How does alcohol cause hangovers? - Judy Grisel

1,294,073 views ・ 2022-07-05

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Marta Czerska Korekta: Ola Królikowska
00:07
In a 1973 study, 20 volunteers got drunk once a week for 8 consecutive weeks,
0
7545
6673
W 1973 roku 20 ochotników upijało się raz w tygodniu przez 8 tygodni z rzędu
00:14
each time on a different alcoholic beverage,
1
14218
2127
za każdym razem przy pomocy innego trunku
00:16
and each time with precisely the same dosage—
2
16345
3170
i za każdym razem taką samą ilością.
00:19
this was science, after all.
3
19682
2419
W końcu chodziło o naukę.
00:22
The goal of this experiment was to find out which alcoholic drinks
4
22393
3796
Celem tego badania było zrozumienie, które napoje alkoholowe
00:26
cause worse hangovers.
5
26189
1877
powodują większego kaca.
00:28
Of course, it takes much more than one small study to answer such a question.
6
28232
4296
Żeby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba więcej niż jednego badania.
00:32
Since then, science has learned a lot about hangovers—
7
32779
3753
Od tamtej pory naukowcy wiele dowiedzieli się na temat zjawiska kaca.
00:36
though some mysteries remain.
8
36532
2336
Jednak wiele kwestii pozostaje tajemnicą.
00:39
The molecule responsible for hangovers is ethanol,
9
39160
3045
Molekułą powodującą kaca jest etanol,
00:42
which we colloquially refer to as alcohol.
10
42205
3169
potocznie nazywany alkoholem.
00:45
Ethanol is present in all alcoholic beverages, and generally speaking,
11
45750
3962
Etanol występuje we wszystkich napojach alkoholowych.
00:49
the more ethanol, the greater the potential for a hangover.
12
49712
3212
Im więcej etanolu, tym większa szansa na kaca.
00:53
The symptoms and severity can vary depending on weight, age,
13
53132
3629
Objawy i ich nasilenie mogą różnić się w zależności od wagi, wieku,
00:56
genetics, and other factors.
14
56761
1960
genetyki i innych czynników.
00:58
But still, hangovers generally share some common— and unpleasant— features.
15
58846
5506
Mimo tych różnic jest coś, czego na kacu doświadcza każdy - niemiłe odczucia.
01:04
So how exactly does alcohol cause a hangover?
16
64727
3337
Jak dokładnie alkohol powoduje kaca?
01:08
And is there any way to reliably prevent one?
17
68064
2627
Czy jest sposób, żeby mu zapobiec?
01:11
Alcohol slows down the communication between neural cells.
18
71192
4630
Alkohol spowalnia komunikację między neuronami.
01:16
After someone has had their last drink,
19
76114
1876
Po wypiciu ostatniego drinka,
01:17
as the concentration of alcohol in the blood drops back to zero,
20
77990
3712
gdy stężenie alkoholu we krwi spada do zera,
01:21
the brain rebounds from sedation and swings in the other direction,
21
81702
4213
mózg porzuca stan uspokojenia i rusza w przeciwnym kierunku,
01:25
entering a hyperactive state.
22
85915
2085
wkraczając w stan nadpobudliwości.
01:28
This may lead to the tremors or rapid heartbeat associated with hangovers.
23
88251
4421
Może to prowadzić do drgawek lub szybkiego bicia serca kojarzonego z kacem.
01:32
It also makes sleep shorter and less restful than normal.
24
92672
3879
Skraca się długość i obniża jakość snu.
01:36
But these effects are just the beginning—
25
96968
2002
Ale to dopiero początek.
01:38
alcohol impacts so many of the body’s processes,
26
98970
3128
Alkohol wpływa na wiele procesów zachodzących w organizmie,
01:42
throwing delicate balances off-kilter.
27
102098
2753
zaburzając równowagę.
01:45
And even the most familiar hangover symptoms have surprising contributors.
28
105101
4755
Przyczyny nawet tych najbardziej znanych objawów kaca mogą być zaskakujące.
01:50
For example, alcohol disrupts levels of many hormones.
29
110064
3670
Na przykład alkohol zaburza poziom wielu hormonów.
01:53
One of those hormones is cortisol.
30
113943
2127
Jednym z nich jest kortyzol.
01:56
Normally, fluctuating cortisol levels help regulate wakefulness
31
116237
3795
Zmieniający się w ciągu dnia poziom tego hormonu pomaga regulować czas czuwania.
02:00
throughout the day and night.
32
120032
1502
02:01
So the disruption in cortisol during a hangover
33
121534
2711
Tak więc zakłócanie funkcji kortyzolu
02:04
may cause people to feel groggy or disoriented.
34
124245
3253
może wywoływać uczucie osłabienia lub dezorientacji.
02:07
Another hormone alcohol interferes with is vasopressin,
35
127707
3837
Innym hormonem, z którym alkohol koliduje, jest adiuretyna.
02:11
which normally decreases the volume of urine made by the kidneys.
36
131544
3670
Ten hormon zagęszcza mocz produkowany przez nerki.
02:15
By decreasing levels of vasopressin,
37
135214
2586
Obniżając poziom adiuretyny,
02:17
alcohol causes people to pee more and become dehydrated.
38
137800
3837
alkohol sprawia, że ludzie częściej oddają mocz i odwadniają się.
02:22
Dehydration can lead to thirst, dry mouth, weakness, lightheadedness, and headache,
39
142180
5130
Odwodnienie prowadzi do pragnienia, suchości ust, osłabienia, zawrotów głowy
02:27
one of the most common hangover symptoms.
40
147310
2752
i jej bólu, jednego z najczęstszych objawów kaca.
02:30
In addition to dehydration, hangover headaches can result
41
150438
3253
Poza odwodnieniem ból głowy spowodowany kacem może wynikać
02:33
from alcohol’s influence on chemical signaling in the brain,
42
153691
3670
z wpływu alkoholu na wysyłanie sygnałów chemicznych w mózgu,
02:37
especially on neurotransmitters involved in pain signaling.
43
157361
3128
a zwłaszcza na neuroprzekaźniki sygnalizujące ból.
02:40
Alcohol can also damage mitochondria,
44
160948
2419
Co więcej, alkohol niszczy mitochondria,
02:43
which are responsible for producing the ATP that gives us energy.
45
163367
3712
odpowiedzialne za wytwarzanie ATP dostarczającej nam energię.
02:47
This may contribute to the fatigue, weakness, and mood disturbances
46
167330
3503
Może to przyczyniać się do zmęczenia, osłabienia i zaburzeń nastroju,
02:50
experienced during a hangover.
47
170833
2169
które są wynikiem kaca.
02:53
Meanwhile, alcohol stimulates the immune system,
48
173127
2961
Alkohol wpływa na układ odpornościowy,
02:56
leading to inflammation that can damage cells within the brain,
49
176088
3379
powodując stan zapalny, który może zniszczyć komórki mózgowe,
02:59
affect mood, and impair memory.
50
179467
2586
oddziaływać na nastrój i pogarszać pamięć.
03:02
And it can irritate the gastrointestinal tract
51
182511
2753
Może też podrażniać przewód pokarmowy
03:05
and inflame the lining of the stomach and intestines.
52
185264
2962
oraz wywoływać stan zapalny błony śluzowej żołądka i jelit.
03:08
Alcohol may also slow down stomach emptying,
53
188559
2795
Alkohol może również spowalniać opróżnianie żołądka,
03:11
which could lead to increased production of gastric acid.
54
191354
3169
co z kolei prowadzi do wzmożonego wydzielania kwasu żołądkowego.
03:15
This is why alcohol can cause stomach pain, nausea, and vomiting.
55
195191
3628
To dlatego alkohol może powodować ból brzucha, mdłości i wymioty.
03:19
Alcoholic drinks also contain other substances that are produced
56
199654
3420
Napoje alkoholowe zawierają też inne substancje, które są wytwarzane
03:23
during the fermentation process that give the drink its specific flavor.
57
203074
4254
w procesie fermentacji, co nadaje im ich specyficzny smak.
03:27
Some evidence suggests that one of these, methanol,
58
207578
2920
Dowody wykazują, że jedna z tych substancji, metanol,
03:30
is particularly bad for hangovers.
59
210498
2836
wyjątkowo przyczynia się do powstawania kaca.
03:33
The body doesn’t start metabolizing methanol
60
213334
2085
Organizm wstrzymuje metabolizowanie metanolu,
03:35
until it’s done processing ethanol.
61
215419
2461
dopóki nie przetworzy etanolu.
03:37
And when it does, the toxic metabolites of methanol
62
217880
3337
A kiedy już zaczyna, toksyczne produkty przemiany materii
03:41
may potentially worsen the hangover symptoms.
63
221217
2711
mogą nawet pogorszyć objawy kaca.
03:44
Beverages that are closer to pure ethanol, such as gin and vodka,
64
224220
4463
Alkohole, które zawierają większe stężenie czystego etanolu, jak gin czy wódka,
03:48
may cause fewer hangover effects.
65
228683
2294
nie wywołują tak wielu objawów kaca.
03:51
Meanwhile, the presence of flavoring ingredients in beverages
66
231310
3295
Z kolei alkohole smakowe,
03:54
like whiskey, brandy, and red wine,
67
234605
2378
jak whisky, brandy czy czerwone wino,
03:56
may make these kinds of alcohol cause more hangover symptoms.
68
236983
3878
mogą powodować mocniejszego kaca.
04:01
So, the choice of alcoholic beverage matters,
69
241195
3253
Ważny jest wybór napoju alkoholowego, choć każdy może powodować kaca.
04:04
but any of them can cause hangovers, simply because they all contain alcohol.
70
244448
5422
W końcu wszystkie zawierają alkohol.
04:10
So, do common hangover remedies actually work?
71
250663
3170
Pytanie brzmi, czy popularne leki na kaca naprawdę działają?
04:14
Drinking water and electrolyte beverages can help reduce symptoms
72
254000
3336
Picie wody i elektrolitów może pomóc zwalczać objawy kaca
04:17
related to dehydration.
73
257336
1669
spowodowane odwodnieniem.
04:19
And eating— especially carbs— can help replenish the glucose levels
74
259130
4296
Jedzenie, zwłaszcza węglowodanów, może pomóc uzupełnić poziom glukozy,
04:23
alcohol reduces.
75
263426
1418
obniżany przez alkohol.
04:25
But ultimately, the only sure way to prevent a hangover
76
265219
3754
Ostatecznie jedynym niezawodnym sposobem na uniknięcie kaca
04:28
is to drink alcohol in moderation or not at all.
77
268973
3879
jest niepicie alkoholu lub zachowanie umiaru.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7