Science vs. Pseudoscience - Siska De Baerdemaeker

Translator: Kourosh Ghaniyoun Reviewer: Pedram Pourasgari

In the late 1700s, a German doctor named Samuel Hahnemann began publishing

در اواخر قرن هجدهم، یک دکتر آلمانی به‌نام ساموئل هانمان شروع به انتشار

articles about a new treatment approach he called homeopathy.

مقالاتی درباره‌ی یک رویکرد درمانی جدید کرد که آن را هوموپاتی می‌نامید.

Hahnemann’s theory had two central hypotheses.

تئوری هانمان دو فرضیه‌ی محوری داشت.

First, the treatment for an ailment should be a dose of something

یکم: داروی درمان یک ناخوشی باید دوزی از همان چیزی باشد

that might cause that ailment.

که آن ناخوشی را به وجود بیاورد.

And second, diluted medicines are more powerful than concentrated ones.

و دوم: داروهای رقیق نیرومندتر از داروهای غلیظ هستند.

So, a homeopathic remedy for insomnia

پس، مداوای هوموپاتیک بی‌خوابی

might include an extremely diluted solution of caffeine.

ممکن است با تجویز محلولی به‌شدت رقیق از کافئین صورت پذیرد.

Over the following 300 years,

طی گذشت ۳۰۰ سال از این نظریه،

numerous physicians and patients turned to homeopathy,

پزشکان و بیماران بی‌شماری به هوموپاتی روی آوردند،

and entire hospitals were built to focus on homeopathic treatments.

و بیمارستان‌هایی ساخته شدند که تماماً روی درمان‌های هوموپاتیک تمرکز کنند.

But despite all this, many studies have shown that homeopathy

ولی با وجود همه‌ی موارد مذکور، پژوهش‌های بسیاری نشان داده‌اند که هوموپاتی

has no therapeutic effect,

هیچگونه تأثیر درمانی ندارد،

and homeopathic treatments often perform no better than placebos.

و معالجات هوموپاتیک غالباً تفاوتی با کارکرد دارونماها ندارند.

So why do so many practitioners and institutions

پس چرا هنوز درمانگران و نهادهای متعددی

still support this practice?

از این رویه پشتیبانی می‌کنند؟

The answer is that homeopathy is a pseudoscience—

پاسخ این است که هوموپاتی یک شبه‌علم است-

a collection of theories, methods, and assumptions

مجموعه‌ای از نظریات، اسلوب‌ها و فرضیات

that appear scientific, but aren’t.

که علمی به نظر می‌رسند اما نیستند.

In the worst cases, pseudoscience practitioners encourage this confusion

کار آنجا بیخ پیدا می‌کند که کارورزانِ شبه‌علم این سردرگمی را ترویج می‌کنند

to exploit people.

تا از مردم سوءاستفاده کنند.

But even when they’re well-intentioned,

اما حتی زمانی که نیتشان خیر باشد نیز

pseudoscience still prevents people from getting the help they need.

باز هم شبه‌علم افراد را از دستیابی به کمکی که نیازمندش هستند بازمی‌دارد.

So how are you supposed to tell what’s science and what’s pseudoscience?

حالا چطور باید تفاوت علم با شبه‌علم را تشخیص دهید؟

This question is known as the demarcation problem,

این سؤال به مشکل مرزبندی معروف است،

and there's no easy answer.

و پاسخ ساده‌ای نیز برایش وجود ندارد.

Part of the issue is that defining science is surprisingly tricky.

بخشی از مشکل این است که تعریف علم به طرز شگفت‌آوری چالش‌برانگیز است.

There's a common idea that all science should, in some form or another,

گمان متداولی وجود دارد که تمام علوم، باید به هر طریقی که شده،

be related to testing against empirical evidence.

بر حسب شواهد تجربی مورد سنجش قرار بگیرند.

But some scientific activities are primarily theoretical,

اما برخی از فعالیت‌های علمی اساساً تئوریک هستند،

and different disciplines approach empiricism

و رشته‌های مختلف با اهداف، روش‌شناسی،

with varying goals, methodologies, and standards.

و استانداردهای متفاوت دست به تجربه‌گرایی می‌زنند.

20th century philosopher Karl Popper tried to solve the demarcation problem

کارل پوپر، فیلسوف قرن بیستم، کوشید مشکل مرزبندی را

with a simple rule.

با یک قانون ساده حل کند.

He argued that in order for a theory to be scientific

طبق استدلال او، برای آنکه یک تئوری علمی باشد،

it must be falsifiable, or able to be proven wrong.

باید ابطال‌پذیر باشد، یعنی بتوان نادرستی‌اش را اثبات کرد.

This requires a theory to make specific predictions—

به این منظور، یک تئوری باید پیش‌بینی‌های مشخصی خلق کند-

for example, if you’re theorizing that the Earth revolves around the Sun,

مثلاً، اگر تئوری‌تان این است که زمین دور خورشید می‌چرخد

you should be able to predict the path of other celestial bodies in the night sky.

باید بتوانید مسیر سایر اجرام آسمانی در آسمان شب را نیز پیش‌بینی کنید.

This could then be disproven based on whether or not

حالا می‌توان نادرستیِ این تئوری را، بسته به اینکه

your prediction corresponds to your observations.

پیش‌بینی‌تان چقدر با مشاهداتتان انطباق دارد، اثبات کرد.

Popper’s falsification criterion is a great way

معیار ابطال‌پذیری پوپر شیوۀ خوبی برای

to identify pseudoscientific fields like astrology,

تشخیص حوزه‌های شبه‌علم، مثل ستاره‌شناسی، است،

which makes overly broad predictions that adapt to any observation.

که دست به پیش‌بینی‌هایی بیش‌ازحد گسترده می‌زند که با هر مشاهده‌ای منطبق است.

However, falsification alone doesn't completely solve the demarcation issue.

اما، ابطال‌پذیری به‌تنهایی مشکل مرزبندی را حل نمی‌کند.

Many things we now consider science were once untestable

بسیاری از چیزهایی که امروزه علم تلقی‌شان می‌کنیم،

زمانی به دلیل فقدانِ دانش یا تکنولوژی غیر قابل سنجش بودند.

due to a lack of knowledge or technology.

Fortunately, there are other factors we can use to identify pseudoscience,

خوشبختانه، عوامل دیگری هستند که می‌توانیم برای تشخیص شبه‌علم از آن‌ها استفاده کنیم،

including how a field responds to criticism.

که از آن جمله می‌توان به واکنش آن حوزه نسبت به انتقاد اشاره کرد.

Scientists should always be open to the possibility

دانشمندان همیشه باید این احتمال را بپذیرند

that new observations could change what they previously thought,

که مشاهدات جدید می‌توانند پنداشت‌های پیشینِ آن‌ها را تغییر دهند،

and thoroughly disproven theories should be rejected in favor of new explanations.

و تئوری‌هایی که نادرستی‌شان کاملاً اثبات شده باید به‌نفع تبیین‌های جدید کنار بروند.

Conversely, pseudoscientific theories are often continually modified

در نقطه‌ی مقابل، تئوری‌های شبه‌علم پیوسته جرح‌وتعدیل می‌شوند

to explain away any contradictory results.

تا نتایج متناقض را توجیه کنند.

This kind of behavior shows a resistance

چنین رفتاری نشانگر مقاومت

to what philosopher Helen Longino calls transformative criticism.

در برابر چیزی است که هلن لانجینو آن را انتقاد تحول‌آفرین می‌نامد.

Pseudoscientific fields don't seek to address their internal biases

حوزه‌های شبه‌علم در پی مرتفع‌کردن سوگیری‌های درونی‌شان

or meaningfully engage in transparent peer review.

یا مشارکت معنادار در بازبینی شفاف توسط داوران متخصص نیستند.

Another key marker of science is overall consistency.

یکی دیگر از شاخص‌های کلیدی علم انسجام سرتاسری آن است.

Science relies on a network of shared information

علم متکی بر شبکه‌ای از اطلاعات به‌اشتراک‌گذاشته‌شده است

that ongoing research develops across disciplines.

که پژوهش‌های مستمر در میان رشته‌های مختلف توسعه‌اش می‌دهند.

But pseudoscience often ignores or denies this shared pool of data.

اما شبه‌علم این اندوخته‌ی مشترک اطلاعاتی را غالباً نادیده می‌گیرد یا انکار می‌کند.

For example, creationists claim that animals didn’t evolve

برای مثال، خلقت‌گراها ادعا می‌کنند که حیوانات از

from a common ancestor,

اجداد مشترک تکامل نیافتند،

and that Earth is less than 20,000 years old.

و عمر زمین کمتر از ۲۰۰ هزار سال است.

But these claims contradict huge amounts of evidence

اما این ادعاها با حجم عظیم شواهد موجود در

across multiple scientific disciplines,

رشته‌های گوناگون علمی از جمله زمین‌شناسی،

including geology, paleontology, and biology.

باستان‌شناسی و زیست‌شناسی متناقض هستند.

While the scientific method is our most reliable tool

اگرچه روش علمی قابل‌اعتمادترین ابزار ما

to analyze empirical evidence from the world around us,

برای تحلیل شواهد تجربی در جهان پیرامون ماست،

it certainly doesn't reveal everything about the human condition.

اما مسلماً همه‌چیز را درباره‌ی شرایط بشر آشکار نمی‌کند.

Faith-based beliefs can play an important role in our lives and cultural traditions.

باورهای ایمان‌محور نقش مهمی در زندگی ما و سنت‌های فرهنگی ایفا می‌کنند.

But the reason it’s so important to draw a line

اما دلیل اهمیت بسیار زیادِ مرزبندی این است که

is that people often dress up belief systems as science

مردم غالباً سیستم‌های اعتقادی را علم جا می‌زنند

in efforts to manipulate others

تا بدین ترتیب دیگران را فریب دهند

or undermine legitimate scientific discoveries.

یا کشفیات علمی معتبر را زیر سؤال ببرند.

And even in cases where this might seem harmless,

و حتی در مواردی که این مسأله بی‌خطر به نظر می‌رسد نیز

legitimizing pseudoscience can impede genuine scientific progress.

مشروعیت‌بخشی به شبه‌علم می‌تواند مانع پیشرفت اصیل علمی شود.

In a world where it's increasingly difficult to tell fact from fiction,

در دنیایی که تشخیص امر حقیقی از امر ساختگی هر روز دشوارتر از قبل می‌شود،

it's essential to keep your critical thinking skills sharp.

چالاک‌نگه‌داشتن مهارت‌های تفکر انتقادی‌تان بسیار حیاتی است.

So the next time you hear an amazing new claim,

پس، دفعه‌ی بعدی که ادعای شگفت‌انگیز جدیدی به گوشتان خورد،

ask yourself:

از خودتان بپرسید:

could we test this?

این ادعا سنجش‌پذیر است؟

Are the individuals behind this theory updating their claims with new findings?

آیا افراد پشت این تئوری، ادعاهایشان را مدام با یافته‌های جدید به‌روز می‌کنند؟

Is this consistent with our broader scientific understanding of the world?

آیا با درک علمی گسترده‌ترِ ما از جهان مطابقت دارد؟

Because looking scientific and actually being scientific

چون علمی‌به‌نظررسیدن و واقعاًعلمی‌بودن

are two very different things.

دو چیز کاملاً متفاوت هستند.