Help for kids the education system ignores | Victor Rios

Translator: Phuong Chi Truong Le Reviewer: Lam Nguyen

For over a decade,

Hơn một thập kỷ nay,

I have studied young people that have been pushed out of school,

Tôi đã nghiên cứu những thanh niên bị đuổi khỏi trường học,

so called "dropouts."

gọi là "học sinh bỏ học."

As they end up failed by the education system,

Khi rốt cuộc họ bị đánh bại bởi hệ thống giáo dục,

they're on the streets where they're vulnerable to violence,

họ lang thang trên đường phố, nơi họ dễ bị tấn công bạo lực,

police harassment,

sự quấy nhiễu,

police brutality

tàn bạo

and incarceration.

và bắt giam của cảnh sát.

I follow these young people for years at a time,

Tôi đi theo những thanh niên này trong suốt nhiều năm,

across institutional settings,

qua sự sắp xếp của các tổ chức,

to try to understand what some of us call the "school-to-prison pipeline."

cố gắng để hiểu cái mà chúng ta gọi là "hệ thống nhà tù - trường học."

When you look at a picture like this,

Khi bạn nhìn vào một bức ảnh như thế này,

of young people who are in my study ...

của những thanh niên tôi nghiên cứu,

you might see trouble.

bạn sẽ thấy không ổn,

I mean one of the boys has a bottle of liquor in his hand,

Một cậu bé tay cầm chai rượu,

cậu ấy 14 tuổi

he's 14 years old

and it's a school day.

và hôm đó là ngày đi học.

Other people, when they see this picture,

Những người khác khi nhìn bức ảnh này,

might see gangs,

có thể nhìn thấy các băng nhóm,

lũ côn đồ,

thugs, delinquents --

bọn tội phạm.

criminals.

But I see it different.

Còn tôi lại thấy điều khác biệt.

Tôi nhìn những thanh niên này qua một góc nhìn

I see these young people through a perspective

that looks at the assets that they bring to the education system.

đó là vào tài sản mà họ đã mang lại cho hệ thống giáo dục.

So will you join me in changing the way we label young people

Bạn có muốn cùng với tôi thay đổi cách mà chúng ta áp đặt cho những thanh niên

from "at-risk" to "at-promise?"

từ "có nguy cơ" đến "có triển vọng" không?

(Applause)

(Vỗ tay)

How do I know that these young people

Làm thế nào tôi biết được

have the potential and the promise to change?

những thanh niên này có tiềm năng và triển vọng để thay đổi?

Tôi biết điều đó bởi vì tôi từng là một trong số họ.

I know this because I am one of them.

You see, I grew up in dire poverty in the inner city,

Tôi đã lớn lên ở nội thành trong nghèo đói,

mà không có bố --

without a father --

he abandoned me before I was even born.

ông bỏ rơi tôi trước khi tôi được sinh ra.

We were on welfare,

Chúng tôi sống nhờ phúc lợi,

đôi khi không có nhà ở,

sometimes homeless,

many times hungry.

và rất nhiều lần bị đói.

By the time I was 15 years old,

Khi tôi 15 tuổi,

Tôi đã bị bắt giam 3 lần vì 3 trọng tội.

I had been incarcerated in juvy three times for three felonies.

My best friend had already been killed.

Người bạn thân của tôi đã bị giết.

And soon after,

Ngay sau đó,

while I'm standing next to my uncle,

Khi tôi đứng bên cạnh chú mình,

he gets shot.

ông ấy bị bắn.

And as I'm waiting for the ambulance to arrive

Và trong lúc tôi đợi xe cấp cứu đến

trong hơn một tiếng đồng hồ,

for over an hour ...

ông ấy đã chết trên đường vì mất quá nhiều máu.

he bleeds to death on the street.

I had lost faith and hope in the world,

Tôi đã mất hết niềm tin và hy vọng với thế giới,

and I had given up on the system because the system had failed me.

và tôi đã từ bỏ hệ thống vì hệ thống làm tôi thất vọng.

I had nothing to offer

Tôi chẳng còn gì để cống hiến

and no one had anything to offer me.

và cũng chẳng có ai còn gì cho tôi.

Tôi nghĩ về định mệnh.

I was fatalistic.

I didn't even think I could make it to my 18th birthday.

Tôi còn không tin mình có thể sống để đón sinh nhật 18 tuổi.

The reason I'm here today

Lý do tôi ở đây ngày hôm nay

is because a teacher that cared reached out

là vì một người giáo viên đã quan tâm, chăm sóc

and managed to tap into my soul.

và dạy dỗ để chạm tới tâm hồn tôi.

Người giáo viên này,

This teacher,

Ms. Russ ...

Ms. Russ ...

she was the kind of teacher that was always in your business.

là người giáo viên luôn luôn xen vào công việc của bạn.

(Laughter)

(Cười lớn)

Cô ấy giống như một người giáo viên có thể nói,

She was the kind of teacher that was like,

"Victor, I'm here for you whenever you're ready."

"Victor, cô ở đây vì em bất cứ khi nào em sẵn sàng."

(Laughter)

(Cười lớn)

I wasn't ready.

Tôi đã không sẵn sàng.

But she understood one basic principle about young people like me.

Nhưng cô ấy đã hiểu một nguyên tắc cơ bản về những thanh niên như tôi.

We're like oysters.

Chúng tôi như những con sò biển.

We're only going to open up when we're ready,

Chúng tôi sẽ chỉ mở ra khi nào chúng tôi sẵn sàng.

and if you're not there when we're ready,

và nếu bạn không ở đó khi chúng tôi sẵn sàng,

we're going to clam back up.

chúng tôi sẽ đóng vỏ lại.

Ms. Russ was there for me.

Cô Russ đã ở đó vì tôi.

Cô ấy hiểu về văn hoá,

She was culturally relevant,

cô tôn trọng cộng đồng, con người và gia đình tôi.

she respected my community, my people, my family.

I told her a story about my Uncle Ruben.

Tôi kể cho cô ấy câu chuyện về chú Ruben.

He would take me to work with him because I was broke,

Chú ấy đưa tôi đến làm cùng chú vì tôi hết sạch tiền,

and he knew I needed some money.

và chú biết tôi cần tiền.

He collected glass bottles for a living.

Chú thu lượm vỏ chai để sống.

Four in the morning on a school day,

Vào 4 giờ sáng trong một ngày đi học,

we'd throw the glass bottles in the back of his van,

chúng tôi đã ném những vỏ chai vào thùng xe tải,

and the bottles would break.

và vỏ chai bị vỡ.

And my hands and arms would start to bleed

Bàn tay và cánh tay tôi bắt đầu chảy máu

and my tennis shoes and pants would get all bloody.

đôi giày tennis và quần tôi đều dính máu.

And I was terrified and in pain, and I would stop working.

Và tôi đã hoảng sợ và đau đớn, tôi phải ngừng làm việc.

And my uncle, he would look me in the eyes and he would say to me,

Và chú tôi, nhìn thẳng vào tôi và nói,

"Mijo,

"Mijo,

estamos buscando vida."

estamos buscando vida."

"Chúng ta đang tìm kiếm một cuộc sống tốt hơn,

"We're searching for a better life,

we're trying to make something out of nothing."

chúng ta cố gắng tạo ra thứ gì đó từ con số không."

Ms. Russ listened to my story,

Cô Russ nghe câu chuyện của tôi,

welcomed it into the classroom and said,

kể chúng ở lớp học và nói,

"Victor, this is your power.

"Victor, đây chính là sức mạnh của em.

This is your potential.

Đây là động lực của em.

Your family, your culture, your community have taught you a hard-work ethic

Gia đình, văn hóa, cộng đồng đã dạy em đạo lý làm việc chăm chỉ

và em sẽ sử dụng nó để trao quyền cho chính mình trong thế giới học thuật

and you will use it to empower yourself in the academic world

so you can come back and empower your community."

rồi em có thể trở lại và trao quyền cho cộng đồng của mình."

With Ms. Russ's help,

Nhờ sự giúp đỡ của cô Russ,

I ended up returning to school.

Cuối cùng tôi đã trở lại trường học.

I even finished my credits on time

Tôi còn hoàn thành các khoản tín dụng đúng hạn

and graduated with my class.

và tốt nghiệp cùng với lớp tôi.

(Vỗ tay)

(Applause)

But Ms. Russ said to me right before graduation,

Nhưng cô Russ nói với tôi ngay trước khi tốt nghiệp,

"Victor, I'm so proud of you.

"Victor, cô rất tự hào về em.

I knew you could do it.

Cô biết em có thể làm được.

Now it's time to go to college."

Bây giờ là lúc em vào đại học."

(Laughter)

(Cười lớn)

College, me?

Đại học sao? Tôi á?

Man, what is this teacher smoking thinking I'm going to college?

Man, cô giáo đang chế giễu chuyện mình học đại học sao?

I applied with the mentors and support she provided,

Tôi đã nộp đơn với sự cố vấn và hỗ trợ của cô giáo.

got a letter of acceptance,

tôi đã nhận được thư chấp thuận,

và một trong những dòng thư có viết,

and one of the paragraphs read,

"You've been admitted under probationary status."

"Bạn đã được nhận học ở dạng thử thách."

I said, "Probation? I'm already on probation,

Tôi nói: "Thử thách? Tôi đang trong thời gian thử thách rồi,

that don't matter?"

nó không tính sao?"

(Laughter)

(Cười lớn)

It was academic probation, not criminal probation.

Nó là một thử thách học thuật, không phải thử thách tù treo.

But what do teachers like Ms. Russ do to succeed with young people

Nhưng những giáo viên như cô Russ làm gì để thành công với những thanh niên

như những người mà tôi đang nghiên cứu?

like the ones I study?

Tôi đề nghị 3 chiến lược.

I propose three strategies.

The first:

Thứ nhất:

let's get rid of our deficit perspective in education.

hãy thoát khỏi cách nhìn thiển cận của chúng ta trong giáo dục,

"These people come from a culture of violence,

"Những người này đến từ một nền văn hóa bạo lực,

một nền văn hóa nghèo nàn.

a culture of poverty.

These people are at-risk; these people are truant.

Những người này dễ tổn thương ; những người này ăn chơi.

These people are empty containers for us to fill with knowledge.

Những người này là cái thùng trống rỗng cho chúng ta lấp đầy bằng kiến thức

Họ có vấn đề,

They have the problems,

we have the solutions."

còn chúng ta có giải pháp."

Number two.

Thứ hai.

Let's value the stories that young people bring to the schoolhouse.

Hãy coi trọng những câu chuyện mà thanh niên đem đến cho ngôi trường.

Their stories of overcoming insurmountable odds are so powerful.

Những câu chuyện về chiến thắng những điều không thể vượt qua rất có ảnh hưởng.

Và tôi biết bạn biết vài câu chuyện như thế.

And I know you know some of these stories.

These very same stories and experiences

Những câu chuyện này rất giống với những trải nghiệm

ẩn chứa lòng can đảm, cá tính mạnh mẽ và sự bền bỉ trong đó.

already have grit, character and resilience in them.

So let's help young people refine those stories.

Hãy giúp những người trẻ sàng lọc những câu chuyện này.

Let's help them be proud of who they are,

Hãy giúp họ cảm thấy tự hào vì con người họ,

because our education system welcomes their families, their cultures,

bởi vì hệ thống giáo dục của chúng ta hoan nghênh gia đình, văn hóa của họ.

their communities

cộng đồng của họ.

và kỹ năng đặt cho họ phải học cách để tồn tại.

and the skill set they've learned to survive.

And of course the third strategy being the most important:

Và tất nhiên chiến lược thứ ba là chiến lược quan trọng nhất:

resources.

nguồn lực.

Chúng ta phải cung cấp nguồn lực đầy đủ cho những người trẻ.

We have to provide adequate resources to young people.

Chỉ lòng can đảm thôi là chưa đủ.

Grit alone isn't going to cut it.

Bạn có thể ngồi đó cho tôi biết thứ bạn muốn,

You can sit there and tell me all you want,

"Hey man, pick yourself up by the bootstraps."

"Này anh bạn, hãy vươn lên bằng những thứ anh có trong tay đi nào."

But if I was born without any straps on my boots --

Nhưng nếu tôi được sinh ra mà không có gì trong tay...

(Laughter)

(Cười lớn)

How am I supposed to pick myself up?

Làm sao tôi có thể vươn lên?

(Applause)

(Vỗ tay)

Job training,

Đào tạo công việc,

mentoring,

hướng dẫn,

tư vấn,...

counseling ...

Teaching young people to learn from their mistakes

Dạy cho thanh niên học hỏi từ sai lầm của họ

instead of criminalizing them,

thay vì buộc tội họ,

and dragging them out of their classrooms like animals.

và đẩy họ ra khỏi lớp học như những con vật.

How about this?

Còn thế này thì sao?

I propose that we implement restorative justice in every high school in America.

Tôi đề nghị chúng ta thực hiện sức mạnh công lý trong mọi trường trung học Mỹ.

(Applause)

(Vỗ tay)

So we went out to test these ideas in the community of Watts in LA

Chúng tôi đã ra ngoài thực hiện ý tưởng này trong cộng đồng Watts ở LA

với 40 bạn trẻ bị đuổi khỏi trường học.

with 40 young people that had been pushed out of school.

William was one of them.

William là một trong số họ.

William was the kind of kid that had been given every label.

William là một đứa trẻ mắc đủ các tội.

He had dropped out, he was a gang member,

Cậu ta bị đuổi, cậu ta là một thành viên của băng nhóm,

tội phạm.

a criminal.

And when we met him he was very resistant.

Và khi chúng tôi gặp cậu ta, cậu ta đã không hợp tác.

But I remember what Ms. Russ used to say.

Nhưng tôi nhớ những gì cô Russ thường nói.

"Hey, I'm here for you whenever you're ready."

"Này, chú ở đây vì cháu bất cứ khi nào cháu sẵn sàng."

(Laughter)

(Cười lớn)

Rồi dần dần

So over time --

over time he began to open up.

dần dần cậu bé bắt đầu mở lòng.

And I remember the day that he made the switch.

Và tôi nhớ cái ngày cậu ta thay đổi.

We were in a large group

Chúng tôi ở trong một nhóm lớn,

and a young lady in our program was crying

và một cô gái trẻ trong dự án của chúng tôi đã khóc

because she told us her powerful story

vì cô kể chúng tôi nghe câu chuyện đầy cảm động của cô ấy

of her dad being killed

bố cô ấy bị giết

and then his body being shown in the newspaper the next day.

và báo chí đăng ảnh thi thể của ông ấy vào hôm sau.

And as she's crying, I don't know what to do,

Và cô ấy khóc, tôi không biết phải làm gì,

so I give her her space,

nên tôi đã để cô ấy khóc,

and William had enough.

và William đã chịu đựng đủ.

He slammed his hands on the desk and he said,

Cậu ta đập tay lên bàn rồi nói,

"Hey, everybody! Group hug! Group hug!"

"Này, mọi người ơi! Ôm tập thể nào!"

(Applause)

(Vỗ tay)

Nước mắt và nỗi đau của cô gái ấy biến thành niềm vui và tiếng cười

This young lady's tears and pain turned into joy and laughter

knowing that her community had her back,

cô ấy biết rằng cộng đồng luôn ở sau lưng cô,

and William had now learned that he did have a purpose in life:

và William đã học được rằng cậu ấy có mục đích sống:

to help to heal the souls of people in his own community.

giúp đỡ và kết nối những tâm hồn trong cộng đồng của chính cậu ấy.

He told us his story.

Cậu ấy kể chuyện cho chúng tôi.

We refined his story

Chúng tôi kể lại câu chuyện của cậu ấy

từ câu chuyện của một nạn nhân đến câu chuyện của người sống sót

to go from being the story of a victim to being the story of a survivor

that has overcome adversity.

cậu ta vượt qua nghịch cảnh.

We placed high value on it.

Chúng tôi đề cao giá trị của nó.

William went on to finish high school,

William đã trở lại trường trung học,

get his security guard certificate to become a security guard,

có được giấy chứng nhận nhân viên bảo vệ và trở thành một nhân viên bảo vệ,

và bây giờ cậu đang làm việc ở một trường học địa phương.

and is now working at a local school district.

(Applause)

(Vỗ tay)

Ms. Russ's mantra --

Thần chú của cô Russ

her mantra was always,

thần chú của cô luôn luôn là,

"when you teach to the heart, the mind will follow."

"khi bạn dạy bằng trái tim, thì lý trí sẽ đi theo."

The great writer Khalil Gibran says,

Nhà văn vĩ đại Khalil Gibran nói rằng,

"Out of suffering have emerged the greatest souls.

"Thoát khỏi khổ đau sẽ bật lên những tâm hồn vĩ đại nhất.

The massive characters are seared with scars."

Những nhân cách vĩ đại chai lỳ với những vết sẹo."

Tôi tin rằng trong cuộc cách mạng giáo dục mà chúng ta đang nói tới

I believe that in this education revolution that we're talking about

we need to invite the souls of the young people that we work with,

chúng ta cần mời những tâm hồn lớp trẻ cùng làm việc,

and once they're able to refine --

và khi họ có thể thay đổi...

identify their grit, resilience and character

nhận ra lòng can đảm, sự bền bỉ và cá tính của họ

mà họ đã phát triển

that they've already developed --

thành tích học tập của họ sẽ được cải thiện.

their academic performance will improve.

Let's believe in young people.

Hãy tin tưởng vào những người trẻ.

Let's provide them the right kinds of resources.

Hãy cung cấp cho họ những nguồn lực đúng đắn.

Tôi sẽ nói cho bạn biết điều cô giáo đã làm với tôi.

I'll tell you what my teacher did for me.

She believed in me so much

Cô ấy đã tin tưởng tôi rất nhiều

và cô ấy dạy cho tôi phải tin tưởng vào bản thân mình.

that she tricked me into believing in myself.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)