How does alcohol cause hangovers? - Judy Grisel

1,294,073 views ・ 2022-07-05

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Ali Eren Kayhan Gözden geçirme: Ozay Ozaydin
00:07
In a 1973 study, 20 volunteers got drunk once a week for 8 consecutive weeks,
0
7545
6673
1973′te yapılan bir çalışmada, 20 gönüllü birbirini izleyen 8 hafta boyunca
haftada bir kez, her seferinde farklı bir alkollü içecekle ve
00:14
each time on a different alcoholic beverage,
1
14218
2127
00:16
and each time with precisely the same dosage—
2
16345
3170
her seferinde tam olarak aynı dozda sarhoş oldu-
00:19
this was science, after all.
3
19682
2419
sonuçta bu bilimdi.
00:22
The goal of this experiment was to find out which alcoholic drinks
4
22393
3796
Bu deneyin amacı, hangi alkollü içeceklerin daha kötü akşamdan kalmalara
00:26
cause worse hangovers.
5
26189
1877
neden olduğunu bulmaktı.
00:28
Of course, it takes much more than one small study to answer such a question.
6
28232
4296
Tabii ki, böyle bir soruyu cevaplamak için birden fazla küçük çalışma gerekiyor.
00:32
Since then, science has learned a lot about hangovers—
7
32779
3753
O zamandan beri bilim, akşamdan kalma hakkında çok şey öğrendi-
00:36
though some mysteries remain.
8
36532
2336
ancak bazı gizemler devam ediyor.
00:39
The molecule responsible for hangovers is ethanol,
9
39160
3045
Akşamdan kalmalardan sorumlu molekül,
00:42
which we colloquially refer to as alcohol.
10
42205
3169
halk arasında alkol olarak adlandırdığımız etanoldür.
00:45
Ethanol is present in all alcoholic beverages, and generally speaking,
11
45750
3962
Etanol, tüm alkollü içeceklerde bulunur ve genel olarak konuşursak,
00:49
the more ethanol, the greater the potential for a hangover.
12
49712
3212
etanol ne kadar fazlaysa, akşamdan kalma potansiyeli de o kadar yüksek olur.
00:53
The symptoms and severity can vary depending on weight, age,
13
53132
3629
Semptomlar ve şiddeti kilo, yaş, genetik ve diğer faktörlere
00:56
genetics, and other factors.
14
56761
1960
bağlı olarak değişebilir. Ama yine de,
00:58
But still, hangovers generally share some common— and unpleasant— features.
15
58846
5506
akşamdan kalmalar genellikle bazı ortak- hoş olmayan- özellikleri paylaşır.
01:04
So how exactly does alcohol cause a hangover?
16
64727
3337
Peki alkol tam olarak nasıl akşamdan kalmaya neden olur?
01:08
And is there any way to reliably prevent one?
17
68064
2627
Birini güvenilir bir şekilde önlemenin bir yolu var mı?
01:11
Alcohol slows down the communication between neural cells.
18
71192
4630
Alkol sinir hücreleri arasındaki iletişimi yavaşlatır.
01:16
After someone has had their last drink,
19
76114
1876
Birisi son içkisini içtikten sonra,
01:17
as the concentration of alcohol in the blood drops back to zero,
20
77990
3712
kandaki alkol konsantrasyonu sıfıra düştüğünde,
01:21
the brain rebounds from sedation and swings in the other direction,
21
81702
4213
beyin sedasyondan geri döner ve diğer yöne dönerek
01:25
entering a hyperactive state.
22
85915
2085
hiperaktif bir duruma girer. Bu,
01:28
This may lead to the tremors or rapid heartbeat associated with hangovers.
23
88251
4421
akşamdan kalmalarla ilişkili titremelere veya hızlı kalp atışlarına yol açabilir.
01:32
It also makes sleep shorter and less restful than normal.
24
92672
3879
Ayrıca uykuyu normalden daha kısa ve daha az dinlendirici hale getirir.
01:36
But these effects are just the beginning—
25
96968
2002
Ancak bu etkiler sadece başlangıçtır-
01:38
alcohol impacts so many of the body’s processes,
26
98970
3128
alkol vücudun birçok sürecini etkiler ve
01:42
throwing delicate balances off-kilter.
27
102098
2753
hassas dengeleri yok eder.
01:45
And even the most familiar hangover symptoms have surprising contributors.
28
105101
4755
En tanıdık akşamdan kalma semptomlara bile şaşırtıcı katkıları olanlar var.
01:50
For example, alcohol disrupts levels of many hormones.
29
110064
3670
Örneğin, alkol birçok hormonun seviyesini bozar.
01:53
One of those hormones is cortisol.
30
113943
2127
Bu hormonlardan biri kortizoldür.
01:56
Normally, fluctuating cortisol levels help regulate wakefulness
31
116237
3795
Normalde dalgalanan kortizol seviyeleri, gündüz ve gece boyunca uyanıklığı
02:00
throughout the day and night.
32
120032
1502
düzenlemeye yardımcı olur.
02:01
So the disruption in cortisol during a hangover
33
121534
2711
Bu nedenle, akşamdan kalmalık sırasında kortizoldeki bozulma,
02:04
may cause people to feel groggy or disoriented.
34
124245
3253
insanların sersemlik veya şaşkınlık hissetmelerine neden olabilir.
02:07
Another hormone alcohol interferes with is vasopressin,
35
127707
3837
Alkolün müdahale ettiği bir başka hormon da normalde böbrekler tarafından
02:11
which normally decreases the volume of urine made by the kidneys.
36
131544
3670
yapılan idrar hacmini azaltan vazopressindir.
02:15
By decreasing levels of vasopressin,
37
135214
2586
Alkol, vazopressin düzeylerini azaltarak insanların
02:17
alcohol causes people to pee more and become dehydrated.
38
137800
3837
daha fazla işemesine ve susuz kalmasına neden olur.
02:22
Dehydration can lead to thirst, dry mouth, weakness, lightheadedness, and headache,
39
142180
5130
Dehidrasyon, en yaygın akşamdan kalma semptomlarından biri olan susuzluk,
02:27
one of the most common hangover symptoms.
40
147310
2752
ağız kuruluğu, halsizlik, baş dönmesi ve baş ağrısına neden olabilir.
02:30
In addition to dehydration, hangover headaches can result
41
150438
3253
Susuz kalmaya ek olarak, akşamdan kalma baş ağrıları, alkolün
02:33
from alcohol’s influence on chemical signaling in the brain,
42
153691
3670
beyindeki kimyasal sinyaller üzerindeki, özellikle de ağrı sinyallemesinde
02:37
especially on neurotransmitters involved in pain signaling.
43
157361
3128
yer alan nörotransmiterler üzerindeki etkisinden kaynaklanabilir.
02:40
Alcohol can also damage mitochondria,
44
160948
2419
Alkol ayrıca bize enerji veren ATP’nin üretilmesinden
02:43
which are responsible for producing the ATP that gives us energy.
45
163367
3712
sorumlu olan mitokondriye de zarar verebilir.
02:47
This may contribute to the fatigue, weakness, and mood disturbances
46
167330
3503
Bu, akşamdan kalma sırasında yaşanan yorgunluk, halsizlik ve duygu durum
02:50
experienced during a hangover.
47
170833
2169
bozukluklarına katkıda bulunabilir.
Bu arada alkol, bağışıklık sistemini uyararak beyindeki hücrelere
02:53
Meanwhile, alcohol stimulates the immune system,
48
173127
2961
02:56
leading to inflammation that can damage cells within the brain,
49
176088
3379
zarar verebilecek, ruh halini etkileyebilecek ve hafızayı bozabilecek
02:59
affect mood, and impair memory.
50
179467
2586
iltihaplanmaya yol açar.
03:02
And it can irritate the gastrointestinal tract
51
182511
2753
Gastrointestinal sistemi tahriş edebilir ve mide
03:05
and inflame the lining of the stomach and intestines.
52
185264
2962
ve bağırsakların astarını alevlendirebilir.
03:08
Alcohol may also slow down stomach emptying,
53
188559
2795
Alkol ayrıca mide boşalmasını yavaşlatabilir ve bu da
03:11
which could lead to increased production of gastric acid.
54
191354
3169
mide asidi üretiminin artmasına neden olabilir.
03:15
This is why alcohol can cause stomach pain, nausea, and vomiting.
55
195191
3628
Bu nedenle alkol mide ağrısına, mide bulantısına ve kusmaya neden olabilir.
03:19
Alcoholic drinks also contain other substances that are produced
56
199654
3420
Alkollü içecekler ayrıca fermantasyon işlemi sırasında üretilen
03:23
during the fermentation process that give the drink its specific flavor.
57
203074
4254
ve içeceğe kendine özgü lezzetini veren diğer maddeleri de içerir.
03:27
Some evidence suggests that one of these, methanol,
58
207578
2920
Bazı kanıtlar, bunlardan birinin, metanolün akşamdan kalmalar
03:30
is particularly bad for hangovers.
59
210498
2836
için özellikle kötü olduğunu gösteriyor.
03:33
The body doesn’t start metabolizing methanol
60
213334
2085
Vücut, etanolün işlenmesi bitene kadar
03:35
until it’s done processing ethanol.
61
215419
2461
metanol metabolize etmeye başlamaz.
03:37
And when it does, the toxic metabolites of methanol
62
217880
3337
Bunu yaptığında, metanolün toksik metabolitleri potansiyel
03:41
may potentially worsen the hangover symptoms.
63
221217
2711
olarak akşamdan kalma semptomlarını kötüleştirebilir.
03:44
Beverages that are closer to pure ethanol, such as gin and vodka,
64
224220
4463
Cin ve votka gibi saf etanole daha yakın olan içecekler
03:48
may cause fewer hangover effects.
65
228683
2294
daha az akşamdan kalma etkisine neden olabilir.
03:51
Meanwhile, the presence of flavoring ingredients in beverages
66
231310
3295
Bu arada, viski, brendi ve kırmızı şarap gibi
03:54
like whiskey, brandy, and red wine,
67
234605
2378
içeceklerde aroma verici maddelerin bulunması, bu tür alkollerin daha fazla
03:56
may make these kinds of alcohol cause more hangover symptoms.
68
236983
3878
akşamdan kalma semptomlarına neden olmasına neden olabilir.
Bu nedenle, alkollü içecek seçimi önemlidir, ancak bunların herhangi biri,
04:01
So, the choice of alcoholic beverage matters,
69
241195
3253
04:04
but any of them can cause hangovers, simply because they all contain alcohol.
70
244448
5422
tümü alkol içerdiğinden akşamdan kalmalara neden olabilir.
04:10
So, do common hangover remedies actually work?
71
250663
3170
Peki, yaygın akşamdan kalma ilaçları gerçekten işe yarıyor mu?
04:14
Drinking water and electrolyte beverages can help reduce symptoms
72
254000
3336
Su ve elektrolit içecekleri içmek dehidrasyonla ilgili semptomları
04:17
related to dehydration.
73
257336
1669
azaltmaya yardımcı olabilir.
04:19
And eating— especially carbs— can help replenish the glucose levels
74
259130
4296
Yemek— özellikle karbonhidratlar— alkolün düşürdüğü glikoz
04:23
alcohol reduces.
75
263426
1418
seviyelerini yenilemeye yardımcı olabilir.
04:25
But ultimately, the only sure way to prevent a hangover
76
265219
3754
Ancak nihayetinde, akşamdan kalmayı önlemenin tek kesin yolu,
04:28
is to drink alcohol in moderation or not at all.
77
268973
3879
ılımlı bir şekilde alkol almak veya hiç içmemektir.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7