Why do we love? A philosophical inquiry - Skye C. Cleary

Translator: Sarhand Rasul Reviewer: Daban Q Jaff

Ah, romantic love -

ئاهـ، خۆشەویستییەکی ڕۆمانسی

beautiful and intoxicating,

جوان و ژەهراوی

heartbreaking and soul-crushing,

دڵ شکێنەر، رۆح وێرانکەر،

often all at the same time.

بە گشتی هەمووی لە یەک کاتدا.

Why do we choose to put ourselves through its emotional wringer?

بۆچی بڕیار دەدەین خۆمان بخەینە ناو گوشرانی هەستەکانیەوە؟

Does love make our lives meaningful,

ئایا خۆشەویستی ژیانمان واتادار دەکات،

or is it an escape from our loneliness and suffering?

یان هەڵاتنێکە لە تەنیایی وئازار چەشتنمان؟

Is love a disguise for our sexual desire,

ئایا خۆشەوسیتی پەردەیەکە بۆ شاردنەوەی ویستە سێکسیەکانمان،

or a trick of biology to make us procreate?

یان فێلێکی زیندەزانییە بۆ ئەوەی نەوە بخەینەوە؟

Is it all we need?

ئایا هەموو شتە کە پێویستمانە؟

Do we need it at all?

ئایا هەر پێویستمانە؟

If romantic love has a purpose,

گەر خۆشەویستی ڕۆمانسی مەبەستێکی لە پشتەوە بێت،

neither science nor psychology has discovered it yet.

هێشتا نە زانست و نە دەرووناسی نەیدۆزیوەتەوە.

But over the course of history,

بەڵام بە درێژایی ڕەوتی مێژوو،

some of our most respected philosophers have put forward some intriguing theories.

هەندێک لە فەیلەسوفە زۆر ڕێزلێگیراوەکانمان بیردۆزی خۆیان خستۆتە سەر مێز،

Love makes us whole, again.

خۆشەویستی وامان لێ دەکات دووبارە پڕ ببینەوە.

The ancient Greek philosopher Plato

فەیلەسوفی دێرینی یۆنانی ئەفلاتۆن

explored the idea that we love in order to become complete.

ئەو ئایدیایەی دۆزیوەتەوە کە خۆشەویستی دەکەین بۆ ئەوەی پڕ ببینەوە.

In his "Symposium", he wrote about a dinner party,

لە کتێبێکی "سیمپۆزیەم" باس لە ئێوارە ئاهەنگێک دەکات،

at which Aristophanes, a comic playwright,

کە ئەریسۆڤانیس، شانۆ نامەنووسێکی کۆمیدییە،

regales the guests with the following story:

میوانەکان بەم چیرۆکە دڵخۆش دەکات:

humans were once creatures with four arms, four legs, and two faces.

مرۆڤەکان پێشتر یەک زیندەوەر بوون بە چوار دەست، چوار قاچ، دوو دەم وچاو.

One day, they angered the gods,

ڕۆژێک، خوداکانیان توڕەکرد،

and Zeus sliced them all in two.

و زووس قاشی کردن بۆ دوو زیندەوەر.

Since then, every person has been missing half of him or herself.

لەو کاتەوە، هەر کەسێک نیوەکەی خۆی لێ ونبووە.

Love is the longing to find a soulmate who'll make us feel whole again,

خۆشەویستی هەوڵێکە بۆ دۆزینەوەی هاو-ڕۆحێک کە دووبارە وامان لێبکات پڕ ببینەوە،

or, at least, that's what Plato believed a drunken comedian would say at a party.

یان، هیچ نەبێت ئەوە ئەوە بوو کە ئەفلاتۆن پێی وابووە شانۆنامەنووسێکی کۆمیدی دەیڵێت.

Love tricks us into having babies.

خۆشەویستی فێكمان لێدەکات تا مناڵمان ببێت.

Much, much later, German philosopher Arthur Schopenhauer

زۆر زۆر دواتر، فەیلەسوفی ئەڵمانی ئارسەر شۆپنهاوەر

maintained that love based in sexual desire

درێژەی بەوە دا کە ئەو خۆشەویستیەی لەسەر ویستی سێکس بنیاتنراوە

was a voluptuous illusion.

ئارەزوویەکی خەیاڵاویە.

He suggested that we love because our desires lead us to believe

ئەو دەیوت کە ئێمە خۆشەویستی دەکەین چوونکە ویستەکانمان وامان لێدەکەن بڕوابهێنین

that another person will make us happy, but we are sorely mistaken.

بەوەی کەسێکی دیکە دڵخۆشمان دەکات، بەڵام ئێمە تا ڕادەیەکی زۆر بەهەڵەدا چووین.

Nature is tricking us into procreating,

سروشت فێڵمان لێدەکات بۆ ئەوەی نەوە بخەینەوە.

and the loving fusion we seek is consummated in our children.

و ئەو جۆشی خۆشەویستیەی دەیخوازین منداڵەکانمان پێکدەهێنێت.

When our sexual desires are satisfied,

کاتێک ویستە سێکسیەکانمان تێر بوو،

we are thrown back into our tormented existences,

دەگەڕێنەوە بۆ ناو بوونە پڕ ئەشکەنجەکەمان،

and we succeed only in maintaining the species

و سەرکەوتووین تەنها لە مانەوەی جۆرەکەمان

and perpetuating the cycle of human drudgery.

و سوڕە بێچارەکەی مرۆڤ دەهێڵێنەوە.

Sounds like somebody needs a hug.

وەک ئەوە وایە کەسێک پێویستی بە باوەشێک بێت.

Love is escape from our loneliness.

خۆشەویستی ڕزگاربوونێکە لە تەنیاییمان.

According to the Nobel Prize-winning British philosopher Bertrand Russell,

بەپێی براوەی خەڵاتی نۆبڵ فەیلەسوفی بەڕیتانی بێرتنارد ڕاسڵ

we love in order to quench our physical and psychological desires.

ئێمە خۆشەویستی دەکەین بۆ کوژاندنەوەی ئاگری جەستە و دەروونمان.

Humans are designed to procreate,

مرۆڤ وا درووستبووە کە نەوە بخاتەوە.

but without the ecstasy of passionate love,

بەڵام بەبێ شەیدایی خۆشەویستییەکی بەسۆز،

sex is unsatisfying.

سێکس ناقایلکەر دەبێت.

Our fear of the cold, cruel world tempts us to build hard shells

ترسمان لە جیهانێکی سڕ و دڵڕەق، وامان لیدەکات پەناگەی بەهێز درووست بکەین

to protect and isolate ourselves.

بۆ پاراستن و دابڕانی خۆمان.

Love's delight, intimacy, and warmth helps us overcome our fear of the world,

کامەرانی خۆشەویستی، هۆگربوون، و گەرمی وا دەکەن بەسەر ترسمان لە جیهان زاڵ بین.

escape our lonely shells,

ڕزگارمان بێت لە پەناگە تەنیاکانمان،

and engage more abundantly in life.

و زۆر زیاتر بە ژیان ببەسترێینەوە.

Love enriches our whole being, making it the best thing in life.

خۆشەویستی هەموو بوونمان پڕ بایەخ دەکات، دەیکاتە باشترین شت لە ژیان.

Love is a misleading affliction.

خۆشەویستی ناڕەحەتییەکی تەفرەدەرە.

Siddhārtha Gautama,

سیارثا گواتما،

who became known as the Buddha, or the Enlightened One,

کە دواتر بە بودا ناسرا، یاخود خەبەر بووەوەکە. لەوەیە

probably would have had some interesting arguments with Russell.

هەندێک ئارگومێنتی سەرنجڕاکێشی لەگەڵ ڕاسڵ هەبوایە گەر پێکەوە بوونایە.

Buddha proposed that we love because we are trying to satisfy our base desires.

بودا ئەوەی پێشنیارکرد کە ئێمە خۆشەویستی دەکەین بۆ قایلکردنی ویستە سەرەکییەکانمان.

Yet, our passionate cravings are defects,

هێشتا، ئارەزووە بەسۆزەکانمان کەم و کوڕن،

and attachments, even romantic love, are a great source of suffering.

بەستنەوەکان، تەنانەت خۆشەویستی ڕۆمانسی، سەرچاوەیەکی گەورەی ئازارەکانمانن.

Luckily, Buddha discovered the eight-fold path,

خۆشبەختانە، بودا ڕێیەکی هەشت چینی دۆزیەوە،

a sort of program for extinguishing the fires of desire

جۆرێک لە بەرنامەیەک بۆ کوژاندنەوەی ئاگری ئارەزووەکان

so that we can reach Nirvana,

بەوەش دەتوانین بە نیرڤانا بگەین،

an enlightened state of peace, clarity, wisdom, and compassion.

و گەیشتن بە باری ئاشتی، ڕەوانی، ژیری، لەگەڵ میهرەبانی.

The novelist Cao Xueqin illustrated this Buddhist sentiment

ڕۆمانووس چاو شوەتشین ئەوەی دەرخست ئەم بیرەی بودا

that romantic love is folly in one of China's greatest classical novels,

کە خۆشەویستی ڕۆمانسی نەزانینە لە یەکێک لە گەورەترین ڕۆمانە دێرینەکانی چین،

"Dream of the Red Chamber."

"خەونی ژوورە سوورەکە"

In a subplot, Jia Rui falls in love with Xi-feng

لە چیرۆکەکەدا، جیل رەیڤ دەکەوێتە داوی خۆشەویستی لەگەڵ شی فانگ

who tricks and humiliates him.

کە فێڵی دەکات و سەرشۆڕی دەکات.

Conflicting emotions of love and hate tear him apart,

ململانێی هەستی خۆشەویستی و ڕق ورد و خاشی دەکات،

so a Taoist gives him a magic mirror that can cure him

جا تاوۆیست ئاوێنەیەکی سیحراوی دەداتێ کە دەتوانێت چاکی بکاتەوە

as long as he doesn't look at the front of it.

هەتا ئەو کاتەی کە سەیری پێشەوەی ناکات.

But of course, he looks at the front of it.

بەڵام بە دڵنیاییەوە، سەیری دەکات

He sees Xi-feng.

شی فانگ دەبینێت.

His soul enters the mirror

رۆحی دەچێتە ئاوێنەکەوە

and he is dragged away in iron chains to die.

بەوەش رادەکێشرێت لە زنجیری ئاسندا تا بمرێت.

Not all Buddhists think this way about romantic and erotic love,

هەمووبوداییەکان بەم شێوەیە بیریان لە خۆشەویستی ڕۆمانسی و ئیرۆتیک نەدەکردەوە،

but the moral of this story

بەڵام ئاکاری ئەم چیرۆکە

is that such attachments spell tragedy,

گرێدراوە بە جادوویەکی تراژیدیانە،

and should, along with magic mirrors, be avoided.

و پێویستە، خۆمان دوور بخوینەوە لە ئاوێنە سیحراوییەکە.

Love lets us reach beyond ourselves.

خۆشەویستی وامان لێدەکات بە زیاد لە خۆمان بگەین.

Let's end on a slightly more positive note.

بە بیرێکی کەمێک پۆزەتیڤتر کۆتایی پێدەهێنین.

The French philosopher Simone de Beauvoir

فەیلەسوفی فەڕەنسی سیمۆن دی بۆڤوا

proposed that love is the desire to integrate with another

پێشنیاری کرد کە خۆشەویستی ویستێکە بۆ تەواوکاری لەگەڵ یەکێکی دیکە

and that it infuses our lives with meaning.

ئ ئەوەش ژیانمان پڕدەکات لە واتا.

However, she was less concerned with why we love

هەرچەندە کەمتر باسی لەوەکرد کە بۆ خۆشەویستی بکەین

and more interested in how we can love better.

زیاتر باسی لەوە دەکرد چۆن خۆشەویستیەکی باشتر بکەین.

She saw that the problem with traditional romantic love

ئەو کێشەیەی بینی لەگەڵ خۆشەویستی کۆنی ڕۆمانتیکی

is it can be so captivating,

ئایا دەتوانێ ئەوەندە سەرنجڕاکێش بێت،

that we are tempted to make it our only reason for being.

کە وامان لێبکات بە تەنها هۆکاری بوونمان سەیری بکەین.

Yet, dependence on another to justify our existence

هێشتا، پشت بەستن بەوانی دیکە بۆ پاساو ‌هێنانەوەی بوونمان

easily leads to boredom and power games.

زۆر بە ئاسانی بەرەو بێزاری و یارییە ووزەدەرکان دەمانبات.

To avoid this trap, Beauvoir advised loving authentically,

بۆ خۆ بەدورگرتن لەم ‌تەڵەیە، بۆڤوا ئامۆژگاریمان دەکات خۆشەویستی ڕاست بکەین،

which is more like a great friendship.

کە زۆر زیاتر وەک هاوڕیەتییەکی مەزن وایە.

Lovers support each other in discovering themselves,

خۆشەویستەکان پشتگیری یەکتر دەکەن لە دۆزینەوەی خۆیاندا

reaching beyond themselves,

بە زیاد لە خۆیان دەگەن،

and enriching their lives and the world together.

ژیانیان و جیهان بەنرختر دەکەن.

Though we might never know why we fall in love,

هەرچەندە لەوەیە هەرگیز نەزانین بۆ خۆشەویستی دەکەین،

we can be certain that it will be an emotional rollercoaster ride.

بەڵام دڵنیاین کە گەشتێکی پێجاوپێج دەبێت بۆ هەستەکانمان.

It's scary and exhilarating.

ترسناک و پڕ میهرە.

It makes us suffer

ئازارمان پێ دەچێژێت

and makes us soar.

بەرز دەمانبات.

Maybe we lose ourselves.

لەوەیە خۆمان وون بکەین.

Maybe we find ourselves.

لەوەیە خۆمان بدۆزینەوە.

It might be heartbreaking,

لەوەیە دڵ شکێنەر بێت،

or it might just be the best thing in life.

لەوانەشە باشترین شت بێت لە ژیاندا.

Will you dare to find out?

ئایا دەوێریت وەڵامەکە بدۆزیەوە؟