A Conversation With My Hero, Stephen | How my deaf friend learned English

Hello, everyone.

အားလုံးမင်္ဂလာပါ။

My name is Robin Shaw.

ကျွန်တော့်နာမည် Robin Shaw ပါ။

And I am here today with a very special guest.

ပြီးတော့ ဒီနေ့ အရမ်းထူးခြားတဲ့ ဧည့်သည်တစ်ယောက်နဲ့ ရောက်နေတယ်။

ချစ်သောသူငယ်ချင်း စတီဖင်။

My dear friend, Stephen.

He’s also my personal hero.

သူက ကျွန်တော့်ရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး သူရဲကောင်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

Hello, Stephen.

မင်္ဂလာပါ စတီဖင်။

Hey, Robin.

ဟေး ရော်ဘင်။

Can you tell us a little bit about yourself?

ကိုယ့်အကြောင်း နည်းနည်းပြောပြနိုင်မလား။

I am 33.

ငါ 33။

I am deaf.

ငါ နားမကြား။

I can communicate with you right now through lip-reading and listening through my hearing aids.

ကျွန်ုပ်၏ နားကြားကိရိယာများမှတစ်ဆင့် နှုတ်ခမ်းဖတ်ခြင်းနှင့် နားထောင်ခြင်းတို့ဖြင့်

ယခု သင်နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်ပါသည် ။

Alright so, yes, he is deaf.

ကောင်းပြီ၊ ဟုတ်တယ်၊ သူက နားမကြားဘူး။

And he can understand me because he can hear a little bit through his hearing aids and

သူ့နားကြားကိရိယာကတစ်ဆင့် နည်းနည်းကြားနိုင်လို့

ကျွန်တော့်နှုတ်ခမ်းတွေကို ဖတ်ရတဲ့အတွက်

သူ ကျွန်တော့်ကို နားလည်နိုင်ပါတယ်

he has to read my lips.

Yes.

။ ဟုတ်ကဲ့။

Where did we meet?

ငါတို့ဘယ်မှာဆုံခဲ့လဲ။

We met in North Korea 5 years ago.

လွန်ခဲ့တဲ့ ၅ နှစ်က မြောက်ကိုရီးယားမှာ ဆုံခဲ့တယ်။

That’s right.

မှန်တယ်။

I was traveling in North Korea for a few weeks, and we had to stay in the same room for about

ကျွန်တော် မြောက်ကိုရီးယားမှာ ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ် ခရီးထွက်ခဲ့ပြီး

တစ်ပတ်နှစ်ပတ်လောက် တစ်ခန်းတည်းနေခဲ့ရတယ်။

a week or two.

ပြီးတော့ ငါတို့ အချင်းချင်းတွေ့တယ်။

And we met each other.

ပြီးတော့

And I was very surprised because he was traveling alone in North Korea.

သူက မြောက်ကိုရီးယားမှာ တစ်ယောက်တည်း ခရီးထွက်လို့

And, well, you know, just to be in North Korea, Yes,

အရမ်းအံ့သြသွားတယ် ။ ပြီးတော့ မြောက်ကိုရီးယားမှာ ရှိနေရတာ

… is such an adventure.

ဟုတ်တယ်၊ စွန့်စားမှုဆိုတာ မင်းသိလား။

ဒါပေမယ့် သူအဲဒီမှာ တစ်ယောက်တည်းရှိနေခဲ့တယ်။

But he was there alone.

He didn’t need anybody’s help.

သူက ဘယ်သူ့အကူအညီမှ မလိုဘူး။

Yeah.

အင်း။ ပြီးတော့ သူက တော်တော် လွတ်လပ်တဲ့လူ။

And he’s quite an independent person.

There are a lot of misconceptions about deaf people.

နားမကြားသူတွေအပေါ် အထင်အမြင်လွဲမှားမှုတွေ များတယ်။

A lot of people believe that deaf people cannot do much.

နားမကြားသူတွေ အများကြီး မလုပ်နိုင်ဘူးလို့ လူတော်တော်များများက ယုံကြည်ကြပါတယ်။

But I’m a good example of why that is so wrong.

ဒါပေမယ့် ဘာကြောင့် ဒီလောက်မှားနေရတာလဲဆိုတာကို နမူနာကောင်းတစ်ခုပါ။

Why don’t you tell us about your childhood, like, how did you learn English?

မင်းအင်္ဂလိပ်စာကို ဘယ်လိုသင်ယူခဲ့တာလဲ

မင်းရဲ့ငယ်ဘဝအကြောင်းကို မင်းဘာလို့မပြောတာလဲ

It started with a deaf school.

။ ဆွံ့အနားမကြားကျောင်းနဲ့ စတင်ခဲ့တာပါ။

So I’m with other children who are also deaf.

ဒါကြောင့် နားမကြားတဲ့ တခြားကလေးတွေနဲ့ အတူနေတယ်။

လက်ဖြင့်အင်္ဂလိပ်ကို သင်ယူခဲ့ကြသော

We learned English through the hands, so it’s not sign language.

ကြောင့် လက်သင်္ကေတပြဘာသာစကားမဟုတ်ပေ။

But a representation of English with the hands.

ဒါပေမယ့် လက်နဲ့ အင်္ဂလိပ်ကို ကိုယ်စားပြုတယ်။

So through that medium, we learn the structure of English.

ဒါကြောင့် အဲဒီအလယ်အလတ်ကနေတစ်ဆင့်

အင်္ဂလိပ်စာတည်ဆောက်ပုံကို လေ့လာတယ်။

And also…

နောက်ပြီး… ကျွန်တော့်မိသားစုအားလုံး ကြားနေရတယ်။

My family are all hearing.

So I was isolated from the conversation.

ဒါနဲ့ စကားဝိုင်းကနေ အထီးကျန်ခဲ့တယ်။

So I spent a lot of time reading.

ဒါကြောင့် စာဖတ်ဖို့ အချိန်အများကြီးကုန်တယ်။

So I learned more English through books.

ဒါကြောင့် စာအုပ်တွေကနေ အင်္ဂလိပ်စာကို ပိုတတ်လာတယ်။

Through books, yes…

စာအုပ်တွေကနေတစ်ဆင့် ဟုတ်ပါတယ်…

That is amazing.

အဲဒါက အံ့သြစရာပါပဲ။

စာအုပ်တွေ အများကြီးဖတ်ဖူးရမယ်။

You must’ve read a lot of books.

A lot, yes.

အများကြီး ဟုတ်တယ်။ စာအုပ်တွေ အများကြီးပဲ။

A lot of books.

As I said, or he said, we met in North Korea.

ကျွန်တော်ပြောသလိုပဲ၊ သူပြောသလိုပဲ ကျွန်တော်တို့ မြောက်ကိုရီးယားမှာ တွေ့ခဲ့တယ်။

He loves to travel.

ခရီးသွားရတာ ဝါသနာပါတယ်။

I do.

ငါပြောတာ။

So, how many countries and territories have you been to?

ဒါဆို ဘယ်နိုင်ငံ

နဲ့ နယ်မြေတွေကို ရောက်ဖူးလဲ။

I have been to, now, over 90.

အခု 90 ကျော် ရောက်ဖူးတယ်။ 90 ကျော် ဟုတ်တယ်၊

Over 90, yes.

I have not traveled that much.

ငါ ဒီလောက် ခရီးမသွားဖူးဘူး။

And I don’t think many of you have traveled that much,

တော်တော်များများက ဒီလောက်ခရီးထွက်ဖူးတယ်လို့ မထင်ထားတာ

so he is amazing.

ကြောင့် သူက အံ့သြစရာကောင်းပါတယ်။

He can travel the world alone.

သူတစ်ယောက်တည်း ကမ္ဘာကို ခရီးသွားနိုင်တယ်။

You know…

မင်းသိလား...

No problem.

ကိစ္စမရှိပါဘူး ။

There’s no problem.

ပြဿနာမရှိပါဘူး။

Can you tell us what kind of problems you may have when traveling?

ခရီးသွားတဲ့အခါ

ဘယ်လိုအခက်အခဲတွေရှိနိုင်လဲ ပြောပြပေးပါဦး

I have been to a lot of poor countries.

။ ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေ အများကြီးရောက်ဖူးတယ်။

ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ

And in poor countries, a lot of people cannot read and write.

လူတော်တော်များများက စာမဖတ်တတ်ကြပါဘူး။

ဒါကြောင့် အချိန်တော်တော်ကြာ ဆက်သွယ်တဲ့အခါ

So, a lot of the time, when I communicate, I have to use pen and paper.

ဘောပင်နဲ့ စက္ကူကို သုံးရမယ်။

So when I go up to someone in a poor country to ask for something,

ဒါကြောင့် ဆင်းရဲတဲ့ နိုင်ငံတစ်ခုမှာ တစ်စုံတစ်ခုတောင်းဖို့ သွားတဲ့အခါ

ရေးမှတ်ထားလိုက်တယ်။

I write it down.

But they cannot read it.

ဒါပေမယ့် မဖတ်နိုင်ကြဘူး။

So, I’ve had to adapt to that by miming for example, or drawing a picture.

ဒါကြောင့် ဥပမာ အတုခိုးတာ၊ ဒါမှမဟုတ် ပုံဆွဲခြင်း

အားဖြင့် အဲဒါကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် လုပ်ခဲ့ရတယ်

So that’s a good example.

။ ဒီတော့ ဒါက ဥပမာကောင်းပဲ။

Okay, and what country are planning to travel in the near future?

ကောင်းပြီ၊ မဝေးတော့တဲ့ အနာဂတ်မှာ ဘယ်နိုင်ငံကို ခရီးသွားဖို့ စီစဉ်ထားလဲ။

There’s so much more of the world that I want to see.

ငါမြင်ချင်သောကမ္ဘာများစွာရှိသေးသည်။

I’m thinking of going to Mongolia.

မွန်ဂိုလီးယားကို သွားဖို့ စဉ်းစားနေတယ်။

It’s very beautiful.

အရမ်းလှတယ်။ ဟုတ်ကဲ့။ ဟုတ်ပြီ၊

Yes.

Yes, alright.

You have been.

ပြီးပြီ။ မွန်ဂိုလီးယားကို ရောက်ဖူးတယ်။ အရမ်းလှတယ်။

I’ve been to Mongolia.

It’s very beautiful.

And, yes, we have traveled...

ဟုတ်တယ်၊

after we met in North Korea.

ငါတို့ မြောက်ကိုးရီးယားမှာ တွေ့ပြီးရင်

We have traveled to other countries.

ငါတို့ ခရီးထွက်ခဲ့ကြပြီ။ တခြားနိုင်ငံတွေကို ခရီးထွက်ဖူးတယ်။

We've traveled to Sri Lanka and Maldives together.

သီရိလင်္ကာနဲ့ မော်လ်ဒိုက်ကို အတူတူ ခရီးထွက်ခဲ့ကြတယ်။ ဟုတ်ကဲ့။

Yes.

And in the future we will travel to more countries.

အနာဂတ်တွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် ပိုမိုနိုင်ငံများသို့ ခရီးထွက်ပါမည်။

Alright, thank you very much, Stephen.

ကောင်းပြီ၊ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ် Stephen။

You’re welcome.

I’m very happy you did this.

ရပါတယ်။

ဒီလိုလုပ်လို့ အရမ်းပျော်ပါတယ်။

And you shared a part of your life with our viewers.

ပြီးတော့ မင်းဟာ မင်းဘဝရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ငါတို့ရဲ့ကြည့်ရှုသူတွေနဲ့ မျှဝေခဲ့တယ်။

And your struggles traveling around the world.

ပြီးတော့ မင်းရဲ့ ရုန်းကန်မှုတွေက ကမ္ဘာတဝှမ်းကို ခရီးထွက်တယ်။

And learning and speaking English.

ပြီးတော့ အင်္ဂလိပ်စကားပြော သင်ယူတယ်။

So thank you very much.

ဒါကြောင့် ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်။

Yeah.

အင်း။

Alright, thank you everyone for watching.

ရပါတယ်၊ ကြည့်ရှုပေးတဲ့အတွက် အားလုံးကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

And I’ll see you next time.

နောက်တစ်ခါတွေ့မယ်။