The myth behind the Chinese zodiac - Megan Campisi and Pen-Pen Chen

ตำนานเบื้องหลังปีนักษัตรจีน - เมแกน แคมพิซิ (Megan Campisi) และ เฉินเพียนเพียน (Pen-Pen Chen)

Translator: Kelwalin Dhanasarnsombut Reviewer: Vera Chicharito

What's your sign?

ปีนักษัตรของคุณคืออะไร

In Western astrology,

ตามหลักโหราศาสตร์ชาติตะวันตก

it's a constellation determined by when your birthday falls in the calendar.

จะใช้กลุ่มดาวที่ถูกกำหนด โดยวันเกิดตามปฏิทิน

But according to the Chinese zodiac, or shēngxiào,

แต่ตามตำราปีนักษัตรจีน หรือที่เรียกว่า เซิงเซี่ยว (shēngxiào)

it's your shǔxiàng, meaning the animal assigned to your birth year.

จะเป็น สวู่ เซี่ยง (shǔxiàng) ที่หมายถึงสัตว์ประจำปีเกิดของคุณ

And of the many myths explaining these animal signs and their arrangement,

และในบรรดาตำนานที่กล่าวขานถึง ปีนักษัตรและการจัดเรียงพวกมัน

the most enduring one is that of the Great Race.

หนึ่งในตำนานที่คงอยู่มานาน คือเรื่องราวของการแข่งขันครั้งใหญ่

As the story goes, Yù Dì, or Jade Emperor, Ruler of the Heavens,

เรื่องมีอยู่ว่า เง็กเซียนฮ่องเต้ หรือจักพรรดิหยกผู้ครองสวรรค์

wanted to devise a way to measure time, so he organized a race.

ประสงค์ที่จะประดิษฐ์การวัดเวลา จึงทรงจัดการแข่งขันขึ้น

The first twelve animals to make it across the river

สัตว์สิบสองตัวแรกที่ข้ามแม่น้ำไปได้

would earn a spot on the zodiac calendar in the order they arrived.

จะได้รับตำแหน่งในปฏิทินนักษัตร ตามลำดับที่พวกมันไปถึง

The rat rose with the sun to get an early start,

หนูตื่นแต่เช้าเพื่อจะได้ออกตัวไปก่อนใคร

but on the way to the river,

แต่ระหว่างทางมาแม่น้ำ

he met the horse, the tiger, and the ox.

มันก็พบกับม้า เสือ และวัว

Because the rat was small and couldn't swim very well,

เพราะเจ้าหนูนั้นตัวเล็ก และว่ายน้ำไม่ค่อยจะแข็งนัก

he asked the bigger animals for help.

มันเลยขอร้องให้สัตว์ที่ตัวใหญ่กว่าช่วย

While the tiger and horse refused,

ในขณะที่เสือและม้าปฏิเสธ

the kind-hearted ox agreed to carry the rat across.

วัวที่แสนจะใจดีก็ตอบตกลง และพาหนูข้ามแม่น้ำไป

Yet, just as they were about to reach the other side,

ทว่า ขณะทั้งคู่กำลังจะไปถึงอีกฝั่ง

the rat jumped off the ox's head and secured first place.

หนูก็กระโดดลงจากศีรษะของวัว และคว้าชัยตำแหน่งแรกไปครอง

The ox came in second,

วัวจึงได้ตำแหน่งที่สอง

with the powerful tiger right behind him.

ตามด้วยเสือผู้ทรงพลังรั้งท้ายมา

The rabbit, too small to battle the current,

กระต่ายที่ตัวเล็กเกินกว่าจะสู้กับกระแสน้ำได้

nimbly hopped across stones and logs to come in fourth.

ก็กระโดดไปตามก้อนหินและท่อนไม้ อย่างรวดเร็วจนก้าวสู่ตำแหน่งที่สี่ไป

Next came the dragon, who could have flown directly across,

ลำดับต่อไปเป็นมังกรที่เหินฟ้าข้ามแม่น้ำมา

but stopped to help some creatures she had encountered on the way.

แต่หยุดช่วยสัตว์ตัวอื่น ๆ ที่พบระหว่างทาง

After her came the horse, galloping across the river.

หลังจากนั้น ก็ตามด้วยม้าที่ควบทะยานข้ามฝั่งแม่น้ำ

But just as she got across, the snake slithered by.

และทันทีที่ม้าข้ามไป งูกลับเลื้อยแทรกเข้ามา

The startled horse reared back, letting the snake sneak into sixth place.

ม้าที่ตื่นตกใจจึงผละไปข้างหลัง ปล่อยให้งูเสียบตำแหน่งที่หกไป

The Jade Emperor looked out at the river

เง็กเซียนฮ่องเต้ทอดพระเนตรไปที่แม่น้ำ

and spotted the sheep, the monkey, and the rooster all atop a raft,

และทรงเห็นแพะ ลิง และไก่ลอยอยู่บนแพ

working together to push it through the weeds.

พาช่วยกันผลักให้เคลื่อนแหวกกอหญ้าไป

When they made it across,

เมื่อพวกมันข้ามแม่น้ำได้สำเร็จ

the trio agreed to give eighth place to the sheep,

ทั้งสามตกลงที่จะมอบตำแหน่งที่แปด ให้กับแพะ

who had been the most comforting and harmonious of them,

ที่ช่วยให้ความอุ่นใจ และประสานพวกมันให้กลมเกลียวกัน

followed by the monkey and the rooster.

แล้วจึงตามมาด้วยลิงและไก่

Next came the dog, scrambling onto the shore.

ต่อมาก็เป็นสุนัขที่ตะกายขึ้นมาบนฝั่ง

He was a great swimmer,

มันว่ายน้ำได้ดีเยี่ยมเลยล่ะ

but frolicked in the water for so long that he only managed to come in eleventh.

แต่มัวแต่เล่นน้ำเพลินไปหน่อย ก็เลยได้เพียงตำแหน่งที่สิบเอ็ด

The final spot was claimed by the pig,

อันดับสุดท้ายตกเป็นของหมู

who had gotten hungry and stopped to eat and nap

ผู้ซึ่งหิวโซ จึงแวะกินและแอบงีบ

before finally waddling across the finish line.

ก่อนที่สุดท้ายจะค่อย ๆ เดินเอื่อย ๆ เข้าสู่เส้นชัย

And so, each year is associated with one of the animals in this order,

และแต่ละปีก็จะเกี่ยวข้องกับสัตว์ต่าง ๆ ในลำดับที่กล่าวมานี้

with the cycle starting over every 60 years.

โดยมีวัฏจักรที่เริ่มหมุนใหม่ทุก ๆ 60 ปี

Why 60 and not twelve?

แล้วทำไมถึงเป็น 60 ปี ไม่ใช่สิบสองล่ะ

Well, the traditional Chinese calendar is made up of two overlapping systems.

ก็เพราะว่าปฏิทินจีนนั้นประกอบด้วย สองระบบที่ทับซ้อนกัน

The animals of the zodiac are associated with what's called

สัตว์ประจำปีนักษัตรนั้นเกี่ยวข้องกับ สิ่งที่เรียกว่า

the Twelve Earthly Branches, or shí'èrzhī.

กิ่งพิภพทั้งสิบสอง หรือ "สือเอ้อร์จือ" (shí'èrzhī)

Another system, the Ten Heavenly Stems, or tiāngān,

และอีกระบบหนึ่งคือ ก้านสวรรค์ทั้งสิบ หรือ "เทียนกาน" (tiāngān)

is linked with the five classical elements

ซึ่งถูกเชื่อมกันกับธาตุเก่าแก่ทั้งห้า

of metal, xīn,

ได้แก่ธาตุเหล็ก (ธาตุทอง) หรือ ซิน (xīn)

wood, mù,

ธาตุไม้ หรือ มู่ (mù)

water, shuǐ,

ธาตุน้ำ หรือ สุ่ย (shuǐ)

fire, huǒ,

ธาตุไฟ หรือ โหว (huǒ)

and earth, tǔ.

และธาตุดิน หรือ ถู่ (tǔ)

Each element is assigned yīn or yáng,

แต่ละธาตุถูกจัดเป็นหยินหรือหยาง

creating a ten-year cycle.

ก่อให้เกิดวัฏจักรสิบปีขึ้นมา

When the twelve animals of the Earthly Branches

เมื่อสัตว์ทั้งสิบสองในกิ่งพิภพ

are matched with the five elements

ถูกจับคู่กับธาตุทั้งห้า

plus the yīn or the yáng of the Heavenly Stems,

รวมกับหยินหรือหยาง จากก้านสวรรค์

it creates 60 years of different combinations,

ก่อเกิดเป็นรูปแบบต่าง ๆ ในรอบ 60 ปี

known as a sexagenary cycle, or gānzhī.

ที่เรียกกันว่าวัฏจักรหกสิบปี หรือ "กานจือ" (gānzhī)

So someone born in 1980 would have the sign of yáng metal monkey,

ฉะนั้น คนที่เกิดในปี ค.ศ​. 1980 จะอยู่ในปีนักษัตรลิง ธาตุเหล็ก หยาง

while someone born in 2007 would be yīn fire pig.

ในขณะที่คนที่เกิดในปี ค.ศ. 2007 จะอยู่ในปีนักษัตรหมู ธาตุไฟ หยิน

In fact, you can also have an inner animal based on your birth month,

อันที่จริง คุณยังสามารถมี "นักษัตรภายใน" ตามเดือนเกิดของคุณ

a true animal based on your birth date,

นักษัตรที่แท้จริงตามวันเกิดของคุณ

and a secret animal based on your birth hour.

และนักษัตรลับตามเวลาเกิดของคุณ ได้อีกด้วย

It was the great race that supposedly determined

มันเป็นการแข่งขันที่อาจกำหนดว่า

which animals were enshrined in the Chinese zodiac,

สัตว์ชนิดใดบ้าง ที่จะได้เข้ามาอยู่ในนักษัตรจีน

but as the system spread through Asia,

แต่ระบบนี้แพร่หลายไปทั่วเอเชีย

other cultures made changes to reflect their communities.

วัฒนธรรมอื่น ๆ ได้เปลี่ยนแปลง เพื่อสะท้อนสังคมของพวกเขา

So if you consult the Vietnamese zodiac,

ฉะนั้น ถ้าคุณดูปีนักษัตรเวียดนาม

you may discover that you're a cat, not a rabbit,

คุณก็จะพบว่า คุณเกิดปีแมว ไม่ใช่ปีกระต่าย

and if you're in Thailand,

และถ้าคุณอยู่ในประเทศไทย

a mythical snake called a Naga replaces the dragon.

งูใหญ่ในตำนานที่เรียกว่า พญานาค จะมาแทนที่มังกร

So whether or not you place stock in what the zodiac says

ฉะนั้นไม่ว่าคุณจะเป็นอย่างไร

about you as an individual,

ตามคำทำนายจากปีนักษัตร

it certainly reveals much about the culture it comes from.

แน่นอนว่า มันเผยถึงความเป็นมา ของวัฒนธรรมเป็นอย่างยิ่ง