How does alcohol cause hangovers? - Judy Grisel

Translator: omer zrar Reviewer: Daban Q. Jaff

In a 1973 study, 20 volunteers got drunk once a week for 8 consecutive weeks,

لە ساڵی ۱۹۷۳ دا، توێژینەوەیەک لەسەر ۲۰ خۆبەخش کرا کە هەفتەی

یەکجار لە ماوەی ٨ حەفتەدا دەیانخواردەوە، کە

each time on a different alcoholic beverage,

هەرجارەو جۆرێک لە مەی نوێیان دەخواردەوە،

and each time with precisely the same dosage—

و هەرجارێکیش هەمان بڕی پێشتریان دەخواردەوە،

this was science, after all.

کە ئەمەش توێژینەوەێکی زانستی بوو.

The goal of this experiment was to find out which alcoholic drinks

و ئامانجی ئەم توێژینەوەش بۆ دۆزینەوەی ئەو خواردنەوە ئەلکهولیە بوو کە

cause worse hangovers.

هۆکارە بۆ خراپترین سەرخۆشبوون.

Of course, it takes much more than one small study to answer such a question.

بێگومان، زیاتر لە توێژینەوەێکی دەوێت بۆ وڵامدانەوەی ئەم پرسیارە.

Since then, science has learned a lot about hangovers—

لەوکاتەوە، زانست زۆر لەسەر سەرخۆشی فێربوو.

though some mysteries remain.

بەڵام هەندێک شت هەر بە نادیاری مانەوە.

The molecule responsible for hangovers is ethanol,

و ئەو گاردەش کە هۆکارە بۆ ئەم سەرخۆشبوونە ئیثۆنۆڵە،

which we colloquially refer to as alcohol.

کە بەڕونی وەک ئەلکهۆل ئاماژەی پێدەکرێت.

Ethanol is present in all alcoholic beverages, and generally speaking,

ئیثانۆڵ لە هەموو خواردنەوە ئەلکهۆلیەکاندا هەیە، و بەگشتیش،

the more ethanol, the greater the potential for a hangover.

تا خواردنەوەکەش ئیثانۆلی زاتری تێدابێ کاریگەری سەرخۆشبون زیاتر دەکا

The symptoms and severity can vary depending on weight, age,

. کە نیشانەو کاریگەر-یەکانی جیاوازە بەگوێرەی کێش و تەمەن،

genetics, and other factors.

جینەکان، و هەندێک هۆکاری تر.

But still, hangovers generally share some common— and unpleasant— features.

بەڵام بەگشتی، سەرخۆشبونەکان کاریگەری باو و ناخۆشی وەکیەکیان هەیە.

So how exactly does alcohol cause a hangover?

بۆیە، چۆن ئەلکهول هۆکارە بۆ سەرخۆشبوون؟

And is there any way to reliably prevent one?

و هیچ ڕێگاێک هەیە کە ڕێگە لە ڕودانی ئەمە بگرێت؟

Alcohol slows down the communication between neural cells.

ئەلکهۆل دەبێتە هۆی سستکردنی ناوەندە کۆئەندامی دەمار.

After someone has had their last drink,

دوای ئەوەی کە کەسێک کۆتا مەی خواردەوە،

as the concentration of alcohol in the blood drops back to zero,

ئەوا کاریگەری ئەلکهۆل لەناو خوێندا دادەبەزێت بۆ سفڕ،

the brain rebounds from sedation and swings in the other direction,

و مێشک لە هێورکردنەوە و هەلبەز و دابەز دەگەڕێنێتەوە بۆ ئاڕاستەکانی تر،

entering a hyperactive state.

دەیخاتە باری چاڵاکی لەڕادەبەدەر.

This may lead to the tremors or rapid heartbeat associated with hangovers.

کە ئەمەش هۆکارە بۆ لەرزۆکی یان

خێرا لێدانی دڵ کە سەرئێشەی لەگەڵدایە.

It also makes sleep shorter and less restful than normal.

و هەروەها خەو و ئەو ئارامیەیی کە لە خەوە-

وە دەستدەکەوێت کەمتری دەکاتەوە لە جاران.

But these effects are just the beginning—

بەڵام ئەم کاریگەریانە تەنیا سەرەتاێکن.

alcohol impacts so many of the body’s processes,

ئەلکهۆل کاریگەری لەسەر چەندین بەشی جەستەدا هەیە، کە

throwing delicate balances off-kilter.

وا لە هەندێک بەش دەکات وەک جاران بە ڕێک و پێکی کارنەکەن.

And even the most familiar hangover symptoms have surprising contributors.

تانانەت باوترین نیشانەکانی سەرخۆشبونیش کاریگەری زۆر خراپیان هەیە.

For example, alcohol disrupts levels of many hormones.

بۆنمونە، ئەلکهول ئاستی هۆڕمۆنەکان تێکدەدات.

One of those hormones is cortisol.

یەکێک لەم هۆڕمۆنانەش کۆرتسۆڵە.

Normally, fluctuating cortisol levels help regulate wakefulness

بەشێوەێکی ئاسایی، زیاد و کەمکردنی کۆرتسۆڵ ئاستی بەئاگابون ڕێکدەخات.

throughout the day and night.

بەدێژایی شەو و ڕۆژدا.

So the disruption in cortisol during a hangover

بۆیە کاتێک ئاستی کۆڕستۆڵ تێکدەچێت لە کاتی سەخۆشبوندا، ئەوا

may cause people to feel groggy or disoriented.

لەوانەیە وا لە کەسەکان بکات کە هەست بە بێهێزی یان سەرلێشێوان بکەن.

Another hormone alcohol interferes with is vasopressin,

یەکێکی تر لە هۆرمۆنەکان کە ئەلکهول کاریگەری لەسەر هەیە ئەویش ڤازۆ پڕێسینە.

which normally decreases the volume of urine made by the kidneys.

کە بەگشتی بڕی ئەو میزەی لە لایەن گوچیلەکانە دروست دەکرێت کەم دەکاتەوە.

By decreasing levels of vasopressin,

کاتێک کە ئاستی ڤازۆ پرێس کەم دەبێتەوە

alcohol causes people to pee more and become dehydrated.

بەهۆی ئەلکهول، ئەوا وا لە خەلکی دەکات میزی زۆر بکەن و جەستەیان وشک بێتەوە.

Dehydration can lead to thirst, dry mouth, weakness, lightheadedness, and headache,

وشکبونەوەش دەبێتە هۆی تینوبون، وشکبونەوەی دەم، لاوازی، گێژبون، و سەرئێشەش،

one of the most common hangover symptoms.

کە یەکێکە لە نیشانە هەرە باوەکانی سەرخۆشبون.

In addition to dehydration, hangover headaches can result

جگە لە وشکبونەوەش، سەر ئێشەکانی سەرخۆشبون دەکرێت لە ئاکامی

from alcohol’s influence on chemical signaling in the brain,

کاریگەری ئەلکهولەکە بن لەسەر ماددە کمیایی کە ئاماژە بۆ مێشک دەنێرت، بەتایبەتی

especially on neurotransmitters involved in pain signaling.

لەسەر نیڕۆترانسمیتەرەکان کە بەشدارن لە دیاریکردنی ژانەکە.

Alcohol can also damage mitochondria,

ئەلکهول دەتوانێت زیان بە مایتۆکۆندریاش بگەێنێت،

which are responsible for producing the ATP that gives us energy.

کە بەرپرسە لە دروستکردنی ATP کە وزەمان پێدەبەخشێت.

This may contribute to the fatigue, weakness, and mood disturbances

و ئەمەش هۆکارە بۆ شەکەتی، لاوازی، و بێزاری لە لەشتدا،

experienced during a hangover.

کە لە دوای سەرخۆشبون هەستی پێدەکەیت.

Meanwhile, alcohol stimulates the immune system,

لەهەمان کاتدا، ئەلکهول سیستەمی بەرگری لەش خێرا دەکات،

leading to inflammation that can damage cells within the brain,

ئەمەش هۆکارە بۆ دروستبونی هەوکردن و

زیان بەر خانەکانی مێشک دەگەێنێت،

affect mood, and impair memory.

و کاردەکاتە سەر باری دەرونی و یادەوەریکانیش سست دەکات.

And it can irritate the gastrointestinal tract

هەروەها کاریگەریشی لەسەر کۆئەندامەکانی هەرسیش هەیە، و

and inflame the lining of the stomach and intestines.

دەبێتە هۆی هەوکردنی ڕوپۆشی ناو گەدە و ڕیخۆڵەکان.

Alcohol may also slow down stomach emptying,

ئەلکهول لەوانەیە پڕۆسەی بەتاڵکردنەوەی گەدە خاو بکاتەوە،

which could lead to increased production of gastric acid.

و هۆکارە بۆ زیادکردنی ترشی ناو گەدە.

This is why alcohol can cause stomach pain, nausea, and vomiting.

بۆیە ئەلکهول هۆکارە بۆ ژانی گەدە، زگ ئێشە، و ڕشانەوە.

Alcoholic drinks also contain other substances that are produced

خواردنەوە ئەلکهولیەکان هەندێک ماددەی تری تێدایە کە لە ماوەی

during the fermentation process that give the drink its specific flavor.

پڕۆسەی ترشاندنەکە دروست دەبن و

ئەو تامە تایبەتەش بە خواردنەوەکە دەبەخشن.

Some evidence suggests that one of these, methanol,

هەندێک بەڵگە ئەوە ڕوندەکەنەوە کە یەکێک لەوانەش میثانۆلانە،

is particularly bad for hangovers.

کە کاریگەری خراپە لەسەر سەرخۆشبونەکان هەیە. کە

The body doesn’t start metabolizing methanol

جەستە ناتوانێ دەستبکا بە لەناوبردنی میثانۆ

until it’s done processing ethanol.

-لەکە، تا تاواو دەبێت لە شیکارکدنی میثانۆلەکە.

And when it does, the toxic metabolites of methanol

دواتر، پاشماوە ژەهراویەکانی میثانۆلەکە،

may potentially worsen the hangover symptoms.

نیشانەکانی سەرخۆشبونەکە خراپتر دەکەن.

Beverages that are closer to pure ethanol, such as gin and vodka,

ئەو خواردنەوانەی کە لە ئیثانۆڵی پاک نزیکن، وەک ڤۆدگا و جن،

may cause fewer hangover effects.

لەوانەیە ببنە هۆی تا لەکاتی سەرخۆشبوندا.

Meanwhile, the presence of flavoring ingredients in beverages

لە هەمانکاتدا، هەبونی تامی ئەو پێکهاتانەی کە لە خواردنەوەکانی

like whiskey, brandy, and red wine,

وەک ویسکی، براندی، و شەرابی سور دا هەیە،

may make these kinds of alcohol cause more hangover symptoms.

لەوانەیە وا لەو جۆرەی ئەلکهولە بکەن کە نیشانەکانی سەرخۆشبون زیادبکات،

So, the choice of alcoholic beverage matters,

بۆیە، هەڵبژادنی جۆری خواردنەوە ئەلکهولیەکان گرنگە،

but any of them can cause hangovers, simply because they all contain alcohol.

بەڵام هەموویان دەبنە هۆکار بۆ

سەرخۆشبوون، چونکە گشتیان ئەلکهولیان تێدایە.

So, do common hangover remedies actually work?

جا، چارەسەر بۆ کەمکردنەوەی کاریگەر -یەکانی سەخۆشبون کار دەکەن؟

Drinking water and electrolyte beverages can help reduce symptoms

خواردنەوەی ئاو و خواردنەوە ئەلیکترۆلیتیەکان کاریگەریەکانی وشکبونەوە

related to dehydration.

-کە کەمدەکەنەوە.

And eating— especially carbs— can help replenish the glucose levels

و خواردنی ئەو خواردنانەی کە کاربۆهیداراتیان

تێدایە دەکرێت ئاستی شەکری کلوکۆز جێگیر بکەن،

alcohol reduces.

کە ئەلکهول کەمدەکاتەوە.

But ultimately, the only sure way to prevent a hangover

بەڵام تاکە ڕێگا کە دەکرێت بەباشی کاربکات بۆ ڕێگرتن لە سەرخۆشبون،

is to drink alcohol in moderation or not at all.

ئەویش خواردنەوەیە بە بڕێکی کەم یان نەخواردنەوەیەتی.