Why do we love? A philosophical inquiry - Skye C. Cleary

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Marta Konieczna

Ah, romantic love -

Ach, romantyczna miłość!

beautiful and intoxicating,

Piękna i upajająca,

heartbreaking and soul-crushing,

łamiąca serce i rozdzierająca duszę,

often all at the same time.

często jednocześnie.

Why do we choose to put ourselves through its emotional wringer?

Po co nam ta emocjonalna wyżymaczka?

Does love make our lives meaningful,

Czy miłość jest sensem życia,

or is it an escape from our loneliness and suffering?

czy tylko ucieczką od samotności i cierpienia,

Is love a disguise for our sexual desire,

przykrywką dla seksualnych pragnień,

or a trick of biology to make us procreate?

czy sztuczką biologii, zmuszającą do rozmnażania?

Is it all we need?

Czy jest wszystkim, czego nam potrzeba?

Do we need it at all?

Czy w ogóle jej potrzebujemy?

If romantic love has a purpose,

Jeśli miłość romantyczna ma cel,

neither science nor psychology has discovered it yet.

nauka i psychologia jeszcze go nie odkryły.

But over the course of history,

Jednak na przestrzeni dziejów

some of our most respected philosophers have put forward some intriguing theories.

szanowani filozofowie przedstawili parę intrygujących teorii.

Love makes us whole, again.

Miłość sprawia, że znów stajemy się całością.

The ancient Greek philosopher Plato

Starożytny grecki filozof Platon

explored the idea that we love in order to become complete.

uważał, że kochamy, aby stać się całością.

In his "Symposium", he wrote about a dinner party,

W "Sympozjum" opisał przyjęcie,

at which Aristophanes, a comic playwright,

na którym komediopisarz Arystofanes

regales the guests with the following story:

zabawia gości historyjką.

humans were once creatures with four arms, four legs, and two faces.

Kiedyś istoty ludzkie miały cztery ręce, cztery nogi i dwie twarze.

One day, they angered the gods,

Któregoś dnia rozgniewały bogów

and Zeus sliced them all in two.

i Zeus je przepołowił.

Since then, every person has been missing half of him or herself.

Odtąd brakuje nam drugiej połowy.

Love is the longing to find a soulmate who'll make us feel whole again,

Miłość to tęsknota za bratnią duszą, dzięki której poczujemy się całością,

or, at least, that's what Plato believed a drunken comedian would say at a party.

a przynajmniej tak, według Platona, powiedział pijany komik.

Love tricks us into having babies.

Miłość podstępem skłania nas do posiadania potomstwa.

Much, much later, German philosopher Arthur Schopenhauer

Dużo dużo później niemiecki filozof Arthur Schopenhauer

maintained that love based in sexual desire

twierdził, że miłość na podłożu popędu seksualnego

was a voluptuous illusion.

jest ponętną iluzją.

He suggested that we love because our desires lead us to believe

Kochamy, bo dzięki pożądaniu wierzymy,

that another person will make us happy, but we are sorely mistaken.

że druga osoba nas uszczęśliwi. Jednak bardzo się mylimy.

Nature is tricking us into procreating,

Natura podstępem wymusza prokreację.

and the loving fusion we seek is consummated in our children.

Finałem zjednoczenia miłosnego jest potomstwo.

When our sexual desires are satisfied,

Po zaspokojeniu seksualnych pragnień

we are thrown back into our tormented existences,

wracamy do męczącej rzeczywistości,

and we succeed only in maintaining the species

a nasz jedyny sukces to utrzymanie gatunku

and perpetuating the cycle of human drudgery.

oraz utrwalenie cyklu ludzkiej niedoli.

Sounds like somebody needs a hug.

Trzeba kogoś przytulić.

Love is escape from our loneliness.

Miłość jest ucieczką od samotności.

According to the Nobel Prize-winning British philosopher Bertrand Russell,

Według Bertranda Russella, brytyjskiego noblisty,

we love in order to quench our physical and psychological desires.

kochamy, by zaspokoić fizyczne i psychiczne pragnienia.

Humans are designed to procreate,

Człowiek stworzony jest do prokreacji,

but without the ecstasy of passionate love,

ale bez ekstazy namiętnej miłości,

sex is unsatisfying.

seks nie przynosi satysfakcji.

Our fear of the cold, cruel world tempts us to build hard shells

Z lęku przed okrutnym zimnym światem budujemy twardą skorupę,

to protect and isolate ourselves.

żeby się chronić i odgrodzić.

Love's delight, intimacy, and warmth helps us overcome our fear of the world,

Rozkosz, intymność i ciepło miłości pomaga pokonać lęk przed światem,

escape our lonely shells,

uciec od samotnej skorupy

and engage more abundantly in life.

oraz pełniej zaangażować się w życie.

Love enriches our whole being, making it the best thing in life.

Miłość wzbogaca całe nasze istnienie, stając się najlepszą rzeczą w życiu.

Love is a misleading affliction.

Miłość to myląca przypadłość.

Siddhārtha Gautama,

Siddhārtha Gautama,

who became known as the Buddha, or the Enlightened One,

znany jako Budda lub Oświecony,

probably would have had some interesting arguments with Russell.

prowadziłby ciekawe dyskusje z Russellem.

Buddha proposed that we love because we are trying to satisfy our base desires.

Budda uważał, że kochamy, próbując zaspokoić podstawowe popędy.

Yet, our passionate cravings are defects,

Jednak namiętne zachcianki to błąd,

and attachments, even romantic love, are a great source of suffering.

a przywiązanie, także miłość romantyczna, to wielkie źródło cierpienia.

Luckily, Buddha discovered the eight-fold path,

Na szczęście Budda odkrył ośmiostopniową ścieżkę,

a sort of program for extinguishing the fires of desire

program gaszenia ognia pragnień,

so that we can reach Nirvana,

aby móc osiągnąć Nirwanę,

an enlightened state of peace, clarity, wisdom, and compassion.

oświecony stan spokoju, jasności, mądrości i współczucia.

The novelist Cao Xueqin illustrated this Buddhist sentiment

Powieściopisarz Cao Xueqin zilustrował buddyjski pogląd,

that romantic love is folly in one of China's greatest classical novels,

że romantyczna miłość jest szaleństwem, w klasycznej powieści chińskiej

"Dream of the Red Chamber."

"Sen czerwonego pawilonu".

In a subplot, Jia Rui falls in love with Xi-feng

W wątku pobocznym Jia Rui zakochuje się w Xi-feng,

who tricks and humiliates him.

która go oszukuje i upokarza.

Conflicting emotions of love and hate tear him apart,

Targany sprzecznymi emocjami miłości i nienawiści,

so a Taoist gives him a magic mirror that can cure him

dostaje od taoisty magiczne lustro, które go uleczy,

as long as he doesn't look at the front of it.

jeśli nie spojrzy w jego taflę.

But of course, he looks at the front of it.

Ale oczywiście spogląda.

He sees Xi-feng.

Widzi Xi-feng.

His soul enters the mirror

Jego dusza wchodzi do lustra,

and he is dragged away in iron chains to die.

a jego, zakutego w łańcuchy, prowadzą na śmierć.

Not all Buddhists think this way about romantic and erotic love,

Nie wszyscy buddyści tak myślą o romantycznej i erotycznej miłości,

but the moral of this story

ale morał tej opowieści

is that such attachments spell tragedy,

jest taki, że przywiązanie niesie ze sobą tragedię,

and should, along with magic mirrors, be avoided.

i, wraz z magicznymi lustrami, powinno się go unikać.

Love lets us reach beyond ourselves.

Miłość pozwala wyjść poza siebie samych.

Let's end on a slightly more positive note.

Zakończymy nieco bardziej optymistyczną nutą.

The French philosopher Simone de Beauvoir

Francuska filozofka Simone de Beauvoir mówi,

proposed that love is the desire to integrate with another

że miłość jest pragnieniem połączenia się z drugim człowiekiem,

and that it infuses our lives with meaning.

i właśnie ona nadaje życiu sens.

However, she was less concerned with why we love

Mniej interesowało ją, dlaczego kochamy,

and more interested in how we can love better.

a bardziej, jak kochać lepiej.

She saw that the problem with traditional romantic love

Rozumiała, że tradycyjna miłość romantyczna

is it can be so captivating,

może tak pochłonąć,

that we are tempted to make it our only reason for being.

że mamy pokusę robić z niej jedyny sens życia.

Yet, dependence on another to justify our existence

Jednak zależność od drugiej osoby, by usprawiedliwić swoje istnienie

easily leads to boredom and power games.

łatwo prowadzi do nudy i walki o władzę.

To avoid this trap, Beauvoir advised loving authentically,

Aby uniknąć tej pułapki, Beauvoir radzi, by kochać autentycznie,

which is more like a great friendship.

trochę tak, jak we wspaniałej przyjaźni.

Lovers support each other in discovering themselves,

Kochankowie wspierają się wzajemnie w odkrywaniu siebie samych.

reaching beyond themselves,

Sięgając poza siebie,

and enriching their lives and the world together.

razem wzbogacają swoje życie i świat.

Though we might never know why we fall in love,

Chociaż nie wiemy, dlaczego się zakochujemy,

we can be certain that it will be an emotional rollercoaster ride.

wiemy, że emocjonalnie czeka nas przejażdżka na diabelskim młynie.

It's scary and exhilarating.

Przerażająca i fascynująca.

It makes us suffer

Powodująca cierpienie

and makes us soar.

a zarazem uskrzydlająca.

Maybe we lose ourselves.

Może się pogubimy.

Maybe we find ourselves.

Może się odnajdziemy.

It might be heartbreaking,

Może złamie nam serce,

or it might just be the best thing in life.

a może będzie najlepszą rzeczą w życiu?

Will you dare to find out?

Odważycie się sprawdzić?