Mysteries of vernacular: Robot - Jessica Oreck and Rachael Teel

Spreektaal-mysteries: Robot - Jessica Oreck en Rachael Teel

Vertaald door: Valérie Boor Nagekeken door: Els De Keyser

Mysteries of vernacular:

Spreektaal-mysteries:

Robot,

Robot,

a machine capable of carrying out

een machine die in staat is

a programmable series of actions.

een programmeerbare reeks acties uit te voeren.

The origin of the word robot

De oorsprong van het woord robot

dates back more than a thousand years

dateert van meer dan duizend jaar geleden

to the era of serfdom in central Europe

uit de tijd van lijfeigenen in Centraal-Europa

when servitude was the currency for rent.

toen de pacht nog met herendienst betaald werd.

In those days,

In die tijd

the Old Church Slavonic word rabota

beschreef het Oudkerkslavische woord rabota

described the forced labor of the people.

de gedwongen arbeid van de mensen.

A slight adjustment of spelling,

Met een kleine spellingswijziging

and rabota became the Czech robota,

werd rabota het Tsjechische robota.

which, in addition to defining the toil of the serfs,

Dat werd, behalve voor zwoegen van lijfeigenen,

was also used figuratively

ook figuurlijk gebruikt

to describe any kind of hard work or drudgery.

om andere soorten van hard of geestdodend werk te beschrijven.

In 1920, Czech writer Karel Capek published

In 1920 publiceerde de Tsjechische schrijver Karel Čapek

a science fiction play called "R.U.R.",

het sciencefiction toneelstuk 'R.U.R.',

short for "Rossum's Universal Robots."

de afkorting van 'Rossums Universele Robots.'

The story featured automated machines

In het verhaal speelden geautomatiseerde machines

with distinctly human features

met duidelijk menselijke trekken,

that, until they revolt,

die, tot ze in opstand komen,

catered to the whims of the people of Earth.

voorzagen in alle grillen van de mensen op Aarde.

Capek originally considered

Čapek overwoog eerst

calling these hard-working machines labori

om deze hardwerkende machines labori te noemen,

from the Latin word for labor,

naar het Latijn voor arbeid,

but he worried it sounded a bit too scholarly.

maar hij was bang dat dat iets te geleerd zou klinken.

He opted, instead, to emphasize their enslaved state

In plaats daarvan verkoos hij hun slavenbestaan te benadrukken

by naming them roboti,

door ze roboti te noemen,

or robot in English.

of robot in het Engels.

"R.U.R." was wildly successful,

'R.U.R.' was enorm succesvol,

and when it was translated into English in 1923,

en toen het naar het Engels werd vertaald in 1923,

the word robot was enthusiastically embraced.

werd het woord robot enthousiast omarmd.

Though most of today's robots look

Ondanks dat de meeste huidige robots

quite different than Capek imagined,

er nogal anders uitzien dan Čapek zich voorstelde,

they've become just as popular as he predicted.

zijn ze net zo populair geworden als hij voorspelde.

Unlike in "R.U.R.", though,

Anders dan in 'R.U.R.' echter,

our robots haven't risen up against us,

zijn onze robots niet tegen ons in opstand gekomen.

and here's hoping it stays that way!

Laten we hopen dat dat zo blijft!