How does artificial intelligence learn? - Briana Brownell

699,899 views ・ 2021-03-11

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Nihal Aksakal
00:09
Today, artificial intelligence helps doctors diagnose patients,
0
9829
5167
Bugün, yapay zeka doktorların hastalık teşhis etmesine,
00:14
pilots fly commercial aircraft, and city planners predict traffic.
1
14996
5042
pilotların uçakları kontrol etmesine
ve şehir mimarlarının trafik tahmini yapmasına yardım ediyor.
00:20
But no matter what these AIs are doing, the computer scientists who designed them
2
20038
4250
Ancak yapay zeka ne yaparsa yapsın, onları tasarlayan bilgisayar bilimciler
00:24
likely don’t know exactly how they’re doing it.
3
24288
2750
muhtemelen nasıl çalıştıklarını tam olarak bilemiyor.
00:27
This is because artificial intelligence is often self-taught,
4
27038
3875
Bunun sebebi, yapay zekanın genellikle kendi kendine öğrenmesi,
00:30
working off a simple set of instructions
5
30913
2374
bunun için bir dizi talimattan yola çıkarak
00:33
to create a unique array of rules and strategies.
6
33287
3584
eşsiz bir kural ve strateji bütünü yaratıyorlar.
00:36
So how exactly does a machine learn?
7
36871
2625
Peki bir makine tam olarak nasıl öğreniyor?
00:39
There are many different ways to build self-teaching programs.
8
39496
3000
Self öğrenme programı inşa etmek için çok sayıda farklı yol var.
00:42
But they all rely on the three basic types of machine learning:
9
42496
3916
Ama hepsi üç temel makine öğrenimi türüne dayanıyor:
00:46
unsupervised learning, supervised learning, and reinforcement learning.
10
46412
5000
kontrolsüz öğrenme, kontrollü öğrenme ve teşvikli öğrenme.
00:51
To see these in action,
11
51412
1959
Bunları uygulamada görmek için
00:53
let’s imagine researchers are trying to pull information
12
53371
3250
binlerce hasta profili içeren bir tıbbi veri setinden
00:56
from a set of medical data containing thousands of patient profiles.
13
56621
4208
araştırmacıların bilgi edinmeye çalıştığını düşünelim.
01:01
First up, unsupervised learning.
14
61371
3125
Öncelikle kontrolsüz öğrenme.
01:04
This approach would be ideal for analyzing all the profiles
15
64496
3333
Genel benzerlikler ve faydalı örekler bulmak için
01:07
to find general similarities and useful patterns.
16
67829
3625
tüm profilleri analiz etmede ideal bir yaklaşım.
01:11
Maybe certain patients have similar disease presentations,
17
71454
3417
Belki de bazı hastaların benzer hastalık semptomları vardır
01:14
or perhaps a treatment produces specific sets of side effects.
18
74871
4042
veya belki de bir tedavi belli yan etkiler gösteriyordur.
01:18
This broad pattern-seeking approach can be used to identify similarities
19
78913
4125
Bu örnek arayan geniş çaplı yaklaşım
hasta profilleri ve ortaya çıkan modeller arasında
01:23
between patient profiles and find emerging patterns,
20
83038
3375
benzerlik bulmak için kullanılabilir.
01:26
all without human guidance.
21
86413
2291
Hem de bir insanın rehberliği olmadan.
01:28
But let's imagine doctors are looking for something more specific.
22
88704
3209
Ama doktorların daha spesifik bir şey aradıklarını varsayalım.
01:32
These physicians want to create an algorithm
23
92371
2208
Bu doktorlar belli bir hastalığı teşhis etmek için
01:34
for diagnosing a particular condition.
24
94579
2709
bir algoritma yaratmak istiyorlar.
01:37
They begin by collecting two sets of data—
25
97288
2583
İki veri seti toplayarak başlarlar—
01:39
medical images and test results from both healthy patients
26
99871
3375
hem sağlıklı hastalardan hem de bu tanının konduğu hastalardan
01:43
and those diagnosed with the condition.
27
103246
2417
tıbbi görseller ve tahlil sonuçları.
01:45
Then, they input this data into a program
28
105663
2583
Sonra bu verileri bir programa eklerler,
01:48
designed to identify features shared by the sick patients
29
108246
3375
program, sağlıklı olanların değil tanılı hastaların ortak özelliklerini
01:51
but not the healthy patients.
30
111621
2125
bulmak için tasarlanmıştır.
01:53
Based on how frequently it sees certain features,
31
113746
3083
Belli özellikleri ne sıklıkta gördüğüne dayalı olarak
01:56
the program will assign values to those features’ diagnostic significance,
32
116829
4042
program, o özelliklere teşhis için değer tanımlayacaktır,
02:00
generating an algorithm for diagnosing future patients.
33
120871
3708
bu da gelecekte hastaları teşhis eden bir algoritma yaratmış olur.
02:04
However, unlike unsupervised learning,
34
124579
3167
Ancak, kontrollü öğrenmeden farklı olarak
02:07
doctors and computer scientists have an active role in what happens next.
35
127746
4625
doktorlar ve bilgisayar bilimcilerin sonrasında aktif bir rolü var.
02:12
Doctors will make the final diagnosis
36
132371
2083
Doktorlar nihai tanıyı kendi koyar
02:14
and check the accuracy of the algorithm’s prediction.
37
134454
2917
ve algoritmanın tahmindeki doğruluğunu kontrol eder.
02:17
Then computer scientists can use the updated datasets
38
137871
2917
Bilgisayar bilimci ise güncel veri setlerini kullanarak
02:20
to adjust the program’s parameters and improve its accuracy.
39
140788
3500
programın parametrelerini ayarlar ve doğruluk payını iyileştirir.
02:24
This hands-on approach is called supervised learning.
40
144663
3166
Bu pratik yönteme kontrollü öğrenme denir.
02:27
Now, let’s say these doctors want to design another algorithm
41
147829
3167
Bir de doktorların tedavi önermek için
02:30
to recommend treatment plans.
42
150996
1750
başka bir algoritma tasarladığını düşünelim.
02:32
Since these plans will be implemented in stages,
43
152746
2833
Bu planlar aşamalı halde uygulanacağı
02:35
and they may change depending on each individual's response to treatments,
44
155579
3959
ve her bireyin tedaviye verdiği farklı yanıta göre değişebileceği için
02:39
the doctors decide to use reinforcement learning.
45
159538
2833
doktorlar güçlendirilmiş öğrenme kullanmaya karar veriyorlar.
02:42
This program uses an iterative approach to gather feedback
46
162746
3167
Bu program tekrarlı bir yaklaşım kullanıyor,
02:45
about which medications, dosages and treatments are most effective.
47
165913
4583
hangi ilaçların, dozun ve tedavinin en etkili olduğuyla ilgili dönüt topluyor.
02:50
Then, it compares that data against each patient’s profile
48
170496
3000
Sonra bu verileri her bir hastanın profiliyle karşılaştırıyor,
02:53
to create their unique, optimal treatment plan.
49
173496
2833
böylece eşsiz ve optimal bir tedavi planı ortaya çıkıyor.
02:56
As the treatments progress and the program receives more feedback,
50
176329
3500
Tedavi ilerledikçe ve program daha fazla dönüt aldıkça
02:59
it can constantly update the plan for each patient.
51
179829
3292
Her bir hasta için sürekli planı güncelleyebilir.
03:03
None of these three techniques are inherently smarter than any other.
52
183121
3375
Bu üç teknikten hiçbiri bir diğerinden daha zeki değil.
03:06
While some require more or less human intervention,
53
186496
2667
Bazıları daha az veya daha fazla insan müdahalesi gerektiriyor
03:09
they all have their own strengths and weaknesses
54
189163
2416
ama hepsinin güçlü ve zayıf yanları var,
03:11
which makes them best suited for certain tasks.
55
191579
2250
böylece belli amaçlar için daha uygun oluyorlar.
03:14
However, by using them together,
56
194329
2375
Ancak birlikte kullanıldıklarında
03:16
researchers can build complex AI systems,
57
196704
2875
araştırmacılar karmaşık yapay zeka sistemleri yapabilir
03:19
where individual programs can supervise and teach each other.
58
199579
3292
ve bireysel programlar birbirini kontrol edebilir.
03:22
For example, when our unsupervised learning program
59
202871
2958
Örneğin kontrolsüz öğrenme programımız
03:25
finds groups of patients that are similar,
60
205829
2334
benzer bir grup hasta bulabilir,
03:28
it could send that data to a connected supervised learning program.
61
208163
3375
bu veriyi bağlı olduğu kontrollü bir öğrenme programına gönderebilir.
03:31
That program could then incorporate this information into its predictions.
62
211829
3500
Sonra bu program bu bilgiyle tahminlerde bulunabilir.
03:35
Or perhaps dozens of reinforcement learning programs
63
215871
2792
Veya düzinelerce güçlendirilmiş öğrenme programı
03:38
might simulate potential patient outcomes
64
218663
2291
potansiyel hasta sonuçlarını simüle ederek
03:40
to collect feedback about different treatment plans.
65
220954
2750
farklı tedavi planları üzerine geri bildirim toplayabilir.
03:43
There are numerous ways to create these machine-learning systems,
66
223704
3125
Bu makine öğrenimi sistemlerini yaratmada çok sayıda yöntem var
03:46
and perhaps the most promising models
67
226829
1834
ve muhtemelen en umut verici modeller
03:48
are those that mimic the relationship between neurons in the brain.
68
228663
3416
beyindeki nöronların ilişkisini taklit edenler.
03:52
These artificial neural networks can use millions of connections
69
232079
3292
Bu yapay sinirsel ağlar, milyonlarca bağlantı kullanarak
03:55
to tackle difficult tasks like image recognition, speech recognition,
70
235371
4417
görsel tanıma, ses tanıma ve hatta dil çevirisi gibi
03:59
and even language translation.
71
239788
2041
zor işlerin bile üstesinden gelebilir.
04:01
However, the more self-directed these models become,
72
241829
3292
Ama bu modeller kendi kendini yönettikçe
04:05
the harder it is for computer scientists
73
245121
2125
kendi kendine öğrenen algoritmaların
04:07
to determine how these self-taught algorithms arrive at their solution.
74
247246
3833
çözümde ne kadar faydalı olduklarını anlamak zorlaşıyor.
04:11
Researchers are already looking at ways to make machine learning more transparent.
75
251079
4459
Araştırmacılar makine öğrenimini daha şeffaf yapmak için zaten uğraşıyorlar.
04:15
But as AI becomes more involved in our everyday lives,
76
255538
2916
Fakat yapay zeka günlük hayatımızla içe içe geçtikçe
04:18
these enigmatic decisions have increasingly large impacts
77
258454
2792
işimiz, sağlığımız ve güvenliğimiz üzerinde
04:21
on our work, health, and safety.
78
261246
2875
bu şifreli kararların etkisi giderek artıyor.
04:24
So as machines continue learning to investigate, negotiate and communicate,
79
264121
4958
Makineler araştırma, müzakere ve iletişim konusunda öğrenmeye devam ettikçe
04:29
we must also consider how to teach them to teach each other to operate ethically.
80
269079
5209
onlara birbirleriyle etik bir şekilde çalışmayı öğretmemiz gerekiyor.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7