The myth behind the Chinese zodiac - Megan Campisi and Pen-Pen Chen

De mythe van de Chinese dierenriem - Megan Campisi and Pen-Pen Chen

Vertaald door: Karin van Heerebeek Nagekeken door: Peter van de Ven

What's your sign?

Wat is je sterrenbeeld?

In Western astrology,

In de Westerse astrologie

it's a constellation determined by when your birthday falls in the calendar.

wordt dat bepaald door de dag en maand waarop je bent geboren.

But according to the Chinese zodiac, or shēngxiào,

Maar volgens de Chinese astrologie, of shēngxiào,

it's your shǔxiàng, meaning the animal assigned to your birth year.

is het je shǔxiàng, ofwel het dier wat hoort bij je geboortejaar.

And of the many myths explaining these animal signs and their arrangement,

Van de vele mythen die deze dierentekens en hun ordening uitleggen,

the most enduring one is that of the Great Race.

is die van de Grote Wedstrijd nog het meest blijvend.

As the story goes, Yù Dì, or Jade Emperor, Ruler of the Heavens,

Het verhaal vertelt dat Yù Dì, de Jade Keizer, Heerser van de Hemel,

wanted to devise a way to measure time, so he organized a race.

een manier wou vinden om tijd te meten, dus organiseerde hij een wedstrijd.

The first twelve animals to make it across the river

De eerste twaalf dieren die de rivier over kwamen,

would earn a spot on the zodiac calendar in the order they arrived.

zouden een plek krijgen op de dierenriem in de volgorde waarop ze aankwamen.

The rat rose with the sun to get an early start,

De rat stond bij zonsopgang op om er vroeg bij te zijn,

but on the way to the river,

maar op weg naar de rivier

he met the horse, the tiger, and the ox.

kwam hij het paard, de tijger en de os tegen.

Because the rat was small and couldn't swim very well,

Omdat de rat heel klein was en niet goed kon zwemmen,

he asked the bigger animals for help.

vroeg hij de grotere dieren om hulp.

While the tiger and horse refused,

Toen de tijger en het paard weigerden,

the kind-hearted ox agreed to carry the rat across.

hielp de vriendelijke os de rat naar de overkant.

Yet, just as they were about to reach the other side,

Toen ze bijna bij de overkant aankwamen,

the rat jumped off the ox's head and secured first place.

sprong de rat van de os en behield zijn eerste plaats.

The ox came in second,

De os werd tweede

with the powerful tiger right behind him.

met de sterke tijger net achter hem.

The rabbit, too small to battle the current,

Het konijn, te klein voor de stroming,

nimbly hopped across stones and logs to come in fourth.

hupte vaardig over de stenen en stronken en werd vierde.

Next came the dragon, who could have flown directly across,

Daarna kwam de draak, die direct had kunnen komen aanvliegen,

but stopped to help some creatures she had encountered on the way.

maar was gestopt om anderen te helpen.

After her came the horse, galloping across the river.

Na haar kwam het paard langs de rivier gegaloppeerd,

But just as she got across, the snake slithered by.

maar juist toen ze er bijna was, kwam de slang aangegleden.

The startled horse reared back, letting the snake sneak into sixth place.

Het geschrokken paard steigerde en liet de slang zesde worden.

The Jade Emperor looked out at the river

De Jade Keizer keek uit over de rivier

and spotted the sheep, the monkey, and the rooster all atop a raft,

en zag het schaap, de aap en de haan samen op een vlot

working together to push it through the weeds.

zich door de gewassen werken.

When they made it across,

Bij aankomst aan de kant

the trio agreed to give eighth place to the sheep,

gaven ze de achtste plek aan het schaap,

who had been the most comforting and harmonious of them,

die het meest bemoedigend van hun was,

followed by the monkey and the rooster.

gevolgd door de aap en de haan.

Next came the dog, scrambling onto the shore.

Hierna kwam de hond aan wal geklauterd.

He was a great swimmer,

Hij kon goed zwemmen,

but frolicked in the water for so long that he only managed to come in eleventh.

maar speelde zolang in het water dat hij maar elfde werd.

The final spot was claimed by the pig,

De laatste plaats was voor het varken,

who had gotten hungry and stopped to eat and nap

die onderweg was gestopt voor eten en een dutje

before finally waddling across the finish line.

voor hij eindelijk over de finish waggelde.

And so, each year is associated with one of the animals in this order,

Zo is ieder jaar verbonden aan een dier in die volgorde,

with the cycle starting over every 60 years.

met een cyclus die iedere 60 jaar herstart.

Why 60 and not twelve?

Waarom 60 en niet twaalf?

Well, the traditional Chinese calendar is made up of two overlapping systems.

De Chinese kalender bestaat uit twee overlappende delen.

The animals of the zodiac are associated with what's called

De tekens van de dierenriem zijn verbonden met de zogeheten

the Twelve Earthly Branches, or shí'èrzhī.

Twaalf Aardse Takken, of shí'èrzhī.

Another system, the Ten Heavenly Stems, or tiāngān,

Een ander deel, de Tien Hemelse Stammen, of tiãngãn,

is linked with the five classical elements

zijn verbonden met de vijf klassieke elementen

of metal, xīn,

van metaal, xìn,

wood, mù,

hout, mù,

water, shuǐ,

water, shuì,

fire, huǒ,

vuur, huõ,

and earth, tǔ.

en aarde, tù.

Each element is assigned yīn or yáng,

Elk element hoort bij yìn of yáng,

creating a ten-year cycle.

die vormen samen een tien-jarige cyclus.

When the twelve animals of the Earthly Branches

Wanneer de twaalf dieren van de Aardse Takken

are matched with the five elements

worden verbonden met de vijf elementen

plus the yīn or the yáng of the Heavenly Stems,

en met de yìn of yáng van de Hemelse Stammen,

it creates 60 years of different combinations,

ontstaat er iedere 60 jaar een nieuwe combinatie,

known as a sexagenary cycle, or gānzhī.

bekend als een 60-jarige cyclus, of gànzhí.

So someone born in 1980 would have the sign of yáng metal monkey,

Dus iemand geboren in 1980 heeft als teken yáng-metaal-aap,

while someone born in 2007 would be yīn fire pig.

terwijl iemand geboren in 2007 een yìn-vuur-varken heeft.

In fact, you can also have an inner animal based on your birth month,

Je kunt zelfs een innerlijk dier hebben gebaseerd op de geboortemaand,

a true animal based on your birth date,

het ware dier op je geboortedag,

and a secret animal based on your birth hour.

en een geheim dier gebaseerd op je geboorte-uur.

It was the great race that supposedly determined

Het was de Grote Wedstrijd die bepaalde

which animals were enshrined in the Chinese zodiac,

welke dieren werden gebruikt in de Chinese dierenriem,

maar toen het systeem zich door Azië verspreidde,

but as the system spread through Asia,

other cultures made changes to reflect their communities.

maakte andere culturen wijzigingen om het binnen hun cultuur te passen.

So if you consult the Vietnamese zodiac,

Dus als je naar de Vietnamese dierenriem kijkt,

you may discover that you're a cat, not a rabbit,

kom je erachter dat je een kat bent en geen konijn,

and if you're in Thailand,

en als je in Thailand bent,

a mythical snake called a Naga replaces the dragon.

is de draak vervangen door Naga, een mythische slang.

So whether or not you place stock in what the zodiac says

Dus of je nu gelooft in wat de dierenriem

about you as an individual,

over jou als individu beweert of niet,

it certainly reveals much about the culture it comes from.

het zegt zeker iets over de cultuur waar het vandaan komt.