Glenn Greenwald: Why privacy matters

Translator: Hong-Hanh Tran Reviewer: Kien Vu Duy

There is an entire genre of YouTube videos

Có cả một thể loại video trên YouTube

devoted to an experience which

liên quan đến một trải nghiệm

I am certain that everyone in this room has had.

mà tôi chắc mọi người ở đây đã từng có.

It entails an individual who,

Đó là về những người

nghĩ họ đơn độc,

thinking they're alone,

engages in some expressive behavior —

tham gia vào một số hành vi phô trương -

wild singing, gyrating dancing,

ca hát, nhảy múa điên dại,

some mild sexual activity —

hay một vài hành động gợi tình -

only to discover that, in fact, they are not alone,

sau đó nhận ra, thực ra họ không đơn độc,

that there is a person watching and lurking,

mà có ai đó đang quan sát và do thám họ,

the discovery of which causes them

Phát hiện này làm họ

to immediately cease what they were doing

ngay lập tức dừng việc đang làm

in horror.

trong sợ hãi.

The sense of shame and humiliation

Cảm giác xấu hổ và bị sỉ nhục

in their face is palpable.

hiện rõ ràng trên gương mặt họ.

It's the sense of,

Lý do là,

"This is something I'm willing to do

"Có những thứ tôi sẵn sàng làm

only if no one else is watching."

khi không bị ai theo dõi."

This is the crux of the work

Đây là điểm then chốt của công việc

on which I have been singularly focused

mà tôi đang tập trung vào

for the last 16 months,

trong suốt 16 tháng qua,

the question of why privacy matters,

câu hỏi liên quan đến vấn đề riêng tư,

a question that has arisen

một câu hỏi đã được nêu lên

in the context of a global debate,

trong bối cảnh của một thảo luận toàn cầu,

enabled by the revelations of Edward Snowden

được bắt đầu bằng việc tiết lộ của Edward Snowden

that the United States and its partners,

rằng nước Mỹ và các nước đồng minh,

unbeknownst to the entire world,

cả thế giới không hề biết,

has converted the Internet,

họ đã biến Internet,

once heralded as an unprecedented tool

một thời được xem là

of liberation and democratization,

công cụ của tự do và dân chủ,

into an unprecedented zone

thành một hệ thống giám sát

of mass, indiscriminate surveillance.

khổng lồ và không khoan nhượng.

There is a very common sentiment

Có một tâm lý chung

that arises in this debate,

trong cuộc tranh luận này,

even among people who are uncomfortable

thậm chí cả giữa những người

with mass surveillance, which says

phản đối giám sát đại chúng,

that there is no real harm

họ nói rằng, thật ra cũng không có hại gì

that comes from this large-scale invasion

nếu giám sát toàn diện như vậy

because only people who are engaged in bad acts

bởi vì chỉ có những người làm việc xấu

have a reason to want to hide

mới muốn giấu diếm

and to care about their privacy.

và quan tâm đến sự riêng tư mà thôi.

This worldview is implicitly grounded

Quan điểm này căn cứ vào

in the proposition that there are two kinds of people in the world,

giả định rằng trên thế giới có 2 loại người,

good people and bad people.

người tốt và người xấu.

Bad people are those who plot terrorist attacks

Người xấu là người có âm mưu tấn công khủng bố

or who engage in violent criminality

hoặc tội phạm bạo lực

and therefore have reasons to want to hide what they're doing,

nên mong muốn giấu diếm điều họ đang làm,

have reasons to care about their privacy.

và muốn bảo vệ sự riêng tư của họ.

But by contrast, good people

Nhưng ngược lại, người tốt

are people who go to work,

là những người đi làm,

come home, raise their children, watch television.

về nhà, chăm sóc con cái, xem tivi.

They use the Internet not to plot bombing attacks

Họ dùng Internet không phải để âm mưu đánh bom

but to read the news or exchange recipes

mà là để xem tin tức hay trao đổi công thức nấu ăn

or to plan their kids' Little League games,

hoặc để cho con cái họ chơi trò Little League,

and those people are doing nothing wrong

và những người này không làm gì sai

and therefore have nothing to hide

nên chẳng có gì đểi giấu diếm

and no reason to fear

và cũng có lý do gì để sợ

the government monitoring them.

việc chính phủ muốn giám sát họ.

The people who are actually saying that

Những người nói như vậy thật sự lại

are engaged in a very extreme act

tự đưa mình vào một hành động cực đoan

of self-deprecation.

chống lại chính bản thân họ.

What they're really saying is,

Điều mà họ thực sự muốn nói là,

"I have agreed to make myself

"Tôi để cho bản thân thành

such a harmless and unthreatening

một người vô hại, không đe doạ ại

and uninteresting person that I actually don't fear

và không đáng để ý, mà tôi không hề sợ

having the government know what it is that I'm doing."

chính phủ biết tôi đang làm gì."

This mindset has found what I think

Cách nghĩ này tạo nên điều mà tôi cho là

is its purest expression

là một dạng biểu cảm thuần tuý nhất.

in a 2009 interview with

Trong buổi phỏng vấn năm 2009

the longtime CEO of Google, Eric Schmidt, who,

với CEO lâu năm của Google, Eric Schmidt, người mà

when asked about all the different ways his company

khi được hỏi về việc bằng nhiều cách khác nhau

is causing invasions of privacy

công ty anh ấy đã liên quan tới việc xâm phạm quyền riêng tư

for hundreds of millions of people around the world,

của hàng triệu người trên thế giới,

said this: He said,

Ông đã trả lời rằng:

"If you're doing something that you don't want

"Nếu bạn đang làm gì mà không muốn

other people to know,

người khác biết,

maybe you shouldn't be doing it in the first place."

thì có lẽ ngay từ đầu bạn không nên làm thì hơn."

Now, there's all kinds of things to say about

Giờ đây, có rất nhiều điều để giải thích

that mentality,

về tâm trạng đó,

the first of which is that the people who say that,

thứ nhất là, những người mà họ nói rằng,

who say that privacy isn't really important,

họ cho rằng quyền riêng tư không thật sự quan trọng,

they don't actually believe it,

họ không thật sự nghĩ như thế,

and the way you know that they don't actually believe it

và cách mà chúng ta biết được họ không thật sự nghĩ thế

is that while they say with their words that privacy doesn't matter,

là vì khi họ nói sự riêng tư không quan trọng,

with their actions, they take all kinds of steps

đối với cách hành động của họ, thì họ lại tìm mọi cách

to safeguard their privacy.

để bảo vệ sự riêng tư của họ.

They put passwords on their email

Họ đặt mật mã cho email

and their social media accounts,

và cho các tài khoản mạng xã hội,

they put locks on their bedroom

họ khóa cửa phòng ngủ

and bathroom doors,

và phòng tắm,

all steps designed to prevent other people

làm mọi cách để ngăn cản người khác

from entering what they consider their private realm

tiến vào khu vực họ xem là riêng tư

and knowing what it is that they don't want other people to know.

và biết được điều mà họ không muốn người khác biết.

The very same Eric Schmidt, the CEO of Google,

Cũng chính Eric Schmidt, CEO của Google,

ordered his employees at Google

đã yêu nhân viên Google của ông

to cease speaking with the online

dừng trao đổi với

Internet magazine CNET

với tạp chí mạng CNET

after CNET published an article

sau khi CNET đăng bài báo

full of personal, private information

với những thông tin cá nhân, riêng tư

about Eric Schmidt,

của Eric Schmidt,

which it obtained exclusively through Google searches

mà chúng đều được thu thập chỉ từ hệ thống tìm kiếm của Google

and using other Google products. (Laughter)

và những sản phẩm Google khác. (Cười)

This same division can be seen

Một ví dụ khác có thể kể đến

with the CEO of Facebook, Mark Zuckerberg,

là CEO của Facebook, Mark Zuckerberg,

who in an infamous interview in 2010

trong cuộc phỏng vấn đáng xấu hổ năm 2010

pronounced that privacy is no longer

đã tuyên bố rằng sự riêng tư

a "social norm."

đã không còn là một "chuẩn mực xã hội" nữa.

Last year, Mark Zuckerberg and his new wife

Năm ngoái, Mark Zuckerberg và vợ mới cưới

purchased not only their own house

không chỉ mua một căn nhà để ở

but also all four adjacent houses in Palo Alto

mà còn mua luôn cả 4 căn nhà liền kề ở Palo Alto

for a total of 30 million dollars

tổng cộng hết 30 triệu đô la

in order to ensure that they enjoyed a zone of privacy

chỉ để bảo đảm họ có khu vực riêng tư

that prevented other people from monitoring

qua đó không cho người khác theo dõi

what they do in their personal lives.

nhưng việc họ làm trong đời tư của họ.

Over the last 16 months, as I've debated this issue around the world,

16 tháng vừa qua, tôi đi đã thảo luận về vấn đề này tại nhiều nơi trên thế giới,

every single time somebody has said to me,

mỗi khi có ai nói với tôi,

"I don't really worry about invasions of privacy

"Tôi không mấy quan tâm đến việc xâm phạm quyền riêng tư

because I don't have anything to hide."

vì tôi không có gì phải che giấu cả."

I always say the same thing to them.

Tôi luôn nói với họ như thế này.

I get out a pen, I write down my email address.

Tôi lấy 1 cây bút ra, viết địa chỉ email của mình,

I say, "Here's my email address.

rồi nói, "Đây là địa chỉ email của tôi.

What I want you to do when you get home

Tôi muốn bạn về nhà

is email me the passwords

gửi cho tôi toàn bộ mật mã

to all of your email accounts,

của các tài khoản email của bạn,

not just the nice, respectable work one in your name,

không chỉ email công việc,

but all of them,

mà là toàn bộ,

because I want to be able to just troll through

bởi vì tôi muốn biết hết

what it is you're doing online,

mọi hoạt động trên mạng của bạn,

read what I want to read and publish whatever I find interesting.

đọc hết những thứ tôi muốn và công bố hết những thứ tôi thấy thích.

After all, if you're not a bad person,

Dù sao đi nữa, nếu bạn không phải người xấu,

if you're doing nothing wrong,

không làm gì sai,

you should have nothing to hide."

thì bạn không nên che giấu gì cả."

Not a single person has taken me up on that offer.

Vậy mà chưa có ai làm điều đó với tôi cả.

I check and — (Applause)

Tôi kiểm tra - (Vỗ tay)

I check that email account religiously all the time.

Tôi kiểm tra email của tôi liên tục.

It's a very desolate place.

Hộp thư hoàn toàn trống rỗng.

And there's a reason for that,

Và có lý do đối với điều đó,

which is that we as human beings,

là vì chúng ta là con người,

even those of us who in words

cho dù chúng ta nói ngoài miệng

disclaim the importance of our own privacy,

không xem trọng sự riêng tư,

instinctively understand

nhưng theo bản năng

the profound importance of it.

chúng ta luôn nhìn nhận tầm quan trọng sâu xa của nó.

It is true that as human beings, we're social animals,

Thực tế là con người, chúng ta là động vật xã hội,

which means we have a need for other people

có nghĩa là chúng ta có nhu cầu cho người khác biết

to know what we're doing and saying and thinking,

chúng ta đang làm gì, nói gì, nghĩ gì,

which is why we voluntarily publish information about ourselves online.

đó cũng là nguyên nhân chúng ta muốn đưa thông tin của mình lên mạng.

But equally essential to what it means

Nhưng khá quan trọng liên quan đến

to be a free and fulfilled human being

ý nghĩa về con người tự do và trọn vẹn

is to have a place that we can go

là có một nơi mà chúng ta có thể tới

and be free of the judgmental eyes of other people.

để tránh sự nhòm nghó và phán xét của người khác.

There's a reason why we seek that out,

Đó là lý do vì sao chúng ta tìm kiếm điều đó,

and our reason is that all of us —

và lý do đó là, tất cả chúng ta -

not just terrorists and criminals, all of us —

không chỉ phần tử khủng bố và tội phạm, mà tất cả chúng ta -

have things to hide.

đều có những thứ cần phải che giấu.

There are all sorts of things that we do and think

Có rất nhiều thứ chúng ta nghĩ và làm

that we're willing to tell our physician

mà chúng ta sẵn sàng kể với bác sĩ ,

or our lawyer or our psychologist or our spouse

luật sư, bác sĩ tâm lý, hoặc vợ/chồng chúng ta

or our best friend that we would be mortified

hoặc bạn thân của chúng ta

for the rest of the world to learn.

như sẽ thấy xấu hổ nếu phải nói ra bên ngoài.

We make judgments every single day

Chúng ta suy xét từng ngày

about the kinds of things that we say and think and do

về những thứ chúng ta nói, nghĩ hay làm

that we're willing to have other people know,

mà có thể cho người khác biết,

and the kinds of things that we say and think and do

và những thứ chúng ta nói, nghĩ hay làm

that we don't want anyone else to know about.

mà không muốn cho bất cứ ai biết.

People can very easily in words claim

Mọi người có thể dễ dàng nói ngoài miệng

that they don't value their privacy,

rằng họ không quan tâm đến sự riêng tư,

but their actions negate the authenticity of that belief.

nhưng hành động của họ lại phủ nhận điều họ nói.

Now, there's a reason why privacy is so craved

Giờ đây, đó là lý do vì sao sự riêng tư luôn được đòi hỏi

universally and instinctively.

một cách tự nhiên và rộng rãi.

It isn't just a reflexive movement

Nó không chỉ là một hoạt đông theo phản xạ

like breathing air or drinking water.

như hít thở hay uống nước.

The reason is that when we're in a state

Lý do là khi chúng ta trong một tình huống

where we can be monitored, where we can be watched,

mà ở đó chúng ta bị theo dõi, mà ở đó chúng ta bị nhòm ngó,

our behavior changes dramatically.

hành vi của chúng ta sẽ thay đổi đột ngột.

The range of behavioral options that we consider

Phạm vi biểu cảm khi mà chúng ta cho rằng

when we think we're being watched

chúng ta bị theo dõi

severely reduce.

giảm đi đáng kể.

This is just a fact of human nature

Điều này là một thực tế về bản chất con người

that has been recognized in social science

mà đã được nhìn nhận trong khoa học xã hội,

and in literature and in religion

trong văn học và tôn giáo,

and in virtually every field of discipline.

và trong các lĩnh vực khác.

There are dozens of psychological studies

Có rất nhiều các nghiên cứu tâm lý

that prove that when somebody knows

chứng minh rằng khi một ai đó biết rằng

that they might be watched,

khi họ bị theo dõi,

the behavior they engage in

thái độ mà họ thể hiện

is vastly more conformist and compliant.

trở nên tuân thủ và chấp hành hơn rất nhiều.

Human shame is a very powerful motivator,

Sự hổ thẹn của con người là một động lực mạnh mẽ,

as is the desire to avoid it,

cũng như ước muốn tránh không bị hổ thẹn,

and that's the reason why people,

và đó là nguyên nhân tại sao,

when they're in a state of being watched, make decisions

khi bị theo dõi, đưa ra các quyết định

not that are the byproduct of their own agency

không phải là của họ

but that are about the expectations

mà là theo sự kỳ vọng

that others have of them

của những người khác

or the mandates of societal orthodoxy.

hoặc sự bắt buộc của chuẩn mực xã hội.

This realization was exploited most powerfully

Nhận thức này được tận dụng mạnh mẽ nhất

for pragmatic ends by the 18th- century philosopher Jeremy Bentham,

vào khoảng thế kỷ 18 bởi nhà triết học Jeremy Bentham,

who set out to resolve an important problem

người đã giải quyết một vấn đề quan trọng

ushered in by the industrial age,

trong thời kỳ công nghiệp,

where, for the first time, institutions had become

khi, lần đầu tiên, các định chế

so large and centralized

đã trở nên quá lớn và tập trung

that they were no longer able to monitor

mà đến nỗi họ không thể theo dõi được

and therefore control each one of their individual members,

và vì thế không thể kiểm soát được từng cá nhân của họ,

and the solution that he devised

và giải pháp mà ông đã đề ra

was an architectural design

là môt thiết kế kiến trúc

originally intended to be implemented in prisons

lúc đầu chỉ định để triển khai tại các nhà tù

that he called the panopticon,

mà ông gọi là nhà tù xây tròn,

the primary attribute of which was the construction

thuộc tính tiêu biểu của nhà tù này

of an enormous tower in the center of the institution

là tòa tháp lớn ở ngay vị trí trung tâm

where whoever controlled the institution

nơi mà bất cứ ai kiểm soát nhà tù

could at any moment watch any of the inmates,

có thể nhìn thấy những tù nhân bất cứ lúc nào,

although they couldn't watch all of them at all times.

dù rằng họ không thể quan sát hết mọi người mọi lúc mọi nơi.

And crucial to this design

Điểm mấu chốt của thiết kế này

was that the inmates could not actually

là những tù nhân không thể

see into the panopticon, into the tower,

không thể nhìn vào trong nhà tù vòng, vào trong tháp,

and so they never knew

và vì thế họ không bao giờ biết

if they were being watched or even when.

họ có đang bị theo dõi hay thậm chí là khi nào họ bi theo dõi hay không.

And what made him so excited about this discovery

Và điều làm ông hứng thú nhất đối với khám phá này

was that that would mean that the prisoners

đó là nó có nghĩa rằng

would have to assume that they were being watched

những tù nhân luôn cảm thấy họ bị theo dõi

at any given moment,

bất cứ lúc nào,

which would be the ultimate enforcer

điều này trở thành động lực cơ bản

for obedience and compliance.

để họ nghe lời và tuân thủ quy định.

The 20th-century French philosopher Michel Foucault

Nhà triết học thế kỷ 20 Michel Foucault

realized that that model could be used

đã nhận ra rằng mô hình này không chỉ có thể dùng cho nhà tù

not just for prisons but for every institution

mà còn có thể cho các định chế khác

that seeks to control human behavior:

cần kiểm soát hành vi con người như:

schools, hospitals, factories, workplaces.

trường học, bệnh viện, nhà máy, cơ quan.

And what he said was that this mindset,

Và ông ấy cho rằng tư tưởng này,

this framework discovered by Bentham,

với nguyên lý phát hiện bởi Bentham,

was the key means of societal control

chính là cách thức kiểm soát xã hội chủ yếu

for modern, Western societies,

dành cho các xã hội phương Tây hiện đại,

which no longer need

khi mà không cần đến

the overt weapons of tyranny —

các vũ khí công khai của chế độ độc tài -

punishing or imprisoning or killing dissidents,

bằng trừng phạt, giam giữ hay thủ tiêu các phần tử chống đối,

or legally compelling loyalty to a particular party —

hay dùng luật pháp để khuất phục một đảng phái -

because mass surveillance creates

bởi vì giám sát toàn diện tạo nên

a prison in the mind

một nhà tù trong tinh thần

that is a much more subtle

điều này trở nên khôn khéo hơn

though much more effective means

mà lại mang đến hiệu quả tốt hơn

of fostering compliance with social norms

việc tăng cường tuân thủ các quy tắc xã hội

or with social orthodoxy,

hoặc đối với chuẩn mực xã hội,

much more effective

có hiệu quả hơn nhiều

than brute force could ever be.

so với việc sử dụng vũ lực.

The most iconic work of literature about surveillance

Công trình văn học tiêu biểu nhất về giám sát và sự riêng tư

and privacy is the George Orwell novel "1984,"

là tiểu thuyết của George Orwell "1984",

which we all learn in school, and therefore it's almost become a cliche.

mà chúng ta đều học ở trường, và vì thế gần như trở thành khuôn mẫu.

In fact, whenever you bring it up in a debate about surveillance,

Thực tế, mỗi khi bạn đề cập đến nó khi tranh luận về giám sát,

people instantaneously dismiss it

người ta lập tức gạt bỏ nó

as inapplicable, and what they say is,

bởi vì không thích hợp, và họ nói thế này,

"Oh, well in '1984,' there were monitors in people's homes,

"Ồ, trong "1984", người ta bị giám sát cả khi ở nhà,

they were being watched at every given moment,

bị giám sát bất cứ lúc nào,

and that has nothing to do with the surveillance state that we face."

nên nó chẳng liên quan gì đến điều mà chúng ta đang nói cả."

That is an actual fundamental misapprehension

Đây là một hiểu lầm cơ bản

of the warnings that Orwell issued in "1984."

về lời cảnh báo mà Orwell đưa ra trong "1984".

The warning that he was issuing

Ông đưa ra lời cảnh báo

was about a surveillance state

về sự giám sát

not that monitored everybody at all times,

không phải tất cả mọi người vào mọi thời điểm,

but where people were aware that they could

nhưng ở đó người ta lại cho rằng

be monitored at any given moment.

họ có thể bị giám sát bất cứ lúc nào.

Here is how Orwell's narrator, Winston Smith,

Người phát ngôn của Orwell, Winston Smith,

described the surveillance system

mô tả hệ thống giám sát

that they faced:

mà họ từng gặp:

"There was, of course, no way of knowing

"Chắc chắn không có cách nào

whether you were being watched at any given moment."

để biết bạn có đang bị theo dõi hay không."

He went on to say,

Ông nói tiếp,

"At any rate, they could plug in your wire

"Họ luôn có thể quan sát bạn

whenever they wanted to.

nếu họ muốn.

You had to live, did live,

Bạn phải sống, và đúng là bạn sống,

from habit that became instinct,

quen dần đến trở thành bản năng,

in the assumption that every sound you made

luôn cho rằng mỗi âm thanh mà bạn phát ra

was overheard and except in darkness

đều có người nghe và ngoại trừ trong bóng tối

every movement scrutinized."

mỗi hành động đều bị dò xét kỹ lưỡng."

The Abrahamic religions similarly posit

Các tôn giáo Abraham thừa nhận rằng

that there's an invisible, all-knowing authority

có một lực lượng toàn năng, vô hình,

who, because of its omniscience,

bởi vì sự thông thái của nó,

always watches whatever you're doing,

luôn theo dõi điều bạn đang làm,

which means you never have a private moment,

nghĩa là bạn không bao giờ riêng tư,

the ultimate enforcer

đây là nhân tố quyền lực

for obedience to its dictates.

thúc đẩy tuân theo tôn giáo.

What all of these seemingly disparate works

Có môt điều dường như khác thường

recognize, the conclusion that they all reach,

cuối cùng mà họ đều đạt được,

is that a society in which people

nhận ra là một xã hội mà trong đó

can be monitored at all times

mọi người bị bị theo dõi toàn bộ thời gian

is a society that breeds conformity

là xã hội tạo nên sự chấp hành,

and obedience and submission,

tuân thủ, khuất phục,

which is why every tyrant,

đó là lý do mỗi nhà độc tài,

the most overt to the most subtle,

từ công khai cho đến khéo che giấu nhất,

craves that system.

đều muốn xây dựng hệ thống như vậy.

Conversely, even more importantly,

Ngược lại, nhưng còn quan trọng hơn,

it is a realm of privacy,

nó là một khu vực riêng tư,

the ability to go somewhere where we can think

năng lực để đi đến một nơi

and reason and interact and speak

mà ở đó chúng ta có thể suy nghĩ, giao tiếp, trò chuyện

without the judgmental eyes of others being cast upon us,

mà không chạm phải ánh mắt đánh giá của người khác,

in which creativity and exploration

nơi sự sáng tạo, khám phá

and dissent exclusively reside,

và bất đồng ý kiến thật sự tồn tại,

and that is the reason why,

và đó là lý do tại sao,

when we allow a society to exist

khi chúng ta cho phép một xã hội tồn tại

in which we're subject to constant monitoring,

mà trong đó chúng ta bị giám sát thường xuyên,

we allow the essence of human freedom

chúng ta cho phép bản chất tự do của con người

to be severely crippled.

bị tê liệt hoàn toàn.

The last point I want to observe about this mindset,

Điều cuối cùng tôi muốn nói liên quan đến tư duy này,

the idea that only people who are doing something wrong

quan điểm cho rằng chỉ có người làm việc xấu

have things to hide and therefore reasons to care about privacy,

mới có thứ cần phải che giấu và mới quan tâm đến sự riêng tư,

is that it entrenches two very destructive messages,

nó tạo nêu hai thông điệp tai hại,

two destructive lessons,

hai bài học tại hại,

the first of which is that

thứ nhất là

the only people who care about privacy,

chỉ những người quan tâm sự riêng tư,

the only people who will seek out privacy,

chỉ những người tìm kiếm sự riêng tư,

are by definition bad people.

được cho là người xấu.

This is a conclusion that we should have

Đây là kết luận

all kinds of reasons for avoiding,

mà chúng ta cần phải tránh xa,

the most important of which is that when you say,

điều quan trọng nhất của nó là khi bạn nói,

"somebody who is doing bad things,"

"ai đó đang làm việc xấu,"

you probably mean things like plotting a terrorist attack

có thể ý bạn là âm mưu tấn công khủng bố

or engaging in violent criminality,

hay tội phạm bạo lực,

a much narrower conception

một khái niệm hết sức hạn hẹp

of what people who wield power mean

xuất phát từ những người nắm quyền

when they say, "doing bad things."

khi họ đề cập đến "làm việc xấu".

For them, "doing bad things" typically means

Đối với họ, "làm việc xấu" nghĩa là

doing something that poses meaningful challenges

làm những việc chống đối đáng kể

to the exercise of our own power.

đến việc thực thi quyền lực của họ.

The other really destructive

Một bài học tai hại khác, và tôi nghĩ,

and, I think, even more insidious lesson

còn nguy hiểm hơn

that comes from accepting this mindset

nếu chấp nhận tư duy này

is there's an implicit bargain

đó là có một sự mặc cả ngầm

that people who accept this mindset have accepted,

mà những người đồng ý với tư duy này đã chấp nhận,

and that bargain is this:

sự mặc cả ngầm này như sau:

If you're willing to render yourself

Nếu bạn sẵn sàng khiến cho bản thân

sufficiently harmless,

đủ vô hại,

sufficiently unthreatening

không mang tính đe dọa

to those who wield political power,

đối với người có quyền lực chính trị,

then and only then can you be free

chỉ khi đó bạn mới được giải phóng

of the dangers of surveillance.

khỏi những theo dõi giám sát.

It's only those who are dissidents,

Chỉ có những phần tử chống đối,

who challenge power,

thách thức quyền lực,

who have something to worry about.

mới phải lo lắng.

There are all kinds of reasons why we should want to avoid that lesson as well.

Có các nguyên nhân mà bạn cũng nên tránh xa bài học này.

You may be a person who, right now,

Có thể bạn là người, ngay bây giờ,

doesn't want to engage in that behavior,

không có hành vi đó,

but at some point in the future you might.

nhưng có thể bạn sẽ có tại một thời điểm trong tương lai.

Even if you're somebody who decides

Ngay cả khi bạn quyết định rằng

that you never want to,

bạn không bao giờ muốn chống đối,

the fact that there are other people

sự thật là có những người

who are willing to and able to resist

có thể và sẵn sàng

and be adversarial to those in power —

thách thức những người có quyền lực -

dissidents and journalists

phe đối lập, phóng viên,

and activists and a whole range of others —

nhà hoạt động và những người khác -

is something that brings us all collective good

họ có thể mang điều tốt đến cho chúng ta

that we should want to preserve.

và cần phải được bảo vệ.

Equally critical is that the measure

Điều không kém quan trọng là

of how free a society is

sự đo lường tự do của mỗi xã hội

is not how it treats its good,

không phải ở việc nó đối xử thế nào

obedient, compliant citizens,

với các công dân nghe lời,

but how it treats its dissidents

mà là cách nó đối xử với phe đối lập

and those who resist orthodoxy.

và những người có ý kiến bất đồng.

But the most important reason

Nhưng lý do quan trọng nhất

is that a system of mass surveillance

là hệ thống giám sát toàn diện

suppresses our own freedom in all sorts of ways.

đàn áp tự do của chúng ta theo mọi cách.

It renders off-limits

Nó khống chế

all kinds of behavioral choices

mọi lựa chọn hành vi của chúng ta

without our even knowing that it's happened.

mà ta lại không biết điều đó đang diễn ra.

The renowned socialist activist Rosa Luxemburg

Nhà hoạt động xã hội chủ nghĩa nổi tiếng Rosa Luxemburg

once said, "He who does not move

từng nói, "Người không di chuyển

does not notice his chains."

sẽ không nhận thấy xiêng xích trên thân thể họ".

We can try and render the chains

Người ta có thể cố gắng khiến cho sợi dây xích giám sát toàn diện

of mass surveillance invisible or undetectable,

trở nên vô hình và không thể phát hiện,

but the constraints that it imposes on us

nhưng sự kiềm hãm của nó trên mỗi chúng ta

do not become any less potent.

không hề nhẹ đi chút nào.

Thank you very much.

Xin cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Khán giả vỗ tay)

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Khán giả vỗ tay)

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Khán giả vỗ tay)

Bruno Giussani: Glenn, thank you.

Bruno Giussani: Glenn, cảm ơn.

The case is rather convincing, I have to say,

Phải nói rằng bài thuyết trình rất thuyết phục,

but I want to bring you back

nhưng tôi muốn hỏi 1 chút

to the last 16 months and to Edward Snowden

về 16 tháng vừa qua và về Edward Snowden,

for a few questions, if you don't mind.

nếu anh không phiền.

The first one is personal to you.

Câu hỏi đầu hơi cá nhân.

We have all read about the arrest of your partner,

Chúng ta đều đọc về việc bắt giữ cộng sự của anh,

David Miranda in London, and other difficulties,

David Miranda tại Luân Đôn, và những khó khăn khác,

but I assume that

nhưng tôi cho rằng

in terms of personal engagement and risk,

về ràng buộc và rủi ro cá nhân,

that the pressure on you is not that easy

để chống lại các tổ chức quyền lực nhất thế giới

to take on the biggest sovereign organizations in the world.

là không hề dễ dàng.

Tell us a little bit about that.

Anh có thể nói một chút về điều này không?

Glenn Greenwald: You know, I think one of the things that happens

Glenn Greenwald: Anh biết đấy, tôi nghĩ

is that people's courage in this regard

lòng dũng cảm của con người

gets contagious,

thật sự lan truyền,

and so although I and the other journalists with whom I was working

và mặc dù tôi và các cộng sự

were certainly aware of the risk —

chắc chắn nhận thấy rủi ro đó -

the United States continues to be the most powerful country in the world

nước Mỹ tiếp tục là quốc gia quyền lực nhất thế giới

and doesn't appreciate it when you

và họ không vui chút nào

disclose thousands of their secrets

khi bạn công bố hàng nghìn bí mật của họ

on the Internet at will —

trên mạng Intenet -

seeing somebody who is a 29-year-old

nhìn thấy một thường dân 29 tuổi

ordinary person who grew up in

lớn lên

a very ordinary environment

trong một môi trường bình thường

exercise the degree of principled courage that Edward Snowden risked,

thể hiện sự dũng cảm mà Edward Snowden thể hiện,

knowing that he was going to go to prison for the rest of his life

dù biết là mình sẽ phải vào tù cả đời

or that his life would unravel,

hoặc là cuộc đời sẽ hoàn toàn thay đổi,

inspired me and inspired other journalists

tạo cảm hứng cho tôi và các phóng viên khác

and inspired, I think, people around the world,

và tạo cảm hứng cho, tôi nghĩ, mọi người trên thế giới,

including future whistleblowers,

bao gồm các thế hệ tương lai,

to realize that they can engage in that kind of behavior as well.

để nhận ra rằng họ cũng có thể thực hiện như vậy.

BG: I'm curious about your relationship with Ed Snowden,

BG: Tôi tò mò về mối quan hệ của anh và Ed Snowden,

because you have spoken with him a lot,

bởi vì anh trò chuyện khá nhiều với anh ấy,

and you certainly continue doing so,

và chắc rằng anh sẽ tiếp tục làm thế,

but in your book, you never call him Edward,

nhưng trong sách của anh, anh chưa bao giờ gọi anh ấy là Edward,

nor Ed, you say "Snowden." How come?

hay là Ed, mà là "Snowden". Vì sao thế?

GG: You know, I'm sure that's something

GG: Anh biết đấy, tôi cho rằng đây có thể trở thành

for a team of psychologists to examine. (Laughter)

đề tài kiểm tra của một nhóm tâm lý học. (Cười)

I don't really know. The reason I think that,

Tôi cũng không chắc nữa. Nguyên nhân có thể là,

one of the important objectives that he actually had,

một trong những mục tiêu quan trọng của anh ấy

one of his, I think, most important tactics,

cũng có thể là thủ thuật quan trọng nhất,

was that he knew that one of the ways

là anh ấy biết rằng một trong những cách

to distract attention from the substance of the revelations

phân tán sự chú ý ra khỏi việc công bố thông tin

would be to try and personalize the focus on him,

là để cố gắng và cá nhân hoá sự tập trung lên bản thân anh ta.

and for that reason, he stayed out of the media.

và đó là lý do, anh ấy không tiếp xúc với truyền thông.

He tried not to ever have his personal life

Anh ấy đã cố gắng

subject to examination,

để đời sống cá nhân không bị đề cập,

and so I think calling him Snowden

và vì thế tôi nghĩ tôi gọi anh ấy là Snowden

is a way of just identifying him as this important historical actor

là môt cách để xác địnhanh ấy như một nhân vật lịch sử quan trọng

rather than trying to personalize him in a way

hơn là cá nhân hóa anh ấy

that might distract attention from the substance.

và phân tán sự tập trung vào vật chất.

Moderator: So his revelations, your analysis,

Người điều tiết: Sự công bố thông tin của anh ấy, bài phân tích của anh,

the work of other journalists,

công việc của các phóng viên khác,

have really developed the debate,

thật sự đã sự tranh cãi,

and many governments, for example, have reacted,

và nhiều chính phủ đã có phản ứng,

including in Brazil, with projects and programs

trong đó Brazil, với các dự án và chương trình

to reshape a little bit the design of the Internet, etc.

để chuyển đổi lại thiết kế của internet, v.v.

There are a lot of things going on in that sense.

Nhiều thứ đang tiến triển theo hướng đó.

But I'm wondering, for you personally,

Nhưng tôi tự hỏi, với cá nhân anh,

what is the endgame?

kết thúc sẽ như thế nào?

At what point will you think,

Khi nào thì anh nghĩ,

well, actually, we've succeeded in moving the dial?

chúng ta thực sự thành công?

GG: Well, I mean, the endgame for me as a journalist

GG: Kết thúc đối với một phóng viên như tôi

is very simple, which is to make sure

thật ra rất đơn giản,

that every single document that's newsworthy

đó là mỗi hồ sơ có giá trị đưa tin

and that ought to be disclosed

và nên được công bố

ends up being disclosed,

cuối cùng sẽ được công bố,

and that secrets that should never have been kept in the first place

và những bí mật không nên được giữ

end up uncovered.

cuối cùng sẽ hé lộ.

To me, that's the essence of journalism

Với tôi, đó là bản chất nghề báo

and that's what I'm committed to doing.

và đó là điều tôi cam kết thực hiện.

As somebody who finds mass surveillance odious

Tôi cho rằng giám sát toàn diện thật đáng sợ

for all the reasons I just talked about and a lot more,

vì những lý do tôi nêu ở trên và những lý do khác,

I mean, I look at this as work that will never end

Tôi sẽ tiếp tục và không bao giờ ngừng lại

until governments around the world

cho đến khi chính phủ khắp thế giới

are no longer able to subject entire populations

không còn can thiệp và giám sát

to monitoring and surveillance

toàn bộ dân số

unless they convince some court or some entity

trừ khi họ có lý do thuyết phục

that the person they've targeted

rằng người họ nhắm đến

has actually done something wrong.

thực sự đã làm việc sai trái.

To me, that's the way that privacy can be rejuvenated.

Đối với tôi, đó là cách hồi sinh sự riêng tư.

BG: So Snowden is very, as we've seen at TED,

BG: Snowden thật sự, như ta thấy ở TED,

is very articulate in presenting and portraying himself

lưu loát khi trình bày quan điểm bản thân

as a defender of democratic values

và biện hộ cho các giá trị

and democratic principles.

và nguyên tắc dân chủ.

But then, many people really find it difficult to believe

Nhưng nhiều người không tin

that those are his only motivations.

đó là động lực duy nhất của anh ấy.

They find it difficult to believe

Họ cũng không tin

that there was no money involved,

rằng tiền không có liên quan,

that he didn't sell some of those secrets,

và anh ấy không hề bán một số thông tin mật

even to China and to Russia,

thậm chí cho Trung Quốc và Nga,

which are clearly not the best friends

vốn rõ ràng

of the United States right now.

chẳng phải bạn tốt của nước Mỹ.

And I'm sure many people in the room

Và tôi chắc nhiều người trong phòng này

are wondering the same question.

cũng đang tự hỏi như thế.

Do you consider it possible there is

Anh có nghĩ rằng

that part of Snowden we've not seen yet?

có 1 phần của Snowden mà chúng ta chưa rõ không?

GG: No, I consider that absurd and idiotic.

GG: Không, tôi thấy thật kỳ cục và buồn cườI.

(Laughter) If you wanted to,

(Cười) Nếu anh muốn,

and I know you're just playing devil's advocate,

tôi biết anh chỉ thử vai phản diện thôi,

but if you wanted to sell

nhưng nếu anh muốn bán thông tin mật

secrets to another country,

cho quốc gia khác,

which he could have done and become

điều mà nếu anh ấy có thể đã làm

extremely rich doing so,

và trở nên giàu có nhờ đó,

the last thing you would do is take those secrets

điều cuối cùng anh muốn làm

and give them to journalists and ask journalists to publish them,

đó là đưa thông tin đó cho phóng viên và yêu cầu họ công bố,

because it makes those secrets worthless.

bởi vì thông tin đó sẽ chẳng còn giá trị gì nữa.

People who want to enrich themselves

Những người mong muốn giàu có

do it secretly by selling secrets to the government,

bán thông tin cho chính phủ một cách bí mật,

but I think there's one important point worth making,

nhưng tôi nghĩ có 1 điểm đáng lưu ý,

which is, that accusation comes from

đó là, lời buộc tội kiểu này

people in the U.S. government,

đến từ những người trong chính phủ Mỹ,

from people in the media who are loyalists

từ giới truyền thông

to these various governments,

trung thành với các chính phủ này,

and I think a lot of times when people make accusations like that about other people —

và trong nhiều trường hợp người ta thường buộc tội người khác như vậy -

"Oh, he can't really be doing this

"Ồ, anh ta không thể làm thế

for principled reasons,

vì mục đích tốt,

he must have some corrupt, nefarious reason" —

chắc chắn phải có tham nhũng hay lý do bất chính nào đó" -

they're saying a lot more about themselves

Họ đang nói nhiều về họ

than they are the target of their accusations,

hơn là người mà họ buộc tội,

because — (Applause) —

bởi vì - (Khán giả vỗ tay) -

those people, the ones who make that accusation,

những người đó, những người buộc tội,

they themselves never act

chính họ chưa bao giờ hành động

for any reason other than corrupt reasons,

vì lý do nào khác hơn là lý do bất chính,

so they assume

nên họ cho rằng

that everybody else is plagued by the same disease

mọi người khác

cũng nhiễm chứng bệnh vô cảm giống họ,

of soullessness as they are,

and so that's the assumption.

và đó chỉ là giả định của họ mà thôi.

(Applause)

(Khán giả vỗ tay)

BG: Glenn, thank you very much. GG: Thank you very much.

BG: Glenn, cảm ơn rất nhiều. GG: Cảm ơn rất nhiều.

BG: Glenn Greenwald.

BG: Clenn Greenwald.

(Applause)

(Khán giả vỗ tay)