Help for kids the education system ignores | Victor Rios

181,872 views ・ 2016-12-12

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Barbara Lawniczek Korekta: Rysia Wand
00:12
For over a decade,
0
12680
1976
Przez ponad dekadę
00:14
I have studied young people that have been pushed out of school,
1
14680
5056
obserwowałem młodzież wyrzucaną ze szkół,
00:19
so called "dropouts."
2
19760
1920
tak zwanych "odrzutków".
00:22
As they end up failed by the education system,
3
22320
3456
Ponieważ system szkolnictwa ich skreślił,
00:25
they're on the streets where they're vulnerable to violence,
4
25800
3536
kończą na ulicach, narażeni na przemoc,
nadużycie władzy,
00:29
police harassment,
5
29360
1456
00:30
police brutality
6
30840
1456
brutalność policji
00:32
and incarceration.
7
32320
1640
i więzienie.
00:34
I follow these young people for years at a time,
8
34600
4176
Obserwuję tych młodych ludzi od lat,
00:38
across institutional settings,
9
38800
2416
z perspektywy różnych instytucji,
00:41
to try to understand what some of us call the "school-to-prison pipeline."
10
41240
6160
starając się zrozumieć zjawisko zwane "ścieżką ze szkoły do więzienia".
00:48
When you look at a picture like this,
11
48720
1976
Jeśli przyjrzeć się młodzieży,
00:50
of young people who are in my study ...
12
50720
2560
będącej obiektem moich badań
00:55
you might see trouble.
13
55440
1416
można dostrzec kłopoty.
00:56
I mean one of the boys has a bottle of liquor in his hand,
14
56880
4176
Ten chłopak, trzymający butelkę alkoholu
01:01
he's 14 years old
15
61080
2136
ma 14 lat,
01:03
and it's a school day.
16
63240
1520
a właśnie trwają lekcje.
01:05
Other people, when they see this picture,
17
65440
2496
Ludzie, patrząc na to zdjęcie,
01:07
might see gangs,
18
67960
2016
widzą gangsterów,
01:10
thugs, delinquents --
19
70000
2096
zakapiorów, oprychów,
01:12
criminals.
20
72120
1200
przestępców.
01:13
But I see it different.
21
73680
1640
Ja widzę coś innego.
Patrząc na tych młodych ludzi, szukam w nich zalet,
01:16
I see these young people through a perspective
22
76000
3496
01:19
that looks at the assets that they bring to the education system.
23
79520
4320
jakie mogą wnieść do systemu szkolnictwa.
01:24
So will you join me in changing the way we label young people
24
84320
5016
Czy pomożecie mi zmienić łatkę przyszytą tym chłopcom
01:29
from "at-risk" to "at-promise?"
25
89360
3640
ze "sprawia problemy" na "ma potencjał"?
01:34
(Applause)
26
94480
3040
(Brawa)
01:41
How do I know that these young people
27
101800
1816
Skąd wiem, że ta młodzież
01:43
have the potential and the promise to change?
28
103640
3456
ma potencjał i może się zmienić?
01:47
I know this because I am one of them.
29
107120
3040
Wiem, bo jestem jednym z nich.
01:50
You see, I grew up in dire poverty in the inner city,
30
110680
4336
Wychowałem się w dzielnicy biedy,
01:55
without a father --
31
115040
1216
bez ojca:
01:56
he abandoned me before I was even born.
32
116280
2080
porzucił mnie, zanim się urodziłem.
01:59
We were on welfare,
33
119280
1816
Żyliśmy z zasiłków,
02:01
sometimes homeless,
34
121120
1296
czasem bez dachu nad głową,
02:02
many times hungry.
35
122440
1480
często głodni.
02:04
By the time I was 15 years old,
36
124720
2296
Zanim skończyłem 15 lat,
02:07
I had been incarcerated in juvy three times for three felonies.
37
127040
4280
miałem już na koncie 3 odsiadki w izbie dziecka za 3 przestępstwa.
02:12
My best friend had already been killed.
38
132240
2240
Zabito mojego najlepszego kumpla.
02:15
And soon after,
39
135760
1496
A niedługo potem
02:17
while I'm standing next to my uncle,
40
137280
2536
wujek, obok którego stałem,
02:19
he gets shot.
41
139840
1199
został postrzelony.
02:21
And as I'm waiting for the ambulance to arrive
42
141560
2496
Czekałem na karetkę
02:24
for over an hour ...
43
144080
1760
przez ponad godzinę,
02:28
he bleeds to death on the street.
44
148000
2680
a on wykrwawił się na ulicy.
02:32
I had lost faith and hope in the world,
45
152600
2800
Straciłem wiarę w ten świat i w ludzi
02:36
and I had given up on the system because the system had failed me.
46
156360
4136
i olałem system, bo system mnie zawiódł.
02:40
I had nothing to offer
47
160520
2096
Sam nie miałem nic do zaoferowania,
02:42
and no one had anything to offer me.
48
162640
2560
a nikt nie miał nic do zaoferowania mnie.
02:47
I was fatalistic.
49
167160
1576
Byłem fatalistą.
02:48
I didn't even think I could make it to my 18th birthday.
50
168760
3000
Nawet nie sądziłem, że dożyję 18. urodzin.
02:52
The reason I'm here today
51
172440
2216
Dziś jestem tu tylko dlatego,
02:54
is because a teacher that cared reached out
52
174680
4496
że pewna nauczycielka zatroszczyła się o mnie
02:59
and managed to tap into my soul.
53
179200
2640
i zdołała do mnie dotrzeć.
03:03
This teacher,
54
183000
1376
Tą nauczycielką
03:04
Ms. Russ ...
55
184400
2200
była Pani Russ.
03:07
she was the kind of teacher that was always in your business.
56
187920
4296
To był ten typ, który zawsze się czepia.
03:12
(Laughter)
57
192240
1736
(Śmiech)
03:14
She was the kind of teacher that was like,
58
194000
2456
Była z tych, co powtarzają:
03:16
"Victor, I'm here for you whenever you're ready."
59
196480
3136
"Victor, przyjdź, kiedy będziesz gotowy".
03:19
(Laughter)
60
199640
1200
(Śmiech)
03:21
I wasn't ready.
61
201880
1656
Nie byłem gotowy.
03:23
But she understood one basic principle about young people like me.
62
203560
3640
Ale ona znała podstawową prawdę o takich jak ja.
03:27
We're like oysters.
63
207840
1280
Jesteśmy jak ostrygi.
03:29
We're only going to open up when we're ready,
64
209760
2736
Otwieramy się tylko wtedy, gdy jesteśmy gotowi,
03:32
and if you're not there when we're ready,
65
212520
2480
a jeśli jesteśmy gotowi, a ciebie nie ma,
03:35
we're going to clam back up.
66
215960
1334
zamykamy się z powrotem.
03:38
Ms. Russ was there for me.
67
218400
1696
Pani Russ była przy mnie.
03:40
She was culturally relevant,
68
220120
2016
Wpasowywała się w naszą kulturę,
03:42
she respected my community, my people, my family.
69
222160
4136
szanowała moją społeczność, moich ziomków i rodzinę.
03:46
I told her a story about my Uncle Ruben.
70
226320
3320
Opowiedziałem jej o wujku Rubenie.
03:50
He would take me to work with him because I was broke,
71
230240
2656
Zabierał mnie ze sobą do pracy, bo byłem spłukany,
03:52
and he knew I needed some money.
72
232920
1856
a wiedział, że potrzebuję pieniędzy.
03:54
He collected glass bottles for a living.
73
234800
2680
Zarabiał zbierając szklane butelki.
03:58
Four in the morning on a school day,
74
238640
1736
O 4:00 rano w dzień szkolny
04:00
we'd throw the glass bottles in the back of his van,
75
240400
2600
rzuciliśmy butelki na tył jego vana
04:03
and the bottles would break.
76
243760
1360
i się potłukły.
04:05
And my hands and arms would start to bleed
77
245760
2056
Krwawiły mi dłonie i ramiona,
04:07
and my tennis shoes and pants would get all bloody.
78
247840
3680
a tenisówki i spodnie poplamione były krwią.
04:12
And I was terrified and in pain, and I would stop working.
79
252320
3080
Byłem przerażony, bolało mnie i chciałem przerwać pracę.
04:16
And my uncle, he would look me in the eyes and he would say to me,
80
256880
3296
A wujek spojrzał mi w oczy i powiedział:
04:20
"Mijo,
81
260200
1336
"Mijo
04:21
estamos buscando vida."
82
261560
2680
estamos buscando vida".
04:25
"We're searching for a better life,
83
265040
2536
"Szukamy lepszego życia,
04:27
we're trying to make something out of nothing."
84
267600
4000
próbujemy zrobić coś z niczego".
04:32
Ms. Russ listened to my story,
85
272880
2816
Pani Russ wysłuchała mojej historii,
04:35
welcomed it into the classroom and said,
86
275720
2496
poprosiła, bym opowiedział ją klasie, i powiedziała:
04:38
"Victor, this is your power.
87
278240
2040
"Victor, oto twoja siła.
04:40
This is your potential.
88
280920
1320
Oto twój potencjał.
04:42
Your family, your culture, your community have taught you a hard-work ethic
89
282840
5296
Twoja rodzina, kultura i społeczność nauczyły cię ciężkiej pracy.
04:48
and you will use it to empower yourself in the academic world
90
288160
5336
Możesz to wykorzystać jako motywację w nauce,
04:53
so you can come back and empower your community."
91
293520
3720
by potem wrócić i wspomagać swoją społeczność.
04:58
With Ms. Russ's help,
92
298520
1896
Z pomogą pani Russ
05:00
I ended up returning to school.
93
300440
1880
wróciłem do szkoły.
05:03
I even finished my credits on time
94
303480
2560
Nawet zdałem wszystko w terminie
05:07
and graduated with my class.
95
307480
2240
i ukończyłem szkołę razem z moją klasą.
05:10
(Applause)
96
310160
3040
(Brawa)
05:17
But Ms. Russ said to me right before graduation,
97
317760
2656
A tuż przed zakończeniem roku pani Russ powiedziała:
05:20
"Victor, I'm so proud of you.
98
320440
2320
"Victor, jestem z ciebie taka dumna.
05:23
I knew you could do it.
99
323720
1976
Wiedziałam, że dasz radę.
05:25
Now it's time to go to college."
100
325720
3216
Teraz czas na studia".
05:28
(Laughter)
101
328960
1200
(Śmiech)
05:31
College, me?
102
331320
1216
Na studia? Ja?
05:32
Man, what is this teacher smoking thinking I'm going to college?
103
332560
3040
Rany, co ona paliła, że myśli, że pójdę na studia?
05:36
I applied with the mentors and support she provided,
104
336480
3640
Powołałem się na referencje, jakie mi dała
05:40
got a letter of acceptance,
105
340920
2096
i dostałem pozytywną odpowiedź.
05:43
and one of the paragraphs read,
106
343040
2216
Jeden z akapitów brzmiał:
05:45
"You've been admitted under probationary status."
107
345280
3360
"Został pan przyjęty warunkowo".
05:49
I said, "Probation? I'm already on probation,
108
349400
2496
"Warunkowo"? Już jestem na warunkowym,
05:51
that don't matter?"
109
351920
1216
to się nie liczy?
05:53
(Laughter)
110
353160
1256
(Śmiech)
05:54
It was academic probation, not criminal probation.
111
354440
3880
Ale to było akademickie warunkowe, a nie karne.
05:59
But what do teachers like Ms. Russ do to succeed with young people
112
359320
3816
Dlaczego nauczyciele tacy jak pani Russ odnoszą sukcesy z młodzieżą,
06:03
like the ones I study?
113
363160
1896
którą badam?
06:05
I propose three strategies.
114
365080
2176
Proponuję 3 strategie.
06:07
The first:
115
367280
1216
Pierwsza:
06:08
let's get rid of our deficit perspective in education.
116
368520
4176
pozbądźmy się z edukacji tego dysfunkcyjnego spojrzenia:
06:12
"These people come from a culture of violence,
117
372720
2256
"Ci ludzie wywodzą się z kultury przemocy,
06:15
a culture of poverty.
118
375000
1256
z biedy.
06:16
These people are at-risk; these people are truant.
119
376280
2576
Stanowią grupę ryzyka, to wagarowicze".
06:18
These people are empty containers for us to fill with knowledge.
120
378880
4880
Ci ludzie to naczynia, które wypełnimy wiedzą.
06:25
They have the problems,
121
385040
1656
Oni mają problemy,
06:26
we have the solutions."
122
386720
2080
my mamy rozwiązania.
06:30
Number two.
123
390200
1200
Numer dwa:
06:31
Let's value the stories that young people bring to the schoolhouse.
124
391840
4920
Doceniajmy historie, które młodzież przynosi do klasy.
06:37
Their stories of overcoming insurmountable odds are so powerful.
125
397560
5496
Ich historie o przezwyciężaniu ogromnych przeciwności mają wielką moc.
06:43
And I know you know some of these stories.
126
403080
3680
Wiem, że znacie niektóre z tych historii.
06:48
These very same stories and experiences
127
408840
3256
Te historie i doświadczenia
06:52
already have grit, character and resilience in them.
128
412120
4640
mają swój charakter, mają pazur, mówią o niezłomności.
06:57
So let's help young people refine those stories.
129
417640
3176
Pomóżmy więc młodym ludziom ulepszyć te historie.
07:00
Let's help them be proud of who they are,
130
420840
1976
Pomóżmy im poczuć dumę z własnego pochodzenia
07:02
because our education system welcomes their families, their cultures,
131
422840
3936
gdyż nasz system edukacji szanuje ich rodziny ich kultury,
07:06
their communities
132
426800
1216
ich społeczności i umiejętności,
07:08
and the skill set they've learned to survive.
133
428040
2800
które pozwoliły im przetrwać.
07:11
And of course the third strategy being the most important:
134
431680
4136
I trzecia strategia, oczywiście najważniejsza:
07:15
resources.
135
435840
1216
warunki.
07:17
We have to provide adequate resources to young people.
136
437080
3840
Musimy zapewnić młodzieży odpowiednie warunki.
07:22
Grit alone isn't going to cut it.
137
442040
2760
Sam charakter nie załatwi sprawy.
07:26
You can sit there and tell me all you want,
138
446080
2176
Możesz mi mówić, co ci się żywnie podoba.
07:28
"Hey man, pick yourself up by the bootstraps."
139
448280
3136
"Człowieku, ogarnij się, stań na nogi".
07:31
But if I was born without any straps on my boots --
140
451440
3056
Ale jeśli urodziłem się bez nóg, jak mam na nich stanąć?
07:34
(Laughter)
141
454520
1216
(Śmiech)
07:35
How am I supposed to pick myself up?
142
455760
1736
Jak mam się ogarnąć?
07:37
(Applause)
143
457520
1840
(Brawa)
07:45
Job training,
144
465520
1216
Przygotowanie zawodowe,
07:46
mentoring,
145
466760
1216
mentoring,
07:48
counseling ...
146
468000
1696
doradztwo...
07:49
Teaching young people to learn from their mistakes
147
469720
2736
Pokazywanie młodym ludziom jak uczyć się na błędach,
07:52
instead of criminalizing them,
148
472480
1696
zamiast robić z nich kryminalistów
07:54
and dragging them out of their classrooms like animals.
149
474200
3520
i wywlekać ich z klasy jak zwierzęta.
07:59
How about this?
150
479400
1216
A co powiecie na to?
08:00
I propose that we implement restorative justice in every high school in America.
151
480640
5736
Wprowadźmy do każdej szkoły w USA sprawiedliwość naprawczą.
08:06
(Applause)
152
486400
2680
(Brawa)
08:13
So we went out to test these ideas in the community of Watts in LA
153
493200
5856
Przetestowaliśmy ten pomysł w społeczności Watts w Los Angeles,
08:19
with 40 young people that had been pushed out of school.
154
499080
3256
na 40. młodych ludziach wyrzuconych ze szkoły.
08:22
William was one of them.
155
502360
1680
Jednym z nich był William.
08:24
William was the kind of kid that had been given every label.
156
504600
4296
William to taki dzieciak, który zebrał wszystkie łatki.
08:28
He had dropped out, he was a gang member,
157
508920
3216
Rzucił szkołę, przyłączył do gangu,
08:32
a criminal.
158
512160
1240
został przestępcą.
08:34
And when we met him he was very resistant.
159
514200
2576
Gdy się spotkaliśmy, był bardzo oporny.
08:36
But I remember what Ms. Russ used to say.
160
516800
2416
Ale pamiętam, co powtarzała pani Russ.
08:39
"Hey, I'm here for you whenever you're ready."
161
519240
3296
"Hej, przyjdź, kiedy będziesz gotowy".
08:42
(Laughter)
162
522560
1455
(Śmiech)
08:44
So over time --
163
524039
1281
Więc z czasem...
08:46
over time he began to open up.
164
526480
2216
z czasem się otwierał.
08:48
And I remember the day that he made the switch.
165
528720
2439
Pamiętam dzień jego przemiany.
08:51
We were in a large group
166
531960
1656
Było to w dużej grupie,
08:53
and a young lady in our program was crying
167
533640
3096
jedna młoda dziewczyna z programu płakała,
08:56
because she told us her powerful story
168
536760
2680
bo opowiedziała nam mocną historię,
09:00
of her dad being killed
169
540520
3176
o tym, jak zabili jej ojca,
09:03
and then his body being shown in the newspaper the next day.
170
543720
5000
a następnego dnia w gazecie ukazało się zdjęcie jego ciała.
09:11
And as she's crying, I don't know what to do,
171
551960
2216
Płakała, a ja nie wiedziałem, co zrobić,
09:14
so I give her her space,
172
554200
1736
więc dawałem się jej wypłakać,
09:15
and William had enough.
173
555960
2240
ale William miał dość.
09:18
He slammed his hands on the desk and he said,
174
558640
2976
Uderzył dłońmi o biurko i powiedział:
09:21
"Hey, everybody! Group hug! Group hug!"
175
561640
4480
"Hej, ludzie! Grupowy uścisk!"
09:27
(Applause)
176
567640
2640
(Brawa)
09:35
This young lady's tears and pain turned into joy and laughter
177
575160
6016
Łzy i ból tej dziewczyny zmieniły się w radość i śmiech,
09:41
knowing that her community had her back,
178
581200
4576
bo wiedziała, że społeczność ją akceptuje,
09:45
and William had now learned that he did have a purpose in life:
179
585800
4776
a William zobaczył, że ma w życiu cel:
09:50
to help to heal the souls of people in his own community.
180
590600
4960
pomóc naprawiać dusze członków swojej społeczności.
09:56
He told us his story.
181
596520
1656
Opowiedział swoją historię.
09:58
We refined his story
182
598200
1776
Ubogaciliśmy ją,
10:00
to go from being the story of a victim to being the story of a survivor
183
600000
4816
by nie była już historią ofiary, lecz chłopca, który przeżył,
10:04
that has overcome adversity.
184
604840
2376
który pokonał przeciwności losu.
10:07
We placed high value on it.
185
607240
1920
Nadaliśmy tej historii wartość.
10:09
William went on to finish high school,
186
609680
3480
William skończył szkołę,
10:14
get his security guard certificate to become a security guard,
187
614360
4736
zdobył stosowny dyplom i został ochroniarzem.
10:19
and is now working at a local school district.
188
619120
3856
Teraz pracuje w lokalnej szkole.
10:23
(Applause)
189
623000
2920
(Brawa)
10:31
Ms. Russ's mantra --
190
631760
1576
Mantra pani Russ,
10:33
her mantra was always,
191
633360
2256
zawsze ją powtarzała:
10:35
"when you teach to the heart, the mind will follow."
192
635640
4400
"Jeśli przemówisz do serca, posłucha i rozum".
10:42
The great writer Khalil Gibran says,
193
642600
3920
Wielki pisarz Khalil Gibran mówi,
10:47
"Out of suffering have emerged the greatest souls.
194
647200
4440
"Z cierpienia wyłaniają się dusze największe.
10:52
The massive characters are seared with scars."
195
652440
4920
Silne charaktery poorane są bliznami".
10:58
I believe that in this education revolution that we're talking about
196
658040
5656
Wierzę, że w rewolucji edukacyjnej, o której tu mówimy,
11:03
we need to invite the souls of the young people that we work with,
197
663720
4936
musimy zaakceptować dusze młodych, z którymi pracujemy,
11:08
and once they're able to refine --
198
668680
2256
a kiedy będą gotowi,
11:10
identify their grit, resilience and character
199
670960
3056
określić ich charakter i niezłomność,
11:14
that they've already developed --
200
674040
1840
którą już w sobie mają.
11:17
their academic performance will improve.
201
677080
4040
Wtedy zaczną robić postępy w nauce.
11:23
Let's believe in young people.
202
683360
2336
Wierzmy w młodych ludzi.
11:25
Let's provide them the right kinds of resources.
203
685720
3296
Stwórzmy im właściwe warunki.
11:29
I'll tell you what my teacher did for me.
204
689040
2656
Powiem wam, co zrobiła dla mnie moja nauczycielka.
11:31
She believed in me so much
205
691720
2480
Wierzyła we mnie tak bardzo,
11:35
that she tricked me into believing in myself.
206
695120
4096
że sprawiła, że uwierzyłem w siebie.
11:39
Thank you.
207
699240
1216
Dziękuję.
11:40
(Applause)
208
700480
2560
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7