Why do we love? A philosophical inquiry - Skye C. Cleary

6,944,026 views ・ 2016-02-11

TED-Ed


Videoni ijro etish uchun quyidagi inglizcha subtitrlarga ikki marta bosing.

Translator: Arofat Akhundjanova Reviewer: Nazarbek Nazarov
00:07
Ah, romantic love -
0
7141
1764
Eh, romantik muhabbat,
00:08
beautiful and intoxicating,
1
8905
1934
ba'zan maftunkor va sarmast qiluvchi,
00:10
heartbreaking and soul-crushing,
2
10839
2420
ba'zan yurakni parchalovchi va jafokash,
00:13
often all at the same time.
3
13259
2098
ko'pincha esa hammasi birda. Nima uchun
00:15
Why do we choose to put ourselves through its emotional wringer?
4
15357
3562
biz hissiyotlarimizni siqib, suvidan sharbat qilishlariga qo'yib beramiz?
00:18
Does love make our lives meaningful,
5
18919
2282
Sevgi hayotimizga mazmun kiritadimi
00:21
or is it an escape from our loneliness and suffering?
6
21201
3243
yoki yolg'izlik va azob-uqubatlardan qochmoqchi bo'lamizmi?
00:24
Is love a disguise for our sexual desire,
7
24444
2261
Sevgi ortida jinsiy xohish-istagimiz
00:26
or a trick of biology to make us procreate?
8
26705
3704
yashiringanmi yoki bu nasl qoldirishimiz uchun tabiat o'ylab topgan nayrangmi?
00:30
Is it all we need?
9
30409
1928
Bizga faqat shu kerakmi?
00:32
Do we need it at all?
10
32337
2221
Umuman uning keragi bormikin?
00:34
If romantic love has a purpose,
11
34558
1807
Agar muhabbatdan biror maqsad bo'lsa,
00:36
neither science nor psychology has discovered it yet.
12
36365
3600
na biror olim, na biror psixolog buni kashf eta olgan emas.
00:39
But over the course of history,
13
39965
1488
Ammo uzoq tarixiy davr mobaynida
00:41
some of our most respected philosophers have put forward some intriguing theories.
14
41453
5413
ayrim taniqli faylasuflarimiz ba'zi qiziqarli nazariyalarni ilgari surdi.
00:46
Love makes us whole, again.
15
46866
2862
Sevgi bizni qayta bir butun qiladi.
00:49
The ancient Greek philosopher Plato
16
49728
1795
Qadimgi yunon faylasufi Aflotunning
00:51
explored the idea that we love in order to become complete.
17
51523
4131
fikricha, biz bir butun bo'lish uchun sevamiz.
00:55
In his "Symposium", he wrote about a dinner party,
18
55654
2644
Uning "Bazm" asarida tasvirlanishicha,
00:58
at which Aristophanes, a comic playwright,
19
58298
2752
kechki ziyofat chog'ida komediyanavis Aristofan
01:01
regales the guests with the following story:
20
61050
3248
mehmonlarining vaqtini chog' qilish uchun quyidagi afsonani aytib
01:04
humans were once creatures with four arms, four legs, and two faces.
21
64298
6437
beradi: bir vaqtlar odamlar to'rt qo'l, to'rt oyoq va ikki yuzli mavjudot edilar.
01:10
One day, they angered the gods,
22
70735
2068
Bir kuni ular xudolarning g'azabini keltirdi
01:12
and Zeus sliced them all in two.
23
72803
3574
va Zevs ularning barchasini ikkiga ayirib tashladi. Shundan beri
01:16
Since then, every person has been missing half of him or herself.
24
76377
4991
inson o'zining ikkinchi yarmini qidiradi. Sevgi - birgalikda o'zimizni yana bir
01:21
Love is the longing to find a soulmate who'll make us feel whole again,
25
81368
4885
butundek his etishimizda kerak bo'lgan insonni topish istagidir, har qalay,
01:26
or, at least, that's what Plato believed a drunken comedian would say at a party.
26
86253
5665
Aflotun mast komediyanavis bazmda shunday deyishi mumkinligiga ishongan.
01:31
Love tricks us into having babies.
27
91918
3052
Sevgi sabab bolalar dunyoga keladi.
01:34
Much, much later, German philosopher Arthur Schopenhauer
28
94970
3229
Ko'p yillar o'tgach, nemis faylasufi Artur Shopengauer
01:38
maintained that love based in sexual desire
29
98199
2956
jinsiy istakka asoslangan sevgi
01:41
was a voluptuous illusion.
30
101155
2579
hissiy xom xayol ekanini ta'kidlagan. Unga ko'ra,
01:43
He suggested that we love because our desires lead us to believe
31
103734
3379
xohishlarimiz bizni birov baxtli qilishiga ishonishga undagani bois
01:47
that another person will make us happy, but we are sorely mistaken.
32
107113
5052
sevib qolamiz, ammo biz qattiq yanglishamiz. Tabiat naslimizni
01:52
Nature is tricking us into procreating,
33
112165
2165
davom ettirish uchun mug'ambirlik qiladi
01:54
and the loving fusion we seek is consummated in our children.
34
114330
4368
va biz izlaydigan ishqiy qovishuv farzand ko’rish bilan yakun topadi.
01:58
When our sexual desires are satisfied,
35
118698
1964
Jinsiy ehtiyojlarimiz qondirilgach,
02:00
we are thrown back into our tormented existences,
36
120662
3440
yana uqubatli hayot tarzimizga qaytamiz, odamzot naslini
02:04
and we succeed only in maintaining the species
37
124102
2831
saqlab qolish va zerikarli turmush davomiyligini
02:06
and perpetuating the cycle of human drudgery.
38
126933
4282
abadiylashtirishgina qo'limizdan keladi. Naqadar g'amgin o'ylar,
02:11
Sounds like somebody needs a hug.
39
131215
2289
kimnidir quchoqlab olging keladi-ya.
02:13
Love is escape from our loneliness.
40
133504
3055
Sevgi – yolg'izlikdan qochish. Nobel mukofoti sovrindori
02:16
According to the Nobel Prize-winning British philosopher Bertrand Russell,
41
136559
3838
britaniyalik faylasuf Bertrand Rassellning so'zlariga ko'ra,
02:20
we love in order to quench our physical and psychological desires.
42
140397
4217
biz jismoniy va ruhiy istaklarimizni qondirish uchun yaxshi ko'ramiz.
02:24
Humans are designed to procreate,
43
144614
2566
Odamlar ko'payish uchun yaratilgan,
02:27
but without the ecstasy of passionate love,
44
147180
2804
ammo ehtirosli muhabbat zavqisiz
02:29
sex is unsatisfying.
45
149984
2385
ishqiy munosabatdan qoniqib bo'lmaydi.
02:32
Our fear of the cold, cruel world tempts us to build hard shells
46
152369
4095
Sovuq va shafqatsiz dunyodan qo'rqib, himoyalanish va yashirinish uchun
02:36
to protect and isolate ourselves.
47
156464
2503
qattiq qobiqqa o'ralib olamiz.
02:38
Love's delight, intimacy, and warmth helps us overcome our fear of the world,
48
158967
5730
Sevgi beradigan quvonch, yaqinlik va iliqlik dunyo qarshisidagi qo'rquvimizni
02:44
escape our lonely shells,
49
164697
1612
yengishga, yolg'izlik qobig'idan
02:46
and engage more abundantly in life.
50
166309
2926
xalos bo'lishga va to'laqonli hayot kechirishga yordam beradi.
02:49
Love enriches our whole being, making it the best thing in life.
51
169235
4920
Sevgi butun borlig'imizni boyitadi va dunyodagi eng yoqimli hissiyotga aylanadi.
02:54
Love is a misleading affliction.
52
174155
2509
Sevgi aldamchi azobdir. Budda yoxud Nurlangan
02:56
Siddhārtha Gautama,
53
176664
1244
nomi bilan tanilgan
02:57
who became known as the Buddha, or the Enlightened One,
54
177908
2579
Siddxarta Gautama Rassel bilan munozaraga kirishganida,
03:00
probably would have had some interesting arguments with Russell.
55
180487
3514
ehtimol, qiziqarli dalillar keltirgan bo'lardi.
03:04
Buddha proposed that we love because we are trying to satisfy our base desires.
56
184001
4991
Budda asosiy ehtiyojlarimizni qondirish uchun yaxshi ko'ramiz, deb hisoblagan.
03:08
Yet, our passionate cravings are defects,
57
188992
3643
Ammo ehtirosli xohish-istaklarimiz nuqsonlar bo'lib, yaqinlik tuyg'usi,
03:12
and attachments, even romantic love, are a great source of suffering.
58
192635
4711
hatto romantik muhabbat ham cheksiz iztiroblar manbaidir.
03:17
Luckily, Buddha discovered the eight-fold path,
59
197346
2791
Yaxshiyamki, Budda Nirvana – tinchlik, ravshanlik, donolik
03:20
a sort of program for extinguishing the fires of desire
60
200137
3342
va rahm-shafqatdan iborat oliy saodatga eltuvchi sakkiz bosqichli yo'l,
03:23
so that we can reach Nirvana,
61
203479
2163
boshqacha qilib aytganda,
03:25
an enlightened state of peace, clarity, wisdom, and compassion.
62
205642
4918
xohish-istaklar olovini so'ndirish uchun dasturi amal topdi.
03:30
The novelist Cao Xueqin illustrated this Buddhist sentiment
63
210560
3639
Yozuvchi Tsao Syuetsin Xitoyning eng mashhur klassik romanlaridan biri
03:34
that romantic love is folly in one of China's greatest classical novels,
64
214199
4983
"Qizil ko'shkdagi tush" asarida buddistlarning romantik
03:39
"Dream of the Red Chamber."
65
219182
2718
sevgi – bema'nilikdir, degan qarashini ochib beradi.
03:41
In a subplot, Jia Rui falls in love with Xi-feng
66
221900
3470
Sujet voqealaridan birida Tzya Rui uni aldab,
03:45
who tricks and humiliates him.
67
225370
2310
xo'rlab ketuvchi Sifengga oshiq bo'ladi.
03:47
Conflicting emotions of love and hate tear him apart,
68
227680
3613
Muhabbat va nafratga to'la qarama-qarshi hislar uning qalbini parchalaydi,
03:51
so a Taoist gives him a magic mirror that can cure him
69
231293
3866
shu bois daos unga sehrli ko'zgu beradi. Agar Tzya Rui
03:55
as long as he doesn't look at the front of it.
70
235159
2606
unga qaramasa, dardiga davo topishini aytadi.
03:57
But of course, he looks at the front of it.
71
237765
2605
Ammo u, o'z-o'zidan ravshanki, ko'zguga boqadi.
04:00
He sees Xi-feng.
72
240370
1908
Unda Sifengni ko'radi.
04:02
His soul enters the mirror
73
242278
1600
Uning ruhi ko'zguga kiradi
04:03
and he is dragged away in iron chains to die.
74
243878
4837
va oshiq o’lgunicha zanjirband etiladi. Hamma buddistlar
04:08
Not all Buddhists think this way about romantic and erotic love,
75
248715
3657
ham romantik va oshiqona sevgi haqida bunday fikrda bo'lmagan,
04:12
but the moral of this story
76
252372
1613
ammo qissadan hissa shuki,
04:13
is that such attachments spell tragedy,
77
253985
3060
bunday his-tuyg'ular fojiaga olib keladi
04:17
and should, along with magic mirrors, be avoided.
78
257045
3856
va inson sehrli ko'zgu bilan bir qatorda sevgidan ham o'zini chetga olishi kerak.
04:20
Love lets us reach beyond ourselves.
79
260901
3191
Sevgi o'zligimizni to'laligicha namoyon etishga imkon beradi.
04:24
Let's end on a slightly more positive note.
80
264092
2807
Keling, biroz ko'tarinki ruhda so'zimizga yakun yasaymiz.
04:26
The French philosopher Simone de Beauvoir
81
266899
2149
Fransuz faylasufi Simona de Bovuarning
04:29
proposed that love is the desire to integrate with another
82
269048
3886
fikricha, sevgi - bu boshqa bir inson bilan bir butun bo'lish istagi
04:32
and that it infuses our lives with meaning.
83
272934
2718
va u hayotimizga mazmun olib kiradi.
04:35
However, she was less concerned with why we love
84
275652
2863
Ammo u biz nega sevishimiz haqida emas, balki qanday qilib
04:38
and more interested in how we can love better.
85
278515
3948
yaxshiroq sevishimiz mumkinligi haqida ko'proq bosh qotirgan.
04:42
She saw that the problem with traditional romantic love
86
282463
3317
Bovuarning aytishicha, an'anaviy romantik muhabbatdagi muammo
04:45
is it can be so captivating,
87
285780
1772
shundaki, u bizni o'ziga qattiq maftun
04:47
that we are tempted to make it our only reason for being.
88
287552
3742
etgani bois biz uni tiriklikning yagona sababchisiga aylantirmoqchi bo'lamiz.
04:51
Yet, dependence on another to justify our existence
89
291294
3506
Ammo mavjudligimizning mohiyati deb birovga qaram bo'lish
04:54
easily leads to boredom and power games.
90
294800
3884
tez orada zerikish va manipulyatsiyaga olib keladi. Bunday tuzoqqan
04:58
To avoid this trap, Beauvoir advised loving authentically,
91
298684
3834
tushmaslik uchun Bovuar chinakam do'stlikni eslatuvchi haqiqiy muhabbatni
05:02
which is more like a great friendship.
92
302518
2419
tarbiyalashni maslahat beradi. Sevishganlar
05:04
Lovers support each other in discovering themselves,
93
304937
2996
o'zlarini kashf etishda, imkoniyatlari doirasini kengaytirishda
05:07
reaching beyond themselves,
94
307933
1834
bir-birlarini qo'llab-quvvatlaydilar,
05:09
and enriching their lives and the world together.
95
309767
3696
hayotlarini va atrof-borliqni birgalikda boyitadilar. Sevib qolishimiz
05:13
Though we might never know why we fall in love,
96
313463
3095
sababini hech qachon bilmasligimiz mumkin, ammo bu hissiyotlar
05:16
we can be certain that it will be an emotional rollercoaster ride.
97
316558
3990
uchun o'ziga xos «Amerika tepaligi» attraksioni bo'lishiga ishonavering.
05:20
It's scary and exhilarating.
98
320548
1711
U qo'rquv ham, shodlik ham ulashadi.
05:22
It makes us suffer
99
322259
998
Ko'ngilga ozor beradi
05:23
and makes us soar.
100
323257
1888
va uchishga qanot bag'ishlaydi.
05:25
Maybe we lose ourselves.
101
325145
1522
Ehtimol, o'zligimizni yo'qotarmiz
05:26
Maybe we find ourselves.
102
326667
1571
Ehtimol, toparmiz.
05:28
It might be heartbreaking,
103
328238
1486
U qalbimizni parchalashi yoki
05:29
or it might just be the best thing in life.
104
329724
2833
hayotdagi eng yoqimli tuyg'u bo'lishi mumkin.
05:32
Will you dare to find out?
105
332557
1954
Balki uni sinab ko'rishga jur'at etarsiz?
Ushbu veb-sayt haqida

Ushbu sayt sizni ingliz tilini o'rganish uchun foydali bo'lgan YouTube videolari bilan tanishtiradi. Dunyo bo'ylab eng yaxshi o'qituvchilar tomonidan o'qitiladigan ingliz tili darslarini ko'rasiz. Videoni u yerdan o'ynash uchun har bir video sahifasida ko'rsatilgan inglizcha subtitrlarga ikki marta bosing. Subtitrlar video ijrosi bilan sinxronlashtiriladi. Agar sizda biron bir fikr yoki so'rov bo'lsa, iltimos, ushbu aloqa formasi orqali biz bilan bog'laning.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7