The psychology behind irrational decisions - Sara Garofalo

Translator: Nae Tanpradit Reviewer: Kelwalin Dhanasarnsombut

Let's say you're on a game show.

สมมติว่าคุณอยู่ในเกมโชว์

You've already earned $1000 in the first round

ตอนนี้คุณได้เงินไปแล้ว 1000 เหรียญ ในรอบแรก

when you land on the bonus space.

และตอนนี้คุณเล่นมาถึงด่านโบนัส

Now, you have a choice.

ที่นี้ คุณมีโอกาสเลือกว่า

You can either take a $500 bonus guaranteed

คุณจะเอาเงิน 500 เหรียญไปเลย

or you can flip a coin.

หรือจะเลือกโยนเหรียญ

If it's heads, you win $1000 bonus.

ถ้าออกหัว คุณจะได้เงินโบรัส 1000 เหรียญ

If it's tails, you get no bonus at all.

ถ้าออกก้อย คุณไม่ได้อะไรเลย

In the second round, you've earned $2000 when you land on the penalty space.

ในรอบที่สอง คุณได้ 2000 เหรียญ และเดินไปเจอด่านอุปสรรค

Now you have another choice.

ตอนนี้ คุณมีอีกทางเลือกหนึ่ง

You can either take a $500 loss,

คุณจะเลือกโดนปรับ 500 เหรียญ

or try your luck at the coin flip.

หรือลองเสี่ยงโยนเหรียญ

If it's heads, you lose nothing,

ถ้าออกหัว คุณจะไม่เสียอะไร

but if it's tails, you lose $1000 instead.

แต่ถ้าออกก้อย คุณจะเสีย 1000 เหรียญ

If you're like most people,

ถ้าคุณเป็นเหมือนกับคนส่วนใหญ่แล้วนะ

you probably chose to take the guaranteed bonus in the first round

คุณก็มักจะเลือก เอาเงินโบนัสไปตั้งแต่รอบแรก

and flip the coin in the second round.

และเลือกโยนเหรียญในรอบที่สอง

But if you think about it, this makes no sense.

แต่ถ้าคุณไตร่ตรองเสียหน่อย จะพบว่านี่มันไม่มีเหตุผลเอาเสียเลย

The odds and outcomes in both rounds are exactly the same.

ความเสี่ยงและผลลัพท์ในแต่ละรอบนั้น มันก็เหมือน ๆ กัน

So why does the second round seem much scarier?

แล้วทำไมในรอบที่สองนั้น ถึงดูเสี่ยงมากกว่าล่ะ

The answer lies in a phenomenon known as loss aversion.

คำตอบนั้นขึ้นอยู่กับปรากฏการณ์ ที่เรียกว่า การขยาดความเสียหาย

Under rational economic theory,

ภายใต้ทฤษฎี การใช้เหตุผลทางเศรษฐศาสตร์

our decisions should follow a simple mathematical equation

การตัดสินใจของเรานั้น ควรเป็นไปตามสมการคณิตศาสตร์ง่าย ๆ

that weighs the level of risk against the amount at stake.

ที่ให้น้ำหนักกับระดับความเสี่ยง ต่อปริมาณที่ต้องเสี่ยงเดิมพัน

But studies have found that for many people,

แต่จากการศึกษาพบว่า สำหรับคนส่วนใหญ่นั้น

the negative psychological impact we feel from losing something

ผลกระทบด้านลบทางจิตใจที่เรารู้สึก จากการสูญเสียอะไรบางอย่าง

is about twice as strong as the positive impact of gaining the same thing.

มีความรุนแรงเป็นสองเท่าของ ผลกระทบด้านบวกจากการได้รับสิ่งเดียวกัน

Loss aversion is one cognitive bias that arises from heuristics,

การขยาดความเสียหายนั้นเป็นอคติท ที่มาจากการตัดสินใจโดยสำนึก (heuristics)

problem-solving approaches based on previous experience and intuition

ซึ่งเป็นการแก้ปัญหาจากประสบการณ์ที่ผ่านมา และจิตใต้สำนึก

rather than careful analysis.

มากกว่าจะเป็นการวิเคราะห์

And these mental shortcuts can lead to irrational decisions,

และทางลัดทางความคิดนี้สารมารถนำไปสู่ การตัดสินใจโดยปราศจากเหตุผล

not like falling in love

ที่ไม่เหมือนการตกหลุมรัก

or bungee jumping off a cliff,

หรือกระโดดบันจี้จากหน้าผา

but logical fallacies that can easily be proven wrong.

แต่เป็นตรรกะวิบัติ ที่สามารถพิสูจน์ว่ามันผิดได้โดยง่าย

Situations involving probability are notoriously bad for applying heuristics.

สถานการณ์ที่เกี่ยวกับความน่าจะเป็น เป็นที่ขึ้นชื่อว่าไม่ดีต่อการตัดสินใจโดยสำนึก

For instance, say you were to roll a die with four green faces and two red faces

ตัวอย่างเช่น ถ้าคุณทอยเต๋า ที่มีหน้าเขียวสี่หน้าและแดงสองหน้า

twenty times.

ยี่สิบครั้ง

You can choose one of the following sequences of rolls,

คุณสามารถเลือกหนึ่งใน ลำดับของการทอยเต๋านี้ได้

and if it shows up, you'll win $25.

และถ้าคุณทายถูก คุณจะได้ 25 เหรียญ

Which would you pick?

คุณจะเลือกอะไร

In one study, 65% of the participants who were all college students

ในการศึกษาหนึ่ง 65% ของผู้เข้าร่วม ซึ่งเป็นนักศึกษาวิทยาลัย

chose sequence B

เลือกเหตุการณ์ B

even though A is shorter and contained within B,

แม้ว่า A นั้นจะน้อยกว่า และ รวมอยู่ในเหตุการณ์ B แล้วก็ตาม

in other words, more likely.

หรือกล่าวได้ว่า น่าจะเกิดมากกว่า

This is what's called a conjunction fallacy.

นั่นคือสิ่งที่เรียกว่า การใช้เหตุผลผิดพลาดแบบเชื่อมกัน

Here, we expect to see more green rolls,

ในที่นี้ เราต้องการจะเห็นด้านสีเขียวมาก ๆ

so our brains can trick us into picking the less likely option.

สมองของเราจึงบอกให้เราเลือก ตัวเลือกที่เกิดได้น้อยกว่า

Heuristics are also terrible at dealing with numbers in general.

การตัดสินโดยสำนึกนั้น ยังแย่เมื่อเราต้องเจอกับตัวเลขทั่ว ๆ ไป

In one example, students were split into two groups.

ในตัวอย่างหนึ่ง เราแบ่งนักเรียนเป็นสองกลุ่ม

The first group was asked whether Mahatma Gandhi died before or after age 9,

กลุ่มแรกได้ถูกถามว่า มหาตมะคานธีตายก่อนหรือหลังอายุ 9 ปี

while the second was asked whether he died before or after age 140.

และอีกกลุ่มถูกถามว่า เขาตายก่อนหรือหลังอายุ 140 ปี

Both numbers were obviously way off,

ทั้งสองจำนวนนั้นดูสุดโต่ง

but when the students were then asked to guess the actual age at which he died,

แต่เมื่อเด็กนักเรียนถูกถามให้ เดาอายุจริง ๆ ตอนที่เขาตาย

the first group's answers averaged to 50

กลุ่มแรกให้คำตอบเฉลี่ยที่ 50 ปี

while the second group's averaged to 67.

ส่วนกลุ่มที่สองเฉลี่ยที่ 67 ปี

Even though the clearly wrong information in the initial questions

แม้ว่าข้อมูลที่ผิดแน่ ๆ ในคำถามแรกนั้น

should have been irrelevant,

จะดูไม่เกี่ยวเนื่องกันเลยกับคำถามถัดมา

it still affected the students' estimates.

แต่ว่ามันก็ส่งผลต่อการคาดเดาของนักเรียน

This is an example of the anchoring effect,

นี่คือตัวอย่างของผลของการชี้นำ

and it's often used in marketing and negotiations

และการชี้นำนี้ มักถูกใช้ในการตลาดและการเจรจา

to raise the prices that people are willing to pay.

เพื่อเพิ่มราคาที่ผู้คนนั้นยินยอมจะจ่าย

So, if heuristics lead to all these wrong decisions,

ดังนั้นถ้าการตัดสินใจโดยสำนึกนั้น ส่งผลให้เกิดการตัดสินใจที่ผิดพลาด

why do we even have them?

ทำไมเรายังมีการตัดสินใจเช่นนี้อยู่

Well, because they can be quite effective.

นั่นก็เป็นเพราะมันมีประสิทธิภาพในบางครั้ง

For most of human history,

ตามประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่ของมนุษย์

survival depended on making quick decisions with limited information.

การอยู่รอดนั้นขึ้นกับการตัดสินใจโดยเร็ว ด้วยข้อมูลที่จำกัด

When there's no time to logically analyze all the possibilities,

เมื่อไม่มีเวลาจะคิดวิเคราะห์ตามตรรกะ ถึงความเป็นไปได้ทุกอย่าง

heuristics can sometimes save our lives.

การใช้การตัดสินใจโดยสำนึกนั้น สามารถรักษาชีวิตเราไว้ได้

But today's environment requires far more complex decision-making,

แต่สิ่งแวดล้อมทุกวันนี้ ต้องการการตัดสินใจที่ซับซ้อนขึ้นมาก

and these decisions are more biased by unconscious factors than we think,

และการตัดสินใจก็ยิ่งมีอคติ จากปัจจัยใต้สำนึกมากกว่าที่เราคิด

affecting everything from health and education

ซึ่งส่งผลต่อทุกอย่างตั้งแต่สุขภาพ การศึกษา

to finance and criminal justice.

ไปจนถึงการเงิน และการตัดสินคดีความ

We can't just shut off our brain's heuristics,

เราไม่สามารถจะปิด การตัดสินใจโดยสำนึกนี้ได้

but we can learn to be aware of them.

แต่เราสามารถเรียนรู้ถึงการมีอยู่ของมันได้

When you come to a situation involving numbers,

เมื่อคุณพบกับสถานการณ์ ที่เกี่ยวข้องกับตัวเลข

probability,

ความน่าจะเป็น

or multiple details,

หรือรายละเอียดเยอะ ๆ

pause for a second

ขอให้หยุดคิดสักนิด

and consider that the intuitive answer might not be the right one after all.

และไตร่ตรองคำตอบแรกที่คิดได้ ว่าอาจนั่นอาจไม่ใช่คำตอบที่ถูกเสมอไป