophesied,

Như chính Rasputin đã tiên tri,

his murder was swiftly followed by that of the royal family.

cái chết của hắn sẽ nhanh chóng khiến Hoàng tộc tiêu vong.

Whether the downfall of the Russian monarchy

Liệu sự sụp đổ của chế độ quân chủ Nga

was a product of the monk’s curse,

là do lời nguyền của một tên tu sĩ,

or the result of political tensions decades in the making,

hay là kết quả của căng thẳng chính trị suốt hàng thập kỷ,

well, we may never know.

chúng ta sẽ không bao giờ biết được.