The science of skin color - Angela Koine Flynn

Translator: Moe Zaw Oo Reviewer: Sanntint Tint

ကျွန်မတို့ရဲ့ အရေပြားပေါ်ကို ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် ကျရောက်တဲ့အခါ

When ultraviolet sunlight hits our skin,

တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး သက်ရောက်မှုတွေ အနည်းငယ်စီ ကွဲပြားကြပါတယ်။

it affects each of us a little differently.

Depending on skin color, it will take only minutes of exposure

အသားအရောင်ပေါ်မူတည်ပြီး လူတစ်ယောက်​ကို မုန်လာဥနီလို ပန်း​ရောင်ပြောင်းသွားဖို့

to turn one person beetroot-pink,

ထိတွေ့မှု မိနစ်ပိုင်းပဲ လိုပေမဲ့

while another requires hours to experience the slightest change.

တချို့သူတွေအတွက် နည်းနည်းလေးပြောင်းဖို့ နာရီများစွာ ကြာတတ်ပါတယ်။

So what's to account for that difference

ဒါဆို အဲဒီလို ကွာခြားနေတာ ဘာကြောင့်ပါလဲ။

and how did our skin come to take on so many different hues to begin with?

ကျွန်မတို့ရဲ့ အသားအရေက ဘယ်လိုဖြစ်လို့ စကတည်းက အရောင်တွေ ကွဲပြားနေရတာလဲ။

ဘာအရောင်ပဲ ဖြစ်ဖြစ်၊

Whatever the color,

our skin tells an epic tale of human intrepidness and adaptability,

ကွဲလွဲမှုက ဇီဝဗေဒအလုပ်တစ်ခုဆိုတာ ပြသရင်း လူသားတို့ရဲ့သတ္တိနဲ့ လိုက်လျောညီထွေရှိမှု

revealing its variance to be a function of biology.

မော်ကွန်းဝင် ပုံပြင်တစ်ပုဒ်ကို ကျွန်မတို့ရဲ့ အရေပြားက ပြောပြနေတာပါ။

ဒါတွေက အရေပြားနဲ့ ဆံပင်အရောင်ကို ဖြစ်စေတဲ့ melanin လို့ခေါ်တဲ့ ရောင်ခြယ်ပစ္စည်းကို

It all centers around melanin,

the pigment that gives skin and hair its color.

ဗဟိုပြုပြီး ဖြစ်ပေါ်လာကြတာပါ။

This ingredient comes from skin cells called melanocytes

ဒီပစ္စည်းက melanocytes လို့ခေါ်တဲ့ အရေပြားဆဲလ်တွေကနေ ထွက်ပေါ်လာပြီး

and takes two basic forms.

အခြေခံပုံစံ နှစ်မျိုးရှိပါတယ်။

There's eumelanin, which gives rise to a range of brown skin tones,

အနက်ရောင်၊ အညိုရောင်နဲ့ ရွှေရောင်ဆံပင်လို အညိုရောင်လွှမ်းတဲ့ အသားအရေ အမျိုးမျိုးကို

as well as black, brown, and blond hair,

ဖြစ်ပေါ်စေတဲ့ eumelanin ရယ်၊

and pheomelanin, which causes the reddish browns of freckles and red hair.

နီညိုရောင်တင်းတိပ်တွေ၊ အနီရောင်ဆံပင်တွေကို ဖြစ်စေတဲ့ pheomelanin ဆိုတာရယ် ရှိပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ လူသားတွေဟာ အမြဲတမ်းတော့ ဒီလို ဖြစ်မနေကြပါဘူး။

But humans weren't always like this.

Our varying skin tones were formed by an evolutionary process

ကျွန်မတို့ရဲ့ ကွဲပြားတဲ့ အသားအရောင်တွေဟာ နေမင်းကြီးက တွန်းပို့လိုက်တဲ့

driven by the Sun.

ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်အနေနဲ့ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့တာပါ။

In began some 50,000 years ago when our ancestors migrated north from Africa

လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း ၅၀,၀၀၀ လောက်က ကျွန်မတို့ရဲ့ ဘိုးဘေးတွေဟာ အာဖရိကနေ

and into Europe and Asia.

မြောက်ဘက် ဥရောပနဲ့ အာရှဆီကို ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ကြပါတယ်။

These ancient humans lived between the Equator and the Tropic of Capricorn,

ဒီ ရှေးခေတ်လူသားတွေဟာ ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် ပါတဲ့ နေရောင်ခြည်တွေပေါကြွယ်ဝတဲ့ဒေသဖြစ်တဲ့

a region saturated by the Sun's UV-carrying rays.

အီကွေတာနဲ မကာရ ရာသီခွင်ကြားမှာ နေထိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။

When skin is exposed to UV for long periods of time,

အရေပြားကို ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် နဲ့ အချိန်အကြာကြီး ထိတွေ့တဲ့အခါ

the UV light damages the DNA within our cells,

ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်(UV) က ကျွန်မတို့ရဲ့ ဆဲလ်တွေမှာရှိတဲ့ DNAကို ပျက်စီးစေပြီး

and skin starts to burn.

အရေပြားတွေကို လောင်စေပါတယ်။

If that damage is severe enough,

ထိခိုက်မှု ပြင်းထန်လို့ရှိရင်

the cells mutations can lead to melanoma,

ဆဲလ်တွေ ဗီဇပြောင်းလဲမှုဖြစ်ပြီး အရေပြားရဲ့ melanocytes ထဲမှာ

a deadly cancer that forms in the skin's melanocytes.

သေစေနိုင်တဲ့ ကင်ဆာတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ melanoma ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

Sunscreen as we know it today didn't exist 50,000 years ago.

ခုခေတ်မှာ လူတိုင်းသိကြတဲ့ နေရောင်ကာခရင်မ်က လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၅၀,၀၀၀ က မရှိခဲ့သေးပါဘူး။

So how did our ancestors cope with this onslaught of UV?

ဒါဆို ကျွန်မတို့ ဘိုးဘေးတွေ ဒီ UV ရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို ဘယ်လို ရင်ဆိုင်ခဲ့ကြသလဲ။

The key to survival lay in their own personal sunscreen

သူတို့ရဲ့ အရေပြားအောက်မှာ ထုတ်လုပ်တဲ့ ကိုယ်ပိုင် နေရောင်ကာထဲမှာ

manufactured beneath the skin: melanin.

ရှင်သန်ခြင်းရဲ့ သော့ချက်ရှိနေတယ်။ melanin (မယ်လနင်) ပေါ့ရှင်။

ရှင်တို့ရဲ့ အရေပြားထဲမှာရှိတဲ့ melanin အမျိုးအစားနဲ့ ပမာဏ အနည်းအများက

The type and amount of melanin in your skin

determines whether you'll be more or less protected from the sun.

ရှင်တို့ကို နေရောင်ကနေ ဘယ်လောက်ထိ ကာကွယ်ပေးထားတယ်ဆိုတာ အဆုံးအဖြတ်ပေးပါတယ်။

This comes down to the skin's response as sunlight strikes it.

ဒါက နေရောင်ခြည် ကျရောက််တဲ့အခါ အရေပြားရဲ့ တုံ့ပြန်မှုအပေါ် သက်ရောက်ပါတယ်။

When it's exposed to UV light,

အရေပြားက UV နဲ့ ထိတွေ့တဲ့အခါ

that triggers special light-sensitive receptors called rhodopsin,

rhodopsin လို့ခေါ်တဲ့အလင်းကိုအထူးတုန့်ပြန် နိုင်တဲ့ receptors တွေကို နှိုးဆွပြီး

which stimulate the production of melanin to shield cells from damage.

ဆဲလ်တွေ ပျက်စီးခြင်းကနေ ကာကွယ်ပေးဖို့ melanin ထုတ်လုပ်မှုကို လှုံ့ဆော်ပေးပါတယိ။

For light-skin people, that extra melanin darkens their skin and produces a tan.

အသားအရေဖျော့သူတွေမှာ ဒီအပိုဆောင်းမယ်လနင်က သူတို့ရဲ့အသားအရေကို အညိုရောင်သန်းစေပါတယ်။

Over the course of generations,

မျိုးဆက်တွေ တစ်လျှောက်လုံး

humans living at the Sun-saturated latitudes in Africa

နေရောင်ခြည်ပြည့်ဝတဲ့ အာဖရိက လတ္တီတွဒ်ဒေသတွေမှာ နေထိုင်တဲ့ လူသားတွေဟာ

adapted to have a higher melanin production threshold

melanin ထုတ်လုပ်မှု မြင့်မားကာ လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်နေကြပြီး

and more eumelanin,

eumelanin ပိုများများ ထုတ်လို့

giving skin a darker tone.

အသားအရေက ပို နက်မှောင်နေတာပါ။

This built-in sun shield helped protect them from melanoma,

ဒီလို ကိုယ်တွင်း ဒိုင်းအကာအကွယ်က သူတို့ကို melanoma မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးထားပြီး

likely making them evolutionarily fitter

သူတို့တွေကို ဆင့်ကဲ အံဝင်ခွင်ကျဖြစ်နေစေကာ

and capable of passing this useful trait on to new generations.

ဒီအသုံးဝင်တဲ့ ဝိသေသကို မျိုးဆက်သစ်တွေဆီ လက်ဆင့်ကမ်းနိုင်စွမ်း ရှိကြပါတယ်။

But soon, some of our Sun-adapted ancestors migrated northward

ဒါပေမယ့် မကြာခင်မှာပဲ နေရောင်ခြည်နဲ့ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်နေတဲ့ ကျွန်တော်တို့

ဘိုးဘေးတချို့က အပူပိုင်းဇုန်ကနေ မြောက်ဘက်ဆီ ရွှေ့ပြောင်းထွက်ခွာခဲ့ကြပြီး

out of the tropical zone,

spreading far and wide across the Earth.

ကမ္ဘာမြေကြီးပေါ်မှာ ဖြန့်ကျက် နေထိုင်ကြပါတော့တယ်။

The further north they traveled, the less direct sunshine they saw.

ပိုဝေးတဲ့ မြောက်ဘက်ဆီ ခရီးဆက်ကြရင်း နေရောင်ခြည်တိုက်ရိုက်ရတာ ပိုနည်းလာပါတယ်။

This was a problem because although UV light can damage skin,

ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်က အသားအရေကို ပျက်စီးစေနိုင်ပေမဲ့

it also has an important parallel benefit.

အရေးကြီးတဲ့ ပြိုင်တူ အကျိုးပြုမှုကလည်း ရှိနေပါတယ်။

အရိုးတွေကိုသန်မာစေပြီး ကယ်လ်စီယမ်၊ သံဓာတ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်၊ ဖော့စဖိတ်၊ ဇင့်တို့လို

UV helps our bodies produce vitamin D,

an ingredient that strengthens bones and lets us absorb vital minerals,

အရေးကြီးသတ္တုဓာတ်တွေစုပ်ယူနိုင်ဖို့လိုတဲ့ ဗီတာမင် D ကျွန်မတို့ ခန္ဓာကိုယ်က ထုတ်ဖို့

like calcium, iron, magnesium, phosphate, and zinc.

ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်က အကူအညီပေးပါတယ်။

Without it, humans experience serious fatigue and weakened bones

ဒါမရှိရင် လူတွေဟာ ဆိုးဆိုးရွားရွား နုံးခွေတာနဲ့ အရိုးပျော့တာတွေ ခံစားရပြီး

that can cause a condition known as rickets.

rickets လို့ခေါ်တဲ့ အခြေအနေတစ်ခုကို ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

For humans whose dark skin effectively blocked whatever sunlight there was,

အသားအရေ နက်မှောင်သူတွေဟာ ရှိနေတဲ့ နေရောင်ခြည်ကို တားဆီးနေလို့

vitamin D deficiency would have posed a serious threat in the north.

မြောက်ဘက်ပိုင်းမှာ နေထိုင်ရင် ဗီတာမင် D ချို့တဲ့ဖို့ အန္တရာယ်က ကြီးမားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ သူတို့ထဲက တချို့ဟာ melanin ထုတ်တာ ပို နည်းသွားကြပါတယ်။

But some of them happened to produce less melanin.

They were exposed to small enough amounts of light that melanoma was less likely,

သူတို့ဟာ အလင်းရောင် နည်းနည်းပဲထိတွေ့ကြလို့ melanoma ဖြစ်နိုင်ခြေ နည်းပါးပြီး

and their lighter skin better absorbed the UV light.

သူတို့ရဲ့ ပိုဖျော့လာတဲ့ အရေပြားက ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်ကို ပိုစုပ်ယူနိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် သူတို့တွေဟာ ဗီတာမင် D ရဲ့ ကောင်းကျိုးတွေပိုရလို့

So they benefited from vitamin D,

developed strong bones,

အရိုးတွေ သန်မာပြီး

and survived well enough to produce healthy offspring.

ကျန်းမာတဲ့ မျိုးဆက်တွေ ထွက်ပေါ်နိုင်အောင် ကောင်းကောင်း ရှင်သန်နိုင်ကြပါတယ်။

Over many generations of selection,

မျိုးဆက်ပေါင်း များစွာ ရှင်သန်နေထိုင််််််််ခဲ့ပြီးနောက်

skin color in those regions gradually lightened.

အဲဒီဒေသတွေမှာ အသားအရောင်က တဖြည်းဖြည်း ဖျော့တော့လာကြပါတယ်။

As a result of our ancestor's adaptability,

ရလဒ်အနေနှဲ ကျွန်မတို့ ဘိုးဘေးတွေ လိုက်လျောညီထွေ ပြောင်းလဲနိုင်ခဲ့ကြလို့

today the planet is full of people with a vast palette of skin colors,

ယနေ့ကမ္ဘာကြီးဟာ အသားအရောင် စုံလင်လှတဲ့ လူတွေနဲ့ ဆေးရောင်စုံ ပန်းချီကားသဖွယ်ပါပဲ။

typically, darker eumelanin-rich skin in the hot, sunny band around the Equator,

ပုံမှန်ဆို eumelanin ကြွယ်တဲ့ နက်မှောင်တဲ့ အသားအရေကို ပူပြင်းနေသာတဲ့ အီကွေတာတဝိုက်မှာ

and increasingly lighter pheomelanin-rich skin shades fanning outwards

တွေ့ရပြီးpheomelanin ကြွယ်တဲ့ ပိုဖျော့တဲ့ အသားအရေကို နေရောင်ခြည် လျော့ကျသွားတဲ့

as the sunshine dwindles.

အပြင်ဘက်ပိုင်း ဖြာထွက်သွားတဲ့ ဒေသတွေမှာ တွေ့ရပါတယ်။

Therefore, skin color is little more than an adaptive trait for living on a rock

ဒါကြောင့် အသားအရောင်က နေကိုလှည့်ပတ်နေတဲ့ ကျောက်တုံးပေါ် ရှင်သန်နေထိုင်ရခြင်းအတွက်

that orbits the Sun.

လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေတဲ့ ဝိသေသ တစ်ခုထက် မပိုပါဘူး။

It may absorb light,

အလင်းရောင်ကို စုပ်ယူနိုင်ပေမဲ့

but it certainly does not reflect character.

စရိုက်လက္ခဏာကို မထင်ဟပ်ဘူး ဆိုတာကတော့ အသေအချာပါပဲရှင်။